Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài
Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không một nhân vật nào vừa mang tính lịch sử rõ ràng lại vừa gây tranh cãi và biến đổi cuộc đời nhiều người như Chúa Giê-su thành Na-xa-rét. Câu hỏi “Ngài là ai?” không chỉ là một thắc mắc học thuật, mà là câu hỏi định mệnh, quyết định niềm tin, hy vọng và vận mệnh đời đời của mỗi người. Chính Chúa Giê-su đã đặt câu hỏi này với các môn đồ: “Còn các ngươi thì xưng ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá căn tính, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Ngài dưới ánh sáng của Kinh Thánh.
Để hiểu Chúa Giê-su, chúng ta phải bắt đầu từ chính Lời Đức Chúa Trời. Ngài không phải là một nhân vật xuất hiện đột ngột, mà là sự ứng nghiệm trọn vẹn của hàng trăm lời tiên tri trong Cựu Ước.
1. Đấng Mê-si (Christos – Χριστός): Danh hiệu “Christ” không phải là họ, mà là chức vụ, dịch từ chữ Hy Lạp “Christos”, tương đương với chữ Hê-bơ-rơ “Mashiach” (מָשִׁיחַ), có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các tiên tri, thầy tế lễ và vua được xức dầu để nhậm chức. Chúa Giê-su là Đấng được xức dầu tối cao, kết hợp cả ba chức vụ này: Ngài là Tiên Tri vĩ đại (Phục-truyền Luật-lệ Ký 18:15), Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm (Hê-bơ-rơ 4:14) và Vua đời đời (Thi-thiên 2:6; Lu-ca 1:32-33). Sứ đồ Phi-e-rơ tuyên xưng: “Ngươi là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16).
2. Con Đức Chúa Trời: Đây không chỉ là một danh hiệu tượng trưng. Trong tiếng Hy Lạp, từ “Huios” (Υἱὸς) chỉ mối quan hệ cùng bản thể. Chúa Giê-su tuyên bố: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Thiên sứ báo tin cho Ma-ri: “Con Thánh sanh ra sẽ được xưng là Con Đức Chúa Trời” (Lu-ca 1:35). Sự độc đáo của Chúa Giê-su nằm ở thần tánh trọn vẹn của Ngài. Giăng 1:1 khẳng định: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời.” Ngôi Lời (Logos – Λόγος) ấy đã trở nên xác thịt (Giăng 1:14), mang lấy thân phận con người để bày tỏ Đức Chúa Trời cho chúng ta.
3. Con Người: Đây là danh xưng Chúa Giê-su thường dùng nhất để chỉ về mình. Trong tiếng Hê-bơ-rơ là “Ben Adam” (בֶּן־אָדָם), nhấn mạnh đến nhân tánh trọn vẹn của Ngài. Danh hiệu này gắn liền với lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một Đấng “giống như con người” được ban cho quyền cai trị đời đời. Chúa Giê-su là Đức Chúa Trời thật và là người thật, cầu nối duy nhất giữa Đức Chúa Trời thánh khiết và loài người tội lỗi.
Cuộc đời Chúa Giê-su, được ghi chép trong bốn sách Phúc Âm, là sự hòa quyện giữa thần tính và nhân tính một cách trọn vẹn.
1. Sự Giáng Sinh (Nhập Thể): Sự giáng sinh của Chúa Giê-su không phải là sự khởi đầu, mà là sự nhập thể của Đấng vĩnh hằng. Ngài được thai dựng bởi quyền năng Đức Thánh Linh, sanh bởi nữ đồng trinh Ma-ri (Ma-thi-ơ 1:18, Lu-ca 1:34-35), ứng nghiệm lời tiên tri Ê-sai 7:14: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, và sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên,” nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta.” Sự kiện này nền tảng cho đức tin Cơ Đốc: Đức Chúa Trời đã bước vào không gian và thời gian để cứu chuộc chúng ta.
2. Chức Vụ Công Khai: Sau 30 năm sống ẩn dật, Chúa Giê-su chịu Giăng Báp-tít làm phép báp-tem, không phải vì tội lỗi, mà để “làm cho trọn mọi sự công bình” (Ma-thi-ơ 3:15). Ngài bị cám dỗ trong đồng vắng và đã chiến thắng mọi sự cám dỗ của Sa-tan, chứng tỏ Ngài là A-đam thứ hai trọn vẹn (Ma-thi-ơ 4:1-11). Suốt ba năm rưỡi, Ngài đi khắp xứ, rao giảng Tin Lành của nước Đức Chúa Trời, chữa lành kẻ bịnh, đuổi quỉ, và bày tỏ quyền năng trên thiên nhiên. Các phép lạ (tiếng Hy Lạp: “semeion” – σημεῖον, dấu kỳ) của Ngài không phải chỉ để thể hiện quyền năng, mà là những dấu chỉ xác nhận sứ điệp và căn tính của Ngài (Giăng 20:30-31).
3. Sự Chết Chuộc Tội: Đỉnh điểm của Phúc Âm nằm ở sự chết của Chúa Giê-su trên thập tự giá. Đây không phải là một tai nạn lịch sử hay sự hy sinh anh hùng đơn thuần. Đây là sự hy sinh chuộc tội có chủ ý. Như chính Ngài phán: “Con người đã đến… phục sự nhiều người, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” (tiếng Hy Lạp: “lutron” – λύτρον) nói đến giá phải trả để giải phóng một tù nhân hay nô lệ. Thập tự giá là nơi cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời đối với tội lỗi được thỏa mãn (sự thay thế hình phạt). Chúa Giê-su, “Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi” (Giăng 1:29), đã gánh thay hình phạt mà chúng ta đáng chịu. Tiếng kêu “Mọi việc đã được trọn” (Giăng 19:30) là lời tuyên bố về sự hoàn tất công việc cứu chuộc.
4. Sự Sống Lại Vinh Hiển: Nếu sự chết của Chúa Giê-su là trọng tâm, thì sự sống lại của Ngài là sự xác nhận quyền năng. Ngài “đã bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình chúng ta” (Rô-ma 4:25). Sự kiện lịch sử này được chứng kiến bởi hơn 500 nhân chứng (1 Cô-rinh-tô 15:6). Trong tiếng Hy Lạp, từ “sống lại” là “anastasis” (ἀνάστασις), có nghĩa là “đứng dậy”. Chúa Giê-su đã chiến thắng sự chết, sự rủa sả và quyền lực của Sa-tan. Sự sống lại là bằng chứng tối hậu rằng Ngài thật là Con Đức Chúa Trời và của lễ Ngài dâng đã được Đức Chúa Trời chấp nhận.
5. Sự Thăng Thiên và Sự Trở Lại: Sau 40 ngày hiện ra, Chúa Giê-su thăng thiên ngồi bên hữu Đức Chúa Trời, nắm giữ mọi quyền phép trên trời dưới đất (Ma-thi-ơ 28:18; Công vụ 1:9). Địa vị “bên hữu Đức Chúa Trời” biểu thị quyền uy và vinh hiển tối thượng. Ngài đang cầu thay cho các thánh đồ (Hê-bơ-rơ 7:25). Và Ngài sẽ trở lại một cách hữu hình, trong vinh quang, để phán xét kẻ sống và kẻ chết và thiết lập vương quốc đời đời của Ngài (Công vụ 1:11; Khải-huyền 22:12).
Di sản của Chúa Giê-su không phải là các công trình kiến trúc hay tác phẩm văn chương, mà là những thực tại thuộc linh biến đổi thế giới.
1. Sự Cứu Rỗi Trọn Vẹn: Di sản lớn nhất là ơn cứu rỗi. “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12). Qua đức tin nơi Chúa Giê-su, con người được xưng công bình (Rô-ma 3:24), được tái sinh (Giăng 3:3), được làm con Đức Chúa Trời (Ga-la-ti 4:4-7), và được đảm bảo một cơ nghiệp đời đời.
2. Một Giao Ước Mới: Chúa Giê-su là Đấng Trung Bảo của giao ước mới, tốt hơn giao ước cũ (Hê-bơ-rơ 8:6). Máu Ngài là “máu của sự giao ước mới” (Ma-thi-ơ 26:28), thiết lập một mối quan hệ mới giữa Đức Chúa Trời và dân sự Ngài, dựa trên ân điển chứ không trên luật pháp.
3. Hội Thánh: Chúa Giê-su phán: “Ta sẽ lập Hội thánh ta” (Ma-thi-ơ 16:18). Hội Thánh là thân thể của Ngài, gồm mọi người thật lòng tin nhận Ngài qua mọi thời đại (Ê-phê-sô 1:22-23). Đây là cộng đồng được cứu chuộc, mang sứ mạng làm chứng về Ngài cho đến cùng trái đất.
Hiểu về Chúa Giê-su không phải chỉ để tích lũy kiến thức, mà để biến đổi đời sống.
1. Đặt Đức Tin và Sự Vâng Phục Trọn Vẹn Nơi Ngài: Câu hỏi “Các ngươi xưng Ta là ai?” đòi hỏi một sự đáp cá nhân. Chúng ta phải xưng nhận Ngài là Chúa (Kyrios – Κύριος, Đấng tể trị đời tôi) và Cứu Chúa (Soter – Σωτήρ, Đấng giải cứu tôi). Điều này dẫn đến sự vâng phục mọi mạng lệnh Ngài.
2. Sống Trong Mối Tương Giao Cá Nhân: Chúa Giê-su không phải là một nhân vật lịch sử xa xôi, mà là Chúa đang sống. Qua sự cầu nguyện, học Kinh Thánh và sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh, chúng ta có thể kinh nghiệm sự hiện diện và tiếng phán của Ngài mỗi ngày.
3. Trung Tín Làm Chứng: Di sản của Chúa Giê-su được truyền lại qua lời chứng của Hội Thánh. Mỗi chúng ta được gọi để “nói về những sự cao trọng của Đấng đã gọi anh em” (1 Phi-e-rơ 2:9), kể lại câu chuyện về ân điển Ngài trong đời sống mình.
4. Sống Với Niềm Hy Vọng Cánh Chung: Biết rằng Chúa Giê-su đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời và sẽ trở lại, giúp chúng ta sống với thế giới quan đời đời, không bị cuốn theo những lo lắng chóng qua, nhưng tập trung vào những điều có giá trị vĩnh cửu (Cô-lô-se 3:1-2).
Chúa Giê-su Christ là trung tâm điểm của lịch sử, của Kinh Thánh, và phải là trung tâm của đời sống mỗi Cơ Đốc nhân. Ngài là Đức Chúa Trời thật đến trong thế gian, là Con Người trọn vẹn, là Chiên Con chịu chết chuộc tội, là Chúa vinh hiển sống lại, và là Vua đang cai trị và sẽ trở lại. Câu trả lời của Phi-e-rơ vang vọng đến hôm nay: “Ngươi là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống.” Sự hiểu biết này đòi hỏi một sự đáp ứng bằng đức tin, sự thờ phượng và một đời sống dâng hiến để bước theo Ngài. Cuộc đời và di sản của Ngài mở ra con đường duy nhất dẫn đến sự hòa thuận với Đức Chúa Trời và sự sống đời đời. “Ấy chính Ngài là Đá, bị người xây nhà bỏ ra, rồi trở nên đá góc nhà. Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác” (Công vụ 4:11-12).