Có nên đeo trang sức tôn giáo, như Thánh Giá, không?

Trong cộng đồng Cơ Đốc, việc đeo các biểu tượng đức tin, đặc biệt là Thánh Giá, là một thực hành phổ biến. Tuy nhiên, câu hỏi "Có nên đeo hay không?" thường dẫn đến những cuộc thảo luận sôi nổi, đôi khi gây chia rẽ. Là một tín hữu Tin Lành, chúng ta không tìm kiếm câu trả lời từ truyền thống giáo hội hay quan điểm cá nhân, mà từ Lời Chúa—Kinh Thánh—là thẩm quyền tối cao cho đức tin và sự thực hành. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát nguyên tắc Kinh Thánh, bối cảnh lịch sử-thần học của biểu tượng Thánh Giá, và đưa ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân hôm nay.

Kinh Thánh không đưa ra một câu lệnh trực tiếp nào dạng "Ngươi chớ đeo Thánh Giá" hay "Ngươi phải đeo Thánh Giá". Do đó, chúng ta phải khôn ngoan áp dụng các nguyên tắc tổng quát được dạy trong Tân Ước, đặc biệt dưới ánh sáng của ân điển và sự tự do trong Đấng Christ.

1. Trang Sức Trong Kinh Thánh: Không Xấu Tự Thân
Trước hết, Kinh Thánh không lên án việc dùng trang sức như một vật trang trí thông thường. Trong Cựu Ước, chúng ta thấy A-rôn đúc bò con vàng từ những đồ trang sức (Xuất Ê-díp-tô Ký 32:2-3). Trong Tân Ước, sứ đồ Phi-e-rơ khuyên những người vợ Cơ Đốc rằng sự trang điểm của họ không nên chỉ là tóc giả, vàng bạc hay áo quần đẹp, mà là "tánh nết mềm mại, yên lặng của lòng mình, ấy là điều quý giá trước mặt Đức Chúa Trời" (1 Phi-e-rơ 3:3-4). Lưu ý, Phi-e-rơ không cấm dùng vàng hay áo đẹp, nhưng ông nhấn mạnh ưu tiên và trọng tâm phải là vẻ đẹp bên trong. Điều này thiết lập một nguyên tắc quan trọng: Vật chất (kể cả trang sức) không xấu, nhưng thái độ và động cơ sử dụng chúng mới là điều then chốt.

2. Nguy Cơ Của Biểu Tượng Vật Chất: Từ Bò Con Vàng Đến Thần Tượng Hiện Đại
Tuy nhiên, Kinh Thánh cảnh báo rõ ràng về việc con người có khuynh hướng gán ghép sự thiêng liêng vào vật thể. Sự kiện bò con vàng (Xuất Ê-díp-tô Ký 32) là một bài học kinh điển. Dân Y-sơ-ra-ên đã biến một vật thể (làm từ chính trang sức của họ) thành một biểu tượng để thờ phượng, thay thế cho Đức Chúa Trời vô hình. Họ nói: "Hỡi Y-sơ-ra-ên! Nầy là các thần của ngươi đã đưa ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô" (câu 4). Hành động này vi phạm nghiêm trọng điều răn thứ hai: "Ngươi chớ làm tượng chạm cho mình, cũng chớ làm tượng nào giống như những vật trên trời cao kia, hoặc nơi đất thấp nầy, hoặc trong nước dưới đất" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:4). Điều răn này không chỉ cấm thờ lạy hình tượng ngoại giáo, mà còn cảnh cáo việc tạo ra bất kỳ vật thể nào với mục đích "đại diện" hay "chứa đựng" Đức Chúa Trời để thờ phượng—một hành động hạ thấp Đấng Tạo Hóa xuống ngang hàng với tạo vật.

1. Ý Nghĩa Thần Học Của Thập Tự Giá
Trong thần học Tân Ước, "thập tự giá" (trong tiếng Hy Lạp là stauros) không phải là một vật thể để đeo, mà là một biến cố lịch sử và một nguyên lý thuộc linh. Thập tự giá biểu thị sự chết đền tội của Chúa Giê-xu Christ, là nơi ân điển và sự phán xét gặp nhau. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: "Vả, lời giảng về thập tự giá, thì những người hư mất cho là điên dại; song về phần chúng ta, là kẻ được cứu, thì cho là quyền phép của Đức Chúa Trời" (1 Cô-rinh-tô 1:18). Ông cũng nói: "Tôi đã đoán định rằng ở giữa anh em, tôi chẳng biết sự gì khác ngoài Đức Chúa Jêsus Christ, và Đức Chúa Jêsus Christ bị đóng đinh trên cây thập tự" (1 Cô-rinh-tô 2:2). Điều quan trọng cần nhận thấy là trọng tâm ở đây là sứ điệp về thập tự giá (lời giảng) và con người của Chúa Giê-xu Christ bị đóng đinh, chứ không phải là hình dạng vật lý của cây gỗ.

2. Sự Chuyển Dịch Từ Biến Cố Sang Biểu Tượng
Trong những thế kỷ đầu, Cơ Đốc nhân hiếm khi sử dụng hình ảnh thập tự giá như một biểu tượng công khai, một phần vì nó là công cụ hành quyết ghê tởm (tương đương với hình ảnh cái máy chém hay ghế điện ngày nay). Đức tin của họ tập trung vào Chúa Phục Sinh, và biểu tượng phổ biến hơn là con cá (Ichthus). Mãi đến thế kỷ thứ 4, sau khi Hoàng đế Constantine hợp pháp hóa Cơ Đốc giáo, hình thập tự giá mới trở nên phổ biến như một biểu tượng của đế chế và đức tin. Đây là điểm then chốt: Khi biểu tượng từ một biến cố cứu rỗi trở thành một vật thể tôn giáo, nguy cơ nó bị tầm thường hóa, thương mại hóa, hoặc thậm chí được gán cho sức mạnh ma thuật (như một bùa hộ mệnh) là rất cao—điều này đi ngược lại tinh thần của Phúc Âm thuần túy.

3. Phân Biệt Giữa "Stauros" (Thập Tự Giá) Và "Cross" (Vật Thể Hình Chữ Thập)
Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ được dùng luôn là stauros, chỉ về cây cọc, cây trụ để treo người, hay hành động đóng đinh. Nó mang tính hành động và sự kiện. Trong khi đó, từ "cross" trong văn hóa hiện đại thường chỉ một vật thể hình chữ thập. Sự khác biệt tinh tế này quan trọng: Đức tin Cơ Đốc được đặt nơi công việc của Đấng Christ trên cây thập tự (sự kiện lịch sử), chứ không phải nơi vật thể hình chữ thập (vật chất). Khi chúng ta đeo một cây thập tự bằng vàng, chúng ta phải tự hỏi: mình đang tôn vinh sự kiện thập tự giá hay đang sở hữu một vật thể mang tính biểu tượng?

Vì Kinh Thánh không ra lệnh cụ thể, các sứ đồ đã đưa ra những nguyên tắc thần học vững chắc để hướng dẫn Cơ Đốc nhân trong những vấn đề "không rõ ràng" (adiaphora). Ba nguyên tắc chính từ thư 1 Cô-rinh-tô 8-10 và Rô-ma 14 là kim chỉ nam.

1. Nguyên Tắc Về Tri Thức Và Tình Yêu (1 Cô-rinh-tô 8)
Phao-lô thảo luận về việc ăn thức cúng cho thần tượng. Người có "tri thức" hiểu rằng thần tượng là hư không, nên thức ăn đó không sao cả. Họ có tự do (tiếng Hy Lạp: exousia). Tuy nhiên, Phao-lô cảnh báo: "Song tri thức hay làm cho thể nào? Ấy là sự yêu thương làm cho nên lớn" (1 Cô-rinh-tô 8:1). Nguyên tắc: Tự do của bạn bị giới hạn bởi tình yêu thương đối với anh em mình. Nếu việc bạn đeo Thánh Giá (một hành động bạn thấy vô hại) lại khiến một tín hữu non yếu—người có nền tảng thờ hình tượng—hiểu lầm, cho rằng bạn đang dựa vào bùa chú, hoặc bản thân họ bị cám dỗ quay lại với lối suy nghĩ mê tín, thì bạn đã khiến họ "vấp phạm" (skandalon). "Vậy nếu vì một miếng ăn mà làm cho anh em mình sa ngã, thì ta chẳng hề ăn thịt nữa, hầu khỏi làm dịp cho anh em mình sa ngã" (1 Cô-rinh-tô 8:13).

2. Nguyên Tắc Làm Sáng Danh Chúa Và Làm Lợi Cho Nhiều Người (1 Cô-rinh-tô 10:23-33)
Phao-lô viết: "Mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích; mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều làm gương tốt" (1 Cô-rinh-tô 10:23). Câu hỏi không chỉ là "Tôi có được phép không?" (tự do), mà là "Điều này có ích gì không?" (sự gây dựng) và "Điều này có làm cho người khác vấp phạm không?" (tình yêu). Ông kết luận: "Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm" (câu 31). Việc đeo Thánh Giá có thực sự làm sáng danh Chúa trong bối cảnh cụ thể của bạn không? Nó có mở ra cơ hội làm chứng, hay lại tạo ra rào cản và hiểu lầm?

3. Nguyên Tắc Đức Tin Và Lương Tâm (Rô-ma 14:22-23)
Phao-lô dạy: "Đức tin mà ngươi có, hãy giữ chính mình trước mặt Đức Chúa Trời. Phước thay cho kẻ không tự lấy lòng mình mà đoán xét trong sự mình vừa ý! Nhưng ai có lòng ngờ nếu ăn thì bị định tội, vì chẳng bởi đức tin mà ăn; vì phi đức tin thì điều chi cũng là tội lỗi". Đây là nguyên tắc về lương tâm. Nếu bạn đeo Thánh Giá với lòng tin rằng nó mang lại sự bảo vệ ma thuật, hay với sự nghi ngờ, e rằng nó không đẹp lòng Chúa, thì đừng đeo! Vì động cơ của bạn không xuất phát từ đức tin thuần khiết vào Đấng Christ, mà từ sự mê tín hoặc sự ép buộc. Hành động nào không đến từ đức tin đều là tội lỗi.

Dựa trên các nguyên tắc Kinh Thánh, dưới đây là một số câu hỏi ứng dụng và hướng dẫn thực tiễn:

1. Tự Vấn Về Động Cơ:
- Tại sao tôi muốn đeo Thánh Giá? Để làm chứng, vì thói quen, vì mốt, vì gia truyền, hay vì nghĩ nó là "bùa hộ mệnh" bảo vệ tôi?
- Việc đeo này có phản ánh sự hiểu biết của tôi về thập tự giá thực sự không? Thập tự giá là nơi Chúa Giê-xu chịu sỉ nhục, đau đớn, và chịu sự đoán phạt thay cho tôi. Một cây thập tự bằng vàng lấp lánh có vô tình làm mờ đi sự khắc nghiệt và vinh quang của sự hy sinh đó không?
- Tôi có đang đặt đức tin nơi vật thể này không? Hay đức tin của tôi vẫn hoàn toàn đặt nơi chính Chúa Giê-xu và công tác Ngài trên thập tự giá?

2. Xem Xét Bối Cảnh Và Tác Động Đến Người Khác:
- Trong cộng đồng của tôi, biểu tượng này được hiểu thế nào? Nó có liên quan đến những giáo lý không theo Kinh Thánh (như tôn sùng vật thể) không?
- Có anh chị em nào trong Chúa có thể vấp phạm vì việc này không? (Đặc biệt chú ý đến những tân tín hữu hoặc người có nền tảng mê tín, thờ hình tượng).
- Việc đeo này có mở ra cơ hội làm chứng tự nhiên về ý nghĩa thật của thập tự giá không? Nếu có, hãy sẵn sàng giải thích về Chúa Giê-xu, chứ không chỉ về biểu tượng.

3. Lời Làm Chứng Sống Động Hơn Biểu Tượng Vật Chất:
Cuối cùng, dấu hiệu vĩ đại nhất của Cơ Đốc nhân không phải là vật đeo trên cổ, mà là đời sống được biến đổi. Chúa Giê-xu phán: "Ấy vậy, mọi người đều nhìn biết các ngươi là môn đồ ta, nếu các ngươi có lòng yêu thương nhau" (Giăng 13:35). Sứ đồ Phao-lô nói: "Tôi mang trong mình tôi dấu vết của Đức Chúa Jêsus" (Ga-la-ti 6:17). Ông không nói về một dấu vết vật lý, mà về những sự đau khổ và sự chết với Đấng Christ trong đời sống phục vụ của ông. Dấu hiệu Cơ Đốc đích thực là Thánh Linh và tình yêu thương, chứ không phải vàng bạc hay hình chữ thập.

Kết Luận Thực Tiễn:
- Nếu bạn đeo: Hãy đeo với tấm lòng đúng đắn. Hãy để nó là một lời nhắc nhở cá nhân về tình yêu và sự hy sinh của Chúa, chứ không phải một bùa chú. Hãy sẵn sàng từ bỏ quyền lợi này nếu nó gây vấp phạm cho một anh chị em trong Chúa (theo nguyên tắc 1 Cô-rinh-tô 8).
- Nếu bạn không đeo: Đừng đoán xét những người đeo với động cơ trong sáng (Rô-ma 14:3). Sự thánh khiết của bạn không được đo bằng việc có hay không có vật thể trên cổ, mà bằng sự vâng phục Chúa và tình yêu thương với Hội Thánh.
- Ưu tiên tối thượng: Dù bạn quyết định thế nào, hãy đầu tư vào "trang sức không hư nát của tánh nết mềm mại, yên lặng" (1 Phi-e-rơ 3:4). Hãy để thập tự giá được "đeo" trong tấm lòng, được thể hiện qua sự khiêm nhường, phục vụ và tình yêu thương hy sinh—đó chính là sự bày tỏ chân thực nhất về Đấng Christ bị đóng đinh và sống lại.

Tóm Lược: Kinh Thánh không cấm cũng không truyền lệnh đeo Thánh Giá. Vấn đề cốt lõi nằm ở động cơ, thái độ và tác động của nó. Dưới sự dẫn dắt của Thánh Linh và Lời Chúa, mỗi tín hữu cần áp dụng các nguyên tắc về tự do trong Đấng Christ, tình yêu thương tránh gây vấp phạm, và sự vinh hiển cho Đức Chúa Trời để đưa ra quyết định có lương tâm. Hãy nhớ rằng, sự cứu rỗi và quyền năng đến từ chính Chúa Giê-xu Christ và sự chết, sự sống lại của Ngài, chứ không từ bất kỳ biểu tượng vật chất nào. Ước mong đời sống chúng ta luôn là Thánh Giá sống động, rao truyền Phúc Âm bằng chính nếp sống được thập tự giá biến đổi.