Lòng Dũng Cảm Trong Kinh Thánh
Trong hành trình đức tin, một trong những phẩm chất mà con cái Chúa thường được kêu gọi và cần đến chính là lòng dũng cảm. Khác với sự liều lĩnh hay sự táo bạo thuần túy của thế gian, lòng dũng cảm theo Kinh Thánh luôn gắn liền với đức tin nơi Đức Chúa Trời, với sự vâng lời và với nhận thức rõ ràng về sự hiện diện và quyền năng của Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá định nghĩa, nền tảng, các hình mẫu và ứng dụng thực tiễn của lòng dũng cảm Cơ Đốc, dựa trên Lời Chúa.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ thường được dịch là "mạnh bạo", "can đảm" hay "dạn dĩ" là חָזַק (chazaq) và אָמֵץ (amets). Cả hai đều mang ý nghĩa về sức mạnh, sự vững vàng và kiên cường. Một trong những câu Kinh Thánh nổi tiếng nhất sử dụng từ này là Giô-suê 1:9: "Ta há không có phán dặn ngươi sao? Hãy vững lòng bền chí, chớ run sợ, chớ kinh khủng; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi vẫn ở cùng ngươi trong mọi nơi ngươi đi." Ở đây, "vững lòng bền chí" chính là sự kết hợp của chazaq (mạnh mẽ) và amets (dũng cảm).
Trong Tân Ước, từ Hy Lạp θαρρέω (tharreō) và παῤῥησία (parrēsia) thường được dùng. Parrēsia đặc biệt quan trọng, mang nghĩa "sự tự do ngôn luận", "sự bạo dạn", "sự công khai không sợ hãi". Đây chính là lòng dũng cảm thể hiện ra trong lời nói và hành động khi làm chứng về Phúc Âm (Công vụ 4:13, Ê-phê-sô 6:19).
Nền tảng của lòng dũng cảm Cơ Đốc không phải là sự tự tin vào bản thân, mà là sự tin cậy tuyệt đối vào Đức Chúa Trời và lời hứa của Ngài. Đức Chúa Trời là nguồn của mọi sự can đảm. Phao-lô viết: "Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát, bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình thương yêu và dè giữ" (2 Ti-mô-thê 1:7). Từ "nhút nhát" ở đây (δειλία, deilia) chỉ sự hèn nhát, run sợ, là điều không đến từ Đức Chúa Trời. Thay vào đó, Ngài ban Thánh Linh để chúng ta có quyền năng, tình yêu thương và sự tự chủ (σωφρονισμός, sōphronismos – sự kỷ luật, tỉnh táo).
1. Cựu Ước: Đức Tin Hành Động Trong Sự Vâng Lời
- Giô-suê và Ca-lép (Dân số Ký 13-14): Khi mười thám tử khác mang về báo cáo đầy nỗi sợ hãi về xứ Ca-na-an, chỉ có Giô-suê và Ca-lép "làm cho dân sự nín lặng" và tuyên bố: "Hãy đi lên và chiếm xứ đi, vì chúng ta thắng hơn được" (Dân số 13:30). Lòng dũng cảm của họ bắt nguồn từ việc nhìn thấy Đức Chúa Trời lớn hơn những người khổng lồ: "Đức Giê-hô-va phù hộ chúng ta; chớ sợ" (Dân số 14:9).
- Đa-vít (1 Sa-mu-ên 17): Câu chuyện Đa-vít đối diện với Gô-li-át là hình ảnh kinh điển về lòng dũng cảm. Đa-vít tuyên bố: "Ngươi cầm gươm, giáo, lao mà đến cùng ta; còn ta, ta nhơn danh Đức Giê-hô-va vạn binh mà đến" (1 Sa-mu-ên 17:45). Lòng dũng cảm của chàng trai trẻ không đến từ kinh nghiệm chiến trận hay vũ khí tối tân, mà từ kinh nghiệm cá nhân về sự giải cứu của Chúa (câu 34-37) và từ lòng sốt sắng bảo vệ danh của Đức Chúa Trời hằng sống (câu 26).
- Đa-ni-ên và Ba Bạn (Đa-ni-ên 3 & 6): Lòng dũng cảm được thể hiện trong sự bất tuân các mệnh lệnh trần gian để vâng phục Đức Chúa Trời. Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-Nê-gô đáp lại lời đe dọa của vua Nê-bu-cát-nết-sa: "Hỡi vua, về việc nầy, chúng tôi không cần đáp lại... Nầy, hỡi vua, Đức Chúa Trời chúng tôi... có thể giải cứu chúng tôi... Dầu chẳng vậy, hỡi vua, xin biết rằng chúng tôi không hầu việc thần của vua" (Đa-ni-ên 3:16-18). Đó là lòng dũng cảm sẵn sàng chấp nhận hậu quả, dù Chúa có giải cứu hay không.
2. Tân Ước: Dũng Cảm Trong Sự Làm Chứng và Chịu Khổ
- Chúa Giê-xu Christ: Chúa Giê-xu là hình mẫu tối cao của lòng dũng cảm. Ngài can đảm đối chất với các nhà lãnh đạo tôn giáo giả hình (Ma-thi-ơ 23), thanh tẩy đền thờ (Giăng 2:13-17), và trên hết, Ngài "lấy sự vui mừng đã đặt trước mặt mình, chịu lấy thập tự giá, khinh điều sỉ nhục" (Hê-bơ-rơ 12:2). Sự can đảm của Ngài trong cuộc khổ nạn (Lu-ca 22:42-44) bắt nguồn từ sự vâng phục trọn vẹn ý muốn Cha và tình yêu dành cho nhân loại.
- Các Sứ Đồ (Công vụ các Sứ đồ): Sau khi được đầy dẫy Đức Thánh Linh, những môn đồ từng run sợ, trốn tránh đã trở nên những người rao giảng công khai với lòng dũng cảm phi thường. Trước mặt Hội đồng công luận, Phi-e-rơ và Giăng tuyên bố: "Chính mình chúng tôi là người đã thấy và nghe, nên cứ việc làm chứng về điều đó" (Công vụ 4:20). Dù bị đe dọa và đánh đòn, họ "ở nơi đền thờ và trong nhà, cứ dạy dỗ và rao truyền danh Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ" (Công vụ 5:42).
- Sứ đồ Phao-lô: Cuộc đời Phao-lô là một minh chứng cho lòng dũng cảm bền bỉ. Ông đối diện với sự chống đối, đánh đòn, tù đày, và cuối cùng là cái chết vì Phúc Âm. Ông viết từ ngục tù: "Hầu cho tôi giảng đạo cách dạn dĩ, theo như tôi phải nói" (Ê-phê-sô 6:20). Lòng dũng cảm của ông được nuôi dưỡng bởi xác tín: "Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi" (Phi-líp 4:13).
Kinh Thánh không xem lòng dũng cảm như một đặc tính chỉ dành cho các anh hùng đức tin, mà là một mệnh lệnh và lời hứa cho mọi con cái Chúa.
- Trong việc đứng vững trong đức tin: "Hãy tỉnh thức, hãy vững vàng trong đức tin, hãy can đảm và mạnh mẽ" (1 Cô-rinh-tô 16:13).
- Trong việc đến gần Chúa: "Ấy vậy, chúng ta hãy lấy lòng thật thà với đức tin đầy dẫy trọn vẹn, lòng được tưới sạch khỏi lương tâm ác, thân thể rửa bằng nước trong, mà đến gần Chúa" (Hê-bơ-rơ 10:22). Chữ "đầy dẫy trọn vẹn" (πληροφορία, plērophoria) ở đây cũng có nghĩa là sự xác tín trọn vẹn, một biểu hiện của lòng dũng cảm trong đức tin.
- Trong ngày sau rốt: Chúa Giê-xu phán: "Khi các ngươi thấy những điều đó xảy đến, hãy đứng thẳng và ngước đầu lên, vì sự cứu rỗi các ngươi gần đến" (Lu-ca 21:28). Đây là tư thế của lòng dũng cảm và hy vọng giữa cảnh hỗn loạn.
Lòng dũng cảm Cơ Đốc không có nghĩa là không biết sợ, mà là hành động cách trung tín và vâng lời dù có cảm giác sợ hãi, vì đôi mắt đức tin đang nhìn vào Đấng lớn hơn mọi hoàn cảnh.
Làm thế nào để nuôi dưỡng và thể hiện lòng dũng cảm trong bối cảnh ngày nay?
1. Dũng Cảm Trong Lời Làm Chứng: Cơ Đốc nhân được kêu gọi sống và chia sẻ Phúc Âm cách công khai. Điều này đòi hỏi parrēsia – sự bạo dạn, dám nói về Đấng Christ tại nơi làm việc, trong trường học, trong gia đình, dù có thể bị chế giễu, hiểu lầm hoặc bị cô lập. Hãy cầu xin như Hội Thánh đầu tiên: "Xin Chúa... ban cho các đầy tớ Ngài rao giảng đạo Ngài một cách dạn dĩ" (Công vụ 4:29).
2. Dũng Cảm Trong Sự Thánh Khiết: Giữa một nền văn hóa đang lu mờ đi các giá trị đạo đức Kinh Thánh, can đảm sống thánh khiết là một dạng thức chứng đạo mạnh mẽ. Đó là dũng cảm nói "không" với cám dỗ, "không" với những thỏa hiệp về đạo đức, và "có" với những nguyên tắc công chính của Chúa, dù phải trả giá.
3. Dũng Cảm Trong Sự Bền Đỗ: Cuộc sống đầy thử thách: bệnh tật, mất mát, thất bại, chờ đợi. Lòng dũng cảm thể hiện qua việc tiếp tục tin cậy Chúa, tiếp tục cầu nguyện, tiếp tục phục vụ, ngay cả khi không thấy kết quả tức thời. Như Gióp tuyên bố: "Dầu Chúa giết tôi, tôi cũng còn nhờ cậy nơi Ngài" (Gióp 13:15).
4. Dũng Cảm Trong Sự Vâng Lời: Đôi khi tiếng Chúa kêu gọi chúng ta vào những con đường không an toàn, không thoải mái hoặc không được thế gian coi trọng—phục vụ trong thầm lặng, tha thứ cho người làm tổn thương mình, từ bỏ một cơ hội có lợi nhưng không đúng. Dũng cảm là bước đi trong sự vâng lời, như Áp-ra-ham đi đến xứ mà mình không biết (Hê-bơ-rơ 11:8).
Cuối cùng, chúng ta không thể rút ra lòng dũng cảm từ bản thân mình. Lời Chúa chỉ ra rõ ràng nguồn lực của chúng ta:
Sự Hiện Diện của Chúa: Lời hứa "Ta sẽ chẳng lìa ngươi, chẳng bỏ ngươi" (Giô-suê 1:5, Hê-bơ-rơ 13:5) là nền tảng tối thượng. Chúa Giê-xu cũng hứa: "Ta sẽ ở cùng các ngươi luôn cho đến tận thế" (Ma-thi-ơ 28:20). Chúng ta can đảm vì không bao giờ cô đơn.
Lời Cầu Thay của Đấng Christ: Chúa Giê-xu, Đấng đã chiến thắng thế gian, đang cầu thay cho chúng ta trước mặt Đức Chúa Cha (Rô-ma 8:34). Ngài thấu hiểu sự yếu đuối và nâng đỡ chúng ta.
Quyền Năng của Đức Thánh Linh: Chính Thánh Linh ban cho chúng ta năng lực để làm chứng nhân (Công vụ 1:8) và sự mạnh mẽ trong lòng (Ê-phê-sô 3:16).
Lòng dũng cảm theo Kinh Thánh, vì thế, là một lời mời gọi đặt đức tin vào Đấng Toàn Năng và thành tín. Khi chúng ta nhìn xem Chúa, nhớ đến những việc quyền năng Ngài đã làm trong quá khứ, và nắm chắc lời hứa của Ngài cho tương lai, lòng chúng ta sẽ được vững vàng. Hãy như Ca-lép, người ở tuổi 85 vẫn tuyên bố: "Tôi còn mạnh khỏe như ngày Môi-se sai tôi đi; tôi còn sức lực bây giờ như khi ấy, đặng đi đánh giặc, hoặc vào ra" (Giô-suê 14:11). Sức mạnh đó, lòng dũng cảm đó, đến từ một đời sống luôn theo Chúa cách trọn vẹn (câu 8-9).
Ước mong mỗi chúng ta, dù đối diện với "người khổng lồ" nào của thời đại, cũng có thể sống và hành động với lòng dũng cảm của đức tin, biết rằng Đấng đang ở cùng chúng ta là Đấng Chiến Thắng mọi quyền lực của sự chết và tội lỗi.