Tuổi Của Sứ Đồ Phao-lô Khi Qua Đời
Trong hành trình nghiên cứu về các nhân vật trọng yếu của Tân Ước, cuộc đời và sự chết của Sứ đồ Phao-lô luôn là một chủ đề thu hút sự tìm tòi. Kinh Thánh không ghi chép trực tiếp tuổi tác của ông khi qua đời, nhưng qua việc ghép nối các manh mối lịch sử, văn hóa, và những ghi chép trong chính các thư tín của ông, chúng ta có thể đưa ra những suy luận có cơ sở và rút ra những bài học thuộc linh sâu sắc.
Để ước tính tuổi của Phao-lô, chúng ta cần xác định một vài mốc thời gian then chốt:
1. Sự Kiện Ê-tiên Bị Ném Đá (Công vụ 7:54-60): Đây là bối cảnh đầu tiên chúng ta gặp Sau-lơ (tên Hê-bơ-rơ của Phao-lô). Ông được mô tả là "một người trẻ" (Công vụ 7:58). Trong nguyên văn Hy Lạp, từ được dùng là νεανίας (neanias), thường chỉ một người đàn ông trong độ tuổi từ 24 đến 40. Truyền thống Do Thái giáo thời đó xem một người đàn ông trưởng thành về mặt tôn giáo và xã hội ở tuổi 30. Có thể Sau-lơ lúc này ở vào khoảng cuối tuổi 20 đến đầu tuổi 30.
2. Khoảng Thời Gian Sau Khi Trở Lại: Sau khi gặp Chúa Giê-xu trên đường đến Đa-mách, Phao-lô đã có thời gian ở A-ra-bi và sau đó trở về Đa-mách (Ga-la-ti 1:17-18). Khoảng 14 năm sau (Ga-la-ti 2:1), ông lên Giê-ru-sa-lem dự Hội Nghị Các Sứ Đồ (Công vụ 15). Nếu tính từ thời điểm là "người trẻ" trong Công vụ 7, đến thời điểm này, Phao-lô có thể đã ở độ tuổi 40-45.
3. Các Chuyến Hành Truyền Giáo và Bị Bắt: Phao-lô thực hiện ba chuyến hành truyền giáo, trải qua nhiều khó khăn, cuối cùng bị bắt tại Giê-ru-sa-lem và bị giam cầm ở Sê-sa-rê khoảng hai năm (Công vụ 24:27). Sau đó, ông kháng cáo lên Sê-sa và bị giải về Rô-ma (khoảng năm 60 SCN). Thời gian bị giam lỏng tại Rô-ma đầu tiên được Kinh Thánh ghi lại kéo dài ít nhất hai năm (Công vụ 28:30).
1. Thư gửi cho Phi-lê-môn: Trong thư này, Phao-lô gọi Ô-nê-sim là "con tôi" và nói rằng ông đã "sanh đứa con nầy trong vòng xiềng xích" (Phi-lê-môn 1:10). Cách dùng từ này cho thấy sự chênh lệch tuổi tác đáng kể và vị thế như một người cha thuộc linh, gợi ý Phao-lô lúc này đã đáng tuổi cha, có lẽ từ 50 trở lên.
2. Lời Chứng Của Chính Phao-lô: Trong thư gửi cho tín hữu Phi-líp, ông ám chỉ mình đã ở vào giai đoạn trưởng thành của cuộc đời: "dẫu tôi cũng có thể nhờ cậy trong xác thịt. Nếu kẻ khác tưởng rằng mình có thể nhờ cậy trong xác thịt, thì tôi lại có thể hơn" (Phi-líp 3:4). Ông liệt kê cả một quá khứ dài với tư cách là người Pha-ri-si nhiệt thành. Điều này đòi hỏi thời gian để tích lũy.
3. Truyền Thống Hội Thánh Đầu Tiên: Các nhà sử học và giáo phụ Hội thánh đầu tiên như Êu-sê-bi-út (khoảng thế kỷ thứ 4) ghi lại rằng Phao-lô đã chịu tử đạo dưới thời Hoàng đế Nê-rô, có thể vào khoảng năm 64-68 SCN, sau vụ hỏa hoạn lớn tại Rô-ma. Truyền thống nhất quán cho rằng ông bị chém đầu (một hình thức xử tử dành cho công dân La Mã) tại đường Ostian, gần Rô-ma. Điều này phù hợp với lời tiên tri của Phao-lô trong II Ti-mô-thê 4:6-8 về sự ra đi sắp tới của mình.
Dựa trên các dữ liệu trên, chúng ta có thể xây dựng một dòng thời gian tương đối:
- Khoảng năm 32-33 SCN: Sau-lơ là "người trẻ" (khoảng 28-32 tuổi) tại lễ ném đá Ê-tiên.
- Khoảng năm 46-48 SCN: Hội nghị Giê-ru-sa-lem. Phao-lô lúc này có thể khoảng 42-46 tuổi.
- Khoảng năm 60-62 SCN: Đến Rô-ma lần đầu, bị giam lỏng. Tuổi có thể khoảng 56-60.
- Khoảng năm 64-68 SCN: Thời điểm tử đạo. Như vậy, Sứ đồ Phao-lô có thể đã qua đời ở độ tuổi khoảng từ 60 đến 68.
Đây là một độ tuổi đáng kính vào thời cổ đại, khi tuổi thọ trung bình thấp hơn nhiều so với ngày nay. Điều đáng chú ý là phần lớn sự nghiệp truyền giáo đầy gian khổ, viết các thư tín làm nền tảng cho giáo lý Cơ Đốc, và sự trưởng thành thuộc linh sâu sắc của ông đều diễn ra ở nửa sau cuộc đời, sau khi đã bước qua tuổi trung niên.
Việc tìm hiểu về cuộc đời và tuổi tác của Phao-lô không chỉ là một nghiên cứu lịch sử, mà còn mang lại những bài học sống động:
1. Sự Tận Hiến Không Phụ Thuộc Vào Tuổi Tác: Phao-lô bắt đầu sứ mạng chính của đời mình sau một quá trình dài được Chúa chuẩn bị. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng Chúa có thể kêu gọi và sử dụng một người ở bất kỳ độ tuổi nào. Người trẻ cần nhiệt huyết, người trung niên cần kinh nghiệm, và người cao tuổi cần sự khôn ngoan – tất cả đều quý giá trong nhà Chúa.
2. Sự Trung Tín Cho Đến Cuối Cùng: Dù qua đời ở tuổi ngoài 60, Phao-lô vẫn giữ vững đức tin và hoàn thành chức vụ. Ông tuyên bố: "Ta đã đánh trận tốt lành, đã xong sự chạy, đã giữ được đức tin" (II Ti-mô-thê 4:7). Đây là mục tiêu cho mọi Cơ Đốc nhân: sống trung tín từng giai đoạn, cho đến giây phút cuối cùng, bất kể tuổi đời là bao nhiêu.
3. Thời Gian Là Của Chúa: Toàn bộ cuộc đời Phao-lô, từ lúc là một thanh niên nhiệt thành với truyền thống cho đến khi là một lão thành trung kiên trong đức tin, đều nằm trong sự tể trị của Đức Chúa Trời. Mỗi giai đoạn đều có ý nghĩa và đóng góp vào mục đích chung. Chúng ta cần dâng lên Chúa cả thanh xuân lẫn tuổi già của mình.
4. Đặt Hy Vọng Vào Sự Sống Lại: Sự chết của Phao-lô không phải là một bi kịch, mà là cánh cửa bước vào sự hiện diện đời đời với Đấng Christ. Chính ông đã viết: "Vì đối với tôi, sự sống là Đấng Christ, và sự chết là sự được" (Phi-líp 1:21). Niềm tin này biến đổi quan niệm về tuổi tác và sự chết. Tuổi già hay sự chết không còn là kẻ thù đáng sợ, mà là dịp để hy vọng về sự phục sinh.
Mặc dù Kinh Thánh không cho chúng ta con số chính xác, nhưng qua nghiên cứu, chúng ta có thể tin rằng Sứ đồ Phao-lô đã kết thúc hành trình trần thế của mình trong độ tuổi ngoài 60, với tư cách là một chứng nhân trung kiên cho Phúc Âm của Đức Chúa Giê-xu Christ. Tuổi tác của ông khi qua đời không quan trọng bằng cách thức ông sống và chết: trong sự trung tín, hi vọng, và với lòng khao khát được ở với Chúa.
Bài học lớn nhất cho chúng ta không phải là "Phao-lô sống được bao lâu", mà là "Phao-lô đã sống như thế nào" trong khoảng thời gian Chúa ban cho ông. Ước mong mỗi chúng ta, dù đang ở độ tuổi nào, cũng có thể sống một cuộc đời đẹp ý Chúa, hầu cho đến cuối cùng, chúng ta cũng có thể nói như ông: "Ta đã giữ được đức tin".