Chuyện gì đã xảy ra với Ishmael trong Kinh Thánh?

Ishmael là một nhân vật quan trọng trong Kinh Thánh, con trai của Áp-ra-ham và nàng hầu Ha-ga. Câu chuyện của ông được ghi lại chủ yếu trong Sáng-thế Ký chương 16, 17, 21 và 25. Cuộc đời Ishmael cho chúng ta nhiều bài học về lòng kiên nhẫn, sự thất bại khi cố gắng thực hiện lời hứa của Đức Chúa Trời bằng sức riêng, nhưng cũng cho thấy lòng nhân từ và thành tín của Chúa ngay cả khi con người sai lầm.

Sự Ra Đời Của Ishmael

Áp-ra-ham (lúc đó còn gọi là Áp-ram) và Sa-ra (Sa-rai) đã nhận lời hứa từ Đức Chúa Trời rằng họ sẽ có con cháu đông như sao trời (Sáng 15:4-5). Tuy nhiên, năm tháng trôi qua mà Sa-ra vẫn không có con. Vì thiếu kiên nhẫn, Sa-ra đề nghị Áp-ra-ham hãy lấy nàng hầu Ha-ga, người Ê-díp-tô, để có con thay bà. Áp-ra-ham nghe theo (Sáng 16:1-3).

Khi Ha-ga thụ thai, bà bắt đầu khinh thường Sa-ra. Sa-ra đối xử nặng nề với Ha-ga khiến bà phải bỏ trốn vào sa mạc. Tại đó, một thiên sứ của Đức Giê-hô-va hiện ra với Ha-ga và truyền rằng bà hãy trở về, phục Sa-ra, và hứa rằng bà sẽ có dòng dõi đông đúc. Thiên sứ phán: “Nầy, ngươi có thai, và sẽ sanh một con trai, đặt tên là Ishmael (nghĩa là Đức Chúa Trời nghe), vì Đức Giê-hô-va có nghe sự sầu khổ của ngươi. Người đó sẽ như con lừa rừng; tay người sẽ nghịch cùng mọi người, và tay mọi người nghịch cùng người; người sẽ ở trước mặt mọi anh em mình.” (Sáng 16:11-12).

Ha-ga vâng lời trở về, sinh Ishmael khi Áp-ra-ham được 86 tuổi (Sáng 16:15-16).

Giao Ước Và Lễ Cắt Bì

Khi Áp-ra-ham được 99 tuổi, Đức Chúa Trời lại hiện ra và lập giao ước với ông, đổi tên từ Áp-ram thành Áp-ra-ham và Sa-rai thành Sa-ra. Chúa hứa rằng Sa-ra sẽ sinh một con trai, và Áp-ra-ham sẽ làm cha nhiều dân tộc. Áp-ra-ham cười vì cả hai đều đã già. Ông thưa với Chúa: “Ôi! Chớ chi Ishmael được sống trước mặt Ngài!” (Sáng 17:18). Đức Chúa Trời đáp: “Thật vậy, Sa-ra vợ ngươi sẽ sanh một con trai, và ngươi sẽ đặt tên là Y-sác. Ta sẽ lập giao ước cùng nó, để làm giao ước đời đời cho dòng dõi nó. Còn về Ishmael, ta đã nghe lời ngươi; ta sẽ ban phước cho nó, làm cho nó sanh sản nhiều thêm nhiều lắm; nó sẽ sanh mười hai vị công hầu, và ta làm cho nó thành một dân lớn. Nhưng ta sẽ lập giao ước ta cùng Y-sác, do Sa-ra sẽ sanh cho ngươi trong mùa nầy sang năm.” (Sáng 17:19-21).

Trong giao ước này, Đức Chúa Trời cũng thiết lập lễ cắt bì như dấu hiệu của giao ước. Áp-ra-ham vâng lời cắt bì cho mình và mọi nam đinh trong nhà, bao gồm Ishmael lúc đó 13 tuổi (Sáng 17:23-27).

Ishmael Bị Đuổi Đi

Khi Áp-ra-ham được 100 tuổi, Sa-ra sinh Y-sác như lời Chúa hứa (Sáng 21:1-7). Mọi người vui mừng. Đến lúc Y-sác cai sữa, Áp-ra-ham bày tiệc lớn. Trong dịp này, Sa-ra thấy Ishmael (lúc đó khoảng 16-17 tuổi) “cười giỡn” (có bản dịch là “chế giễu”) với Y-sác. Bà tức giận và nói với Áp-ra-ham: “Hãy đuổi con đòi nầy và con trai nó đi; vì con trai của con đòi nầy chẳng được kế tự cùng con trai tôi là Y-sác.” (Sáng 21:9-10).

Điều nầy làm Áp-ra-ham rất buồn vì Ishmael cũng là con ông. Nhưng Đức Chúa Trời phán với ông: “Đừng lấy làm buồn về con trai và con đòi ngươi. Phàm điều chi Sa-ra đã nói với ngươi, hãy nghe theo tiếng người; vì bởi Y-sác mà ngươi sẽ có dòng dõi mang tên ngươi. Ta cũng sẽ làm cho con trai của con đòi đó thành một dân, vì nó là dòng dõi ngươi.” (Sáng 21:12-13).

Áp-ra-ham vâng lời, sớm mai cho Ha-ga và Ishmael một ít bánh và một bầu nước, rồi đuổi họ đi. Họ đi lạc trong đồng vắng Bê-e-Sê-ba. Khi nước hết, Ha-ga đặt Ishmael dưới bụi cây, tránh xa để không thấy con chết, rồi khóc lóc. Đức Chúa Trời nghe tiếng khóc của Ishmael, thiên sứ từ trời gọi Ha-ga và nói: “Hỡi Ha-ga, ngươi có điều chi? Đừng sợ chi, vì Đức Chúa Trời đã nghe tiếng con trẻ nơi đây rồi. Hãy đứng dậy, đỡ con trẻ lên và cầm lấy tay nó; vì ta sẽ làm cho nó nên một dân lớn.” Đức Chúa Trời mở mắt Ha-ga thấy một giếng nước; bà đi múc nước cho con uống. Đức Chúa Trời ở cùng Ishmael; cậu lớn lên trong đồng vắng, trở nên một xạ thủ giỏi. Mẹ cậu cưới cho cậu một người vợ từ xứ Ê-díp-tô. Họ sống tại đồng vắng Pha-ran (Sáng 21:14-21).

Cuộc Sống Sau Này Và Dòng Dõi Của Ishmael

Ishmael xuất hiện lại khi Áp-ra-ham qua đời ở tuổi 175. Ishmael và Y-sác cùng chôn cất cha mình tại hang Mặc-bê-la (Sáng 25:9). Điều này cho thấy mối quan hệ giữa hai anh em đã được hàn gắn phần nào.

Kinh Thánh liệt kê dòng dõi Ishmael trong Sáng-thế Ký 25:12-18. Ông có mười hai con trai, làm trưởng tộc của mười hai chi phái: “Nê-ba-giốt, Kê-đa, Át-bê-ên, Mi-bô-sam, Mích-ma, Đu-ma, Ma-sa, Ha-đát, Thê-ma, Giê-tua, Na-phích và Kết-ma.” (câu 13-15). Họ định cư từ Ha-vi-la cho đến Su-rơ, về phía đông Ai Cập, trên đường đi đến A-si-ry. Họ sống trong sự thù nghịch với các anh em mình, ứng nghiệm lời tiên tri “tay nghịch cùng mọi người”. Ishmael sống được 137 tuổi rồi qua đời (Sáng 25:17).

Các dân tộc Ả-rập sau này thường được cho là xuất phát từ Ishmael, mặc dù Kinh Thánh không nói rõ toàn bộ người Ả-rập đều từ Ishmael. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời đã giữ lời hứa làm cho Ishmael trở thành một dân lớn.

Ishmael Trong Tân Ước

Sứ đồ Phao-lô trong thư Ga-la-ti 4:22-31 đã sử dụng câu chuyện của Ishmael và Y-sác làm ẩn dụ về hai giao ước. Ông viết: “Vì có lời chép rằng Áp-ra-ham sanh hai con trai: một là con của người nữ tì, một là con của người nữ tự do. Nhưng con của người nữ tì thì theo xác thịt mà sanh, còn con của người nữ tự do thì bởi lời hứa mà sanh. Ấy là điều có nghĩa bóng: hai người đờn bà nầy tức là hai giao ước... Hỡi anh em, chúng ta là con cái của lời hứa, như như Y-sác vậy.” (Ga-la-ti 4:22-23,24,28).

Phao-lô giải thích rằng Ha-ga tượng trưng cho giao ước tại núi Si-na-i (Luật pháp), sinh ra con cái nô lệ; còn Sa-ra tượng trưng cho Giê-ru-sa-lem trên trời (Ân điển), sinh ra con cái tự do. Chúng ta, những người tin Chúa Giê-xu, là con cái của lời hứa, được sanh bởi Thánh Linh, chứ không bởi xác thịt. Do đó, chúng ta không bị ràng buộc bởi luật pháp nhưng sống trong tự do của Đấng Christ.

Qua đó, Ishmael đại diện cho những người cố gắng nhờ công đức, nỗ lực xác thịt để được công bình, còn Y-sác đại diện cho những người nhận lãnh ơn cứu rỗi bởi đức tin nơi lời hứa của Đức Chúa Trời.

Bài Học Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc

Từ cuộc đời Ishmael, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học quý giá:

1. Hậu quả của sự thiếu kiên nhẫn và cậy sức riêng: Áp-ra-ham và Sa-ra đã vội vàng tìm cách thực hiện lời hứa của Chúa bằng phương pháp loài người (dùng nàng hầu). Hành động này dẫn đến mâu thuẫn gia đình, đau khổ, và cuối cùng là sự chia ly. Điều này nhắc nhở chúng ta phải kiên nhẫn chờ đợi thời điểm của Chúa, không nên cố gắng giải quyết vấn đề bằng sự khôn ngoan riêng (Châm 3:5-6).

2. Lòng nhân từ và thành tín của Chúa dù chúng ta sai lầm: Mặc dù Áp-ra-ham và Sa-ra đã sai lầm, Chúa vẫn không bỏ rơi Ishmael. Ngài nghe tiếng khóc của cậu trong sa mạc, cung cấp nước, và làm cho cậu trở thành một dân lớn. Điều này cho thấy ân điển của Chúa vượt trên những yếu đuối của chúng ta. Ngài có thể biến hậu quả của tội lỗi chúng ta thành phước hạnh theo ý Ngài.

3. Lời hứa của Chúa luôn thành tín: Chúa đã hứa với Ha-ga và Áp-ra-ham rằng Ishmael sẽ trở nên một dân lớn, và điều đó đã ứng nghiệm. Ngài cũng giữ lời hứa về Y-sác. Chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy lời hứa của Đức Chúa Trời; Ngài không hề thất tín.

4. Sự khác biệt giữa sống theo xác thịt và theo lời hứa: Ishmael được sinh ra bởi ý muốn xác thịt, còn Y-sác bởi quyền năng và lời hứa của Chúa. Trong đời sống thuộc linh, chúng ta cũng có thể cố gắng làm đẹp lòng Chúa bằng sức riêng (xác thịt) hoặc sống bởi đức tin nơi lời hứa và quyền năng Thánh Linh. Chúa muốn chúng ta là con cái của lời hứa, không phải của nô lệ.

5. Chúa lắng nghe tiếng kêu của người bị ruồng bỏ: Ha-ga và Ishmael bị đuổi vào sa mạc, nhưng Chúa thấy họ và đáp lời. Ngài nghe tiếng khóc của người thấp hèn, bị áp bức. Chúng ta có thể an ủi rằng dù trong hoàn cảnh nào, Chúa vẫn thấy và quan tâm đến chúng ta.

6. Buông bỏ những gì cản trở lời hứa của Chúa: Áp-ra-ham rất đau lòng khi phải đuổi Ishmael đi, nhưng đó là điều cần thiết để giao ước tiếp tục qua Y-sác. Đôi khi Chúa yêu cầu chúng ta từ bỏ những điều quý giá nhưng không thuộc về kế hoạch của Ngài. Hãy vâng lời dù đau đớn, vì Ngài có mục đích tốt lành.

7. Sự hòa giải có thể xảy ra: Dù bị đuổi, Ishmael và Y-sác đã cùng nhau chôn cất cha. Điều này cho thấy ân điển có thể chữa lành những vết thương gia đình. Chúng ta hãy tìm kiếm sự hòa giải với anh em mình.

Kết Luận

Cuộc đời Ishmael là một minh họa sống động về những hậu quả của việc đi trước Chúa, nhưng cũng là bằng chứng về lòng thương xót và thành tín của Ngài. Dù Ishmael không phải là con của lời hứa, Chúa vẫn ban phước cho ông và làm ứng nghiệm mọi lời Ngài đã phán. Đối với chúng ta ngày nay, bài học rõ ràng là hãy sống bằng đức tin nơi lời hứa của Đức Chúa Trời, kiên nhẫn chờ đợi sự thành toàn của Ngài, và tin rằng Ngài luôn ở cùng chúng ta dẫu hoàn cảnh có ra sao. Hãy nhớ rằng chúng ta là con cái của lời hứa qua Chúa Giê-xu Christ, được tự do và phước hạnh trong Ngài.