La-xa-rơ: Cuộc Đời Sau Sự Sống Lại
Câu chuyện Chúa Giê-xu khiến La-xa-rơ sống lại từ kẻ chết (Giăng 11:1-44) là một trong những phép lạ vĩ đại và đầy cảm xúc nhất được ghi lại trong Tân Ước. Nó là đỉnh cao của những dấu kỳ phép lạ, trực tiếp dẫn đến quyết định của các nhà lãnh đạo Do Thái giáo phải giết Chúa Giê-xu (Giăng 11:53). Tuy nhiên, Kinh Thánh dường như im lặng về phần còn lại của cuộc đời La-xa-rơ. Điều gì đã xảy ra với một người đã bước ra khỏi mộ, cởi bỏ vải liệm và trở lại cuộc sống bình thường? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai quật những manh mối trong Kinh Thánh, phân tích ngữ nghĩa, bối cảnh văn hóa và thần học để tái hiện phần nào hành trình đức tin phi thường của La-xa-rơ sau biến cố thay đổi định mệnh.
Bối Cảnh và Ý Nghĩa của Phép Lạ: “Ta Là Sự Sống Lại và Sự Sống”
Trước khi đi vào cuộc đời sau đó của La-xa-rơ, chúng ta cần hiểu rõ ý nghĩa thần học của phép lạ. La-xa-rơ (tiếng Hy Lạp: Lazaros, bắt nguồn từ tiếng Hê-bơ-rơ Eleazar - אֶלְעָזָר - nghĩa là “Đức Chúa Trời đã giúp đỡ”) sống tại Bê-tha-ni với hai chị em Ma-thê và Ma-ri. Kinh Thánh đặc biệt nhấn mạnh: “Người mà Ma-ri cùng chị người là Ma-thê, là chị em của La-xa-rơ, bị đau” (Giăng 11:1), và “Kế đó, Chúa yêu Ma-thê, em người, cùng La-xa-rơ” (Giăng 11:5). Mối quan hệ thân thiết này là nền tảng cho câu chuyện.
Chúa Giê-xu cố ý trì hoãn hai ngày sau khi nghe tin La-xa-rơ bệnh (Giăng 11:6). Sự trì hoãn này không phải vì thiếu yêu thương, mà để bày tỏ vinh quang của Đức Chúa Trời (Giăng 11:4). Khi Chúa phán: “La-xa-rơ bạn ta đã ngủ; ta đi đánh thức người” (Giăng 11:11), Ngài dùng từ koimaō (κοιμάω) - một thuật ngữ thường được dùng cho sự “an giấc” của các tín đồ đã qua đời (I Tê-sa-lô-ni-ca 4:13-15). Điều này chuẩn bị cho lời tuyên bố trọng tâm: “Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi” (Giăng 11:25). Từ “sự sống lại” ở đây là anastasis (ἀνάστασις), chỉ sự đứng dậy, trỗi dậy. Phép lạ này là minh chứng hùng hồn cho thần tính của Đấng Christ, Đấng nắm giữ quyền năng trên sự chết.
Những Manh Mối Kinh Thánh về Cuộc Đời Sau Phục Sinh của La-xa-rơ
Kinh Thánh không ghi lại một cách tường minh những năm tháng sau đó của La-xa-rơ, nhưng cung cấp cho chúng ta những manh mối quan trọng qua hai sự kiện chính:
1. Nhân Chứng Sống Động tại Bàn Tiệc (Giăng 12:1-11): Sáu ngày trước Lễ Vượt Qua, Chúa Giê-xu trở lại Bê-tha-ni. “Người ta có dọn tiệc đãi Ngài tại đó, và Ma-thê hầu hạ; La-xa-rơ là một người trong đám ngồi đồng bàn với Ngài” (Giăng 12:2). Chi tiết này vô cùng quan trọng. La-xa-rơ không phải là một “bóng ma” hay một hiện tượng kỳ lạ bị cách ly. Ông ngồi đồng bàn, ăn uống, giao tiếp một cách bình thường. Sự hiện diện của ông là một chứng cớ sống động, không thể chối cãi về quyền năng của Chúa Giê-xu. Hình ảnh này cho thấy La-xa-rơ đã hoàn toàn tái hòa nhập với cuộc sống gia đình và cộng đồng. Ông trở thành trung tâm của sự chú ý, nhưng không phải vì bản thân, mà vì Đấng đã ban sự sống cho ông.
2. Mục Tiêu của Âm Mưu Giết Hại: Phản ứng của giới lãnh đạo đối với La-xa-rơ càng khẳng định tác động của ông. “Các thầy tế lễ cả bàn với nhau định giết Lu-xa-rơ nữa” (Giăng 12:10). Tại sao? “Vì có nhiều người Giu-đa nhân dịp đó lìa bỏ họ, mà tin theo Đức Chúa Jêsus” (Giăng 12:11). La-xa-rơ không chỉ sống một cuộc đời thầm lặng. Sự hiện diện và lời chứng của ông—có lẽ chỉ đơn giản là sự tồn tại của ông—đã có sức thuyết phục mạnh mẽ, khiến nhiều người tin nhận Chúa Giê-xu. Ông trở thành một “nhân chứng phục sinh” đầy quyền năng, một lời rao giảng không lời hùng hồn đến nỗi kẻ thù của Tin Lành muốn tiêu diệt cả nhân chứng lẫn Đấng làm phép lạ.
Suy Luận và Truyền Thuyết Ngoài Kinh Thánh
Kinh Thánh không đề cập đến cái chết thứ hai của La-xa-rơ hay các hoạt động truyền giáo của ông. Tuy nhiên, dựa trên bối cảnh và đức tin của Hội Thánh đầu tiên, chúng ta có thể suy luận:
- Một Đời Sống Làm Chứng: Khó có thể tưởng tượng La-xa-rơ sống một cuộc đời bình thản, tầm thường sau trải nghiệm như vậy. Mọi suy nghĩ, lời nói và hành động của ông hẳn phải bị chi phối bởi lẽ thật: “Chúa Giê-xu có quyền trên sự chết và sự sống. Tôi đã chết, và nay tôi đang sống.” Ông chắc chắn là một trụ cột trong nhóm môn đồ tại Bê-tha-ni và Giê-ru-sa-lem.
- Truyền Thuyết Hậu Kinh Thánh: Một số truyền thuyết (không có thẩm quyền như Kinh Thánh nhưng cho thấy sự tôn kính của Hội Thánh đầu tiên) kể rằng sau khi Hội Thánh bị bắt bớ, La-xa-rơ cùng chị em Ma-thê và Ma-ri bị đưa lên một chiếc thuyền không buồm chèo và trôi dạt đến vùng Gaul (nay là Pháp), nơi ông trở thành giám mục đầu tiên của Marseille và chịu tử đạo dưới thời Hoàng đế Domitian. Truyền thuyết khác cho rằng ông đến đảo Síp, làm giám mục tại Kittim (Larnaca) và qua đời bình an ở đó. Dù không thể kiểm chứng, các truyền thuyết này đều phản ánh niềm tin rằng La-xa-rơ đã hiến dâng phần đời còn lại để làm chứng cho Chúa.
Bài Học Ứng Dụng Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Câu chuyện của La-xa-rơ không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà còn là một ẩn dụ sống động về sự cứu rỗi và ơn gọi của mỗi tín đồ.
1. Chúng Ta Đều Là “La-xa-rơ” Được Kêu Gọi Ra Khỏi Mộ: Theo thuộc linh, mỗi người không tin Chúa đều đang “chết vì lỗi lầm và tội ác mình” (Ê-phê-sô 2:1). Tiếng gọi “Hỡi La-xa-rơ, hãy ra!” (Giăng 11:43) chính là tiếng gọi đầy quyền năng của Tin Lành khiến linh hồn chúng ta được sống lại. Chúng ta được cởi bỏ “vải liệm” của tội lỗi, thế gian và sự chết. Mỗi Cơ Đốc nhân đều có một câu chuyện “phục sinh” thuộc linh.
2. Đời Sống Mới Phải Là Một Nhân Chứng Sống Động: La-xa-rơ sau khi sống lại không trở về nhà để sống ẩn dật. Ông “ngồi đồng bàn” với Chúa và thu hút người khác đến với Ngài. Tương tự, đời sống chúng ta sau khi được tái sinh phải là một đời sống hiệp thông với Chúa (“ngồi đồng bàn”) và thu hút người khác (“nhiều người… tin theo Đức Chúa Jêsus”). Sự biến đổi trong tính cách, lời nói và hành động của chúng ta phải là bằng chứng hùng hồn về quyền năng của Đấng Christ.
3. Sẵn Sàng Đối Diện Sự Chống Đối: La-xa-rơ trở thành mục tiêu của sự thù ghét vì lời chứng của mình. Chúa Giê-xu đã cảnh báo: “Vì cớ ta, người ta sẽ nhân danh các con mà làm mọi đều dữ” (Giăng 15:21). Khi chúng ta sống và làm chứng một cách sống động cho Chúa, chúng ta có thể đối mặt với sự hiểu lầm, chế giễu hoặc chống đối. Câu chuyện của La-xa-rơ khích lệ chúng ta trung tín, vì sự sống của chúng ta đã thuộc về Đấng nắm giữ sự sống đời đời.
4. Sống Với Viễn Cảnh Vĩnh Cửu: La-xa-rơ đã kinh nghiệm “sự sống lại đầu tiên” (Khải Huyền 20:5-6). Ông là hình bóng của sự sống lại cuối cùng cho tất cả những ai trong Đấng Christ. Trải nghiệm của ông nhắc nhở chúng ta rằng đức tin của chúng ta không phải là mơ hồ, mà dựa trên quyền năng phục sinh có thật. Nó cho chúng ta hy vọng vững chắc vào lời hứa: “Ta đã thắng thế gian” (Giăng 16:33) và “sự chết đã bị nuốt mất trong sự thắng trận” (I Cô-rinh-tô 15:54).
Kết Luận
Vậy, điều gì đã xảy ra với La-xa-rơ sau khi sống lại? Kinh Thánh cho chúng ta thấy một bức tranh: Ông trở về với gia đình, hiệp thông với Chúa Giê-xu, và trở thành một nhân chứng sống động đến nỗi kẻ thù phải sợ hãi. Dù không biết chi tiết những năm tháng sau đó, chúng ta có thể tin chắc rằng La-xa-rơ đã sống trọn phần đời còn lại như một lời cảm tạ sống động, một bằng chứng không thể bác bỏ cho Đấng là “Sự Sống Lại và Sự Sống”.
Cuối cùng, câu chuyện của La-xa-rơ không phải về ông, mà về Chúa Giê-xu Christ. Nó hướng chúng ta đến thập tự giá và ngôi mộ trống, nơi Chúa Giê-xu, không cần ai gọi, đã tự mình phá vỡ xiềng xích của sự chết. La-xa-rơ được sống lại nhờ quyền năng của Chúa, nhưng chỉ sống thêm được vài năm rồi lại qua đời. Còn Chúa Giê-xu, bằng chính sự sống lại của Ngài, đã đắc thắng sự chết đời đời và ban sự sống vĩnh cửu cho tất cả những ai tin. La-xa-rơ là người nhận ân điển, còn Chúa Giê-xu là chính Nguồn Ân Điển ấy. Ước mong mỗi chúng ta, như La-xa-rơ, sau khi được Chúa kêu ra khỏi mộ tối tăm của tội lỗi, sẽ sống trọn đời còn lại như một nhân chứng sống động và đầy biết ơn cho Danh Ngài.