Các Thư của Ignatius là gì?

Trong lịch sử Hội Thánh Cơ Đốc sơ khai, một nhân vật nổi bật đã để lại những bức thư quý giá – đó là Ignatius, giám mục thành Antioch. Trên hành trình đến Rô-ma để chịu tử đạo dưới thời hoàng đế Trajan (khoảng năm 107-110), ông đã viết bảy bức thư gửi cho các Hội Thánh và một vị giám mục. Những thư tín này cung cấp cái nhìn sống động về đời sống, tổ chức và niềm tin của Cơ Đốc nhân thế kỷ II. Dù không thuộc Kinh Thánh, các thư của Ignatius vẫn mang giá trị lịch sử và tâm linh to lớn, giúp chúng ta hiểu hơn về bối cảnh Hội Thánh ban đầu và rút ra những bài học thiết thực cho đức tin ngày nay.

1. Ignatius – Vị Giám Mục Tử Đạo

Ignatius sống vào cuối thế kỷ I và đầu thế kỷ II. Theo truyền thống, ông là môn đồ của sứ đồ Giăng và được bổ nhiệm làm giám mục tại Antioch, một trung tâm Cơ Đốc giáo quan trọng thời bấy giờ. Dưới thời bách hại của hoàng đế Trajan, Ignatius bị bắt và giải về Rô-ma để bị ném cho thú dữ trong đấu trường. Trên đường đi, ông dừng chân tại Smyrna và Troas, nơi ông được các Hội Thánh địa phương tiếp đón. Tại đây, Ignatius đã viết bảy bức thư: bốn bức từ Smyrna (gửi Ê‑phê‑sô, Mác‑nê, Trô‑a, và Rô‑ma), ba bức từ Troas (gửi Phi‑la‑đen‑phi, Smyrna, và cho giám mục Polycarp). Những bức thư này đã được lưu giữ và truyền lại qua nhiều thế kỷ, trở thành một phần quan trọng của văn học Giáo Phụ.

2. Tổng Quan Các Thư của Ignatius

Bảy bức thư được hầu hết học giả công nhận là chân thực:

• Thư gửi người Ê‑phê‑sô – ca ngợi đức tin của họ và nhấn mạnh sự hiệp nhất dưới quyền giám mục.
• Thư gửi người Mác‑nê – khuyên phải vâng lời giám mục và tránh Do Thái hóa.
• Thư gửi người Trô‑a – cảnh báo về giáo lý sai lạc, đặc biệt là thuyết ảo thân (Docetism).
• Thư gửi người Rô‑ma – kêu gọi Hội Thánh Rô‑ma đừng can thiệp để cứu ông khỏi tử đạo; bày tỏ lòng khao khát được chết vì Chúa.
• Thư gửi người Phi‑la‑đen‑phi – nói về tầm quan trọng của sự hiệp nhất và giữ gìn chân lý.
• Thư gửi người Smyrna – củng cố giáo lý về sự nhập thể và sự sống lại của Đấng Christ.
• Thư gửi Polycarp – khuyên vị giám mục trẻ tuổi sống mẫu mực và can đảm lãnh đạo.

Các thư này được viết bằng tiếng Hy Lạp, ngôn ngữ phổ biến thời đó, và thể hiện phong cách nồng nhiệt, đôi khi thi vị, đầy lòng nhiệt thành với Đấng Christ.

3. Những Chủ Đề Chính Trong Các Thư Của Ignatius

a. Sự Hiệp Nhất Của Hội Thánh Dưới Quyền Giám Mục

Một trong những điểm nổi bật nhất trong thư Ignatius là lời kêu gọi Hội Thánh phải hiệp nhất xung quanh giám mục, các trưởng lão và chấp sự. Ông viết: “Hãy vâng phục giám mục như Chúa Giê-xu vâng phục Cha; và vâng phục các trưởng lão như các sứ đồ; còn các chấp sự, hãy kính trọng như luật pháp của Đức Chúa Trời” (Thư gửi người Trô‑a 2:1). Ông khuyên tín hữu không nên làm bất cứ điều gì ngoài sự chấp thuận của giám mục, và xem giám mục như hình ảnh của Đức Chúa Cha.

Trong Kinh Thánh, sự hiệp nhất là một mệnh lệnh quan trọng (Giăng 17:21; Ê-phê-sô 4:3-6). Tuy nhiên, cơ cấu lãnh đạo Hội Thánh thời Tân Ước dường như dựa trên một nhóm trưởng lão (còn gọi là giám mục) chung nhau lãnh đạo (Công vụ 14:23; Tít 1:5). Đến thời Ignatius, chức vụ giám mục đơn lẻ (monarchical bishop) đã xuất hiện, thể hiện sự phát triển tổ chức để đối phó với bách hại và lạc giáo. Dù vậy, nguyên tắc hiệp nhất và vâng phục người lãnh đạo vẫn là điều Kinh Thánh dạy (Hê-bơ-rơ 13:17).

b. Giáo Lý Về Đấng Christ: Con Người Thật Và Thiên Chúa Thật

Ignatius sống trong thời kỳ mà thuyết Ngộ đạo (Gnosticism) và thuyết ảo thân (Docetism) đang lan rộng. Những người theo thuyết này cho rằng Đấng Christ chỉ có thần tính, thân thể Ngài là ảo tưởng, nên Ngài không thực sự chịu khổ hình và chết. Ignatius kiên quyết bác bỏ: “Vì Đấng Cứu Thế của chúng ta, Chúa Giê-xu Christ, đã thật sự được sinh bởi Ma-ri... Ngài đã thực sự bị đóng đinh vì chúng ta... Ngài đã thực sự sống lại từ cõi chết” (Thư gửi người Smyrna 1:1-2).

Giáo lý này hoàn toàn phù hợp với Kinh Thánh: “Mọi thần không xưng Giê-xu là Đấng Christ đã đến trong xác thịt, thì không phải bởi Đức Chúa Trời” (1 Giăng 4:2-3). Chúa Giê-xu là Ngôi Lời đã trở nên xác thịt (Giăng 1:14), Ngài chịu đau đớn, chết và sống lại (1 Cô-rinh-tô 15:3-4). Ignatius còn nói đến sự thống nhất giữa thần tính và nhân tính nơi Đấng Christ – một chân lý mà Hội Thánh sau này đã tuyên xưng trong các tín điều.

c. Sự Tử Đạo Và Bước Theo Chúa Giê-xu

Ignatius nổi tiếng với lòng khao khát được tử đạo. Trong thư gửi người Rô‑ma, ông viết: “Tôi viết cho anh em khi đang sống, nhưng khao khát được chết… Hãy để tôi trở thành thức ăn của thú dữ, để tôi có thể được tìm thấy thuần khiết như bánh của Đấng Christ” (Thư gửi người Rô‑ma 4:1). Ông xem cái chết vì đạo là cách để hoàn toàn hiệp nhất với sự chết của Chúa Giê-xu.

Tinh thần này bắt nguồn từ lời dạy của Chúa Giê-xu: “Nếu ai muốn theo ta, phải tự bỏ mình đi, mỗi ngày vác thập tự giá mình mà theo ta” (Lu-ca 9:23). Sứ đồ Phao-lô cũng nói: “Vì đối với tôi, sống là Đấng Christ và chết là ích lợi” (Phi-líp 1:21). Ignatius đã nêu gương về việc sẵn sàng hy sinh mọi sự vì Danh Chúa.

d. Tình Yêu Thương Và Đức Tin

Ignatius thường xuyên nhắc nhở các tín hữu phải yêu thương nhau. Ông viết: “Đức tin là khởi đầu, tình yêu là cùng đích” (Thư gửi người Ê‑phê‑sô 14:1). Với ông, đức tin và tình yêu không thể tách rời, và tình yêu là dấu hiệu của môn đồ thật của Chúa Giê-xu.

Kinh Thánh cũng dạy: “Hiện nay đức tin, sự trông cậy, tình yêu thương, cả ba đều còn; nhưng tình yêu thương là lớn hơn hết” (1 Cô-rinh-tô 13:13). Tình yêu thương là điều răn mới Chúa ban (Giăng 13:34-35) và là trái của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22). Qua Ignatius, chúng ta thấy các Cơ Đốc nhân đầu tiên đã sống động mệnh lệnh này.

e. Tiệc Thánh – “Dược Phẩm Bất Tử”

Ignatius là một trong những nhân chứng sớm nhất về sự hiểu biết của Hội Thánh đối với Tiệc Thánh. Ông gọi Tiệc Thánh là “dược phẩm bất tử, thuốc giải cho sự chết” (Thư gửi người Ê‑phê‑sô 20:2) và nhấn mạnh rằng chỉ Tiệc Thánh do giám mục hoặc người được giám mục ủy quyền chủ trì mới có giá trị. Ông cũng nói về sự hiệp nhất qua bánh: “Chỉ có một thân thể, một tấm bánh, một chén, và một hi vọng” (Thư gửi người Philadelphians 4:1).

Trong Kinh Thánh, Tiệc Thánh là sự bẻ bánh nhớ đến sự chết của Chúa (1 Cô-rinh-tô 11:23-26) và là sự hiệp thông với thân thể Ngài (1 C