Nếu một người chối bỏ Chúa sau khi mắc bệnh Alzheimer, họ có còn được cứu rỗi không?

Trong hành trình đức tin, những câu hỏi thực tế và đau lòng thường nảy sinh, đặc biệt khi chúng ta chứng kiến người thân yêu – những Cơ Đốc nhân chân chính – dần bị căn bệnh Alzheimer hoặc các chứng sa sút trí tuệ khác cướp đi trí nhớ, nhận thức, và thậm chí cả khả năng bày tỏ đức tin. Một trong những nỗi sợ hãi sâu sắc nhất là: Nếu một người, vì bệnh lý mà không còn nhận ra Chúa, hoặc nói ra những lời có vẻ chối bỏ Ngài, thì sự cứu rỗi của họ có bị mất đi không? Câu hỏi này chạm đến trái tim của thần học về ân điển, sự bảo đảm cứu rỗi, và bản chất của con người. Bài nghiên cứu này sẽ tìm kiếm câu trả lời từ nền tảng Kinh Thánh, với sự nhạy cảm mục vụ và niềm tin vững chắc vào sự thành tín của Đức Chúa Trời.

Trước khi đi vào phân tích Kinh Thánh, cần hiểu rõ đối tượng. Bệnh Alzheimer là một rối loạn thoái hóa thần kinh, gây tổn thương vật lý (thể xác) cho não bộ – nơi xử lý ký ức, ngôn ngữ, suy nghĩ và hành vi. Nó không phải là sự lựa chọn đạo đức hay tâm linh. Một người mắc bệnh có thể:

- Quên đi những sự kiện, ký ức (kể cả ký ức về đức tin). - Mất khả năng ngôn ngữ, dẫn đến việc dùng từ sai hoặc nói những điều trái ngược với niềm tin thật của họ. - Thay đổi nhân cách, có thể trở nên hoang tưởng, sợ hãi, hoặc giận dữ. - Không còn nhận ra người thân, và cuối cùng, có thể không nhận ra chính mình trong gương.

Điều cốt lõi cần phân biệt ở đây là sự khác biệt giữa hành vi do bệnh lý thần kinh gây ra và sự chối bỏ Chúa có ý thức, tự nguyện bằng tấm lòng và ý chí tự do. Kinh Thánh phân biệt rõ giữa linh hồn (hay tâm linh - *pneuma* trong Hy Lạp, *ruach* trong Hê-bơ-rơ) và tâm trí (hay tâm thần - *nous*). Bệnh tật tấn công thể xác và ảnh hưởng đến tâm trí, nhưng không thể cướp đi linh hồn đã được tái sinh và niêm phong bởi Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 1:13-14).

Sự cứu rỗi theo Kinh Thánh không bao giờ dựa trên sự hoàn hảo nhận thức hay trí nhớ của con người, nhưng trên công trình hoàn tất của Đấng Christ và sự thành tín của Đức Chúa Trời.

a. Công trình của Đấng Christ là trọn vẹn: Sự cứu rỗi là món quà của Đức Chúa Trời ban bởi ân điển, nhờ đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9). Khi một người thật lòng tin nhận Chúa Giê-xu, họ được xưng công bình (Rô-ma 5:1), được tái sinh (Giăng 3:3), và trở nên con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12). Mối liên hệ này là một giao ước do Chúa thiết lập và đảm bảo. Chúa Giê-xu phán: "Chiên ta nghe tiếng ta, ta quen nó, và nó theo ta. Ta ban cho nó sự sống đời đời; nó chẳng chết mất bao giờ, và chẳng ai cướp nó khỏi tay ta. Cha ta là Đấng lớn hơn hết đã cho ta chiên đó, và chẳng ai cướp nổi chiên đó khỏi tay Cha. Ta với Cha là một" (Giăng 10:27-30). Lời hứa "chẳng ai cướp nổi" bao gồm cả sự tấn công của bệnh tật thể xác lẫn sự yếu đuối của tâm trí.

b. Sự bảo đảm thuộc về Chúa, không thuộc về cảm xúc hay trí nhớ của chúng ta: Sứ đồ Phao-lô khẳng định: "Vì biết rằng ấy là Đấng đã khởi làm việc lành trong anh em, sẽ làm trọn hết cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ" (Phi-líp 1:6). "Làm trọn" ở đây (*epiteleō* trong tiếng Hy Lạp) mang nghĩa hoàn tất một cách đầy đủ. Đấng đã bắt đầu công việc cứu chuộc và thánh hóa trong một Cơ Đốc nhân sẽ tiếp tục và hoàn tất nó, ngay cả khi tâm trí của người đó không còn minh mẫn để nhận biết tiến trình ấy. Sự cứu rỗi dựa trên sự thành tín của Đức Chúa Trời, không dựa trên sự bền đỗ hay trí nhớ của con người (2 Ti-mô-thê 2:13: "Nếu chúng ta không thành tín, Ngài vẫn thành tín, vì Ngài không thể chối mình được").

Rô-ma 10:9-10 thường được trích dẫn: "Vậy nếu miệng ngươi xưng Đức Chúa Jêsus ra và lòng ngươi tin Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu; vì tin bởi trong lòng mà được sự công bình, còn bởi miệng làm chứng mà được sự cứu rỗi." Đoạn này mô tả tiến trình ban đầu của đức tin chân thật: sự tin nhận trong lòng (*kardia*) và sự xưng nhận ra ngoài bằng miệng. Nó không nói rằng nếu về sau, vì bệnh tật thể xác mà cái "miệng" không còn khả năng xưng nhận chính xác, thì sự cứu rỗi bị mất. "Lòng" ở đây chỉ về trung tâm của con người – ý chí, tình cảm, tâm linh – nơi Đức Thánh Linh ngự trị. Một Cơ Đốc nhân mắc bệnh Alzheimer có thể đánh mất khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ (chức năng của miệng và tâm trí), nhưng mối liên hệ giao ước trong lòng, được Đức Thánh Linh bảo đảm, vẫn còn nguyên vẹn.

Hơn nữa, sự cầu thay của Đức Thánh Linh cho chúng ta vượt quá giới hạn của ngôn ngữ: "Đức Thánh Linh cũng giúp cho sự yếu đuối chúng ta. Vì chúng ta chẳng biết sự mình phải xin đặng cầu nguyện cho xứng đáng nhưng chính Đức Thánh Linh lấy sự thở than không thể nói ra được mà cầu khẩn thay cho chúng ta" (Rô-ma 8:26). Nếu Đức Thánh Linh có thể cầu thay cho sự yếu đuối của chúng ta trong lúc cầu nguyện, thì chắc chắn Ngài có thể gìn giữ mối liên hệ giữa linh hồn người bệnh với Chúa Cha, khi họ không còn khả năng diễn đạt bằng ý thức.

Kinh Thánh cảnh báo nghiêm trọng về tội chối bỏ Chúa. Chúa Giê-xu phán: "Những ai sẽ xưng ta trước mặt thiên hạ, thì ta cũng sẽ xưng họ trước mặt Cha ta ở trên trời; song bất cứ ai chối ta trước mặt thiên hạ, thì ta cũng sẽ chối họ trước mặt Cha ta ở trên trời" (Ma-thi-ơ 10:32-33). Tuy nhiên, ngữ cảnh là sự bắt bớ và sự lựa chọn có ý thức, tự nguyện vì sợ hãi con người hơn là kính sợ Đức Chúa Trời (như Phi-e-rơ đã chối Chúa trong đêm Ngài bị bắt – Lu-ca 22:54-62). Sự "chối" này xuất phát từ một tấm lòng (*kardia*) thay đổi, không phải từ một bộ não bị tổn thương.

Trái lại, một Cơ Đốc nhân bị Alzheimer có thể nói "Không!" với hình ảnh Chúa Giê-xu vì họ không nhận ra đó là ai, hoặc vì sự sợ hãi, bối rối do bệnh lý gây ra. Điều này không phản ánh sự lựa chọn của linh hồn hay tấm lòng đã được tái sinh, mà chỉ phản ánh sự hỗn loạn của tâm trí và thể xác. Đức Chúa Trời, Đấng dựng nên tâm thần và biết rõ từng tế bào não của chúng ta (Thi-thiên 139:13-16), sẽ phân biệt rõ ràng giữa tội lỗi của ý chí và sự tổn thương của thân thể.

Hiểu được lẽ thật này mang lại sự bình an và định hướng thực tiễn:

a. Cho cá nhân đang lo sợ: Nếu bạn lo sợ cho tương lai của mình, hãy yên tâm rằng sự cứu rỗi của bạn được đặt nơi Đấng Christ vững chắc. Hãy tập trung vào việc nuôi dưỡng mối liên hệ sâu sắc với Chúa ngay bây giờ. "Hãy ghi tạc các lời ta dạy vào lòng, vào trí ngươi" (Châm-ngôn 7:3). Những lẽ thật Kinh Thánh và những bài thánh ca thân thuộc được ghi vào lòng có thể vẫn còn âm vang trong tiềm thức ngay cả khi ý thức mờ đi.

b. Cho gia đình và người chăm sóc:

- Đừng sợ hãi hay tuyệt vọng khi nghe người thân nói điều gì đó ngược với đức tin. Hãy nhớ đó là tiếng nói của căn bệnh, không phải của con người thật.

- Tiếp tục bày tỏ tình yêu thuộc linh: Đọc Kinh Thánh cho họ nghe (đặc biệt là Thi-thiên, sách Phúc Âm), hát những bài thánh ca cũ. Thính giác và tâm linh có thể vẫn tiếp nhận dù nhận thức không phản hồi.

- Cầu nguyện với và cho họ: Sự hiện diện của Chúa không bị giới hạn bởi sự nhận biết của chúng ta. Hãy tin cậy rằng Đức Thánh Linh đang làm việc trong linh hồn họ.

- Nhìn về sự phục hồi cuối cùng: Đây là lúc chúng ta trông đợi sự sống lại thân thể. Kinh Thánh hứa rằng chúng ta sẽ được ban cho một thân thể vinh hiển, không bệnh tật, không suy thoái (1 Cô-rinh-tô 15:42-44, Phi-líp 3:21). Trong ngày đó, mọi tấm lòng tin Chúa, dù từng bị giam cầm trong thân thể hư nát, sẽ được hoàn toàn tự do để ca ngợi Chúa cách trọn vẹn.

Câu hỏi về bệnh Alzheimer và sự cứu rỗi thực chất là một câu hỏi về bản tính của Đức Chúa Trời: Ngài có thành tín giữ gìn những kẻ thuộc về Ngài không? Câu trả lời Kinh Thánh là một tiếng "Vâng!" vang dội. Sự cứu rỗi bắt đầu, duy trì và kết thúc bởi ân điển và quyền năng của Đức Chúa Trời. Bệnh tật, kể cả căn bệnh tàn phá tâm trí như Alzheimer, không có quyền lực nào để hủy phá công việc cứu chuộc hoàn tất của Đấng Christ trên thập tự giá hay xé rách giấy khai sinh vào Nước Đức Chúa Trời.

Chúng ta an ủi bằng lẽ thật rằng: Một đứa con, dù có bị mất trí nhớ và không còn nhận ra cha mình, vẫn là con của người cha ấy. Tình cha con dựa trên mối quan hệ huyết thống, không dựa trên khả năng nhận thức. Cũng vậy, một Cơ Đốc nhân chân chính, dù tâm trí có bị che mờ, vẫn là con cái yêu dấu của Đức Chúa Trời, vì mối quan hệ đó được lập nên bởi huyết của Đấng Christ và được Đức Thánh Linh đóng ấn. Hãy vững lòng tin cậy nơi Ngài, Đấng "có thể gìn giữ anh em khỏi vấp phạm, và khiến anh em đứng trước mặt vinh hiển của Ngài cách rất vui mừng" (Giu-đe 1:24).

Bài nghiên cứu này dựa trên Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 (Bản Truyền Thống).