Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa được tôn kính, vừa làm thay đổi thế giới sâu sắc như Chúa Giê-su thành Na-xa-rét. Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” không đơn thuần là một cuộc tra vấn lịch sử hay thần học, mà là câu hỏi định mệnh đối với mỗi linh hồn. Phi-e-rơ, một trong những môn đồ thân tín, đã đưa ra lời tuyên xưng then chốt: “Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá danh tính, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh, ngôn ngữ gốc và ý nghĩa thuộc linh cho mỗi chúng ta ngày nay.

I. Danh Tính Thần Thượng: Ngôi Lời Đến Trong Xác Thịt

Khởi điểm để hiểu về Chúa Giê-su không phải từ máng cỏ Bết-lê-hem, mà từ cõi đời đời. Giăng 1:1-3, 14 mở ra cho chúng ta lẽ mầu nhiệm: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta.” Từ “Ngôi Lời” trong tiếng Hy Lạp là “Logos” (Λόγος), không chỉ có nghĩa là “lời nói” mà còn mang ý nghĩa triết lý sâu xa về Lý Trí, Nguyên Lý Sáng Tạo và Sự Bày Tỏ trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su chính là Logos – sự bày tỏ trọn vẹn, cụ thể và sống động về Đức Chúa Trời cho con người.

Sự giáng sinh của Ngài không phải là khởi điểm sự tồn tại, mà là sự nhập thể (Incarnation). Phi-líp 2:6-7 mô tả: Ngài vốn có “hình Đức Chúa Trời” (trong tiếng Hy Lạp: “morphē Theou” – bản chất của Đức Chúa Trời), nhưng đã “tự bỏ mình đi”, mang lấy “hình tôi mọi” (“morphē doulou”). Đấng Sáng Tạo vô hạn đã tự nguyện bước vào trong giới hạn của thọ tạo. Cô-lô-se 1:15-19 khẳng định mạnh mẽ: Ngài là “hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được”, “Đấng sinh ra đầu hết thảy mọi vật dựng nên”, và “mọi sự đều nhờ Ngài mà được nên”. Danh tính cốt lõi của Chúa Giê-su là: Ngài vừa hoàn toàn là Đức Chúa Trời, vừa hoàn toàn là con người.

II. Chức Vụ Trần Thế: Đấng Mê-si-a, Thầy Dạy và Người Đầy Tớ

Trong bối cảnh Do Thái giáo thế kỷ thứ nhất, danh xưng “Đấng Christ” (trong tiếng Hy Lạp: “Christos” – Χριστός) là phiên bản của từ Mê-si-a (“Mashiach” – מָשִׁיחַ) trong tiếng Hê-bơ-rơ, có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Người Do Thái trông đợi một Vị Vua, một Đấng Giải Cứu chính trị. Tuy nhiên, Chúa Giê-su đã định nghĩa lại chức vụ Mê-si-a theo khuôn mẫu của “Đầy Tớ Chịu Khổ” trong Ê-sai 53. Ngài đến không phải để được phục vụ, nhưng để phục vụ và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người (Mác 10:45).

Chức vụ dạy dỗ của Ngài mang thẩm quyền thiên thượng (Ma-thi-ơ 7:28-29). Các phép lạ Ngài làm – chữa bệnh, đuổi quỷ, dẹp yên sóng gió, khiến kẻ chết sống lại – không chỉ là hành động nhân từ, mà là những “dấu chỉ” (“sēmeia” – σημεῖα) xác nhận Nước Đức Chúa Trời đã đến và Ngài chính là Đấng Mê-si-a (Giăng 20:30-31). Mỗi phép lạ là một lời tuyên bố về quyền năng sáng tạo và quyền tể trị của Ngài trên mọi lãnh vực của sự sa ngã.

III. Cao Điểm của Sự Mặc Khải: Sự Chết Chuộc Tội và Sự Sống lại Vinh Hiển

Cốt lõi của Phúc Âm nằm ở sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-su. Sự chết của Ngài không phải là một tai nạn lịch sử hay sự hy sinh anh hùng đơn thuần, mà là sự hy sinh chuộc tội có chủ đích. Trên thập tự giá, Ngài đã gánh lấy tội lỗi của cả nhân loại. Ê-sai 53:5-6 đã tiên tri về điều này: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương... Đức Giê-hô-va đã làm cho tội lỗi của hết thảy chúng ta đều chất trên người.”

Từ ngữ then chốt trong Tân Ước là “hilastērion” (ἱλαστήριον) trong Rô-ma 3:25, thường được dịch là “của lễ chuộc tội” hoặc “nắp thi ân”. Nó chỉ về nơi máu được rưới ra để chuộc tội trong Cựu Ước, và Chúa Giê-su chính là sự ứng nghiệm trọn vẹn của điều đó. Cái chết của Ngài đã đáp ứng hoàn toàn sự công bình của Đức Chúa Trời (propitiation) và cất đi tội lỗi chúng ta (expiation).

Tuy nhiên, nếu Ngài chỉ chết, thì chúng ta vẫn ở trong tội lỗi và tuyệt vọng. Sự sống lại của Ngài vào ngày thứ ba là bằng chứng tối hậu về chiến thắng của Ngài trên tội lỗi, sự chết và Sa-tan. Sự sống lại (“anastasis” – ἀνάστασις) không phải là sự “hồi sinh” mà là sự “sống lại” trong một thân thể vinh hiển, bất tử. Như Phao-lô tuyên bố: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại là con đẻ của Đức Chúa Trời cho thế giới, xác nhận rằng công việc cứu chuộc đã hoàn tất.

IV. Di Sản Vĩnh Cửu: Chúa Đương Thời và Đấng Cứu Chuộc Tương Lai

Sau khi sống lại, Chúa Giê-su thăng thiên và hiện đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 10:12). Điều này không có nghĩa Ngài thụ động. Ngài đang hành chức vụ Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm cầu thay cho các thánh đồ (Hê-bơ-rơ 4:14-16). Ngài là Đầu của Hội Thánh, thân thể Ngài (Cô-lô-se 1:18). Di sản hiện tại của Ngài là một dân tộc được cứu chuộc từ mọi quốc gia, bộ tộc, tiếng nói, đến thờ phượng Ngài và làm chứng về Ngài.

Di sản tương lai được đảm bảo bởi lời hứa của chính Ngài: “Ta sẽ trở lại” (Giăng 14:3). Sự tái lâm của Ngài sẽ không còn trong sự khiêm nhường của máng cỏ, mà trong sự vinh hiển của một Đấng Tể Trị để phán xét kẻ sống và kẻ chết (Công vụ 10:42). Ngài sẽ hoàn tất kế hoạch cứu rỗi, hủy diệt sự ác, tái tạo trời mới đất mới, và đưa dân sự Ngài vào trong sự hiện diện đời đời của Đức Chúa Trời (Khải Huyền 21:1-5).

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Hiểu biết về Chúa Giê-su không chỉ là kiến thức, mà phải dẫn đến sự biến đổi và hành động.

• Tin Cậy và Thờ Phượng: Nhận biết Ngài là Chúa và là Đức Chúa Trời (như Thô-ma đã tuyên xưng trong Giăng 20:28) đòi hỏi chúng ta dâng lên Ngài sự thờ phượng trọn vẹn, không chỉ bằng bài hát mà bằng cả đời sống vâng phục (Rô-ma 12:1).
• Sống Như Môn Đồ: Cuộc đời Ngài là khuôn mẫu tối cao. Chúng ta được kêu gọi bước đi theo dấu chân Ngài (1 Phi-e-rơ 2:21), học tập nơi Ngài sự khiêm nhường, hiền lành, yêu thương và tận hiến.
• Rao Giảng và Làm Chứng: Di sản của Ngài được tiếp nối qua Hội Thánh. Mỗi chúng ta là sứ giả của sự hòa giải, kêu gọi mọi người nhận biết Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 5:18-20). Câu trả lời “Ngài là ai?” phải được chia sẻ bằng lời nói và đời sống.
• Sống Với Hy Vọng Cánh Chung: Niềm tin vào sự tái lâm của Ngài là nguồn hy vọng và động lực cho sự thánh khiết, trung tín trong chức vụ, và an ủi trong khổ đau (Tít 2:11-14).

Kết Luận

Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Logos – Ngôi Lời hằng hữu của Đức Chúa Trời. Ngài là Mashiach – Đấng Mê-si-a, Vua muôn vua. Ngài là Con Người hoàn hảo và là Con Đức Chúa Trời duy nhất. Ngài là Chiên Con của Đức Chúa Trời, gánh tội lỗi thế gian. Ngài là Đấng Sống Lại và là Sự Sống. Ngài là Đầu của Hội Thánh và là Chúa Tể của muôn vật. Cuối cùng, câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” phải được mỗi chúng ta trả lời bằng chính đức tin và đời sống của mình. Như C.S. Lewis từng nói, chúng ta không thể chỉ xem Ngài như một bậc thầy luân lý vĩ đại. Hoặc Ngài là Chúa, là Đức Chúa Trời, hoặc Ngài không là gì cả. Lời mời gọi của Ngài vẫn vang vọng: “Hãy theo ta” (Ma-thi-ơ 4:19). Việc của chúng ta là tin nhận, vâng theo và tôn thờ.