Evangelism Explosion
Trong hành trình đức tin của Hội Thánh, lời truyền lệnh “Hãy đi… làm cho muôn dân trở nên môn đồ” (Ma-thi-ơ 28:19) luôn là tâm điểm và động lực. Tuy nhiên, làm thế nào để thực hiện mệnh lệnh này một cách hiệu quả, có phương pháp và đầy quyền năng là câu hỏi thách thức nhiều thế hệ Cơ Đốc nhân. Một trong những câu trả lời có ảnh hưởng sâu rộng trong thế kỷ 20 và 21 chính là “Evangelism Explosion” (EE), thường được dịch là “Bùng Nổ Truyền Giáo” hoặc “Phát Triển Truyền Giáo”. Đây không chỉ đơn thuần là một chương trình, mà là một triết lý, một hệ thống môn đồ hóa và huấn luyện truyền giáo toàn diện, được xây dựng vững chắc trên nền tảng Kinh Thánh.
I. Nguồn Gốc Và Khải Tượng Của Evangelism Explosion
Evangelism Explosion được sáng lập bởi Tiến sĩ D. James Kennedy (1930-2007), mục sư của Coral Ridge Presbyterian Church ở Fort Lauderdale, Florida, Hoa Kỳ. Câu chuyện bắt đầu từ chính kinh nghiệm cá nhân của ông. Là một người nhút nhát, Kennedy cảm thấy bất lực và thiếu tự tin trong việc chia sẻ Phúc Âm. Ông nhận ra rằng mình, cũng như phần đông tín hữu, thiếu một phương pháp rõ ràng và có thể huấn luyện được để làm chứng về Chúa Giê-xu Christ.
Năm 1962, ông bắt đầu một cuộc cách mạng nhỏ trong Hội Thánh của mình. Ông phát triển một phương pháp truyền giáo dựa trên việc đặt câu hỏi, sử dụng một sơ đồ trình bày Phúc Âm rõ ràng, và quan trọng nhất là mô hình “xem rồi làm”. Ý tưởng then chốt là: “Chúng ta không dạy truyền giáo bằng cách nói về nó, mà bằng cách đem người ta đi ra và chỉ cho họ thấy.” Mục sư sẽ đem một tín hữu mới đi thăm viếng và chứng kiến cuộc trò chuyện, sau đó tín hữu đó sẽ thực hành dưới sự hướng dẫn. Phương pháp này đã gây ra một “vụ nổ” (explosion) về sự tăng trưởng – không chỉ về số người tin Chúa, mà còn về số người được trang bị và dạn dĩ trong sứ mạng truyền giáo. Từ một Hội thánh nhỏ với vài chục người, Coral Ridge đã trở thành một trong những Hội thánh lớn và có ảnh hưởng nhất nước Mỹ.
Khải tượng của EE dựa trên 2 Ti-mô-thê 2:2: “Những điều con đã nghe nơi ta ở trước mặt nhiều người chứng, hãy giao phó cho mấy người trung thành, cũng có tài dạy dỗ kẻ khác.” Đây chính là nguyên tắc truyền thừa (multiplication), chứ không chỉ cộng thêm (addition). Mục tiêu là đào tạo nên những người truyền giáo, những người lại có thể đào tạo người khác, tạo ra một chuỗi nhân rộng không ngừng.
II. Triết Lý Thần Học Và Nền Tảng Kinh Thánh
EE không đơn thuần là kỹ thuật, mà bắt rễ sâu trong thần học Cải Chánh và sự hiểu biết đúng đắn về Phúc Âm.
1. Tính Cấp Bách Của Sứ Mạng: EE nhấn mạnh đến sự khẩn thiết của việc rao giảng Phúc Âm, dựa trên thực tại của sự phán xét đời đời và tình yêu cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Giăng 3:18 tuyên bố: “Ai tin Con thì không bị định tội; ai không tin thì đã bị định tội rồi, vì không tin đến danh Con một sinh của Đức Chúa Trời.” Sự định tội này là hiện tại, không chỉ là tương lai, làm tăng thêm tính cấp bách.
2. Phúc Âm Trọn Vẹn: EE trình bày một Phúc Âm đầy đủ, bao gồm:
- Quyền tể trị của Đấng Christ: Chúa Giê-xu là Chúa (Kyrios - Κύριος). Phi-líp 2:10-11 nói mọi đầu gối sẽ quỳ xuống.
- Tình trạng tội lỗi của con người: Tội không chỉ là hành động xấu, mà là tình trạng phản loạn chống lại Đức Chúa Trời (Hamartia - ἁμαρτία). Rô-ma 3:23 khẳng định: “Vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời.”
- Công trình cứu chuộc của Chúa Giê-xu: Sự chết thế và sự sống lại của Ngài (Hy Lạp: hilasterion - ἱλαστήριον, nơi chuộc tội). Rô-ma 5:8: “Nhưng Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết.”
- Đáp ứng bằng đức tin và sự ăn năn: Đây là hai mặt của một đồng xu. Ăn năn (Metanoia - μετάνοια) là sự đổi ý, quay khỏi tội lỗi; Đức tin (Pistis - πίστις) là sự tin cậy trọn vẹn nơi Đấng Christ. Công vụ 20:21 tóm tắt: “...tỏ ra sự ăn năn đối với Đức Chúa Trời, và đức tin trong Đức Chúa Jêsus Christ là Chúa chúng ta.”
III. Phương Pháp Trình Bày Phúc Âm Của EE: “Hai Câu Hỏi Vàng”
Trái tim của phương pháp EE là cách trình bày Phúc Âm logic, rõ ràng, dựa trên việc đối thoại thông qua hai câu hỏi then chốt, giúp dẫn dắt cuộc trò chuyện từ những quan tâm thuộc thể đến nhu cầu thuộc linh.
Câu Hỏi 1: “Nếu hôm nay ông/bà qua đời và đứng trước mặt Đức Chúa Trời, và Ngài hỏi: ‘Tại sao ta nên cho ngươi vào thiên đàng của ta?’, ông/bà sẽ trả lời thế nào?”
Câu hỏi này có mục đích:
- Chẩn đoán thuộc linh: Nó giúp khám phá niềm hy vọng cứu rỗi hiện tại của người nghe – dựa trên công đức bản thân, tôn giáo, hay ân điển.
- Tạo sự đồng cảm: Người hỏi thừa nhận rằng đây cũng là câu hỏi cho chính mình.
- Dẫn đến luật pháp: Câu trả lời thường là “Tôi là người tốt,” mở ra cánh cửa để đối chiếu với tiêu chuẩn thánh khiết của Đức Chúa Trời (Mười Điều Răn). Rô-ma 3:20 nói: “Vì chẳng có một người nào bởi việc làm theo luật pháp mà sẽ được xưng công bình trước mặt Ngài, vì luật pháp cho người ta biết tội lỗi.”
Câu Hỏi 2: “Theo ông/bà, một người sẽ làm gì để được hưởng sự sống đời đời?” hoặc “Theo Kinh Thánh, người ta phải làm gì để được cứu?”
Sau khi chỉ ra sự bất toàn của mọi nỗ lực cá nhân, câu hỏi này chuyển hướng sự chú ý sang Tin Mừng – điều Đức Chúa Trời đã làm trong Chúa Giê-xu Christ. Câu trả lời được rút ra từ chính Kinh Thánh, như Giăng 3:16 hay Ê-phê-sô 2:8-9: “Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Đấng chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.”
Từ hai câu hỏi này, người truyền giáo sẽ trình bày một cách có hệ thống về Ân Điển của Đức Chúa Trời qua Chúa Giê-xu Christ, sử dụng những minh họa đơn giản (như cây cầu, tòa án) và dẫn đến lời kêu gọi quyết định.
IV. Mô Hình Huấn Luyện “Xem – Làm – Dạy”
Điểm đột phá của EE nằm ở mô hình đào tạo thực hành, bắt chước cách Chúa Giê-xu huấn luyện các môn đồ:
1. Xem (I Do – You Watch): Người học mới (tân binh) đi cùng với người huấn luyện (chuyên gia) để quan sát cách họ dẫn dắt cuộc trò chuyện và trình bày Phúc Âm. Đây là giai đoạn tiếp thu.
2. Làm (We Do – Together): Người học bắt đầu tham gia tích cực hơn, trả lời một số câu hỏi, và dần dần tự trình bày dưới sự hỗ trợ của người huấn luyện.
3. Dạy (You Do – I Watch): Người học đảm nhận vai trò chính, còn người huấn luyện chỉ quan sát và góp ý sau đó. Khi đã thành thạo, người học đó lại trở thành người huấn luyện cho người mới, hoàn thành vòng tròn nhân rộng.
Mô hình này giải quyết được vấn đề lớn nhất: sự sợ hãi và thiếu tự tin. Nó biến truyền giáo từ một nhiệm vụ khó khăn, cô độc thành một hành trình đồng hành, nơi sự nâng đỡ và trách nhiệm được chia sẻ.
V. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Dù bạn có tham gia một khóa huấn luyện EE chính thức hay không, những nguyên tắc của nó có thể được áp dụng sâu sắc vào đời sống hằng ngày của mỗi Cơ Đốc nhân.
1. Sống Với Tâm Thế “Luôn Sẵn Sàng”:
1 Phi-e-rơ 3:15 chép: “Hãy tôn Đấng Christ, là Chúa, làm thánh trong lòng mình, hãy thường thường sẵn sàng để trả lời mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em.” EE dạy chúng ta không chỉ “sẵn sàng” về mặt tinh thần, mà còn “sẵn sàng” về phương pháp – biết cách dẫn dắt câu chuyện và trình bày Phúc Âm cách rõ ràng. Hãy học thuộc vài câu Kinh Thánh chính (như Giăng 3:16, Rô-ma 6:23, Ê-phê-sô 2:8-9) và tập nói ra thành lời.
2. Phát Triển Kỹ Năng Lắng Nghe Và Đặt Câu Hỏi:
Thay vì độc thoại, hãy học nghệ thuật đối thoại. Hãy quan tâm thật sự đến người đối diện, lắng nghe câu chuyện của họ, và dùng những câu hỏi mở để thăm dò đời sống thuộc linh. Câu hỏi như “Ý nghĩa cuộc đời theo bạn là gì?” hoặc “Bạn nghĩ gì về Chúa Giê-xu?” có thể mở ra những cuộc trò chuyện sâu sắc.
3. Nhấn Mạnh Vào “Tại Sao” Trước Khi Nói Về “Như Thế Nào”:
EE dạy chúng ta đừng vội vã đưa ra câu trả lời (Phúc Âm) khi người ta chưa nhận ra câu hỏi (tội lỗi và sự định tội). Hãy kiên nhẫn giúp người ta thấy nhu cầu thật của mình trước mặt Đức Chúa Trời, dựa trên tiêu chuẩn thánh khiết của Ngài, chứ không phải so sánh với người khác.
4. Truyền Giáo Theo Nhóm Và Có Sự Đồng Hành:
Đừng đi một mình. Hãy tìm một người bạn đồng đức tin, cùng nhau cầu nguyện, lập danh sách những người cần được nghe Phúc Âm, và cùng nhau đi thăm viếng, khích lệ. Nguyên tắc “xem – làm – dạy” có thể áp dụng ngay trong mối quan hệ môn đồ hóa đơn giản: một tín hữu trưởng thành dắt một tín hữu non trẻ đi làm chứng cùng.
5. Gắn Liền Truyền Giáo Với Môn Đồ Hóa:
Mục tiêu không dừng lại ở một lời cầu nguyện tiếp nhận, mà là dẫn đưa người tin Chúa vào mối quan hệ môn đồ với Chúa Giê-xu. Hãy có kế hoạch chăm sóc, dạy dỗ và hướng dẫn người mới tin ngay từ đầu, giúp họ đứng vững và trở nên người truyền giáo cho chính mạng lưới của họ.
VI. Kết Luận: Tiếp Tục Cuộc Bùng Nổ
Evangelism Explosion thực chất là một nỗ lực quay trở lại với mô hình truyền giáo đơn giản, thiết thực và có tính nhân rộng của Hội Thánh đầu tiên. Nó nhắc nhở chúng ta rằng rao truyền Phúc Âm không chỉ là đặc quyền của mục sư hay nhà truyền giáo chuyên nghiệp, mà là bổn phận và niềm vui của mọi người tin Chúa.
Phương pháp này, dù đã có từ nhiều thập kỷ, vẫn còn nguyên giá trị vì nó tập trung vào những chân lý vĩnh cửu: tình trạng hư mất của con người, ân điển trọn vẹn của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ, và sự đáp ứng bằng đức tin chân thật. Nó trang bị cho những Cơ Đốc nhân bình thường trở nên những chứng nhân đầy năng quyền và dạn dĩ.
Ước mong mỗi chúng ta, được thúc đẩy bởi tình yêu Chúa và lòng thương xót đối với những linh hồn hư mất, sẽ không ngừng học hỏi, thực hành và truyền dạy lại “nghệ thuật” rao truyền Tin Lành. Hãy để cho cuộc “bùng nổ truyền giáo” bắt đầu từ chính tấm lòng, gia đình, và Hội thánh địa phương của chúng ta, hầu cho danh Chúa được cả sáng và nhiều người được cứu rỗi. A-men.