Kinh Thánh nói gì về việc giải quyết xung đột?

Xung đột là một phần không thể tránh khỏi trong mối quan hệ con người. Dù trong gia đình, Hội Thánh, nơi làm việc hay cộng đồng, chúng ta đều có thể gặp bất đồng, hiểu lầm và tranh cãi. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi sống trong sự hiệp một và yêu thương nhau (Giăng 13:34-35). Vậy làm thế nào để giải quyết xung đột theo cách làm đẹp lòng Đức Chúa Trời? Kinh Thánh cung cấp những nguyên tắc rõ ràng và thiết thực để chúng ta có thể hàn gắn mối quan hệ và duy trì sự hòa thuận.

1. Nguyên Tắc Căn Bản Từ Kinh Thánh

Kinh Thánh dạy nhiều nguyên tắc nền tảng hướng dẫn chúng ta trong việc giải quyết xung đột. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng:

• Yêu thương người lân cận như chính mình (Mác 12:31). Tình yêu thương tìm kiếm điều tốt nhất cho người khác, không phải sự thắng thế của bản thân.
• Hãy mau nghe, chậm nói, chậm giận (Gia-cơ 1:19). Lắng nghe trước khi phản ứng giúp chúng ta hiểu rõ vấn đề và kiềm chế cơn giận.
• Đừng để điều ác thắng mình, nhưng hãy lấy điều thiện thắng điều ác (Rô-ma 12:21). Đáp lại bằng sự thiện lành thay vì trả đũa.
• Hãy tìm kiếm sự hòa thuận và đuổi theo nó (Thi Thiên 34:14; 1 Phi-e-rơ 3:11). Hòa bình đòi hỏi chủ động tìm kiếm và nỗ lực duy trì.
• Nếu có thể được, thì hãy hết sức mình mà hòa thuận với mọi người (Rô-ma 12:18). Làm hết sức để sống hòa bình, không thỏa hiệp chân lý nhưng tránh gây chia rẽ.
• Chớ làm sự chi vì lòng tranh cạnh hoặc vì hư vinh, nhưng hãy khiêm nhường, coi người khác như tôn trọng hơn mình (Phi-líp 2:3). Thái độ khiêm nhường giúp hạ nhiệt xung đột.
• Hãy mặc lấy sự thương xót, nhân từ, khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục; hãy chịu lẫn nhau và tha thứ nhau (Cô-lô-se 3:12-13).
• Hãy giận mà chớ phạm tội; chớ căm giận cho đến khi mặt trời lặn, đừng cho ma quỉ nhân dịp (Ê-phê-sô 4:26-27). Quản lý cơn giận đúng cách, giải quyết nhanh chóng.
• Vậy nếu khi ngươi dâng của lễ nơi bàn thờ, nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình, hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ (Ma-thi-ơ 5:23-24). Sự hòa giải là ưu tiên cấp bách.

2. Quy Trình Giải Quyết Xung Đột: Ma-thi-ơ 18:15-17

Chúa Giê-xu đưa ra một quy trình rõ ràng để giải quyết xung đột giữa các tín hữu:

“Nếu anh em ngươi phạm tội cùng ngươi, hãy trách họ giữa ngươi với một mình; nếu họ nghe ngươi, thì ngươi được anh em lại. Nếu họ không nghe, hãy mời một hoặc hai người đi với ngươi, hầu cứ lời hai hoặc ba người làm chứng mà mọi việc được chắc chắn. Nếu họ không chịu nghe những người đó, hãy nói với Hội Thánh; còn nếu họ không chịu nghe Hội Thánh, thì hãy coi họ như người ngoại và kẻ thâu thuế.” (Ma-thi-ơ 18:15-17, Kinh Thánh 1925)

Các bước này nhấn mạnh sự riêng tư và tôn trọng, với mục đích tối hậu là phục hồi mối quan hệ, không phải trừng phạt.

• Bước 1: Gặp riêng – Tránh làm xấu hổ người phạm lỗi, dùng thái độ khiêm nhường, yêu thương mà sửa dạy (Ga-la-ti 6:1).
• Bước 2: Đem theo một hoặc hai người – Nếu không ăn năn, đưa những người trưởng thành thuộc linh để làm chứng và giúp hòa giải, đảm bảo tính khách quan.
• Bước 3: Trình cho Hội Thánh – Nếu vẫn không có sự thay đổi, Hội Thánh phải can thiệp với thẩm quyền từ Chúa.
• Mục tiêu: Sự phục hồi – Dù bước cuối cùng là loại trừ, mục đích vẫn là để người đó nhận ra lỗi lầm và quay trở lại.

3. Tha Thứ – Chìa Khóa Của Hòa Giải

Không có sự tha thứ, xung đột không thể được giải quyết triệt để. Kinh Thánh nhấn mạnh:

• Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy (Cô-lô-se 3:13).
• Chúa Giê-xu dạy tha thứ không giới hạn: “Không phải bảy lần, nhưng bảy mươi lần bảy.” (Ma-thi-ơ 18:22).
• Ngụ ngôn về đầy tớ không có lòng thương xót (Ma-thi-ơ 18:23-35) cảnh báo nghiêm khắc về việc không tha thứ sau khi đã được tha thứ.
• Nếu anh em không tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi cũng sẽ không tha lỗi cho anh em (Ma-thi-ơ 6:15).
• Hãy ở với nhau cách nhân từ, thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ cho anh em trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 4:32).

Tha thứ không phủ nhận tội lỗi, cũng không nhất thiết đồng nghĩa với việc phục hồi lòng tin ngay lập tức; nhưng đó là sự buông bỏ quyền trả thù và trao phán xét cho Đức Chúa Trời.

4. Xung Đột Trong Hội Thánh Và Sự Dàn Xếp Cơ Đốc

Khi xung đột xảy ra giữa các tín hữu, Kinh Thánh khuyên nên giải quyết trong phạm vi Hội Thánh:

“Khi trong anh em có sự kiện cáo nhau, sao dám đem kiện trước mặt người không công bình, mà chẳng đem kiện trước mặt các thánh đồ?... Thật vậy, giữa anh em có sự kiện cáo nhau, ấy là đã thất bại rồi. Sao chẳng chịu thua thiệt? Sao chẳng chịu chịu trái?” (1 Cô-rinh-tô 6:1,7)

Phao-lô khuyên tìm người khôn ngoan trong Hội Thánh để phân xử, và sẵn sàng chịu thiệt thòi vì danh Chúa. Điều này thể hiện tinh thần hy sinh và ưu tiên hiệp một.

Một gương mẫu khác là Hội đồng Giê-ru-sa-lem (Công vụ 15) giải quyết xung đột giáo lý bằng cách họp nhau, lắng nghe, căn cứ Kinh Thánh và sự hướng dẫn của Đức Thánh Linh.

Đối với những người gây chia rẽ, Kinh Thánh dạy: “Sau lần thứ nhất và thứ hai khuyên bảo, hãy lánh xa người phân rẽ” (Tít 3:10), nhưng vẫn với hy vọng họ sẽ ăn năn.

5. Nền Tảng: Hòa Giải Với Đức Chúa Trời

Trước khi chúng ta có thể hòa giải với người khác, chúng ta cần được hòa giải với Đức Chúa Trời qua Chúa Giê-xu Christ:

“Mọi điều đó đến bởi Đức Chúa Trời, Ngài đã nhờ Đấng Christ mà làm cho chúng ta được hòa giải với Ngài, và giao chức vụ hòa giải cho chúng ta. Ấy là Đức Chúa Trời đã ở trong Đấng Christ, làm cho thế gian được hòa giải với Ngài, không kể tội lỗi của họ, và đã giao cho chúng ta chức vụ hòa giải.” (2 Cô-rinh-tô 5:18-19)

Sự hòa giải này ban cho chúng ta năng quyền và trách nhiệm trở nên những sứ giả hòa giải. Khi kinh nghiệm ân điển tha thứ của Đức Chúa Trời, chúng ta có khả năng tha thứ và hàn gắn mối quan hệ với người khác.

6. Khôn Ngoan Của Chúa Trong Việc Giải Quyết Xung Đột

Sách Châm Ngôn và các sách khác cung cấp nhiều lời khuyên thực tế:

• Lời đáp êm nhẹ làm nguôi cơn giận; Còn lời xẳng xớm trêu thạnh nộ thêm (Châm Ngôn 15:1).
• Người khôn ngoan tìm kiếm nhiều mưu cầu; Còn sự hủy diệt giáng trên kẻ chẳng lo liệu (Châm Ngôn 11:14).
• Ví bằng không có sự bàn luận, các mưu kế đều phải phá; Nhưng nhờ nhiều mưu sĩ, mưu kế được thành (Châm Ngôn 15:22).
• Khởi đầu tranh cạnh khác nào mở miệng nước; Vậy hãy thôi đi trước khi cãi lẫy bùng lên (Châm Ngôn 17:14).

Ngoài ra, trái của Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23) – yêu thương, vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ – là những đức tính cần có khi giải quyết xung đột. Khi chúng ta sống bởi Thánh Linh, Ngài ban cho chúng ta sự khôn ngoan và kiềm chế để xử lý các tình huống căng thẳng.

7. Áp Dụng Thực Tiễn Trong Đời Sống Hằng Ngày

Dưới đây là những bước cụ thể giúp bạn áp dụng nguyên tắc Kinh Thánh vào việc giải quyết xung đột:

1. Tự xét mình trước: “Sao ngươi dòm thấy cái rác trong mắt anh em ngươi, mà chẳng thấy cây đà trong mắt mình?” (Ma-thi-ơ 7:3). Hãy cầu xin Chúa chỉ ra phần lỗi của mình và ăn năn.
2. Cầu nguyện: Dâng xung đột lên Chúa, xin bình an và khôn ngoan (Phi-líp 4:6-7). Cầu nguyện cho người kia, xin Chúa thay đổi cả hai.
3. Chọn thời điểm và lời nói: “Lời nói anh em phải có ân hậu theo luôn, và nêm thêm muối, hầu cho anh em biết nên đối đáp với mỗi người là thể nào.” (Cô-lô-se 4:6). Nói sự thật trong tình yêu thương (Ê-phê-sô 4:15).
4. Thực hành lắng nghe tích cực: “Hãy mau nghe, chậm nói, chậm giận.” (Gia-cơ 1:19). Ghi nhận cảm xúc và quan điểm của người khác.
5. Biết bỏ qua lỗi nhỏ: “Sự khôn ngoan của người làm cho chậm giận, Và sự vinh hiển của người là bỏ qua sự phạm thượng.” (Châm Ngôn 19:11). Yêu thương che đậy muôn tội (1 Phi-e-rơ 4:8).
6. Giải quyết nhanh chóng: Đừng để mặt trời lặn trong cơn giận (Ê-phê-sô 4:26). Hòa giải càng sớm càng tốt.
7. Tìm người hòa giải: Nếu không thể tự giải quyết, hãy nhờ người trung gian khôn ngoan, trưởng thành thuộc linh (Ma-thi-ơ 18:16).
8. Tha thứ và buông bỏ: Dù người kia không ăn năn, bạn vẫn có thể tha thứ trong lòng và phó thác cho Chúa (Rô-ma 12:19).
9. Ưu tiên hiệp một: “Hãy chuyên giữ sự hiệp một của Thánh Linh bởi sự hòa bình gắn liền.” (Ê-phê-sô 4:3). Hãy làm mọi cách để duy trì mối thông công.

8. Kết Luận

Kinh Thánh cung cấp một lộ trình rõ ràng để giải quyết xung đột: bắt đầu từ tấm lòng yêu thương, sự khiêm nhường và sẵn sàng tha thứ. Khi chúng ta noi gương Chúa Giê-xu – Đấng đã chết để hòa giải chúng ta với Đức Chúa Trời – chúng ta có thể trở nên những người hòa giải trong thế giới đầy chia rẽ này. Hãy nhớ lời chúc phước: “Phước cho những kẻ làm cho người hòa thuận, vì sẽ được gọi là con Đức Chúa Trời!” (Ma-thi-ơ 5:9). Nguyện mỗi chúng ta sống như những con cái của Ngài, nỗ lực mang lại sự hòa giải và hòa bình trong mọi mối quan hệ.