Ai Đã Làm Phép Rửa Cho Gioan Tẩy Giả?
Trong hành trình nghiên cứu Kinh Thánh, đôi khi những câu hỏi tưởng chừng đơn giản lại mở ra cho chúng ta những bài học thuộc linh sâu sắc. Một trong những câu hỏi như vậy là: **Ai đã làm phép rửa (báp-têm) cho Gioan Tẩy Giả?** Kinh Thánh không ghi chép trực tiếp và rõ ràng về sự kiện này, điều đó khiến câu hỏi càng trở nên thú vị và đòi hỏi chúng ta phải đào sâu vào Lời Chúa, bối cảnh lịch sử, phong tục Do Thái giáo đương thời và thần học về báp-têm để tìm kiếm manh mối và bài học ứng dụng.
Trước khi tìm hiểu ai là người làm báp-têm cho Gioan, chúng ta cần hiểu rõ con người và chức vụ của ông. Gioan Tẩy Giả không phải là một nhân vật bình thường. Ông là người được tiên tri Ê-sai nói đến hàng trăm năm trước: "Có tiếng kêu trong đồng vắng: Hãy dọn đường Đức Giê-hô-va, ban bằng cái nẻo trong đất hoang cho Đức Chúa Trời chúng ta!" (Ê-sai 40:3). Sứ đồ Giăng xác nhận điều này trong Phúc Âm của mình: "Ấy là về Gioan mà đấng tiên tri Ê-sai đã nói tiên tri rằng: Có tiếng kêu trong đồng vắng: Hãy dọn đường Chúa, ban bằng các nẻo Ngài." (Ma-thi-ơ 3:3).
Gioan được sinh ra trong một gia đình tư tế. Cha là Xa-cha-ri, "về ban A-bi-a" (Lu-ca 1:5), và mẹ là Ê-li-sa-bét, cũng thuộc dòng dõi A-rôn. Điều này có nghĩa Gioan sinh ra đã thuộc về dòng tư tế, được biệt riêng ra cho Đức Chúa Trời. Thiên sứ Gáp-ri-ên đã báo trước về cuộc đời và chức vụ của ông: "...sẽ được đầy dẫy Đức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ... đặng đem nhiều con trai Y-sơ-ra-ên trở lại cùng Chúa, là Đức Chúa Trời của họ... để dọn một dân sẵn lòng cho Chúa." (Lu-ca 1:15-17).
Chức vụ của Gioan thường được gọi là "báp-têm ăn năn" (Mác 1:4). Từ "báp-têm" (βάπτισμα - *baptisma* trong tiếng Hy Lạp) có nghĩa là "dìm xuống", "làm ngập". Đây là một nghi thức bên ngoài biểu thị sự thanh tẩy bên trong, một lời công bố về sự ăn năn tội lỗi và chuẩn bị tấm lòng đón nhận Đấng Mê-si. Điểm then chốt là: **báp-têm của Gioan là một nghi thức mới mẻ, đánh dấu sự khởi đầu của một giao ước mới**, khác với các nghi thức tẩy uế theo nghi lễ (Mikvah) thông thường của người Do Thái.
Đây là giả thuyết được nhiều nhà nghiên cứu ủng hộ dựa trên bối cảnh gia đình và văn hóa. Là con trai của một thầy tư tế, Gioan chắc chắn được nuôi dưỡng trong sự kỷ luật và giáo huấn nghiêm ngặt của Luật Pháp (Torah). Cha mẹ ông được mô tả là "cả hai đều là công bình trước mặt Đức Chúa Trời, vâng giữ mọi điều răn và lễ nghi của Chúa một cách không chỗ trách được" (Lu-ca 1:6).
Trong Do Thái giáo, việc dạy dỗ và hướng dẫn thuộc linh cho con cái là trách nhiệm hàng đầu của cha mẹ (Phục-truyền 6:7). Xa-cha-ri, với tư cách là thầy tư tế, hiểu rõ các nghi thức thanh tẩy. Ê-li-sa-bét, sau khi được Thánh Linh cảm động, đã xác nhận Đức Maria là "mẹ Chúa tôi" (Lu-ca 1:43). Cả hai đều là những người đầy dẫy Đức Thánh Linh và hiểu biết ý chỉ Đức Chúa Trời.
**Ứng dụng thực tiễn:** Điều này nhấn mạnh vai trò vô cùng quan trọng của gia đình, đặc biệt là cha mẹ, trong việc dẫn dắt con cái vào những cam kết thuộc linh nghiêm túc. Sự dạy dỗ, gương mẫu và cầu nguyện của cha mẹ Cơ Đốc chính là "phép báp-têm" thuộc linh đầu tiên, chuẩn bị tấm lòng con cái cho một mối quan hệ cá nhân với Chúa.
Một số nhà thần học cho rằng Gioan có lẽ không trải qua một nghi thức báp-têm theo kiểu con người làm cho nhau. Thay vào đó, sự xức dầu và biệt riêng của ông đến **trực tiếp từ Đức Chúa Trời**. Kinh Thánh chép: "Con trẻ ấy sẽ được nên tôn trọng trước mặt Chúa... sẽ được đầy dẫy Đức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ." (Lu-ca 1:15). Việc "đầy dẫy Đức Thánh Linh từ trong lòng mẹ" là một sự kiện phi thường, chưa từng xảy ra trước đó.
Có thể lập luận rằng, chính Thánh Linh Đức Chúa Trời đã "báp-têm" (làm đầy, xức dầu) cho Gioan ngay từ trước khi sinh, để ông có thể hoàn thành chức vụ độc nhất vô nhị của mình. Gioan chính là gạch nối giữa Cựu Ước và Tân Ước, và chức vụ của ông được thiết lập bởi chính Đức Chúa Trời, không thông qua thẩm quyền tư tế thông thường. Chúa Giê-xu đã xác nhận: "...trong những người bởi đàn bà sanh ra, không có ai lớn hơn Gioan Báp-tít..." (Ma-thi-ơ 11:11a).
**Ứng dụng thực tiễn:** Điều này dạy chúng ta rằng sự kêu gọi và xức dầu của Đức Chúa Trời là tối thượng. Ngài có thể chuẩn bị, trang bị và biệt riêng một người cho chức vụ theo cách siêu nhiên, vượt trên mọi nghi lễ thông thường. Sự đồng hành và đầy dẫy Thánh Linh quan trọng hơn bất kỳ nghi thức bên ngoài nào.
Đây là khả năng ít được đề cập hơn. Chúng ta biết Gioan đã sống trong đồng vắng cho đến ngày xuất hiện trước dân chúng (Lu-ca 1:80). Tuy nhiên, Kinh Thánh không nói ông sống hoàn toàn cô độc. Ông có những môn đồ (Giăng 1:35), và những người này đã tin theo lời rao giảng của ông. Có thể nào, trước khi bắt đầu chức vụ công khai, chính những người tin nhận sứ điệp ăn năn đầu tiên của ông (có lẽ là người nhà, bạn hữu) đã thực hiện nghi thức báp-têm cho ông, như một dấu hiệu đồng ý và ủng hộ cho sứ mệnh của ông? Dù vậy, giả thuyết này có ít cơ sở Kinh Thánh trực tiếp hơn.
Trong khi Kinh Thánh im lặng về việc ai làm báp-têm cho Gioan, thì lại ghi chép rất rõ ràng về việc **Gioan đã làm báp-têm cho Chúa Giê-xu** (Ma-thi-ơ 3:13-17). Sự kiện này mang ý nghĩa thần học trọng đại. Chúa Giê-xu, Đấng vô tội, không cần ăn năn, nhưng Ngài chịu báp-têm để "làm trọn mọi sự công bình" (câu 15), nghĩa là để đồng nhất hóa hoàn toàn với nhân loại tội lỗi mà Ngài đến để cứu chuộc.
Việc Gioan làm báp-têm cho Chúa Giê-xu cho thấy **thẩm quyền thuộc linh đến từ trên cao**. Gioan khiêm nhường thừa nhận: "Ấy là Đấng mà ta đã nói: Có một Đấng đến sau ta, trổi hơn ta, vì Ngài vốn trước ta. Vả, ta vốn không biết Ngài; nhưng ta đã đến làm phép báp-têm bằng nước, để Ngài được tỏ ra cho dân Y-sơ-ra-ên." (Giăng 1:30-31). Đấng làm báp-têm bằng Thánh Linh (Chúa Giê-xu) đã khiêm nhường tiếp nhận báp-têm bằng nước từ tay của đầy tớ Ngài.
**Ứng dụng thực tiễn:** Đây là hình mẫu tuyệt vời về sự khiêm nhường và vâng phục. Chúa Giê-xu, là Thầy, đã vâng phục nghi thức do đầy tớ Ngài thực hiện. Trong đời sống Hội Thánh, chúng ta cần học tập tinh thần này: sẵn sàng nhận sự phục vụ, khuyên bảo, và thậm chí là "báp-têm" (sự dạy dỗ, thanh tẩy) từ những anh chị em trong Chúa, dù địa vị xã hội hay thuộc linh của họ thế nào.
1. **Tầm Quan Trọng Của Báp-têm Cơ Đốc:** Dù không biết ai làm báp-têm cho Gioan, nhưng chúng ta biết chắc Chúa Giê-xu đã truyền lệnh cho môn đồ làm báp-têm cho những người tin (Ma-thi-ơ 28:19). Báp-têm là mạng lệnh, là dấu hiệu công khai của đức tin, của sự chết với tội lỗi và sống lại với Đấng Christ (Rô-ma 6:3-4). Mỗi tín hữu cần vâng theo mạng lệnh này một cách nghiêm túc.
2. **Chuẩn Bị Cho Chức Vụ:** Cuộc đời Gioan nhấn mạnh sự chuẩn bị lâu dài, âm thầm trong "đồng vắng" trước khi bước vào chức vụ công khai. Thời gian được nuôi dưỡng bởi gia đình đạo đức, thời gian ở nơi vắng vẻ với Chúa, là nền tảng quý giá cho bất kỳ sự phục vụ hiệu quả nào.
3. **Thẩm Quyền Đến Từ Đâu?** Câu hỏi "Ai làm báp-têm cho Gioan" cuối cùng dẫn chúng ta đến câu hỏi sâu xa hơn: "Thẩm quyền phục vụ của tôi đến từ đâu?" Nó có đến từ bằng cấp, chức vị, hay từ sự xức dầu và kêu gọi trực tiếp của Đức Chúa Trời? Gioan có thẩm quyền vì ông được Đức Chúa Trời sai đến (Giăng 1:6). Chúng ta phải luôn đảm bảo chức vụ mình được xây dựng trên nền tảng đó.
4. **Mục Đích Tối Hậu Là Chỉ Về Chúa Giê-xu:** Chức vụ của Gioan thành công rực rỡ, nhưng mục đích tối hậu là để giới thiệu Chiên Con của Đức Chúa Trời (Giăng 1:29). Lời tuyên bố vĩ đại nhất của ông là: "Ngài phải dấy lên, ta phải hạ xuống." (Giăng 3:30). Mọi sự phục vụ, mọi nghi lễ của chúng ta cuối cùng phải quy hướng về Chúa Giê-xu, làm tôn cao Ngài chứ không phải bản thân chúng ta.
Việc Kinh Thánh không ghi rõ ai đã làm phép rửa cho Gioan Tẩy Giả có lẽ là một sự im lặng đầy chủ ý. Sự im lặng ấy nhắc nhở chúng ta rằng, trọng tâm không phải là nghi thức hay con người thực hiện nghi thức, mà là **Đấng ban thẩm quyền và ý nghĩa cho nghi thức ấy**. Dù có thể là bởi tay cha mẹ đạo đức, hay bởi một sự xức dầu trực tiếp từ Thánh Linh, thì Gioan cũng đã được Đức Chúa Trời chuẩn bị cách kỳ diệu để trở thành "tiếng kêu trong đồng vắng".
Là Cơ Đốc nhân ngày nay, chúng ta được kêu gọi bước vào dấu ấn báp-têm của chính mình—báp-têm bằng nước và bằng Thánh Linh—với một tấm lòng ăn năn, khiêm nhường, và một mục đích rõ ràng: sống cho Đấng Christ và giới thiệu Ngài cho thế gian. Hãy để đời sống chúng ta, như Gioan, trở thành một "tiếng kêu" trung tín, dọn đường cho Chúa ngự vào tấm lòng của những người xung quanh.
"Ta phải làm phép báp-têm bằng nước, nhưng có một Đấng ở giữa các ngươi mà các ngươi không biết. Ấy là Đấng đến sau ta, ta chẳng đáng mở dây giày Ngài." (Giăng 1:26-27).