I Giăng 4:1 thử linh thế nào?

Kinh Thánh Tân Ước, đặc biệt là thư của sứ đồ Giăng, cung cấp những lời cảnh báo nghiêm túc về sự hiện diện của các tiên tri giả và các thần linh lừa dối. Trong I Giăng 4:1, sứ đồ viết: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng; vì có nhiều tiên tri giả đã hiện ra trong thiên hạ.” Câu Kinh Thánh này đặt nền tảng cho một trong những nguyên tắc quan trọng nhất của đời sống Cơ Đốc: thử các linh. Trong bài nghiên cứu chuyên sâu này, chúng ta sẽ khám phá bối cảnh, ý nghĩa và cách ứng dụng thực tiễn của lời dạy này.

Thư I Giăng được viết vào khoảng cuối thế kỷ thứ nhất, khi Hội Thánh đang đối diện với những giáo lý sai lạc, đặc biệt là thuyết Ngộ Đạo (Gnosticism) phủ nhận thân vị của Chúa Giê-xu Christ. Sứ đồ Giăng, người từng là môn đồ thân tín của Chúa, viết thư này để khẳng định lại chân lý về Đấng Christ và giúp các tín hữu phân biệt giữa chân lý và sự lừa dối. Trong bối cảnh đó, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “thử các linh”.

Chúng ta hãy cùng phân tích từng phần của câu Kinh Thánh:

“Hỡi kẻ rất yêu dấu” (Greek: ἀγαπητοί – agapētoi) – Cách xưng hô này cho thấy tình yêu thương và mối quan hệ thân thiết giữa sứ đồ và độc giả. Nó cũng nhấn mạnh rằng lời cảnh báo này xuất phát từ lòng quan tâm chân thành.

“Chớ tin cậy mọi thần” – Ở đây “thần” (πνεῦμα – pneuma) không chỉ giới hạn ở những linh vô hình, mà còn chỉ những ảnh hưởng, lời tuyên bố, hay những người tự xưng là tiên tri mang theo một “thần” (tức là nguồn cảm hứng) từ Đức Chúa Trời hoặc từ ma quỷ. Sứ đồ Giăng cảnh báo chúng ta không được mù quáng tin tưởng mọi lời tuyên bố thuộc linh, nhưng phải có sự phân biệt.

“Nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng” – Động từ “thử” (δοκιμάζω – dokimazō) có nghĩa là kiểm tra, thử nghiệm, xem xét kỹ lưỡng để phát hiện tính chân thật. Tín hữu được kêu gọi chủ động kiểm tra nguồn gốc của mọi lời dạy, mọi sự bày tỏ “thần linh” xem có đến từ Đức Chúa Trời không.

“Vì có nhiều tiên tri giả đã hiện ra trong thiên hạ.” – Lý do cho mệnh lệnh này là thực tế: nhiều tiên tri giả đã xuất hiện. Họ có thể có vẻ ngoài đạo đức, thậm chí làm được những dấu kỳ phép lạ (xem Ma-thi-ơ 24:24), nhưng thực chất họ không đến từ Đức Chúa Trời.

Trong thế giới thuộc linh, không phải mọi điều siêu nhiên đều đến từ Đức Chúa Trời. Sa-tan có thể giả dạng thiên sứ sáng láng (2 Cô-rinh-tô 11:14) và các tiên tri giả có thể tuyên bố nhận được khải tượng từ Chúa. Mục đích của chúng là dẫn dắt người ta lạc khỏi chân lý (Ma-thi-ơ 24:11). Vì vậy, nếu chúng ta không có khả năng phân biệt, chúng ta dễ bị lừa dối và rơi vào giáo lý sai lầm, thậm chí phản nghịch lại Đấng Christ.

Sứ đồ Giăng không chỉ cảnh báo mà còn cung cấp tiêu chuẩn rõ ràng để giúp tín hữu thử các linh. Những tiêu chuẩn này được nêu trong các câu tiếp theo (I Giăng 4:2-6).

I Giăng 4:2-3 viết: “Bởi điều nầy, hãy nhận biết Thánh Linh của Đức Chúa Trời: phàm thần nào xưng Đức Chúa Jêsus Christ lấy xác thịt mà ra đời, thần đó là bởi Đức Chúa Trời; còn thần nào không xưng Đức Chúa Jêsus, không phải bởi Đức Chúa Trời.” Đây là tiêu chuẩn nền tảng. Một lời dạy, một sự bày tỏ, hay một “thần” đến từ Đức Chúa Trời phải tuyên xưng Chúa Giê-xu Christ là Con Đức Chúa Trời, đã trở nên xác thịt (Giăng 1:14). Ngài vừa hoàn toàn là Đức Chúa Trời, vừa hoàn toàn là con người. Mọi sự phủ nhận thần tính hay nhân tính của Chúa Giê-xu đều không đến từ Đức Thánh Linh.

Trong tiếng Hy Lạp, cụm từ “xưng” (ὁμολογέω – homologeō) nghĩa là đồng ý, thừa nhận công khai. Thần thật sẽ không chỉ “biết” về Chúa Giê-xu mà còn công khai xác nhận Ngài là Chúa và là Đấng Cứu Thế (xem 1 Cô-rinh-tô 12:3).

I Giăng 4:5-6: “Họ thuộc về thế gian, cho nên nói theo như thế gian, và người thế gian nghe họ. Chúng ta thuộc về Đức Chúa Trời: ai nhìn biết Đức Chúa Trời thì nghe chúng ta; còn ai chẳng hề thuộc về Đức Chúa Trời, thì chẳng nghe chúng ta. Ấy bởi đó chúng ta nhìn biết thần chân thật và thần sai lầm.” Những người thuộc về Đức Chúa Trời sẽ vâng phục lời các sứ đồ – tức là Kinh Thánh. Lời dạy của họ phù hợp với lẽ thật đã được mặc khải trong Kinh Thánh. Ngược lại, những tiên tri giả thường đưa ra những sự mặc khải mới, trái với Kinh Thánh, và thu hút những người thuộc về thế gian.

Đây cũng là lời dạy trong Ga-la-ti 1:8: “Nhưng nếu có ai, hoặc chính chúng tôi, hoặc thiên sứ trên trời, truyền cho anh em một Tin Lành nào khác với Tin Lành chúng tôi đã truyền cho anh em, thì người ấy đáng bị a-na-thema!” Vì vậy, tiêu chuẩn thứ hai là sự phù hợp với Kinh Thánh.

Mặc dù I Giăng không trực tiếp nhắc đến “bông trái”, nhưng Chúa Giê-xu đã dạy: “Hãy coi chừng các tiên tri giả, là những kẻ mang lốt chiên đến cùng các ngươi, song bề trong thật là muông sói hay cắn xé. Các ngươi nhờ những trái nó mà nhận biết được.” (Ma-thi-ơ 7:15-16). Đời sống và hành vi của một người tự xưng là tiên tri hoặc giáo sư chân lý phải thể hiện bông trái của Đức Thánh Linh: yêu thương, vui mừng, bình an, nhịn nhục, v.v. (Ga-la-ti 5:22-23). Nếu họ có lối sống kiêu ngạo, tham lam, dối trá, hoặc gây chia rẽ, đó là dấu hiệu của thần lừa dối.

Trong đời sống hằng ngày, làm thế nào chúng ta có thể áp dụng nguyên tắc “thử các linh”? Dưới đây là một số bước cụ thể:

• Kiểm tra theo Lời Chúa: Bất cứ lời dạy nào cũng phải được đối chiếu với Kinh Thánh. Hãy học Kinh Thánh cách có hệ thống để biết rõ chân lý. Khi nghe một thông điệp mới, hãy hỏi: “Điều này có phù hợp với toàn bộ Kinh Thánh không? Có phải là sự giải thích đúng đắn không?”
• Xét xem có tôn cao Chúa Giê-xu Christ không: Một sứ điệp từ Đức Thánh Linh luôn tôn vinh Chúa Giê-xu là Chúa và là Đấng Cứu Rỗi (Giăng 16:14). Nếu thông điệp đó làm lu mờ Đấng Christ, đề cao con người, hoặc thúc đẩy sự sợ hãi, thì cần cảnh giác.
• Quan sát bông trái của người rao giảng: Cuộc đời của họ có phản ánh sự thánh khiết, khiêm nhường, và yêu thương không? Họ có sống đúng với những gì họ giảng dạy không? (Tít 1:7-9)
• Cầu nguyện xin sự khôn ngoan từ Đức Thánh Linh: Đức Thánh Linh là Thần Lẽ Thật, Ngài sẽ dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Chúng ta cần cầu xin Ngài ban cho sự khôn ngoan để phân biệt.
• Tham vấn với những người trưởng thành thuộc linh: Không nên chỉ dựa vào sự hiểu biết cá nhân. Hãy thảo luận với các mục sư, giáo sư Kinh Thánh am hiểu để có cái nhìn cân bằng.

Kinh Thánh cung cấp nhiều minh họa về việc thử các linh:

• Trong Công Vụ 17:11: Người Bê-rê được khen ngợi vì họ “sẵn lòng chịu lấy lời, ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng.” Đây là tấm gương về việc kiểm tra lời dạy bằng Kinh Thánh.
• 1 Cô-rinh-tô 12:3: “Vậy, tôi nói cho anh em biết, chẳng có ai cậy Thánh Linh của Đức Chúa Trời mà nói rằng: Đức Chúa Jêsus đáng nguyền rủa! Và cũng chẳng có ai có thể nói rằng: Đức Chúa Jêsus là Chúa! mà không bởi Đức Thánh Linh.” Đây là tiêu chuẩn tuyên xưng Chúa Giê-xu.
• Khải Huyền 2:2: Chúa khen Hội Thánh Ê-phê-sô vì đã “thử những kẻ tự xưng là sứ đồ mà không phải là sứ đồ, và đã nhận biết chúng là kẻ nói dối.” Hội Thánh đó đã có sự phân biệt.

Ngày nay, chúng ta đối diện với vô số thông điệp thuộc linh từ các nguồn: sách báo, bài giảng trên mạng, lời tiên tri, những triết lý hòa trộn tôn giáo, v.v. Lời Chúa trong I Giăng 4:1 vẫn vô cùng thích hợp. Dưới đây là một số tình huống cụ thể:

• Khi nghe một bài giảng: Đừng chỉ cảm động bởi phong cách hùng hồn, hãy đối chiếu nội dung với Kinh Thánh. Nếu người giảng nói rằng “Chúa muốn bạn giàu có về vật chất, nếu bạn đủ đức tin”, hãy nhớ rằng Kinh Thánh dạy sự giàu có thật sự là ở nơi thiên đàng, và Chúa hứa ban đủ điều cần dùng chứ không hứa giàu sang (Ma-thi-ơ 6:33, Phi-líp 4:19).
• Khi ai đó tuyên bố nhận được khải tượng từ Chúa: Hãy kiểm tra xem khải tượng đó có phù hợp với Kinh Thánh không, và có đưa đến sự tôn cao Chúa Giê-xu không. Nếu khải tượng đó kêu gọi làm điều trái với Kinh Thánh (ví dụ: bỏ vợ chồng, thờ lạy hình tượng), đó chắc chắn không phải từ Đức Chúa Trời.
• Khi tiếp xúc với những giáo phái mới: Hãy hỏi họ về Chúa Giê-xu Christ. Nếu họ phủ nhận thần tính của Ngài, cho rằng Ngài chỉ là một tiên tri, hoặc không tin vào sự chết chuộc tội của Ngài, thì đó là giáo lý sai lạc.
• Trong sự thờ phượng cá nhân: Chúng ta cần cầu nguyện để Đức Thánh Linh hướng dẫn mình. Ngài sẽ ban cho chúng ta “tâm thần sáng suốt” (2 Ti-mô-thê 1:7) để phân biệt.

Đặc biệt, trong thời đại mạng xã hội, thông tin lan truyền nhanh, nhiều giáo sư giả mạo lòng tốt của tín hữu để kiếm lợi. Vì vậy, chúng ta càng phải “thử các linh”.

I Giăng 4:1 là một lời kêu gọi cảnh giác và cũng là lời hứa: nếu chúng ta vâng theo lời dạy của sứ đồ, chúng ta sẽ có khả năng phân biệt giữa thần chân thật và thần sai lầm. Điều này không chỉ bảo vệ chúng ta khỏi sự lừa dối mà còn giúp chúng ta đứng vững trong chân lý và lớn lên trong sự hiểu biết Đức Chúa Trời. Hãy luôn giữ Lời Chúa làm tiêu chuẩn, tuyên xưng Chúa Giê-xu Christ là Chúa, và nhờ cậy Đức Thánh Linh – Đấng ban cho chúng ta sự khôn ngoan và sự sáng suốt thuộc linh. “Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát, bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình yêu thương và có sự dè dặt.” (2 Ti-mô-thê 1:7)