Làm sao nhận biết mình đang tìm Chúa giả hình?

Trong hành trình đức tin, một trong những cạm bẫy nguy hiểm nhất mà Cơ Đốc nhân có thể đối diện chính là sự giả hình. Chúa Giê-xu đã thẳng thắn lên án thói giả hình của những người Pha-ri-si, những kẻ “giống như mồ mả tô trắng, bề ngoài đẹp đẽ nhưng bên trong thì đầy xương người chết và mọi thứ ô uế” (Ma-thi-ơ 23:27). Vậy làm thế nào để chúng ta, những người tìm kiếm Chúa, có thể nhận biết mình đang rơi vào sự giả hình? Bài viết này sẽ khảo sát Kinh Thánh, tìm hiểu bản chất của sự giả hình, những dấu hiệu cảnh báo và cách thức tìm kiếm Chúa cách chân thật.

Từ “giả hình” trong nguyên ngữ Hy Lạp là hypokritēs (ὑποκριτής), có nghĩa là “diễn viên”, “người đeo mặt nạ”. Trong thời Tân Ước, từ này được dùng để chỉ những người đóng kịch, sống hai mặt – bề ngoài tỏ ra công bình, ngoan đạo nhưng bên trong trống rỗng, đầy tội lỗi. Chúa Giê-xu đã dùng từ này để mô tả những người Pha-ri-si và các thầy thông giáo (Ma-thi-ơ 23:13-15). Giả hình trong việc tìm kiếm Chúa có nghĩa là thực hiện những hành vi tôn giáo (cầu nguyện, dự lễ, đọc Kinh Thánh, dâng hiến…) với động cơ sai lầm, chỉ để được người khác tán dương hoặc để thỏa mãn lòng tự tôn, chứ không phải vì yêu mến Chúa và mong muốn vâng theo ý Ngài.

Kinh Thánh dạy rõ ràng về sự nguy hiểm của lối sống giả hình: “Hãy giữ mình, đừng làm sự công bình trước mặt người ta, cốt để cho họ thấy; bằng không, các ngươi chẳng được Cha các ngươi ở trên trời thưởng cho” (Ma-thi-ơ 6:1). Đức Chúa Trời xem xét tấm lòng chứ không chỉ hành động bên ngoài (1 Sa-mu-ên 16:7). Ngài mong muốn “lòng thống hối thật” (Thi Thiên 51:17) và “sự thật trong nội tâm” (Thi Thiên 51:6).

Để nhận biết bản thân có đang rơi vào sự giả hình hay không, chúng ta cần soi xét mình dưới ánh sáng của Lời Chúa. Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo:

“Hãy giữ mình, đừng làm sự công bình trước mặt người ta, cốt để cho họ thấy; bằng không, các ngươi chẳng được Cha các ngươi ở trên trời thưởng cho” (Ma-thi-ơ 6:1). Nếu động cơ chính khi chúng ta cầu nguyện, dâng hiến hay phục vụ là để được người khác khen ngợi, chúng ta đang tìm kiếm vinh quang cho mình thay vì cho Đức Chúa Trời. Phao-lô cảnh báo: “Vậy nếu tôi còn muốn làm đẹp lòng người, thì tôi chẳng phải là tôi tớ của Đấng Christ” (Ga-la-ti 1:10).

Chúa Giê-xu phán về những người Pha-ri-si: “Dân nầy lấy môi miếng tôn kính Ta, nhưng lòng chúng nó cách xa Ta lắm” (Ma-thi-ơ 15:8, trích Ê-sai 29:13). Chúng ta có thể tham dự nhà thờ đều đặn, đọc Kinh Thánh mỗi ngày, thậm chí hát ngợi khen cách sốt sắng, nhưng nếu đời sống không ngày càng trở nên giống Chúa Giê-xu, nếu chúng ta không yêu thương người lân cận, không từ bỏ tội lỗi, thì đó là dấu hiệu của sự giả hình.

“Sao ngươi dòm thấy cái rác trong mắt anh em ngươi, mà chẳng thấy cây đà trong mắt mình? … Hỡi kẻ giả hình! trước hết hãy lấy cây đà ra khỏi mắt mình đi, rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác ra khỏi mắt anh em mình” (Ma-thi-ơ 7:3-5). Người giả hình thường tự cho mình là công bình và dễ dàng phán xét người khác, nhưng lại dung túng tội lỗi của bản thân.

Chúa Giê-xu quở trách những người Pha-ri-si: “Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! vì các ngươi nộp một phần mười bạc hà, hồi hương, rau cần, mà bỏ những điều hệ trọng hơn hết trong luật pháp, là sự công bình, lòng thương xót và đức tin” (Ma-thi-ơ 23:23). Người giả hình thường tỏ ra rất nghiêm túc với những quy định tôn giáo nhỏ nhặt, nhưng lại không sống theo những nguyên tắc lớn của Nước Đức Chúa Trời.

Trong dụ ngôn người Pha-ri-si và người thâu thuế (Lu-ca 18:9-14), người Pha-ri-si đứng cầu nguyện và kể ra những việc tốt mình đã làm, nhưng lòng đầy tự tôn và khinh miệt người khác. Trong khi người thâu thuế chỉ biết đấm ngực, cầu xin lòng thương xót, và được xưng công bình. Người giả hình có thể dùng những việc lành để tạo vỏ bọc cho những tội lỗi chưa được xử lý trong đời sống riêng tư.

“Nhưng trái của Thánh Linh là lòng yêu thương, sự vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ” (Ga-la-ti 5:22-23). Nếu đời sống chúng ta không ngày càng thể hiện những đức tính này, dù chúng ta có thể hăng hái trong các sinh hoạt nhà thờ, thì cũng cần xem xét lại mối liên hệ thật với Chúa.

Đây là đặc điểm rõ rệt của sự giả hình. Người giả hình thường tỏ ra thánh thiện trước mặt mọi người, nhưng trong riêng tư lại tham gia vào những việc không phù hợp với đức tin (tham lam, dâm dục, nói dối, v.v.). Tiên tri Ê-xê-chi-ên đã cảnh cáo những kẻ có “lòng để trên sự tham lam” nhưng lại “dự vào hội chúng” (Ê-xê-chi-ên 33:31).

Đức Chúa Trời phán về dân Y-sơ-ra-ên: “Lòng chúng nó hay tráo trở, nay đã phạm tội… Ta ưa sự nhân từ, chớ chẳng ưa của lễ; ưa sự nhận biết Đức Chúa Trời hơn là của lễ thiêu” (Ô-sê 6:4-6). Nhiều người chỉ cầu nguyện, tìm kiếm Chúa khi gặp khó khăn, còn lúc bình an thì sống xa cách Ngài. Đó là một hình thức giả hình vì họ không thật sự khao khát Chúa.

Trước khi vội vàng lên án người khác, mỗi chúng ta cần khiêm nhường tự xét mình (2 Cô-rinh-tô 13:5). Dưới đây là một số câu hỏi giúp chúng ta kiểm tra lòng mình:

• Động cơ: Tại sao tôi cầu nguyện? Tại sao tôi đi nhà thờ? Tại sao tôi đọc Kinh Thánh? Có phải vì tôi yêu mến Chúa và muốn gần Ngài hơn, hay chỉ vì thói quen, vì sợ người khác đánh giá, hoặc để cảm thấy mình tốt đẹp?
• Tình yêu thương: Tôi có yêu Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn không? (Ma-thi-ơ 22:37). Tôi có yêu người lân cận như chính mình không? (Ma-thi-ơ 22:39).
• Sự vâng phục: Tôi có giữ các điều răn của Chúa không? (Giăng 14:15). Tôi có sẵn sàng từ bỏ những gì Ngài ghét và làm theo ý Ngài không?
• Sự ăn năn: Khi phạm tội, tôi có mau chóng ăn năn, xưng tội với Chúa và tìm cách sửa đổi không? (1 Giăng 1:9).
• Trái Thánh Linh: Đời sống tôi có đang nẩy nở những phẩm chất của Đấng Christ – yêu thương, vui mừng, bình an, v.v. không? Có người nào nhận thấy sự thay đổi tích cực trong tôi không?
• Sự nhất quán: Tôi có sống một đời sống nhất quán giữa nơi công cộng và riêng tư không? Hay tôi giả vờ thánh thiện trước mặt người khác nhưng trong lòng lại nuôi dưỡng tội lỗi?
• Phản ứng với sự sửa phạt: Khi được người khác góp ý hoặc khi Lời Chúa cáo trách, tôi có khiêm nhường tiếp nhận và thay đổi không? Hay tôi tự ái, bào chữa, và tiếp tục làm điều sai?

Điều quan trọng là chúng ta phải cầu xin Đức Thánh Linh dò xét lòng mình: “Đức Chúa Trời ôi! Xin hãy dò xét tôi, và biết lòng tôi; hãy thử tôi, và biết tư tưởng tôi. Xin xem thử tôi có lối ác nào chăng, xin dắt tôi vào con đường đời đời” (Thi Thiên 139:23-24).

Nhận biết mình giả hình không phải để chúng ta chán nản, nhưng để ăn năn và bước vào mối tương giao chân thật với Đức Chúa Trời. Dưới đây là những lời Kinh Thánh dạy về việc tìm kiếm Chúa thật lòng:

“Tôi làm chứng cho cả người Giu-đa lẫn người Hy Lạp về sự ăn năn đối với Đức Chúa Trời và đức tin nơi Chúa chúng ta là Đức Chúa Giê-xu Christ” (Công Vụ 20:21). Sự giả hình xuất phát từ tội lỗi và lòng tự tôn; giải pháp là đến với Chúa Giê-xu, Đấng đã chết thay cho tội lỗi chúng ta. Khi chúng ta thành tâm ăn năn và tin nhận Ngài, chúng ta được tái sinh bởi Đức Thánh Linh, nhận lấy một tấm lòng mới (Ê-xê-chi-ên 36:26).

“Các ngươi sẽ tìm Ta và gặp, khi các ngươi tìm kiếm Ta hết lòng” (Giê-rê-mi 29:13). Tìm kiếm Chúa chân thật đòi hỏi chúng ta dành cho Ngài tình yêu và sự tập trung trọn vẹn, không chia sẻ với thế gian hay những thần tượng khác.

“Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào” (Rô-ma 12:2). Lời Chúa là “gương” cho chúng ta soi để không quên mình là ai (Gia-cơ 1:23-25). Hãy đọc Kinh Thánh không phải để lấy thông tin, nhưng để được Thánh Linh dạy dỗ và sửa trị.

Chúa Giê-xu dạy: “Song khi ngươi cầu nguyện, hãy vào phòng riêng, đóng cửa lại, rồi cầu nguyện Cha ngươi ở nơi kín nhiệm đó; và Cha ngươi, là Đấng thấy trong chỗ kín nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi” (Ma-thi-ơ 6:6). Hãy dành thời gian riêng tư với Chúa, nơi không ai thấy, để nuôi dưỡng mối liên hệ thân mật với Ngài. Sự cầu nguyện, suy gẫm và thờ phượng kín đáo là nền tảng cho đời sống công khai đích thực.

“Hãy lấy lòng yêu thương làm đầy tớ lẫn nhau. Vì cả luật pháp chỉ tóm lại trong một lời nầy: Ngươi hãy yêu kẻ lân cận như mình” (Ga-la-ti 5:13-14). Người tìm kiếm Chúa chân thật sẽ không tìm cách nâng mình lên, nhưng hạ mình xuống để giúp đỡ người khác, noi gương Chúa Giê-xu (Phi-líp 2:5-8).

“Hãy cứ ở trong Ta, thì Ta sẽ ở trong các ngươi… Vì ngoài Ta, các ngươi chẳng làm chi được” (Giăng 15:4-5). Sự chân thật không phải do chúng ta tự tạo, mà là kết quả của việc kết hợp với Chúa Giê-xu. Khi chúng ta ở trong Ngài, chúng ta được nuôi dưỡng bởi nhựa sống của Ngài và sẽ kết quả cho vinh hiển Cha.

Để tránh rơi vào sự giả hình và duy trì mối tương giao chân thật với Chúa, chúng ta có thể áp dụng một số thói quen hằng ngày:

• Bắt đầu ngày mới với Chúa: Dành vài phút đầu tiên để cầu nguyện, dâng ngày đó cho Chúa, xin Ngài thanh tẩy tấm lòng và giúp chúng ta sống vì vinh quang Ngài (1 Cô-rinh-tô 10:31).
• Tự xét mình định kỳ: Cuối ngày, hãy nhìn lại những hành động, lời nói, suy nghĩ của mình dưới ánh sáng Lời Chúa. Xưng tội và tiếp nhận sự tha thứ.
• Học Kinh Thánh với tâm thế lắng nghe: Đừng chỉ đọc cho xong, hãy cầu xin Chúa phán qua Lời Ngài và sẵn sàng vâng theo.
• Tìm kiếm sự giải trình: Kết bạn với một tín hữu trưởng thành, tin cậy, có thể chia sẻ những tranh chiếu và nhận được sự khích lệ, sửa dạy.
• Phục vụ trong thầm lặng: Làm một việc tốt mà không ai biết, chỉ để làm đẹp lòng Chúa. Điều này giúp rèn luyện động cơ trong sáng.
• Tập trung vào tình yêu thương: Mỗi ngày, tìm cơ hội để thể hiện tình yêu thương cụ thể với người chung quanh, đặc biệt là những người khó yêu. Điều này giúp chúng ta sống đức tin cách thực tế.
• Hát ngợi khen trong tâm linh: Thường xuyên thờ phượng Chúa bằng bài hát, lời cầu nguyện từ tấm lòng, ngay cả khi không có ai xung quanh.

Đức Chúa Trời là Đấng thấu suốt tấm lòng, Ngài “dò xét lòng dạ loài người” (Giê-rê-mi 17:10). Ngài không chỉ nhìn vào những việc làm bên ngoài mà nhìn vào động cơ và tình trạng nội tâm. Mặc dù chúng ta dễ rơi vào sự giả hình, nhưng Đức Chúa Trời ban cho chúng ta sự giải cứu qua Chúa Giê-xu Christ. Khi chúng ta thành thật ăn năn, Ngài sẽ “rửa chúng ta sạch mọi tội lỗi” và ban cho chúng ta một tấm lòng mới. Hãy luôn nhớ rằng chúng ta được cứu bởi ân điển, qua đức tin, không phải bởi việc lành chúng ta làm (Ê-phê-sô 2:8-9), nên chúng ta không cần phải giả tạo để chứng tỏ mình công bình. Thay vào đó, hãy chân thật với Chúa, với chính mình và với anh em. Hãy để cho Thánh Linh kiểm soát đời sống, để tình yêu và lẽ thật của Đức Chúa Trời được tỏ ra qua chúng ta. “Hỡi kẻ yêu dấu, nếu lòng mình không cáo trách, thì chúng ta có lòng rất dạn dĩ, đặng đến gần Đức Chúa Trời” (1 Giăng 3:21).