Phong Trào Vườn Nho
Trong bối cảnh đa dạng của các hệ phái và phong trào Cơ Đốc, Phong Trào Vườn Nho (Vineyard Movement) nổi lên như một làn sóng có ảnh hưởng sâu rộng, đặc biệt nhấn mạnh vào sự hiện diện của Vương Quốc Đức Chúa Trời và sự thờ phượng chân thật. Đây không chỉ đơn thuần là một giáo phái, mà còn là một phong trào tìm cách khôi phục những giá trị căn bản của Hội Thánh đầu tiên, kết hợp giữa lời giảng dạy vững vàng trong Lời Chúa, sự thờ phượng bằng tâm thần, và niềm tin vào các ân tứ của Đức Thánh Linh hoạt động ngày nay. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào nguồn gốc, thần học căn bản, và những ứng dụng thiết thực của Phong Trào Vườn Nho cho đời sống Cơ Đốc nhân.
Phong Trào Vườn Nho khởi phát vào cuối thập niên 1970 tại Hoa Kỳ, dưới sự dẫn dắt của Mục sư John Wimber. Xuất thân từ nền âm nhạc thế tục, sau khi trở lại tin Chúa, Wimber kinh nghiệm một đời sống tĩnh nguyện sâu sắc và khao khát thấy quyền năng của Phúc Âm được bày tỏ. Ông cùng với một nhóm tín hữu bắt đầu nhóm lại tại nhà riêng ở thành phố Yorba Linda, California, với tên gọi "Calvary Chapel Yorba Linda".
Tuy nhiên, sự nhấn mạnh của Wimber vào việc "làm theo những việc Chúa Giê-xu đã làm" (Giăng 14:12) – bao gồm chữa bệnh, đuổi quỷ và rao giảng Phúc Âm – đã dẫn đến sự chia tách. Năm 1982, nhóm của ông tách ra và chính thức lấy tên là "Hội Thánh Vườn Nho Anaheim". Từ một điểm nhỏ, phong trào lan rộng nhanh chóng, trở thành một hiệp hội các Hội Thánh độc lập nhưng liên kết về giáo lý và giá trị cốt lõi. Tên gọi "Vườn Nho" (Vineyard) được lấy cảm hứng từ hình ảnh trong Kinh Thánh về cây nho và nhánh nho (Giăng 15), biểu tượng cho mối liên hệ mật thiết, sự sống và kết quả đến từ việc cứ ở trong Đấng Christ.
Phong Trào Vườn Nho thường được mô tả là "trung tâm" trong bản đồ thần học Tin Lành – tìm cách giữ thế cân bằng giữa chân lý (Lời Chúa) và thần quyền (công việc của Đức Thánh Linh). Nền tảng của họ có thể được tóm gọn trong một số trụ cột chính:
1. Vương Quốc Đức Chúa Trời Đã Đến và Đang Đến:
Đây là trung tâm thần học của phong trào. Họ tin rằng Vương Quốc Đức Chúa Trời không chỉ là một thực tại tương lai, mà đã được khai mạc (inaugurated) qua chức vụ của Chúa Giê-xu Christ. Chúa Giê-xu tuyên bố: "Kỳ hạn đã trọn, Vương quốc Đức Chúa Trời đã đến gần" (Mác 1:15). Từ Hy Lạp ἐγγίζω (eggizō) không chỉ có nghĩa là "đến gần" mà còn mang hàm ý "đã đến". Vương Quốc ấy hiện diện nơi nào có sự cai trị của Đức Chúa Trời được nhìn biết và vâng theo. Tuy nhiên, Vương Quốc ấy cũng sẽ đến trọn vẹn trong tương lai khi Chúa Giê-xu tái lâm. Sự căng thẳng giữa "đã đến" (already) và "chưa đến trọn" (not yet) này thúc đẩy Cơ Đốc nhân vừa sống trong quyền năng hiện tại của Vương Quốc, vừa trông cậy vào sự hoàn tất trong tương lai.
2. Sự Thờ Phượng Chân Thật & Thân Mật:
Phong Trào Vườn Nho có ảnh hưởng lớn đến phong cách thờ phượng đương đại trên toàn cầu. Họ nhấn mạnh vào sự thờ phượng "trong tâm thần và lẽ thật" (Giăng 4:23-24). Âm nhạc thường mang tính tự sự, tập trung vào các thuộc tính của Đức Chúa Trời và sự thân mật trong mối quan hệ với Ngài. Các bài hát như "Breathe" (Linh hồn con khao khát Ngài), "Hungry" (Con đói Ngài), phản ánh tinh thần khao khát Chúa. Mục đích của sự thờ phượng là để gặp gỡ Đức Chúa Trời, không chỉ là ca ngợi về Ngài.
3. Sứ Mạng Của Lòng Thương Xót & Công Lý:
Tin rằng Vương Quốc Đức Chúa Trời đã đến đồng nghĩa với việc thể hiện lòng thương xót và công lý của Ngài ngay bây giờ. Điều này được mô tả là "công tác xã hội với quyền năng". Họ tích cực tham gia vào các hoạt động như chăm sóc người nghèo, người vô gia cư, chống nạn buôn người, và mang sự chữa lành đến cho cộng đồng, xem đó là sự bày tỏ tình yêu thực tế của Đấng Christ. Điều này dựa trên lời Chúa Giê-xu trong Lu-ca 4:18-19, công bố sứ mạng "đặng rao cho kẻ bị cầm được tha…"
4. Niềm Tin vào Các Ân Tứ của Đức Thánh Linh Hoạt Động Ngày Nay:
Phong Trào Vườn Nho tin vào sự hoạt động đầy đủ và hiện tại của tất cả các ân tứ thuộc linh được liệt kê trong Kinh Thánh (1 Cô-rinh-tô 12:8-10, Rô-ma 12:6-8). Tuy nhiên, họ tìm cách thực hành các ân tứ này – như nói tiên tri, chữa bệnh, đuổi quỷ – một cách "bình thường" và có trật tự (1 Cô-rinh-tô 14:40), tập trung vào việc bày tỏ tình yêu và sự hiện diện của Chúa hơn là gây ấn tượng. John Wimber thường dạy về "quyền năng thông thường" (everyday power) của Đức Thánh Linh để phục vụ người khác.
Để hiểu rõ hơn, cần đặt Phong Trào Vườn Nho trong bối cảnh rộng hơn:
- So với Tin Lành Truyền Thống (Giáo hội Luther, Trưởng Lão, Báp-tít): Vườn Nho chia sẻ nền tảng về thẩm quyền Kinh Thánh và sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin. Tuy nhiên, họ nhấn mạnh hơn vào sự biểu lộ thực tế của các ân tứ Thánh Linh và sự thờ phượng cảm xúc.
- So với Phong Trào Ân Tứ (Pentecostal) & Đặc Sủng (Charismatic): Dù có nhiều điểm chung về niềm tin vào Đức Thánh Linh, Vườn Nho có xu hướng "nhẹ nhàng hơn" trong biểu hiện bề ngoài (ít nhấn mạnh đến "nói tiếng lạ" như bằng chứng đầu tiên), và tập trung mạnh mẽ hơn vào thần học Vương Quốc Đức Chúa Trời, sứ mạng xã hội, và thờ phượng thân mật.
- So với Hội Thánh Tại Gia hoặc Các Phong Trào Mới: Vườn Nho có cấu trúc Hội Thánh rõ ràng (có mục sư, ban lãnh đạo) nhưng khuyến khích sự tham gia tích cực của mọi tín hữu vào chức vụ, tạo cảm giác thân mật như trong một gia đình.
Dù không thuộc về một Hội Thánh Vườn Nho, các tín hữu có thể học hỏi và áp dụng những nguyên lý lành mạnh từ phong trào này:
1. Sống Với Nhận Thức Về Vương Quốc Đức Chúa Trời:
Mỗi ngày, hãy tự hỏi: "Vương Quốc Đức Chúa Trời sẽ trông như thế nào trong tình huống này?" Trong gia đình, đó có thể là sự hòa thuận và tha thứ (Rô-ma 14:17). Nơi làm việc, đó là sự chính trực và phục vụ. Nhận thức này biến đổi mọi công việc thường nhật thành cơ hội để bày tỏ sự cai trị của Đấng Christ.
2. Phát Triển Đời Sống Thờ Phượng Cá Nhân Thân Mật:
Vượt ra ngoài nghi thức, hãy dành thời gian tĩnh nguyện để đơn giản "ở" trong sự hiện diện Chúa (Thi Thiên 27:4, 46:10). Sử dụng âm nhạc thờ phượng, viết nhật ký cầu nguyện, hay thinh lặng để nuôi dưỡng tình bạn với Đức Chúa Trời. Tinh thần của sự thờ phượng Vườn Nho nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời là Cha yêu thương mà chúng ta có thể đến gần.
3. Thực Hành Lòng Thương Xót và Công Bằng Cụ Thể:
Phúc Âm không tách rời khỏi hành động. Hãy tìm một nhu cầu thực tế trong cộng đồng của bạn – thăm viếng người già cả, cô đơn, giúp đỡ một gia đình khó khăn, hay ủng hộ một tổ chức chống bất công – và hành động như một đại sứ của Vương Quốc (Ma-thi-ơ 25:35-40).
4. Mở Lòng cho Sự Dẫn Dắt và Quyền Năng của Đức Thánh Linh:
Hãy cầu nguyện đơn giản: "Lạy Chúa Thánh Linh, xin Ngài đầy dẫy con và sử dụng con để phục vụ người khác hôm nay." Tin cậy rằng Ngài có thể ban cho bạn lời nói khôn ngoan để an ủi, sự nhạy bén để cầu nguyện cho người đau bệnh, hoặc lòng can đảm để chia sẻ Phúc Âm (Công vụ 1:8). Hãy bắt đầu trong phạm vi gia đình và bạn bè.
5. Theo Đuổi Sự Đơn Giản và Chân Thật Trong Mối Quan Hệ:
Vườn Nho đề cao sự "chân thật". Trong Hội Thánh và nhóm nhỏ, hãy tạo không gian an toàn để mọi người có thể chia sẻ những đấu tranh thật sự mà không bị phán xét, cùng nhau tìm kiếm Chúa và khích lệ nhau (Ga-la-ti 6:2).
Phong Trào Vườn Nho, với trọng tâm là Vương Quốc Đức Chúa Trời đã đến, đã đóng góp một tiếng nói quan trọng trong thế giới Tin Lành, kêu gọi một đức tin năng động, cân bằng giữa chân lý và thần quyền, giữa thờ phượng và phục vụ. Họ nhắc nhớ chúng ta rằng Phúc Âm của Chúa Giê-xu Christ có quyền năng biến đổi toàn diện – tâm linh, thể chất, cảm xúc và xã hội.
Là những Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi sống như những công dân của Vương Quốc đó, "cứ ở" trong Ngài như nhánh nho gắn liền với gốc nho (Giăng 15:4-5). Từ mối liên hệ mật thiết ấy, chúng ta sẽ tự nhiên kết quả – yêu thương, vui mừng, bình an, và mang sự chữa lành của Đấng Christ đến cho một thế giới đang tổn thương. Dù thuộc về hệ phái nào, ước mong mỗi chúng ta luôn khao khát và tìm kiếm sự hiện diện đầy quyền năng của Vương Quốc Đức Chúa Trời trong mọi khía cạnh của cuộc sống.