Ý Nghĩa của Mác 3:17
Kinh Thánh Tân Ước ghi lại nhiều khoảnh khắc đáng nhớ trong chức vụ của Chúa Giê-xu, trong đó có việc Ngài chọn mười hai sứ đồ. Một trong những chi tiết thú vị xuất hiện trong Mác 3:17, khi Chúa Giê-xu đặt tên cho hai người con trai của Xê-bê-đê là Gia-cơ và Giăng: “Ngài đặt tên cho hai người là Bô-a-nẹt, nghĩa là con trai của sấm sét” (Kinh Thánh Tiếng Việt 1925). Cái tên lạ lùng này gợi lên nhiều câu hỏi: Tại sao Chúa lại gọi họ như vậy? Ý nghĩa thực sự của tên gọi đó là gì? Và chúng ta có thể học được gì từ sự kiện này? Bài viết này sẽ đi sâu khám phá bối cảnh, ngôn ngữ, tính cách của hai sứ đồ và những áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
Bối cảnh của Mác 3:17
Sách Mác thuật lại rằng sau một thời gian thi hành chức vụ, Chúa Giê-xu lên núi và gọi những người Ngài muốn, rồi lập mười hai sứ đồ (Mác 3:13-19). Danh sách bao gồm: Si-môn (Ngài đặt tên là Phi-e-rơ), Gia-cơ con của Xê-bê-đê và Giăng em của Gia-cơ (Ngài đặt tên hai người là Bô-a-nẹt), Anh-rê, Phi-líp, Ba-thê-lê-my, Ma-thi-ơ, Thô-ma, Gia-cơ con của A-phê, Tha-đê, Si-môn người Ca-na-an, và Giu-đa Ích-ca-ri-ốt. Trong đó, chỉ có Phi-e-rơ và hai anh em Gia-cơ, Giăng được Chúa đặt tên mới. Phi-e-rơ có nghĩa là “đá”, biểu tượng cho sự vững chắc; còn Bô-a-nẹt có nghĩa là “con trai của sấm sét”. Điều này cho thấy Chúa Giê-xu thấy rõ cá tính đặc biệt của từng môn đồ và Ngài dùng tên mới để nói lên điều đó hoặc để bày tỏ sự kêu gọi dành cho họ.
Gia-cơ và Giăng – Những con người nhiệt thành
Gia-cơ và Giăng là hai anh em, con của Xê-bê-đê và Sa-lô-mê (so sánh Ma-thi-ơ 27:56, Mác 15:40). Họ làm nghề đánh cá, là đối tác với Si-môn Phi-e-rơ và Anh-rê (Lu-ca 5:10). Trong các sách Phúc Âm, họ thường xuất hiện cùng với Phi-e-rơ, tạo thành nhóm ba môn đồ thân cận nhất của Chúa Giê-xu. Họ có mặt trong những sự kiện quan trọng như sự biến hình (Mác 9:2), sự sống lại của con gái Giai-ru (Mác 5:37), và sự cầu nguyện tại Ghết-sê-ma-nê (Mác 14:33).
Tính cách của hai anh em này được mô tả gián tiếp qua một số sự kiện. Trong Lu-ca 9:54, khi một làng Sa-ma-ri không tiếp đón Chúa Giê-xu, hai ông nói: “Lạy Chúa, Chúa có muốn chúng con khiến lửa từ trời xuống thiêu hủy họ chăng?” Hành động này thể hiện sự nóng nảy, nhiệt tình nhưng thiếu sự nhân từ. Trong Mác 10:35-40, họ (hoặc mẹ của họ theo Ma-thi-ơ 20:20-21) đến xin Chúa cho được ngồi bên hữu và bên tả của Ngài trong vinh quang. Điều này cho thấy lòng tham vọng và khao khát địa vị. Chính vì những biểu hiện đó, Chúa Giê-xu đã gọi họ là “con trai của sấm sét” – một biệt danh phù hợp với bản tính mạnh mẽ, sôi nổi của họ.
Nguồn gốc và ý nghĩa của từ “Bô-a-nẹt”
Trong nguyên văn Hy Lạp, Mác 3:17 viết: “καὶ ἐποίησεν δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν, … καὶ Ἰάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ Ἰωάννην τὸν ἀδελφὸν τοῦ Ἰακώβου, καὶ ἐπέθηκεν αὐτοῖς ὀνόμα[τα] Βοανηργές, ὅ ἐστιν Υἱοὶ Βροντῆς.” Từ “Βοανηργές” (Boanērges) là phiên âm Hy Lạp của một từ Aramaic. Các học giả cho rằng nó bắt nguồn từ cụm Aramaic “בְּנֵי רֶגֶשׁ” (bᵊnê regesh) hoặc “בְּנֵי רַעַם” (bᵊnê raˁam), nghĩa là “con trai của sấm sét”. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, “raˁam” (רַעַם) có nghĩa là sấm sét. Điều thú vị là Mác giải thích rõ ràng cho độc giả không quen với tiếng Aramaic.
Tại sao Chúa Giê-xu lại chọn biệt danh này? Có một số cách giải thích:
- Tính cách nóng nảy: Như đã đề cập, hai anh em có cá tính mạnh mẽ, dễ bùng nổ, giống như sấm sét. Chúa Giê-xu thừa nhận điều đó và có lẽ muốn họ ý thức được mặt trái của tính khí ấy.
- Sứ mạng tương lai: Sấm sét trong Kinh Thánh thường liên quan đến tiếng nói quyền năng của Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô 19:16; Thi-thiên 29:3; Khải-huyền 4:5). Có thể Chúa Giê-xu thấy trước rằng họ sẽ trở thành những sứ giả công bố Lời Chúa cách mạnh mẽ, như sấm sét vang dội. Quả thật, sau khi nhận Đức Thánh Linh, Giăng và Gia-cơ đã trở thành những người rao giảng đầy dũng cảm. Sách Công-vụ ghi lại sự dạn dĩ của họ trước mặt các nhà lãnh đạo Do Thái (Công-vụ 4:13, 5:29).
- Tên gọi biểu tượng: Trong văn hóa Do Thái, việc đặt tên mới thường đánh dấu một khởi đầu mới hoặc bày tỏ đặc điểm nổi bật của người đó (ví dụ: Áp-ram thành Áp-ra-ham, Gia-cốp thành Y-sơ-ra-ên). Ở đây, Chúa Giê-xu đặt tên cho họ là “con trai của sấm sét”, vừa mô tả tính cách hiện tại, vừa hé lộ sự biến đổi mà Ngài sẽ thực hiện trong họ.
Một số học giả cũng đề cập đến sự kiện trong Khải-huyền, khi hai nhân chứng có quyền năng đóng trời và khiến lửa phụt ra từ miệng (Khải-huyền 11:5-6) – được một số người liên tưởng đến tính cách “sấm sét” của Gia-cơ và Giăng. Tuy nhiên, điều đó chỉ là suy đoán.
Sự biến đổi của “các con trai sấm sét”
Dù ban đầu mang tính khí nóng nảy, tham vọng, nhưng dưới sự dạy dỗ và tình yêu của Chúa Giê-xu, Gia-cơ và Giăng đã dần thay đổi. Đặc biệt, sau sự phục sinh và lễ Ngũ Tuần, họ trở nên khiêm nhường và tràn đầy Thánh Linh. Gia-cơ là vị sứ đồ đầu tiên chịu tử đạo dưới thời vua Hê-rốt A-ríp-ba I (Công-vụ 12:2). Giăng, sau này được biết đến là “sứ đồ yêu thương”, viết sách Phúc Âm Giăng, ba thư tín và sách Khải-huyền. Trong các tác phẩm của mình, ông nhấn mạnh đến tình yêu thương, sự hiệp nhất và ánh sáng. Quả là một sự chuyển hóa kỳ diệu: từ những “con trai của sấm sét” thành những sứ giả của tình yêu và ân điển.
Điều này cho thấy Chúa Giê-xu không từ bỏ những ai có cá tính mạnh, nhưng Ngài tinh luyện và hướng họ vào mục đích của Ngài. Ngài lấy những phẩm chất tự nhiên (nhiệt tình, quyết đoán) và biến chúng thành công cụ cho vương quốc Đức Chúa Trời.
Áp dụng vào đời sống Cơ Đốc nhân
Từ câu chuyện về Gia-cơ và Giăng, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học thiết thực:
1. Chúa biết rõ chúng ta và Ngài đặt tên cho chúng ta
Chúa Giê-xu biết rõ từng môn đồ, kể cả những điểm mạnh và điểm yếu của họ. Ngài không chỉ gọi họ bằng tên thông thường mà còn đặt cho họ những tên mới phản ánh bản chất hoặc sứ mạng của họ. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng Chúa biết rõ từng người chúng ta, Ngài thấy tiềm năng của chúng ta ngay cả khi chúng ta chưa nhận ra. Trong Ê-sai 43:1, Đức Giê-hô-va phán: “Đừng sợ, vì ta đã chuộc ngươi; ta đã gọi ngươi bằng chính tên ngươi; ngươi thuộc về ta.” Chúa gọi chúng ta là con cái Ngài, và Ngài muốn ban cho chúng ta một danh tính mới trong Đấng Christ.
2. Tính cách mạnh mẽ không phải là trở ngại cho Chúa
Nhiều người lo lắng rằng tính khí nóng nảy, thiếu kiên nhẫn, hay tham vọng của mình khiến họ không xứng đáng phục vụ Chúa. Nhưng Gia-cơ và Giăng cho thấy Chúa có thể dùng những con người “sấm sét” ấy. Điều quan trọng là chúng ta dâng những đặc điểm đó cho Ngài và để Ngài uốn nắn. Thay vì dập tắt sự nhiệt tình, Chúa muốn hướng nó vào việc rao truyền Phúc Âm, đấu tranh cho lẽ thật, và yêu thương người khác. Rô-ma 12:11 khuyên: “Hãy sốt sắng, chớ biếng nhác; phải có lòng sốt sắng về việc phục vụ Chúa.”
3. Hãy để Chúa biến đổi chúng ta
Hai anh em từng muốn gọi lửa từ trời xuống, nhưng cuối cùng Giăng trở thành sứ đồ của tình yêu. Sự biến đổi này không diễn ra một sớm một chiều mà qua quá trình theo Chúa, học tập từ Ngài, và đầy dẫy Đức Thánh Linh. Chúng ta cũng cần ở gần Chúa, để Lời Ngài thấm nhuần và Thánh Linh Ngài uốn nắn chúng ta mỗi ngày. II Cô-rinh-tô 5:17 nói: “Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người được dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới.”
4. Sử dụng “sấm sét” của mình để tôn vinh Chúa
Mỗi chúng ta đều có những năng lực, cá tính riêng. Có người năng động, quyết đoán; có người trầm tĩnh, sâu sắc. Chúa muốn chúng ta dùng những điều đó cho vương quốc của Ngài. Ví dụ, một người nhiệt tình có thể hăng hái trong việc truyền giáo, tổ chức các hoạt động. Người có tài hùng biện có thể rao giảng Lời Chúa mạnh mẽ. Quan trọng là chúng ta phải phụ thuộc vào Chúa và để Ngài kiểm soát, kẻo sức mạnh tự nhiên trở thành kiêu ngạo hoặc gây tổn thương.
Kết luận
Mác 3:17 là một câu Kinh Thánh ngắn nhưng chứa đựng nhiều điều sâu sắc. Biệt danh “Bô-a-nẹt – con trai của sấm sét” mà Chúa Giê-xu đặt cho Gia-cơ và Giăng vừa phản ánh cá tính mạnh mẽ của họ, vừa báo trước sứ mạng rao giảng đầy quyền năng mà họ sẽ thực hiện. Qua sự tương tác của Chúa với hai sứ đồ này, chúng ta thấy được tình yêu, sự khôn ngoan và quyền năng biến đổi của Ngài. Dù chúng ta có tính cách thế nào, Chúa vẫn kêu gọi và muốn dùng chúng ta. Hãy để Ngài đặt tên mới cho chúng ta, uốn nắn chúng ta, và biến chúng ta thành những công cụ hiệu quả cho vinh hiển của Ngài. Như Gia-cơ và Giăng, chúng ta cũng có thể trở thành những “con trai của sấm sét” – những người công bố Lời Chúa cách mạnh mẽ, nhưng cũng tràn đầy tình yêu thương của Đấng Christ.