Kinh Thánh Nói Gì Về Việc Từ Bỏ
Trong hành trình đức tin Cơ Đốc, khái niệm "từ bỏ" là một chủ đề trung tâm, xuyên suốt và không thể tránh né. Đây không đơn thuần là một hành động tiêu cực của sự mất mát hay khước từ, nhưng theo quan điểm Kinh Thánh, đó là một động thái tích cực, chủ động và mang tính quyết định để đạt được một điều quý giá hơn: sự sống đời đời và mối tương giao trọn vẹn với Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai thác ý nghĩa thần học của sự từ bỏ qua lăng kính Kinh Thánh, phân tích các khía cạnh khác nhau, và đưa ra ứng dụng thiết thực cho đời sống người tin Chúa ngày nay.
Sứ điệp về sự từ bỏ được chính Chúa Giê-xu Christ công bố một cách rõ ràng và dứt khoát. Đây là điều kiện tiên quyết để trở thành môn đồ Ngài.
"Bấy giờ, Đức Chúa Jêsus phán cùng môn đồ rằng: Nếu ai muốn theo ta, thì phải liều mình, vác thập tự giá mình mà theo ta." (Ma-thi-ơ 16:24)
Trong nguyên ngữ Hy Lạp, từ "liều mình" (απαρνησασθω - aparnēsasthō) có nghĩa mạnh mẽ là "từ chối, chối bỏ, hoàn toàn khước từ". Động từ này không chỉ nói đến việc từ bỏ một vài thứ, mà là từ bỏ chính bản ngã, ý chí, quyền làm chủ đời sống mình. Còn "vác thập tự giá mình" là một hình ảnh sống động về sự sẵn sàng chịu sỉ nhục, đau đớn, và thậm chí là cái chết vì lòng trung tín với Chúa. Thập tự giá không phải là bệnh tật hay khó khăn thông thường, mà là hậu quả của việc trung thành làm môn đồ Chúa trong một thế giới thù nghịch.
Lời kêu gọi này được nhấn mạnh hơn nữa trong Lu-ca 14:33:
"Như vậy, nếu ai trong các ngươi không bỏ mọi sự mình có, thì không được làm môn đồ ta." (Lu-ca 14:33)Từ "bỏ" (αποτασσεται - apotassetai) trong câu này mang ý "nói lời từ biệt, chia tay, từ giã". Đó là một hành động dứt khoát và có ý thức. "Mọi sự" (πασιν - pasin) bao hàm tất cả: của cải, các mối quan hệ, danh vọng, ước mơ cá nhân, và ngay cả mạng sống. Chúa Giê-xu đưa ra hai minh họa rõ ràng về việc tính toán chi phí trước khi xây tháp và một vị vua tính toán trước khi ra trận (Lu-ca 14:28-32), cho thấy sự từ bỏ là một quyết định sáng suốt, sau khi đã cân nhắc kỹ lưỡng giữa điều phải bỏ và điều sẽ nhận được.
Kinh Thánh đề cập đến sự từ bỏ trên nhiều phương diện khác nhau của đời sống:
1. Từ Bỏ Tội Lỗi và Lối Sống Cũ: Đây là khía cạnh đầu tiên và căn bản nhất. Sự cứu rỗi khởi đầu bằng sự ăn năn (μετανοια - metanoia), nghĩa là thay đổi tâm trí, quay lưng lại với tội lỗi.
"Vậy hãy phó chính mình anh em cho Đức Chúa Trời, dường như đã chết mà nay trở nên sống, và dâng chi thể mình cho Đức Chúa Trời như là đồ dùng về sự công bình." (Rô-ma 6:13)Sứ đồ Phao-lô mô tả đời sống cũ như "người cũ" (παλαιος ανθρωπος - palaios anthrōpos) cần phải được cởi bỏ (Ê-phê-sô 4:22). Từ bỏ tội lỗi là một hành động hằng ngày, liên tục từ chối những ham muốn của xác thịt (Ga-la-ti 5:24).
2. Từ Bỏ Bản Ngã và Ý Muốn Cá Nhân: Đây là cốt lõi của Ma-thi-ơ 16:24. Bản ngã (εαυτον - heauton) là trung tâm của đời sống không có Chúa. Theo Chúa Giê-xu nghĩa là từ bỏ quyền làm chủ đời sống mình và để ý muốn của Đức Chúa Trời làm chủ. Chúa Giê-xu chính là tấm gương tối cao:
"Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin cất chén nầy khỏi ta; dầu vậy, xin ý Cha được nên, chớ không theo ý ta!" (Lu-ca 22:42)Từ Hy Lạp "ý" (θελημα - thelēma) ở đây chỉ về ý chí, mong muốn. Chúa Giê-xu đã từ bỏ ý muốn tự nhiên của mình để vâng phục ý muốn thiên thượng của Cha.
3. Từ Bỏ Của Cải Vật Chất và Sự Ràng Buộc: Câu chuyện người thanh niên giàu có (Ma-thi-ơ 19:16-22) là một minh họa đầy đủ. Anh ta giữ các điều răn nhưng vẫn thiếu một điều:
"Nếu ngươi muốn được trọn vẹn, hãy đi bán hết gia tài mà bố thí cho kẻ nghèo nàn, thì ngươi sẽ có của báu ở trên trời; rồi hãy đến mà theo ta." (Ma-thi-ơ 19:21)Vấn đề không nằm ở sự giàu có, mà ở chỗ của cải đã trở thành chúa, thành thần tượng trong lòng anh (Ma-thi-ơ 6:24). Từ "bán hết" (πωλησον σου τα υπαρχοντα - pōlēson sou ta hyparchonta) là một mệnh lệnh dứt khoát. Sự từ bỏ này nhằm phá vỡ sự ràng buộc, giải phóng tấm lòng để hoàn toàn theo Chúa.
4. Từ Bỏ Các Mối Quan Hệ Gây Cản Trở: Chúa Giê-xu tuyên bố một sự thật gây sốc:
"Nếu ai đến theo ta mà không ghét cha mẹ, vợ con, anh em, chị em mình, và chính sự sống mình nữa, thì không được làm môn đồ ta." (Lu-ca 14:26)Từ "ghét" (μισει - misei) trong ngữ cảnh Semitic và Hy Lạp thời đó mang ý so sánh, nghĩa là "yêu kém hơn". Tình yêu dành cho Chúa phải ở vị trí tuyệt đối, đến nỗi tình yêu dành cho người thân nhất cũng chỉ như sự ghét bỏ khi so sánh. Điều này không cổ vũ sự thù ghét thật sự, nhưng nhấn mạnh sự ưu tiên tuyệt đối dành cho Chúa. Điều này được thấy rõ nơi Áp-ra-ham khi ông sẵn sàng dâng Y-sác (Sáng Thế Ký 22).
Môi-se: Tác giả Hê-bơ-rơ đã ghi lại quyết định vĩ đại của Môi-se:
"Bởi đức tin, Môi-se lúc đã khôn lớn, bỏ danh hiệu mình là con trai của công chúa Pha-ra-ôn, đành cùng dân Đức Chúa Trời chịu hà hiếp hơn là tạm hưởng sự vui sướng của tội lỗi... bởi người ngó xem sự ban thưởng." (Hê-bơ-rơ 11:24-26)Môi-se đã từ bỏ địa vị, quyền lực và sự giàu sang của hoàng gia Ai Cập (những thứ "tạm thời") để chọn lựa chia sẻ sự khốn khó với dân sự Đức Chúa Trời. Động lực của ông là "ngó xem sự ban thưởng" - một cái nhìn đức tin về những điều vĩnh cửu.
Sứ đồ Phao-lô: Ông là một hình mẫu sống động của sự từ bỏ mọi sự vì cớ Christ.
"Nhưng tôi kể mọi sự là lỗ, vì sự nhìn biết Đức Chúa Jêsus Christ là quý hơn hết, Ngài là Chúa tôi, và tôi vì Ngài mà liều bỏ mọi điều lợi đó. Thật, tôi xem những điều đó như rơm rác, hầu cho được Christ." (Phi-líp 3:8)Từ "lỗ" (ζημια - zēmia) nghĩa là thiệt hại, mất mát. "Rơm rác" (σκυβαλα - skybala) là một từ rất mạnh, có thể dịch là "đồ bỏ đi, phân, rác rưởi". Phao-lô so sánh tất cả những thành tựu, địa vị tôn giáo và xã hội của ông trước kia với rác rưởi khi đem so sánh với giá trị vô hạn của Christ.
Sự từ bỏ trong Kinh Thánh không bao giờ là vô cớ hay chỉ mang tính tiêu cực. Luôn có một động lực tích cực và một lời hứa về phần thưởng.
1. Động Lực: Tình Yêu và Lòng Biết Ơn Đối Với Christ: Sự từ bỏ thật bắt nguồn từ việc nhận biết Chúa Giê-xu là ai và Ngài đã làm gì. Khi Phê-rơ thưa: "Nầy, chúng tôi đã bỏ mọi sự mà theo thầy" (Mác 10:28), đó là đáp ứng lại tình yêu và quyền năng họ thấy nơi Chúa. Sứ đồ Giăng viết: "Chúng ta yêu, vì Chúa đã yêu chúng ta trước" (1 Giăng 4:19). Tình yêu đáp lại tình yêu là động cơ mạnh mẽ nhất.
2. Phần Thưởng: Chúa Giê-xu hứa một phần thưởng gấp trăm lần và sự sống đời đời.
"Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chẳng có ai vì ta và Tin Lành mà bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái, đất ruộng, mà đời nay chẳng được gấp trăm... và đời sau được sự sống đời đời." (Mác 10:29-30)"Gấp trăm" không nhất thiết theo nghĩa vật chất, nhưng là sự dư dật trong gia đình thuộc linh, sự bình an, niềm vui và sự chu cấp của Đức Chúa Trời. Phần thưởng tối thượng là chính Chúa Giê-xu và sự sống đời đời trong Ngài (Khải Huyền 21:3-4).
Sự từ bỏ không phải là một sự kiện một lần, mà là một tiến trình hằng ngày. Dưới đây là một số ứng dụng thiết thực:
1. Bắt Đầu Bằng Sự Xưng Nhận và Ăn Năn Hằng Ngày: Mỗi ngày, chúng ta cần xét lòng trước Chúa, nhờ Thánh Linh chỉ ra những điều chúng ta còn ôm giữ - có thể là một thói quen tội lỗi, một mối quan hệ không lành mạnh, lòng ham muốn của cải, danh vọng, hoặc ý muốn kiểm soát đời mình. Hãy thành thật xưng nhận và quyết tâm, nhờ ân điển Chúa, từ bỏ chúng.
2. Tập Trung Vào Điều Chúng Ta Được, Thay Vì Điều Chúng Ta Mất: Giống như Môi-se và Phao-lô, hãy tập "ngó xem sự ban thưởng" (Hê-bơ-rơ 11:26). Suy ngẫm về Christ, về tình yêu của Ngài trên thập tự giá, về vinh quang đời đời đang chờ đợi. Khi chúng ta thấy rõ giá trị của Christ, những thứ trần gian sẽ mất đi sức hấp dẫn.
3. Thực Hành Sự Dâng Hiến Cụ Thể: - Thời gian: Từ bỏ một khoảng thời gian trong tuần để phục vụ Chúa, thăm viếng, cầu nguyện. - Tài chính: Thực hành dâng hiến cách trung tín và vui lòng, xem đó là đặc ân và là sự thờ phượng (2 Cô-rinh-tô 9:7). - Quyền Lợi Cá Nhân: Sẵn sàng từ bỏ quyền lợi, địa vị vì sự hòa thuận trong Hội Thánh hay vì lợi ích của người khác (1 Cô-rinh-tô 10:24).
4. Sống Trong Cộng Đồng Gây Dựng: Hành trình từ bỏ rất khó khăn khi đi một mình. Chúng ta cần ở trong mối thông công với các tín hữu trưởng thành, có thể chia sẻ, khích lệ và nhắc nhở nhau về những lời hứa của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 10:24-25).
5. Nhận Lấy Sức Từ Nơi Thánh Linh: Chúng ta không thể từ bỏ bằng sức riêng. Chính Thánh Linh Đức Chúa Trời ban quyền năng để chúng ta "giết chết các việc của thân thể" (Rô-ma 8:13). Hãy sống đầy dẫy Thánh Linh mỗi ngày qua sự cầu nguyện và suy gẫm Lời Chúa.
Sự từ bỏ theo Kinh Thánh không phải là mục đích tự thân, mà là con đường dẫn đến sự sống thật. Đó là sự đánh đổi khôn ngoan: từ bỏ cái tạm thời để nhận lấy cái đời đời, từ bỏ cái làm nô lệ để nhận lấy tự do thật trong Christ, từ bỏ cái phù vân để ôm lấy Vinh Quang đời đời. Lời mời gọi của Chúa Giê-xu vẫn vang vọng đến hôm nay: "Hãy theo ta". Sự đáp lại của chúng ta đòi hỏi một quyết định dứt khoát, một sự từ bỏ triệt để, nhưng với lời hứa chắc chắn về một cuộc sống dư dật và ý nghĩa hơn, cả đời nay lẫn đời đời. Cuối cùng, sự từ bỏ lớn nhất đã được thể hiện bởi chính Chúa Giê-xu, Đấng đã từ bỏ vinh quang thiên thượng, vâng phục cho đến chết trên thập tự giá (Phi-líp 2:5-8), để mua chuộc chúng ta. Đáp lại tình yêu ấy bằng sự từ bỏ đời sống mình cho Ngài là điều hợp lý và đáng giá nhất.