Chúa Giê-xu hoàn tất khải thị ra sao (Hê-bơ-rơ 1:1-2)?

Trong hành trình đức tin, Cơ Đốc nhân luôn tìm kiếm sự bày tỏ ý muốn và bản tính của Đức Chúa Trời. Sách Hê-bơ-rơ mở đầu bằng một tuyên bố trọng đại về cách Đức Chúa Trời đã tự mặc khải cho con người: “Đức Chúa Trời, thuở xưa đã phán dạy tổ phụ chúng ta nhiều lần, nhiều cách, bởi các đấng tiên tri; nhưng đến ngày sau rốt nầy, Ngài phán dạy chúng ta bởi Con Ngài...” (Hê-bơ-rơ 1:1-2a). Đoạn Kinh Thánh này không chỉ giới thiệu sự vượt trội của Chúa Giê-xu Christ mà còn cho thấy Ngài chính là sự hoàn tất mọi khải thị. Vậy, Chúa Giê-xu hoàn tất khải thị ra sao? Chúng ta hãy cùng nghiên cứu sâu xa phân đoạn này, khám phá ý nghĩa của từng câu, từ ngữ gốc Hy Lạp, và những áp dụng thiết thực cho đời sống tin kính ngày nay.

Sách Hê-bơ-rơ được viết cho các tín hữu gốc Do Thái đang đối diện với sự bắt bớ, cám dỗ quay lại với Do Thái giáo. Tác giả muốn khẳng định sự vượt trội của Chúa Giê-xu Christ và giao ước mới so với Cựu Ước. Mở đầu sách, tác giả không tranh cãi về sự tồn tại của Đức Chúa Trời, nhưng tập trung vào cách Ngài đã phán. Điều này cho thấy mặc khải của Đức Chúa Trời là nền tảng của mối liên hệ giữa Ngài và con người. Cựu Ước chứa đựng nhiều lời tiên tri, hình bóng, nghi lễ, nhưng tất cả đều hướng đến và được ứng nghiệm trong Chúa Giê-xu.

“Đức Chúa Trời, thuở xưa đã phán dạy tổ phụ chúng ta nhiều lần, nhiều cách, bởi các đấng tiên tri;”

Trong nguyên ngữ Hy Lạp, câu này được viết: Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις (polymerōs kai polytropōs palai ho theos lalēsas tois patrasin en tois prophētais). Hai từ πολυμερῶς (polymerōs) và πολυτρόπως (polytropōs) mang ý nghĩa “nhiều phần” và “nhiều cách”. Polymerōs nhấn mạnh mặc khải diễn ra từng phần, qua nhiều giai đoạn, nhiều sự kiện lịch sử; polytropōs chỉ ra sự đa dạng của các phương thức: qua giấc mộng, khải tượng, tiếng nói trực tiếp, biểu tượng, nghi lễ, thiên thần, và các tiên tri. Đức Chúa Trời đã dùng nhiều phương tiện để truyền đạt ý muốn Ngài cho tổ phụ (các thánh đồ Cựu Ước). Mặc dù vậy, tất cả chỉ là những mảnh ghép, chưa trọn vẹn, chưa đầy đủ. Nhưng mỗi phần đều quý báu và đáng tin cậy, vì cùng đến từ Đức Chúa Trời chân thật.

“Nhưng đến ngày sau rốt nầy, Ngài phán dạy chúng ta bởi Con Ngài”

“Ngày sau rốt” dịch từ cụm ἐπ’ ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν τούτων (ep’ eschatou tōn hēmerōn toutōn), ám chỉ thời đại cuối cùng, thời đại mà Đức Chúa Trời thực hiện kế hoạch cứu chuộc của Ngài. Theo quan điểm Tân Ước, “ngày sau rốt” đã bắt đầu với sự giáng sinh, chức vụ, sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ. Đó là thời kỳ sau cùng trước khi Chúa tái lâm. Trong thời kỳ này, Đức Chúa Trời không còn dùng tiên tri theo cách cũ, mà Ngài phán trực tiếp qua Con của Ngài. Điều này không có nghĩa là Đức Chúa Trời ngưng nói, nhưng Ngài nói một cách dứt khoát và trọn vẹn hơn qua Đấng Christ.

Chữ “Con” (ὁ υἱός, ho huios) được đặt lên hàng đầu trong câu, nhấn mạnh địa vị độc nhất của Ngài. Không còn là tiên tri, hay thiên sứ, nhưng chính Con Ngài – Đấng đồng bản thể với Cha – là phương tiện mặc khải tối cao. Chúa Giê-xu không chỉ mang thông điệp từ Đức Chúa Trời, Ngài chính là Thông Điệp (Ngôi Lời) của Đức Chúa Trời (Giăng 1:1). Qua Chúa Giê-xu, Đức Chúa Trời tự bày tỏ chính mình cách đầy đủ và trọn vẹn nhất.

Để hiểu rõ hơn tại sao Chúa Giê-xu hoàn tất khải thị, chúng ta cần xem xét những đặc điểm của Ngài được trình bày trong Hê-bơ-rơ 1:2b-3 và các phân đoạn khác.

“Ngài đã lập Con lên làm kế tự muôn vật, lại bởi Con mà dựng nên thế gian; Con là sự chói sáng của vinh hiển Đức Chúa Trời và hình bóng của bổn thể Ngài, lấy lời quyền năng mình nâng đỡ muôn vật; sau khi Con làm xong sự sạch tội, bèn ngồi bên hữu Đấng tôn nghiêm ở trong nơi rất cao.” (Hê-bơ-rơ 1:2b-3).

Một số điểm nổi bật:

• Con là Đấng thừa kế muôn vật (κληρονόμον πάντων, klēronomon pantōn): Mọi sự thuộc về Ngài, Ngài có quyền tối thượng. Điều này cho thấy Chúa Giê-xu có thẩm quyền tuyệt đối trên mọi tạo vật.
• Bởi Con mà dựng nên thế gian (δι’ οὗ καὶ ἐποίησεν τοὺς αἰῶνας, di’ hou kai epoiēsen tous aiōnas): Ngài là Đấng sáng tạo. Qua Con, Đức Chúa Trời đã tạo dựng muôn vật (Giăng 1:3; Cô-lô-se 1:16). Vì vậy, khi Con đến, Ngài bày tỏ ý định sáng tạo của Đức Chúa Trời.
• Con là sự chói sáng của vinh hiển Đức Chúa Trời (ἀπαύγασμα τῆς δόξης, apaugasma tēs doxēs): Vinh quang của Đức Chúa Trời tỏa ra nơi Chúa Giê-xu như ánh sáng từ nguồn sáng. Ngài là biểu hiện hữu hình của vinh quang vô hình của Đức Chúa Trời.
• Hình bóng của bổn thể Ngài (χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ, charaktēr tēs hypostaseōs autou): “Hình bóng” (charaktēr) có nghĩa là dấu ấn, bản sao chính xác. Chúa Giê-xu là hình ảnh trung thực của bản thể Đức Chúa Trời (xem Cô-lô-se 1:15). Ngài bày tỏ Đức Chúa Trời một cách hoàn hảo.
• Lấy lời quyền năng mình nâng đỡ muôn vật (φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, pherōn te ta panta tō rhēmati tēs dynameōs autou): Chúa Giê-xu duy trì sự vận hành của vũ trụ bằng Lời quyền năng. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng Ngài không chỉ là Đấng tạo hóa mà còn là Đấng bảo tồn.
• Sau khi Con làm xong sự sạch tội, bèn ngồi bên hữu Đấng tôn nghiêm: Sự hy sinh của Chúa Giê-xu đã giải quyết vấn đề tội lỗi, mở đường cho con người đến với Đức Chúa Trời. Việc Ngài ngồi bên hữu Đức Chúa Trời biểu thị công việc cứu chuộc đã hoàn thành, và Ngài được tôn cao.

Như vậy, Chúa Giê-xu hoàn tất khải thị vì Ngài là chính Đức Chúa Trời bày tỏ trong hình hài con người. Qua Ngài, chúng ta thấy được vinh quang, bản tính, quyền năng, sự khôn ngoan, tình yêu thương, và ý muốn cứu rỗi của Đức Chúa Trời. Mọi lời tiên tri trong Cựu Ước đều hội tụ về Ngài (Lu-ca 24:27). Các nghi lễ, của lễ đều là hình bóng của sự hy sinh của Ngài. Luật pháp dẫn con người đến với Ngài (Ga-la-ti 3:24). Vì thế, không có khải thị nào vượt qua hay thêm vào Chúa Giê-xu; Ngài là sự mặc khải trọn vẹn, cuối cùng, và dứt khoát.

Để thấy rõ sự hoàn tất, hãy so sánh đặc điểm của mặc khải trong Cựu Ước và trong Chúa Giê-xu:

• Phương thức: Cựu Ước – gián tiếp, qua các trung gian (tiên tri, thiên sứ); Tân Ước – trực tiếp, qua Con (Đấng vừa là Đức Chúa Trời vừa là người).
• Tính chất: Cựu Ước – từng phần, dần dần; Tân Ước – đầy đủ, trọn vẹn.
• Thời điểm: Cựu Ước – “thuở xưa”; Tân Ước – “ngày sau rốt”, thời kỳ cuối cùng.
• Mục đích: Cựu Ước – chuẩn bị, dẫn đường; Tân Ước – hoàn thành, biểu hiện thực tại.
• Quyền năng: Cựu Ước – lời tiên tri có thẩm quyền nhưng không thể thay đổi lòng người; Tân Ước – Lời sống động, có quyền biến đổi đời sống (Hê-bơ-rơ 4:12).

Chúa Giê-xu không bãi bỏ Cựu Ước nhưng làm ứng nghiệm (Ma-thi-ơ 5:17). Ngài là điểm đến của mọi lời hứa. Vì vậy, để hiểu Cựu Ước, chúng ta phải nhìn qua lăng kính của Chúa Giê-xu.

Chân lý về Chúa Giê-xu là sự mặc khải trọn vẹn của Đức Chúa Trời có nhiều hệ quả quan trọng cho đời sống đức tin của chúng ta:

1. Lắng Nghe Chúa Giê-xu

“Đây là Con yêu dấu của Ta, đẹp lòng Ta mọi đàng; hãy nghe lời Con!” (Ma-thi-ơ 17:5). Đức Chúa Trời truyền lệnh chúng ta phải nghe lời Con. Mọi khải thị khác phải được kiểm chứng qua Lời của Chúa Giê-xu. Điều này nhắc nhở chúng ta đặt Chúa Giê-xu làm trung tâm của sự hiểu biết về Đức Chúa Trời và ý muốn Ngài. Chúng ta không cần tìm kiếm những khải thị mới ngoài Kinh Thánh, vì Chúa Giê-xu đã bày tỏ trọn vẹn trong Kinh Thánh. Các giáo lý phải phù hợp với sự dạy dỗ của Chúa Giê-xu và các sứ đồ được Ngài ủy thác.

2. Trung Thành với Kinh Thánh

Kinh Thánh là Lời Đức Chúa Trời được ghi chép, trong đó Tân Ước ghi lại lời nói, hành động và sự dạy dỗ của Chúa Giê-xu cùng các sứ đồ. Vì Chúa Giê-xu là Lời thành người, nên Kinh Thánh là nguồn mặc khải đầy đủ cho đức tin và nếp sống. Chúng ta phải chuyên tâm đọc, học hỏi, suy ngẫm và vâng giữ Lời Chúa. Đừng chạy theo các “khải thị” chủ quan bên ngoài Kinh Thánh, mà hãy dùng Lời Chúa để đo xét mọi sự (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:21).

3. Nhận Biết Sự Cao Trọng của Chúa Giê-xu

Hiểu rằng Chúa Giê-xu là sự bày tỏ tối cao của Đức Chúa Trời giúp chúng ta tôn thờ Ngài đúng mức. Ngài không chỉ là một nhà giáo lý hay nhà tiên tri, mà là Con Đức Chúa Trời, Đấng Cứu Thế. Sự thờ phượng của chúng ta phải tập trung vào Chúa Giê-xu, vì qua Ngài chúng ta đến với Đức Chúa Trời (Giăng 14:6). Trong cầu nguyện, chúng ta nhân danh Chúa Giê-xu, vì Ngài là Đấng Trung Bảo duy nhất.

4. Sống Với Sự Tự Tin và Hy Vọng

Vì Chúa Giê-xu đã hoàn tất mọi lời hứa và đã dâng chính mình làm của lễ chuộc tội, chúng ta có thể tự tin đến gần ngôi ơn phước (Hê-bơ-rơ 4:16). Chúng ta không còn ở trong tình trạng mơ hồ về ý muốn Đức Chúa Trời; Ngài đã bày tỏ tình yêu qua Chúa Giê-xu Christ. Khi gặp khó khăn, chúng ta nhìn lên Chúa Giê-xu, Đấng khởi nguyên và hoàn tất đức tin (Hê-bơ-rơ 12:2). Sự hoàn tất khải thị đảm bảo rằng chúng ta có đầy đủ mọi điều cần thiết cho sự sống và sự tin kính (II Phi-e-rơ 1:3).

5. Rao Truyền Chúa Giê-xu cho Người Khác

Mặc khải trọn vẹn của Đức Chúa Trời trong Chúa Giê-xu là tin mừng cho cả nhân loại. Nhiệm vụ của chúng ta là làm chứng về Chúa Giê-xu, để mọi người nhận biết Ngài và được cứu. Chúng ta không cần thêm bớt gì vào thông điệp; hãy trung thành rao giảng Chúa Giê-xu Christ chịu đóng đinh và sống lại (I Cô-rinh-tô 2:2).

Hê-bơ-rơ 1:1-2 vẽ nên một bức tranh rõ ràng về sự phát triển của mặc khải thần thượng: từ từng phần, đa dạng trong Cựu Ước đến sự trọn vẹn, dứt khoát trong Chúa Giê-xu Christ. Chúa Giê-xu hoàn tất khải thị vì Ngài là Con Đức Chúa Trời, Đấng sáng tạo, duy trì vũ trụ, là hình ảnh hoàn hảo của Đức Chúa Trời, và đã hoàn thành công cuộc cứu chuộc. Mọi điều Đức Chúa Trời muốn bày tỏ về chính Ngài, về kế hoạch cứu rỗi, về tiêu chuẩn thánh khiết, đều được tìm thấy trong con người và công việc của Chúa Giê-xu. Vì vậy, là những người tin Chúa, chúng ta hãy hết lòng tập chú vào Chúa Giê-xu, sống vâng phục Lời Ngài, và trung thành làm chứng về Ngài cho thế gian. Xin Chúa Thánh Linh mở mắt chúng ta để thấy sự vinh hiển của Chúa Giê-xu trong Lời Ngài, hầu cho chúng ta ngày càng giống Ngài hơn.