Gia-cơ và Giăng – “Con Trai Của Sấm Sét” – Ý Nghĩa và Bài Học Thuộc Linh
Trong số mười hai sứ đồ của Chúa Giê-xu, hai anh em Gia-cơ và Giăng, con trai của Xê-bê-đê, được Đức Chúa Giê-xu ban cho biệt danh đặc biệt: “Boanerges” (Mác 3:17), dịch nghĩa là “con trai của sấm sét”. Biệt danh này gợi lên những câu hỏi: tại sao Chúa lại gọi họ như vậy? Điều đó nói lên điều gì về tính cách, sứ mạng và quá trình biến đổi của họ? Bài nghiên cứu này sẽ khám phá sâu xa nguồn gốc, ý nghĩa của biệt danh “con trai sấm sét” và rút ra những bài học thuộc linh thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Bối Cảnh Kinh Thánh Về Biệt Danh “Con Trai Sấm Sét”
Kinh Thánh Tân Ước ghi lại việc Đức Chúa Giê-xu chọn mười hai sứ đồ và đặt tên cho một số người. Mác 3:16-17 (Bản Truyền Thống 1925) viết:
“Ngài chọn mười hai người, gọi là sứ đồ: Si-môn, Ngài đặt tên là Phi-e-rơ; Gia-cơ con Xê-bê-đê và Giăng em Gia-cơ, Ngài đặt tên hai người là Bô-a-nẹt, nghĩa là con trai sấm sét.”
Trong tiếng Hy Lạp, từ được dùng là Βοανηργές (Boanerges), bắt nguồn từ tiếng Aram bnê regesh, có nghĩa đen là “những người con của sấm sét” hoặc “con trai của sự giận dữ”. Một số học giả cho rằng đó là cách diễn đạt Semitic để chỉ những người có tính khí nóng nảy, dữ dội, hoặc có quyền năng mạnh mẽ. Dù với nghĩa nào, biệt danh này gắn liền với bản chất và hành động của Gia-cơ và Giăng trong các sách Phúc Âm.
II. Tính Cách Nhiệt Thành và Nóng Nảy Của Gia-cơ Và Giăng
Qua những ghi chép về hai anh em này, chúng ta thấy họ là những người sôi nổi, nhiệt tình, nhưng cũng dễ bùng nổ và thiếu kiềm chế. Dưới đây là một số sự kiện minh họa:
1. Sự kiện muốn gọi lửa từ trời xuống (Lu-ca 9:54-56)
Khi Chúa Giê-xu và các môn đồ trên đường lên Giê-ru-sa-lem, họ đi qua một làng người Sa-ma-ri. Dân làng từ chối tiếp đón Chúa vì Ngài đang đi về Giê-ru-sa-lem. Gia-cơ và Giăng liền nói với Chúa:
“Thưa Chúa, Chúa có muốn chúng tôi khiến lửa từ trời xuống thiêu hủy chúng nó chăng?” (Lu-ca 9:54)
Phản ứng này cho thấy hai ông sẵn sàng trừng phạt kẻ thù bằng quyền năng của Đấng Christ, nhưng Chúa Giê-xu quở trách họ: “Các con không biết tâm linh nào xui giục mình. Vì Con Người đã đến không phải để hủy diệt mạng sống người ta, nhưng để cứu họ” (Lu-ca 9:55-56). Họ muốn dùng sự đoán phạt thay vì tình yêu thương, điều đó phản ánh tính khí nóng nảy và thiếu sự nhạy cảm với sứ mạng của Đấng Mê-si.
2. Sự kiện ngăn cản người khác nhân danh Chúa đuổi quỷ (Mác 9:38-40)
Mác ghi lại rằng Giăng (có lẽ cùng với Gia-cơ) đã thưa với Chúa: “Thưa Thầy, chúng con thấy có người nhân danh Thầy mà đuổi quỷ, nhưng người ấy không theo chúng ta, nên chúng con đã ngăn cản” (Mác 9:38). Lý do họ ngăn cản là vì người này không thuộc nhóm môn đồ thân cận. Họ có tinh thần bè phái và muốn độc quyền sử dụng danh Chúa. Chúa Giê-xu dạy: “Đừng ngăn cản người ta, vì không ai nhân danh Ta làm phép lạ rồi có thể nói xấu Ta được. Ai không chống chúng ta là thuộc về chúng ta” (Mác 9:39-40). Điều này cho thấy họ có lòng nhiệt thành nhưng lại hẹp hòi, tự cho mình là tiêu chuẩn.
3. Sự kiện mẹ hai ông xin vị trí cao trong nước Đấng Christ (Ma-thi-ơ 20:20-24)
Bà Sa-lô-mê, mẹ của Gia-cơ và Giăng, đến xin Chúa Giê-xu cho hai con mình được ngồi bên hữu và bên tả Ngài trong vương quốc của Ngài (Ma-thi-ơ 20:20-21). Dù động cơ có thể là lòng yêu con và khao khát vinh quang, điều này bộc lộ tham vọng của hai ông muốn có địa vị cao hơn các sứ đồ khác. Khi mười môn đồ còn lại nghe vậy, họ bực tức với hai anh em. Chúa Giê-xu đã dạy bài học về sự khiêm nhường và phục vụ: “Ai muốn làm lớn giữa các con, thì phải làm đầy tớ của các con; còn ai muốn làm đầu, thì phải làm tôi mọi cho các con” (Ma-thi-ơ 20:26-27).
Tính cách của Gia-cơ và Giăng là sự kết hợp giữa nhiệt tình, dũng cảm, trung thành nhưng cũng dễ nóng giận, độc đoán và tham vọng. Họ giống như “sấm sét” – mạnh mẽ, đột ngột, gây chú ý, đôi khi gây sợ hãi. Chúa Giê-xu biết rõ tính khí của họ và đặt tên như vậy, không phải để chê trách mà như một cách nhận diện đặc điểm và tiềm năng của họ.
III. Ý Nghĩa Của Biệt Danh “Con Trai Sấm Sét”
1. Biểu Tượng Của Quyền Năng và Sức Mạnh
Sấm sét trong Kinh Thánh thường liên quan đến sự hiện diện và quyền năng của Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô 19:16; Thi Thiên 29:3-9). Gọi họ là “con trai của sấm sét” có thể ám chỉ rằng họ sẽ mang theo quyền năng từ trời, rao giảng Phúc Âm với sự mạnh mẽ, và thực hiện những việc lớn lao nhân danh Chúa. Thật vậy, sau khi được đầy dẫy Đức Thánh Linh, Gia-cơ và Giăng đã trở nên những nhà truyền giáo quả cảm. Gia-cơ là vị sứ đồ đầu tiên tử đạo (Công vụ 12:2). Giăng sống lâu, viết sách Phúc Âm, ba thư tín và sách Khải Huyền, tất cả đều toát lên uy quyền và sự mặc khải về Chúa.
2. Phản Ánh Tính Khí Nhiệt Thành Có Thể Được Chúa Dùng
Chúa Giê-xu không đè nén tính khí mạnh mẽ của họ, nhưng Ngài hướng dẫn và thanh lọc nó. Nhiệt tình của họ đã được chuyển hóa thành lòng sốt sắng cho công việc Chúa. Chính Giăng, từ một “con trai sấm sét”, đã trở thành “sứ đồ của tình yêu”, nhấn mạnh tình yêu thương trong các tác phẩm của mình. Điều này cho thấy Chúa có thể sử dụng mọi đặc điểm tính cách, miễn là chúng được đầu phục Ngài.
3. Cảnh Báo Về Sự Nóng Giận Cần Được Chế Ngự
Mặt khác, “sấm sét” cũng có thể gây hại nếu không kiểm soát. Sự nóng nảy, tham vọng, và tinh thần bè phái của Gia-cơ và Giăng cần được sửa dạy. Chúa Giê-xu đã uốn nắn họ qua những bài học cụ thể. Môn đồ của Đấng Christ không được dùng bạo lực hay lên án người khác, nhưng phải bày tỏ lòng nhân từ và tha thứ.
IV. Sự Biến Đổi Của Gia-cơ và Giăng Qua Mối Quan Hệ Với Chúa Giê-xu
Nhìn vào hành trình của hai sứ đồ này, chúng ta thấy rõ sự trưởng thành thuộc linh. Họ không còn là những chàng trai bộc trực, dễ nổi loạn, mà trở thành những người đầy dẫy Thánh Linh và chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tình yêu của Chúa Giê-xu.
Gia-cơ đã hi sinh mạng sống vì đức tin. Theo Công vụ 12:1-2, vua Hê-rốt A-ríp-ba I đã giết Gia-cơ bằng gươm. Ông đã tử đạo với lòng can đảm, chứng tỏ rằng “con trai sấm sét” đã trở thành chiến sĩ trung kiên của Chúa, sẵn sàng đổ máu mình vì Danh Chúa.
Giăng đã trải qua một quá trình biến đổi đáng kinh ngạc. Từ người muốn gọi lửa từ trời xuống, ông trở thành người viết: “Hỡi các con bé nhỏ, chúng ta đừng yêu bằng lời nói và lưỡi, nhưng bằng việc làm và lẽ thật” (1 Giăng 3:18). Trong Phúc âm của mình, Giăng nhấn mạnh tình yêu thương, sự hiệp một và đức tin. Ông tự xưng là “môn đồ mà Đức Chúa Giê-xu yêu” (Giăng 13:23), cho thấy ông đã cảm nghiệm sâu sắc tình yêu Chúa và đáp lại bằng tình yêu thuần khiết. Đến cuối đời, Giăng viết sách Khải Huyền với những hình ảnh uy nghiêm về sự phán xét cuối cùng – như một tiếng sấm của Đức Chúa Trời.
Sự biến đổi này minh chứng quyền năng của ân điển Chúa, biến “con trai sấm sét” thành “con trai của sự yêu thương”.
V. Bài Học Ứng Dụng Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
1. Dâng Tính Cách Của Mình Cho Chúa
Giống như Gia-cơ và Giăng, mỗi chúng ta có những đặc điểm tính cách riêng – nhiệt tình, mạnh mẽ, nhạy bén, hoặc nóng nảy. Chúa muốn chúng ta dâng tất cả cho Ngài, để Ngài có thể sử dụng những điểm mạnh và thanh lọc những điểm yếu. Đừng xem bất cứ điều gì là quá “tồi tệ” để Chúa dùng; Ngài có thể biến sự nhiệt tình thái quá thành lòng sốt sắng cho Nước Trời.
2. Học Cách Kiểm Soát Cơn Giận và Nhiệt Tình Sai Hướng
Kinh Thánh dạy: “Hỡi anh em yêu dấu, hãy tự biết điều này: mọi người phải mau nghe mà chậm nói, chậm giận; vì cơn giận của người ta không làm nên sự công bình của Đức Chúa Trời” (Gia-cơ 1:19-20). Chúng ta cần xin Chúa Thánh Linh kiểm soát tâm linh mình, phân biệt đâu là ý muốn của Chúa, đâu là cảm xúc cá nhân. Khi bị xúc phạm hoặc thấy bất công, hãy nhớ lời Chúa Giê-xu: “Hãy yêu kẻ thù nghịch và cầu nguyện cho kẻ bức hại các con” (Ma-thi-ơ 5:44).
3. Dùng Lòng Nhiệt Thành Để Rao Giảng và Phục Vụ
Nhiệt tình của Gia-cơ và Giăng cuối cùng đã được hướng vào việc rao truyền Phúc Âm. Chúng ta cũng nên dùng nhiệt huyết của mình để phục vụ Hội Thánh và thế giới. Sứ đồ Phao-lô viết: “Hãy sốt sắng trong việc lành” (Tít 2:14). Lòng nhiệt thành được Đức Thánh Linh hướng dẫn sẽ mang lại kết quả lâu dài.
4. Trưởng Thành Trong Tình Yêu Thương
Con đường từ “sấm sét” đến “yêu thương” là quá trình cả đời. Giăng đã học từ nơi Chúa Giê-xu rằng: “Đức Chúa Trời là tình yêu thương” (1 Giăng 4:8). Chúng ta cũng phải lớn lên trong tình yêu thương, vì “ai yêu thì sinh bởi Đức Chúa Trời và biết Đức Chúa Trời” (1 Giăng 4:7). Mọi nhiệt tình, quyền năng, hay khả năng đều phải được đặt dưới tình yêu, vì “tình yêu thương hay nhịn nhục, tình yêu thương hay nhân từ... không làm điều trái phép” (1 Cô-rinh-tô 13:4-5).
VI. Kết Luận
Biệt danh “con trai sấm sét” của Gia-cơ và Giăng không chỉ là một ghi chú lý thú, mà là một cửa ngõ để hiểu về sự biến đổi kỳ diệu mà Chúa Giê-xu thực hiện trong đời sống của những người theo Ngài. Từ những người nóng nảy, bộc trực, họ trở thành những sứ đồ trung thành, đầy dẫy Thánh Linh, và để lại di sản thuộc linh vĩ đại. Ngày nay, Đấng Christ vẫn muốn sử dụng tất cả chúng ta, dù tính cách mạnh mẽ hay yếu đuối, để chúng ta trở nên những “con cái của sự sáng” (Ê-phê-sô 5:8) và “muối của đất” (Ma-thi-ơ 5:13). Hãy đầu phục mọi khía cạnh của đời sống dưới quyền kiểm soát của Ngài, để Ngài uốn nắn và sử dụng chúng ta cho vinh hiển của Đức Chúa Trời.