Có những sự kiện nào trong Kinh Thánh cho thấy tính khí nóng nảy của Gia-cơ và Giăng?

Trong số mười hai sứ đồ, Gia-cơ và Giăng, hai con trai của Xê-bê-đê, nổi bật với một tính khí nồng nhiệt và đôi khi nóng nảy. Chính Chúa Giê-xu đã đặt cho họ biệt danh “Bô-a-nẹt” (Boanerges), nghĩa là “Con của Sấm Sét” (Mác 3:17). Biệt danh này ám chỉ đến một bản tính mạnh mẽ, sôi nổi, và đầy nhiệt huyết – những phẩm chất có thể được sử dụng cho mục đích tốt hoặc xấu tùy theo sự hướng dẫn của Thánh Linh. Bài viết này sẽ khám phá các sự kiện Kinh Thánh cho thấy rõ tính khí nóng nảy của Gia-cơ và Giăng, đồng thời rút ra những bài học thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

1. Biệt danh “Con của Sấm Sét” (Boanerges)

Ngay từ những ngày đầu tiên kêu gọi các môn đồ, Chúa Giê-xu đã nhìn thấy tiềm năng cũng như điểm yếu trong tính cách của Gia-cơ và Giăng. Trong Mác 3:17 (Bản Truyền Thống 1925) chép: “Ngài đặt tên cho Si-môn là Phi-e-rơ; đặt tên cho Gia-cơ, con của Xê-bê-đê, và Giăng, em Gia-cơ, là Bô-a-nẹt, nghĩa là con trai của sấm sét.” Cái tên “Bô-a-nẹt” bắt nguồn từ tiếng Aram “Boanerges”, có nghĩa là “con trai của sấm sét”. Điều này gợi ý rằng hai anh em này có tiếng nói lớn, cách nói chuyện mạnh mẽ, và một sự nhiệt thành dễ bùng phát – giống như sấm sét vang động. Có lẽ họ thường bày tỏ ý kiến một cách quyết liệt, không ngần ngại thể hiện cảm xúc và phản ứng mạnh mẽ trước những tình huống họ cho là sai trái.

2. Mưu gọi lửa từ trời xuống (Lu-ca 9:51-56)

Một trong những ví dụ rõ ràng nhất về tính khí nóng nảy của Gia-cơ và Giăng được tìm thấy trong Lu-ca 9:51-56. Khi Chúa Giê-xu quyết định đi lên Giê-ru-sa-lem, Ngài sai các sứ giả đi trước vào một làng người Sa-ma-ri để chuẩn bị chỗ ở. Tuy nhiên, dân làng từ chối tiếp đón Ngài vì Ngài đang đi về hướng Giê-ru-sa-lem (người Sa-ma-ri và người Do Thái có mối thù truyền kiếp). Phản ứng của Gia-cơ và Giăng thật mãnh liệt: “Khi các môn đồ Gia-cơ và Giăng thấy vậy, liền thưa rằng: Lạy Chúa, Chúa có muốn chúng tôi khiến lửa từ trời xuống thiêu hủy chúng nó chăng?” (câu 54). Đây là một lời đề nghị trừng phạt tàn khốc, có lẽ lấy cảm hứng từ hành động của tiên tri Ê-li khi gọi lửa từ trời thiêu hủy các sĩ quan của vua A-ha-xi-a (2 Các Vua 1:10-12). Họ cho rằng sự khinh miệt đối với Chúa xứng đáng bị trừng phạt ngay lập tức. Tuy nhiên, Chúa Giê-xu quay lại quở trách họ: “Các ngươi không biết tâm thần nào xui giục mình. Con người đã đến không phải để hủy diệt mạng sống, mà để cứu vớt.” (câu 55-56). Ngài dạy rằng tinh thần báo thù, nóng giận không phải là đường lối của Ngài; Ngài đến để cứu chuộc, chứ không phải để hủy diệt.

Sự kiện này cho thấy rõ tính khí nóng nảy, thiếu kiên nhẫn và thiếu lòng thương xót của hai môn đồ này. Họ sẵn sàng dùng quyền năng siêu nhiên để trừng phạt kẻ thù, thay vì tìm kiếm cơ hội cứu rỗi.

3. Yêu cầu ngồi bên hữu và bên tả trong vương quốc (Mác 10:35-45; Ma-thi-ơ 20:20-28)

Một biểu hiện khác của tính cách đầy tham vọng và nhiệt huyết của Gia-cơ và Giăng là sự kiện họ yêu cầu được ngồi ở vị trí cao nhất trong vương quốc của Chúa. Trong Mác 10:35-37, chính hai người đến gần Chúa Giê-xu và nói: “Thưa Thầy, chúng tôi mong Thầy làm thành điều chúng tôi sẽ cầu xin.” Khi được hỏi muốn gì, họ đáp: “Xin cho chúng tôi một người được ngồi bên hữu, một người được ngồi bên tả Thầy trong vinh hiển của Thầy.” Còn trong Ma-thi-ơ 20:20-21, bà mẹ của họ (vợ Xê-bê-đê) đến quỳ trước mặt Chúa và thỉnh cầu điều đó thay cho con mình. Dù cách nào đi nữa, đây rõ ràng là một yêu cầu đầy tham vọng, cho thấy họ khao khát địa vị, quyền lực và sự vinh dự. Điều này khiến mười môn đồ kia tức giận (Ma-thi-ơ 20:24), nhưng Chúa Giê-xu đã dạy một bài học sâu sắc: “Ai muốn làm lớn giữa các ngươi thì phải làm đầy tớ, ai muốn làm đầu thì phải làm tôi mọi mọi người.” (Mác 10:43-44). Ngài nhấn mạnh rằng vương quốc của Đức Chúa Trời không dựa trên sự thống trị mà trên sự phục vụ khiêm nhường.

Yêu cầu này tiết lộ rằng Gia-cơ và Giăng, dù nhiệt thành theo Chúa, vẫn mang trong lòng sự cạnh tranh và tham vọng trần tục. Họ muốn địa vị cao hơn các môn đồ khác, và họ nghĩ mình xứng đáng. Tính khí nóng nảy của họ biểu hiện ở việc họ mạnh dạn đưa ra yêu cầu này, bất chấp sự phản đối có thể xảy ra.

4. Phản đối người lạ nhân danh Chúa (Mác 9:38-41; Lu-ca 9:49-50)

Trong Mác 9:38, Giăng thuật lại với Chúa Giê-xu: “Thưa Thầy, chúng tôi có thấy một người nhân danh Thầy mà đuổi quỷ, chúng tôi đã cấm nó, vì nó không theo chúng ta.” Người này đang đuổi quỷ nhân danh Chúa Giê-xu, nhưng không thuộc nhóm mười hai sứ đồ. Giăng và có lẽ cả Gia-cơ đã ngăn cản người ấy vì cho rằng chỉ những ai thuộc nhóm môn đồ mới có quyền sử dụng danh Ngài. Hành động này phản ánh tinh thần bè phái, độc quyền – một dạng “nhiệt tình” bảo vệ sự thuần khiết của nhóm, nhưng lại thiếu tình yêu thương và sự công nhận rằng Đức Chúa Trời có thể hành động qua bất cứ ai. Chúa Giê-xu đã sửa dạy: “Đừng ngăn cấm nó, vì không ai nhân danh ta làm phép lạ, rồi liền đó lại có thể nói xấu ta.” (Mác 9:39). Ngài dạy rằng bất cứ ai không chống nghịch chúng ta là ủng hộ chúng ta (câu 40).

Sự phản ứng vội vàng của Giăng và Gia-cơ cho thấy họ dễ nổi nóng khi thấy điều gì đó không đúng theo ý mình. Họ muốn kiểm soát và loại trừ người ngoài, nhưng Chúa mở rộng vòng tay của Nước Trời.

5. Sự hiện diện trong những thời khắc quan trọng: Ghết-sê-ma-nê và sự tử đạo của Gia-cơ

Mặc dù có tính khí nóng nảy, Gia-cơ và Giăng vẫn thuộc nhóm ba môn đồ thân tín nhất của Chúa Giê-xu (cùng với Phi-e-rơ). Họ được chứng kiến sự biến hình (Ma-thi-ơ 17:1-8), sự sống lại của con gái Giai-ru (Mác 5:37-43) và đặc biệt là cơn hấp hối của Chúa trong vườn Ghết-sê-ma-nê (Mác 14:33). Sự lựa chọn này cho thấy Chúa Giê-xu biết rõ tính cách của họ, nhưng Ngài vẫn yêu thương và muốn huấn luyện họ. Trong vườn Ghết-sê-ma-nê, khi Chúa đau buồn đến nỗi sắp chết, Ngài đã bảo ba môn đồ: “Hãy tỉnh thức và cầu nguyện để khỏi sa vào chước cám dỗ.” (Mác 14:38). Tuy nhiên, họ lại ngủ. Điều này cho thấy sự nhiệt thành tự nhiên của họ không đủ để giữ họ tỉnh thức trong giờ phút thuộc linh; họ cần sự trưởng thành thiêng liêng.

Sau khi Chúa sống lại và Thánh Linh giáng xuống, Gia-cơ và Giăng đã trải qua sự biến đổi mạnh mẽ. Sách Công vụ ghi lại rằng Gia-cơ là vị sứ đồ đầu tiên chịu tử đạo dưới thời vua Hê-rốt A-ríp-ba I (Công vụ 12:2). Ông đã trung tín đến cùng, dùng chính tính nóng nảy và nhiệt huyết của mình để làm chứng cho Chúa một cách anh dũng. Giăng trở thành “sứ đồ của tình yêu”, tác giả của sách Phúc âm Giăng, ba thư tín và sách Khải Huyền, nơi ông nhấn mạnh tình yêu thương và sự hiệp nhất. Điều này cho thấy rằng Đức Chúa Trời có thể uốn nắn và sử dụng những tính khí mạnh mẽ cho vinh hiển Ngài, nếu chúng ta để Ngài làm chủ.

Bài học thực tiễn cho Cơ Đốc nhân ngày nay

Tính khí nóng nảy của Gia-cơ và Giăng cung cấp nhiều bài học quý giá cho chúng ta:

• Nhiệt thành phải đi kèm với sự hiểu biết: Gia-cơ và Giăng rất nhiệt tình, nhưng đôi khi họ thiếu sự khôn ngoan và tình yêu thương. Chúa Giê-xu dạy rằng lòng nhiệt thành phải được hướng dẫn bởi Thánh Linh và Lời Chúa (Rô-ma 10:2). Chúng ta cần kiểm tra động cơ của mình và học theo tinh thần của Chúa, Đấng “đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:14).
• Cảnh giác với tham vọng cá nhân: Mong muốn được nổi bật, được công nhận có thể len lỏi vào lòng chúng ta như nó đã từng với Gia-cơ và Giăng. Chúa gọi chúng ta sống khiêm nhường, phục vụ nhau, vì “kẻ nào muốn làm lớn giữa các ngươi, thì sẽ làm tôi tớ các ngươi” (Ma-thi-ơ 20:26).
• Tránh tinh thần bè phái: Chúng ta dễ dàng nghĩ rằng chỉ có giáo hội, hệ phái hay nhóm nhỏ của mình mới thuộc về Chúa. Nhưng Chúa làm việc qua nhiều người và nhiều cách khác nhau. Hãy mở lòng nhận biết rằng bất cứ ai thật lòng tin nhận Chúa Giê-xu và vâng phục Ngài đều là anh em trong Đấng Christ.
• Chúa có thể biến đổi tính khí của chúng ta: Gia-cơ và Giăng ban đầu nóng nảy, nhưng sau đó trở thành những người trung thành và đầy tình yêu thương. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời không từ bỏ chúng ta vì những khuyết điểm; Ngài muốn tôi luyện chúng ta trở nên giống hình ảnh của Con Ngài (Rô-ma 8:29). Chúng ta hãy dâng tất cả – cả tính khí mạnh mẽ của mình – cho Ngài để Ngài sử dụng cho mục đích tốt đẹp.
• Luôn tỉnh thức và cầu nguyện: Dù nhiệt huyết, Gia-cơ, Giăng và Phi-e-rơ đã ngủ trong giờ phút Chúa cần họ nhất. Điều này cảnh báo chúng ta phải luôn tỉnh táo thuộc linh, nương dựa vào quyền năng của Thánh Linh chứ không chỉ vào sức riêng.

Kết luận

Các sự kiện Kinh Thánh liên quan đến Gia-cơ và Giăng cho thấy rõ tính khí nóng nảy và nhiệt thành của họ: từ biệt danh “Con của Sấm Sét”, ý định gọi lửa trời tiêu diệt người Sa-ma-ri, yêu cầu địa vị cao nhất, cho đến phản ứng độc quyền với người đuổi quỷ. Nhưng chúng ta cũng thấy Chúa Giê-xu kiên nhẫn dạy dỗ, sửa trị và cuối cùng biến đổi họ trở thành những công cụ quý giá cho công cuộc Nước Trời. Câu chuyện của họ là một minh họa sống động về ân điển và sự biến đổi mà mỗi tín hữu có thể kinh nghiệm. Nguyện chúng ta cũng dâng lên Chúa những nét tính cách sôi nổi, nhiệt tình của mình, để Ngài tinh luyện và dùng chúng để làm sáng Danh Ngài. Hãy nhớ rằng: “Vì Đức Chúa Trời là Đấng làm việc trong các ngươi, để các ngươi vừa muốn vừa làm theo ý tốt Ngài.” (Phi-líp 2:13).