Làm sao Đức Chúa Trời đầy lòng thương xót (Thi Thiên 112:4)?

Trong hành trình đức tin, một trong những khía cạnh an ủi và thúc đẩy mạnh mẽ nhất là sự hiểu biết về bản tính của Đức Chúa Trời. Thi Thiên 112:4 công bố: “Trong nơi tối tăm, sự sáng soi cho người ngay thẳng; Người hay thương xót, có lòng nhân từ và công bình.” (Thi Thiên 112:4 - Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu Kinh Thánh này không chỉ mô tả phước hạnh cho người kính sợ Chúa (câu 1), mà còn hé mở một chân lý sâu sắc về cách Đức Chúa Trời, là nguồn của mọi điều thiện lành, tỏ lộ lòng thương xót đầy dẫy của Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa của “sự đầy lòng thương xót” (hay “hay thương xót”), đặt nó trong bối cảnh mặc khải toàn bộ Kinh Thánh, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân.

I. Giải Nghĩa Thi Thiên 112:4 Trong Nguyên Bản

Để thấu hiểu trọn vẹn lời tuyên bố này, chúng ta cần quay về với ngôn ngữ gốc. Thi Thiên 112 thuộc thể loại “văn chương khôn ngoan”, đối chiếu giữa người công bình và kẻ ác, tương tự Thi Thiên 1 và 111.

• “Trong nơi tối tăm, sự sáng soi…”: Cụm từ “nơi tối tăm” (בַּחֹשֶׁךְ - bachoshekh) không chỉ nói đến hoàn cảnh khó khăn, bất an, hay sự vô minh thuộc linh, mà đôi khi còn ám chỉ cả những thử thách khốn cùng như đau buồn, bệnh tật, hay thất bại. “Sự sáng” (אוֹר - or) chính là sự hiện diện, sự dẫn dắt, sự giải cứu và niềm hy vọng đến từ Đức Chúa Trời. Đây là sự ứng nghiệm của lời hứa: “Đức Giê-hô-va là Đấng chăn giữ tôi… Dầu khi tôi đi trong trũng bóng chết, tôi sẽ chẳng sợ tai họa nào; vì Chúa ở cùng tôi” (Thi Thiên 23:1, 4).
• “…cho người ngay thẳng”: Từ “ngay thẳng” (יָשָׁר - yashar) mô tả người có đời sống chính trực, liêm chính, đi theo đường lối của Đức Chúa Trời. Đây không phải là sự hoàn hảo không tì vết, mà là một tấm lòng hướng về Chúa, được định hướng bởi Lời Ngài.
• “Người hay thương xót, có lòng nhân từ và công bình”: Đây là trọng tâm của câu. Từ “thương xót” trong nguyên bản Hê-bơ-rơ là חַנּוּן (channun), bắt nguồn từ gốc חָנַן (chanan) có nghĩa là “tỏ ra ân huệ, dịu dàng, thương xót”. Nó diễn tả thái độ của bề trên dành cho kẻ dưới, sự sẵn lòng ban cho những gì người ấy không xứng đáng. Cụm “hay thương xót” (חַנּוּן וְרַחוּם - channun v’rachum) thường được dùng song đôi để mô tả chính Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6; Thi Thiên 86:15; 103:8). “Rachum” (רַחוּם) nhấn mạnh đến lòng trắc ẩn sâu thẳm, như tình yêu của người mẹ dành cho con (Ê-sai 49:15). Như vậy, phẩm chất “hay thương xót” của người công bình là sự phản chiếu bản tính của Đức Chúa Trời trong đời sống họ. Họ trở nên kênh dẫn của lòng thương xót thần thượng.

Do đó, Thi Thiên 112:4 cho thấy một chu kỳ thiêng liêng: Đức Chúa Trời đầy lòng thương xót (Thi Thiên 103) → chiếu sự sáng của Ngài vào nơi tối tăm của người công bình → Người công bình, được biến đổi bởi sự thương xót ấy, trở nên “hay thương xót” đối với người khác → qua đó, tiếp tục phản chiếu vinh quang và lòng nhân từ của Đức Chúa Trời.

II. Nền Tảng Của Lòng Thương Xót Đầy Dẫy Nơi Đức Chúa Trời

Lòng thương xót không chỉ là một hành động đơn lẻ của Đức Chúa Trời; đó là bản tính cốt lõi của Ngài. Kinh Thánh tuyên bố điều này cách rõ ràng:

“Đức Giê-hô-va! Đức Giê-hô-va! là Đức Chúa Trời nhân từ, thương xót, chậm giận, đầy dẫy ân huệ và thành thực” (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6).

Từ “đầy dẫy” ở đây rất quan trọng. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, diễn tả sự phong phú, dư dật. Lòng thương xót của Đức Chúa Trời không có giới hạn, không cạn kiệt, và luôn sẵn có.

1. Lòng Thương Xót Trong Giao Ước: Lòng thương xót của Đức Chúa Trời luôn được bày tỏ trong khuôn khổ giao ước của Ngài. Dù Y-sơ-ra-ên phản bội liên tục, tiên tri Mi-chê đã tuyên bố: “Chúa há có đời đời nổi giận ư?… Chúa lại sẽ thương xót chúng tôi, giày đạp sự gian ác chúng tôi dưới chân Ngài, và ném mọi tội lỗi chúng tôi xuống đáy biển. Ngài sẽ làm ra sự chân thật cho Gia-cốp, sự nhân từ cho Áp-ra-ham, mà Ngài đã thề cùng tổ phụ chúng tôi từ ngày xưa” (Mi-chê 7:18-20). Lòng thương xót của Ngài chiến thắng sự đoán phạt, bởi vì Ngài trung tín với lời hứa giao ước của mình.

2. Đỉnh Cao Của Lòng Thương Xót: Chúa Giê-xu Christ Sự mặc khải trọn vẹn nhất về lòng thương xót của Đức Chúa Trời được tìm thấy nơi Con Một của Ngài, Chúa Giê-xu Christ. Trong Tân Ước, từ Hy Lạp chính cho “thương xót” là ἔλεος (eleos), và động từ là ἐλεέω (eleeo). Chúa Giê-xu chính là hiện thân của lòng thương xót đó:

• Ngài chữa lành người bệnh vì “động lòng thương xót” (Ma-thi-ơ 14:14; Mác 1:41).
• Ngài tha thứ cho tội nhân như người đàn bà bị bắt trong tội ngoại tình (Giăng 8:1-11).
• Quan trọng nhất, sự chết chuộc tội của Ngài trên thập tự giá là hành động thương xót vĩ đại nhất của lịch sử. Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Nhưng Đức Chúa Trời, là Đấng giàu lòng thương xót, vì cớ lòng yêu thương lớn Ngài đã yêu chúng ta, nên đang khi chúng ta chết vì tội mình, thì Ngài làm cho chúng ta sống với Đấng Christ… Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 2:4-5, 8). Lẽ thật then chốt ở đây: Chúng ta nhận được sự thương xót không phải vì chúng ta tốt, nhưng vì Đức Chúa Trời tốt lành.

III. Biểu Hiện Của Lòng Thương Xót Đầy Dẫy Trong Đời Sống Người Công Bình

Thi Thiên 112 cho thấy người kính sợ Chúa không chỉ thụ hưởng lòng thương xót mà còn sống bày tỏ nó. Đây là dấu hiệu của một đức tin chân thật. Gia-cơ viết: “Sự tin đạo thanh sạch không vết, trước mặt Đức Chúa Trời, Cha chúng ta, là thăm viếng kẻ mồ côi, người góa bụa trong cơn khốn khó của họ, và giữ lấy mình cho khỏi sự ô uế của thế gian” (Gia-cơ 1:27).

Sự thương xót thực tế bao gồm:

• Tha thứ: Như Chúa đã tha thứ cho chúng ta, chúng ta cũng phải tha thứ người khác (Cô-lô-se 3:13). Đây là biểu hiện đầu tiên và căn bản của lòng thương xót trong mối quan hệ.
• Cảm thông và giúp đỡ: Nhìn thấy nhu cầu của người khác và hành động để đáp ứng, dù là vật chất, tinh thần hay thuộc linh (Lu-ca 10:30-37 – Người Sa-ma-ri nhơn lành).
• Công bình xã hội: “Hãy làm điều ngay thẳng và công bình” (Thi Thiên 112:5a). Lòng thương xót đích thực không chỉ là bố thí, mà còn đứng về phía người bị áp bức, yếu thế (Mi-chê 6:8).

Chúa Giê-xu đã tóm tắt điều này trong Phúc Âm Ma-thi-ơ: “Phước cho những kẻ hay thương xót, vì sẽ được thương xót!” (Ma-thi-ơ 5:7). Đây không phải là một công thức để “mua” lòng thương xót của Đức Chúa Trời, nhưng là một nguyên tắc trong vương quốc Ngài: tấm lòng được Đức Chúa Trời thương xót sẽ tự nhiên tuôn tràn lòng thương xót cho người khác, và trong quá trình đó, họ càng kinh nghiệm sự thương xót của Ngài sâu đậm hơn.

IV. Ứng Dụng Thực Tế: Sống Trong Ánh Sáng Của Lòng Thương Xót Đầy Dẫy

Làm thế nào để lẽ thật vĩ đại này trở nên sống động trong đời sống hằng ngày của chúng ta?

1. Tiếp Nhận Sự Thương Xót Cách Triệt Để Mỗi Ngày: Chúng ta thường mang mặc cảm tội lỗi và tự kết án. Hãy bắt đầu mỗi ngày bằng sự nhận biết rằng “sự thương xót của Đức Giê-hô-va mới mỗi buổi sáng” (Ca Thương 3:22-23). Hãy đến gần Ngài với lòng tin quyết, không phải dựa trên sự xứng đáng của mình, mà dựa trên sự thành tín và lòng thương xót của Ngài qua Chúa Giê-xu (Hê-bơ-rơ 4:16).

2. Trở Thành Kênh Dẫn Của Sự Thương Xót: Hãy cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin mở mắt con để thấy nhu cầu của người xung quanh, và cho con một trái tim sẵn sàng hành động với lòng thương xót.” Điều này có thể đơn giản như một lời động viên, một sự lắng nghe kiên nhẫn, một bữa ăn chia sẻ, hay một lời cầu thay chân thành.

3. Nuôi Dưỡng Tấm Lòng Thương Xót Qua Lời Chúa: Hãy suy ngẫm thường xuyên những phân đoạn nói về lòng thương xót của Đức Chúa Trời (Thi Thiên 103, 136; Lu-ca 15; 2 Cô-rinh-tô 1:3-4). Khi tâm trí chúng ta đầy dẫy hình ảnh về sự nhân từ của Chúa, tấm lòng chúng ta sẽ trở nên giống Ngài hơn.

4. Phá Vỡ Chu Kỳ Phán Xét Bằng Thương Xót: Khi bị xúc phạm hoặc thấy lỗi lầm của người khác, thay vì vội phán xét, hãy tập tạm dừng và cầu xin Chúa cho mình cái nhìn của Ngài – một cái nhìn đầy lòng thương xót và mong muốn phục hồi (Gia-cơ 2:13).

Kết Luận

Thi Thiên 112:4 là một viên ngọc quý, kết nối ánh sáng giải cứu của Đức Chúa Trời trong nơi tối tăm với phẩm chất “hay thương xót” trong đời sống người tin cậy Ngài. Lòng thương xót đầy dẫy của Đức Chúa Trời không phải là một khái niệm trừu tượng, nhưng đã được bày tỏ cách trọn vẹn và đắt giá qua sự hy sinh của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá. Đó là nguồn mạch tuôn trào, không bao giờ cạn, dành cho mọi người kêu cầu Ngài.

Lời mời gọi dành cho chúng ta là hai mặt: Hãy đắm mình trong đại dương thương xót của Ngài mỗi ngày, và hãy để dòng chảy của đại dương ấy tuôn tràn qua đời sống chúng ta để chạm đến một thế giới đang tối tăm và khát khao tình yêu thương. Khi chúng ta sống như vậy, chúng ta không chỉ kinh nghiệm phước hạnh của Thi Thiên 112, mà còn trở nên những sứ giả sống động, phản chiếu ánh sáng và lòng thương xót của Đức Chúa Trời cho mọi người xung quanh. “Hãy trở nên thương xót như Cha các ngươi hay thương xót” (Lu-ca 6:36).