Vua Đa-vít có bao nhiêu anh em?

Gia phả và gia đình của Vua Đa-vít không chỉ là một bản liệt kê lịch sử, mà còn ẩn chứa những bài học thâm thúy về sự chọn lựa, chủ quyền và ân điển của Đức Chúa Trời. Câu hỏi tưởng chừng đơn giản – “Vua Đa-vít có bao nhiêu anh em?” – lại mở ra một hành trình khám phá Kinh Thánh thú vị, cho thấy sự chính xác của Lời Chúa và những chi tiết tưởng như mâu thuẫn lại có thể hòa giải cách hài hòa dưới ánh sáng của sự nghiên cứu cẩn thận.

Đa-vít xuất thân từ gia đình Gie-sê (hay Y-sai), người Bết-lê-hem, thuộc chi phái Giu-đa (Ruth 4:17-22). Khi tiên tri Sa-mu-ên được Đức Giê-hô-va sai đến nhà Gie-sê để xức dầu cho một trong các con trai người làm vua kế vị Sau-lơ, chúng ta được biết đến một nhóm các anh em của Đa-vít. Tuy nhiên, số liệu cụ thể lại được ghi chép ở những chỗ khác nhau, đòi hỏi chúng ta phải đối chiếu kỹ lưỡng.

1. Ghi chép trong Sách Sa-mu-ên:

• 1 Sa-mu-ên 16:10-11 (VT1925): “Gie-sê biểu bảy con trai mình đi qua trước mặt Sa-mu-ên; nhưng Sa-mu-ên nói cùng Gie-sê rằng: Đức Giê-hô-va chẳng chọn một ai trong chúng nó. Sa-mu-ên lại hỏi Gie-sê rằng: Hết thảy con trai ngươi đó phải chăng? Gie-sê đáp rằng: Hãy còn đứa con út, nhưng nó đi chăn chiên. Sa-mu-ên nói: Hãy sai gọi nó về...”

Đoạn này cho thấy bảy người con trai đi qua trước mặt Sa-mu-ên, và Đa-vít là người con thứ tám, đang không có mặt tại đó. Vậy, tổng cộng có tám con trai.

• 1 Sa-mu-ên 17:12-14 (VT1925): “Vả, Đa-vít là con trai của một người Ép-rát kia, ở Bết-lê-hem trong xứ Giu-đa, tên là Gie-sê, người có tám con trai... Ba con trai lớn của Gie-sê đã đi theo Sau-lơ vào chiến trận... Đa-vít là con út.”

Đoạn này một lần nữa xác nhận Gie-sê có “tám con trai” (tiếng Hê-bơ-rơ: shᵊmōneh bānîm), và Đa-vít là con út.

2. Ghi chép trong Sách Sử Ký:

• 1 Sử ký 2:13-15 (VT1925): “Gie-sê sanh con đầu lòng là Ê-li-áp, con thứ nhì là A-bi-na-đáp, thứ ba là Si-mê-a, thứ tư là Na-tha-na-ên, thứ năm là Rê-đai, thứ sáu là Ô-xem, thứ bảy là Đa-vít.”

Tại đây, chỉ có bảy người con trai được liệt kê, và Đa-vít được xếp thứ bảy. Điều này dường như mâu thuẫn với hai phân đoạn ở trên.

Sự chênh lệch giữa “tám” (1 Sa-mu-ên) và “bảy” (1 Sử ký) có thể được giải thích qua một số cách tiếp cận học thuật Kinh Thánh:

1. Khả năng có một người con đã qua đời sớm: Đây là giải thích được nhiều học giả chấp nhận. Có thể một trong tám người con trai đã chết trẻ, không để lại dòng dõi hoặc không có vai trò gì đáng kể trong lịch sử sau này. Vì thế, khi biên soạn sách Sử ký (viết sau thời lưu đày, nhấn mạnh vào gia phả và dòng dõi), các trước giả chỉ liệt kê bảy người con được biết đến và có ý nghĩa về mặt phả hệ. Trong khi đó, sách Sa-mu-ên ghi lại sự kiện lịch sử chính xác vào thời điểm đó: Gie-sê có tám con trai.

2. Sự khác biệt về mục đích văn chương: Sách Sa-mu-ên kể lại câu chuyện lịch sử một cách sống động. Chi tiết “tám con trai” và việc Đa-vít bị bỏ quên ngoài đồng cỏ nhấn mạnh sự khiêm nhường, bị coi thường của Đa-vít trước mặt người đời. Sách Sử ký, viết với mục đích thần học và phục hồi căn tính dân sự, liệt kê gia phả một cách có hệ thống, có thể đã tập trung vào những người con tạo nên dòng dõi rõ ràng.

3. Ý nghĩa của con số trong văn hóa Hê-bơ-rơ: Số “bảy” thường tượng trưng cho sự trọn vẹn, hoàn thiện. Việc Đa-vít được liệt kê là “con thứ bảy” trong 1 Sử ký 2:15 có thể mang ý nghĩa biểu tượng về sự trọn vẹn, viên mãn trong kế hoạch của Đức Chúa Trời dành cho dòng dõi Đa-vít (sẽ dẫn đến Đấng Mê-si-a). Tuy nhiên, điều này không phủ nhận tính lịch sử của việc có tám người con.

Ngoài các anh em trai, Kinh Thánh cũng đề cập đến ít nhất hai người chị/em gái của Đa-vít:

• Xê-ru-gia và A-bi-ganh: “Còn Xê-ru-gia và A-bi-ganh là chị em của Đa-vít. Xê-ru-gia có ba con trai: A-bi-sai, Giô-áp, và A-sa-ên.” (1 Sử ký 2:16, VT1925).

Danh tính của họ rất quan trọng vì con cháu họ (như Giô-áp, tổng chỉ huy quân đội) đóng vai trò then chốt trong vương quốc của Đa-vít. Chi tiết này cho thấy gia đình của Đa-vít không chỉ có tám con trai, mà còn có các con gái, làm cho bức tranh gia đình thêm đầy đủ.

Câu chuyện về việc Sa-mu-ên xức dầu cho Đa-vít dạy chúng ta những bài học sâu sắc:

1. Đức Chúa Trời nhìn thấy tấm lòng: Khi bảy anh trai đi qua, Sa-mu-ôn bị ấn tượng bởi vẻ bề ngoài của Ê-li-áp, nhưng Đức Giê-hô-va phán: “Chớ xem bộ dạng và hình vóc cao lớn của nó, vì ta đã bỏ nó. Đức Giê-hô-va chẳng xem điều gì loài người xem; loài người xem bề ngoài, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn thấy trong lòng.” (1 Sa-mu-ên 16:7). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ “lòng” là lēḇ, chỉ toàn bộ phần bên trong của con người: tâm trí, ý chí, tình cảm. Chúa chọn Đa-vít dựa trên tiêu chuẩn thuộc linh mà loài người không thấy được.

2. Thứ tự tự nhiên không quyết định thứ tự thuộc linh: Đa-vít là con út, bị xem thường đến nỗi không được mời đến dự buổi lễ quan trọng. Tuy nhiên, trong chương trình của Đức Chúa Trời, người cuối cùng có thể trở thành người đầu tiên (Mác 10:31). Điều này nhắc nhở chúng ta đừng đánh giá thấp bất kỳ ai, hoặc chính mình, dựa trên địa vị, tuổi tác hay kinh nghiệm.

3. Sự trung tín trong những việc nhỏ: Trong khi các anh theo Sau-lơ ra trận, Đa-vít vẫn trung tín với công việc tầm thường là chăn chiên cho cha mình. Chính trong nơi vắng vẻ đó, ông rèn luyện lòng can đảm (đánh nhau với sư tử và gấu) và kỹ năng (dùng nỏ bắn đá). Sự trung tín trong việc nhỏ chuẩn bị cho ông sứ mệnh lớn lao (Lu-ca 16:10).

1. Thoát khỏi sự so sánh: Trong một gia đình hay một cộng đồng, chúng ta dễ so sánh mình với anh chị em, đồng nghiệp hay bạn hữu. Các anh của Đa-vít có vẻ ngoài ấn tượng hơn, được ra trận, trong khi Đa-vít ở nhà. Thế nhưng, Đức Chúa Trời có một kế hoạch độc đáo cho từng cá nhân (Giê-rê-mi 29:11). Thay vì ghen tị hay tự ti, hãy trung tín với phần việc và vị trí hiện tại của mình, tin rằng Chúa đang huấn luyện chúng ta cho mục đích riêng của Ngài.

2. Nuôi dưỡng đời sống bên trong: Vì Chúa nhìn thấy trong lòng, ưu tiên của chúng ta phải là xây dựng đời sống nội tâm với Chúa: một tấm lòng khao khát, yêu mến Chúa (Thi thiên 42:1), một tâm linh khiêm nhường, hối cải (Thi thiên 51:17). Đây chính là phẩm chất khiến Đa-vít được gọi là “người theo lòng Ta” (Công vụ 13:22).

3. Tôn trọng trật tự gia đình nhưng tín thác vào chủ quyền Đức Chúa Trời: Đa-vít vẫn vâng phục cha và tôn trọng các anh (1 Sa-mu-ên 17:17-20, 22). Ông không dùng sự xức dầu để lên mặt hay phản loạn. Chúng ta được kêu gọi sống hòa thuận và hiếu kính trong gia đình (Ê-phê-sô 6:1-3), đồng thời tin cậy rằng nếu Chúa có kế hoạch nâng đỡ chúng ta lên, Ngài sẽ làm đúng thời điểm và cách của Ngài, không cần chúng ta tranh giành.

4. Học cách nhìn người bằng ánh mắt của Chúa: Chúng ta thường bị thu hút bởi tài năng, thành tích, hay vẻ ngoài của người khác (hoặc của chính mình). Hãy cầu xin Chúa ban cho chúng ta cặp mắt thuộc linh để nhận ra giá trị và tiềm năng mà Ngài đặt để trong mỗi con cái Ngài, đặc biệt là những người bị xem thường, yếu đuối.

Vậy, Vua Đa-vít có bao nhiêu anh em? Dựa trên sự đối chiếu Kinh Thánh, chúng ta có thể kết luận: Gie-sê, cha của Đa-vít, có tám người con trai (theo ghi chép lịch sử trong 1 Sa-mu-ên), và Đa-vít là con út. Trong danh sách phả hệ chính thức (1 Sử ký), có thể vì một lý do nào đó (như mất sớm) mà chỉ còn bảy người được liệt kê, với Đa-vít là con thứ bảy. Ngoài ra, ông còn có ít nhất hai người chị/em gái là Xê-ru-gia và A-bi-ganh.

Nhưng ý nghĩa sâu xa hơn của câu hỏi này không nằm ở con số, mà nằm ở bài học về một Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng vượt trên mọi trật tự và kỳ vọng tự nhiên để thực hiện ý chỉ cứu chuộc của Ngài. Từ trong gia đình đông con ở Bết-lê-hem, Ngài đã chọn một cậu bé chăn chiên để trở nên vua của Y-sơ-ra-ên, và quan trọng hơn, là tổ phụ theo huyết thống của Chúa Giê-xu Christ (Ma-thi-ơ 1:1, 6). Ân điển ấy nhắc nhở mỗi chúng ta rằng: dù xuất thân của bạn thế nào, dù bạn là “người con thứ mấy” trong mắt người đời, bạn vẫn có một vị trí độc nhất và một sự kêu gọi quý báu trong gia đình của Đức Chúa Trời.

Hãy để tấm lòng như Đa-vít – một tấm lòng hướng về Chúa – trở nên di sản quý giá nhất của chúng ta, vượt trên mọi thành tích hay địa vị. Vì “Đức Giê-hô-va nhìn thấy trong lòng.”