Kinh Thánh nói gì về sự nhút nhát / tính rụt rè?

Trong hành trình đức tin, nhiều Cơ Đốc nhân trung tín phải vật lộn với một đối thủ thầm lặng nhưng có sức ảnh hưởng lớn: sự nhút nhát hay tính rụt rè. Cảm giác này không đơn thuần chỉ là một đặc điểm tính cách, mà đôi khi nó trở thành một bức tường ngăn cản chúng ta bước đi trong sự kêu gọi và chức vụ Chúa dành riêng. Kinh Thánh, với sự khôn ngoan thâm sâu và thực tế, không lảng tránh chủ đề này. Thay vào đó, Kinh Thánh trình bày một cái nhìn toàn diện—từ việc thừa nhận sự yếu đuối tự nhiên của con người cho đến lời hứa về quyền năng biến đổi của Đức Chúa Trời.

Trước hết, cần hiểu rõ thuật ngữ. Trong tiếng Hy Lạp (ngôn ngữ Tân Ước), từ chính được dùng để mô tả tâm trạng này là "deilia" (δειλία), mang nghĩa "sự hèn nhát, sợ hãi, nhút nhát". Từ này xuất hiện trong 2 Ti-mô-thê 1:7: "Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát (deilia), bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình yêu thương và có tiết độ." Ở đây, "deilia" được đặt đối lập trực tiếp với quyền năng, tình yêu thương và sự tự chủ đến từ Thánh Linh của Đức Chúa Trời. Điều này cho thấy, trong bối cảnh thuộc linh, sự nhút nhát có thể trở thành một trở ngại khi nó bắt nguồn từ sự không tin cậy, làm tê liệt đức tin và ngăn cản sự vâng lời.

Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng ghi lại nhiều nhân vật trung tín của Đức Chúa Trời, những người ban đầu bày tỏ sự rụt rè, thiếu tự tin về khả năng bản thân. Đây không phải là tội lỗi, mà là sự thừa nhận thành thực về giới hạn của con người. Vấn đề then chốt nằm ở phản ứng của họ trước lời kêu gọi của Đức Chúa Trời: họ chọn vâng lời dựa trên lời hứa của Ngài hay để sự sợ hãi đẩy lùi mình?

1. Môi-se (Xuất Ê-díp-tô Ký 3-4): Được kêu gọi từ bụi gai cháy, phản ứng của Môi-se là một chuỗi những lời biện minh đầy rụt rè: "Tôi là ai, mà dám đến cùng Pha-ra-ôn?" (3:11); "Nhưng nếu họ chẳng tin...?" (4:1); "Tôi chẳng có tài ăn nói..." (4:10). Cuối cùng, ông thưa thẳng: "Ôi! Lạy Chúa, xin Chúa sai người khác..." (4:13). Từ ngữ Hê-bơ-rơ diễn tả tâm trạng Môi-se là "kaved peh" (כְּבַד־פֶּה) và "kaved lashon" (כְּבַד לָשׁוֹn) (4:10), nghĩa đen là "miệng nặng nề, lưỡi nặng nề", ám chỉ sự không lưu loát, thiếu tự tin trong lời nói. Đức Chúa Trời không phủ nhận điểm yếu của Môi-se, nhưng Ngài hứa: "Ta sẽ ở cùng miệng ngươi" (4:12). Bài học ở đây là Đức Chúa Trời không tìm kiếm những con người tài năng sẵn có, mà tìm kiếm những tấm lòng sẵn sàng vâng lời. Quyền năng thuộc về Ngài, không thuộc về khả năng của chúng ta.

2. Ghít-ôn (Các Quan Xét 6): Khi thiên sứ Đức Giê-hô-va hiện ra và gọi ông là "người dõng sĩ", Ghít-ôn đã đáp lại bằng sự tự ti và hoài nghi về hoàn cảnh hiện tại của dân tộc (6:13). Ông nói: "Ôi! Hỡi Chúa, tôi lấy chi mà giải cứu Y-sơ-ra-ên? Nầy, trong chi phái tôi, tôi là kẻ rất hèn mọn, và trong nhà cha tôi, tôi là đứa rất nhỏ." (6:15). Từ "hèn mọn" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "dal" (דַּל), chỉ sự thấp kém, yếu đuối về địa vị và ảnh hưởng. Đức Chúa Trời không tranh luận với ông về thân thế, mà tuyên bố: "Ta sẽ ở cùng ngươi" (6:16). Điều kiện tiên quyết cho chiến thắng không phải là lòng can đảm bẩm sinh của Ghít-ôn, mà là sự hiện diện của Đức Giê-hô-va.

3. Tiên Tri Giê-rê-mi (Giê-rê-mi 1): Khi được gọi làm tiên tri, Giê-rê-mi đã phản ứng: "Ôi! Hỡi Chúa Giê-hô-va, nầy tôi chẳng biết nói chi, vì tôi là con trẻ." (1:6). Từ "con trẻ" ("na'ar" (נַעַר)) không nhất thiết chỉ tuổi tác mà còn chỉ sự thiếu kinh nghiệm, non nớt. Đức Chúa Trời không bác bỏ cảm nhận của ông, nhưng Ngài ban hai lẽ thật quyền năng: (1) "Ngươi sẽ đi khắp nơi ta sai ngươi" – thẩm quyền đến từ sự sai phái; (2) "Chớ sợ vì mặt họ, vì ta ở cùng ngươi đặng giải cứu ngươi" (1:8) – sự hiện diện bảo vệ của Ngài. Hơn nữa, Ngài chạm đến miệng ông và ban Lời Ngài vào trong ông (1:9).

Phân tích trên cho thấy một mô hình lặp đi lặp lại: Sự thừa nhận yếu đuối + Lời hứa hiện diện của Đức Chúa Trời + Sự vâng lời = Khải thắng vinh hiển. Điều này được tóm gọn tuyệt vời trong lời của Phao-lô: "Hãy xem sự kêu gọi của anh em, thưa anh em, chẳng có nhiều người khôn ngoan theo xác thịt, chẳng nhiều người quyền thế, chẳng nhiều người sang trọng. Nhưng Đức Chúa Trời đã chọn những điên dại trong thế gian để làm hổ thẹn những kẻ khôn ngoan... hầu cho không một xác thịt nào khoe mình trước mặt Đức Chúa Trời." (1 Cô-rinh-tô 1:26-29).

Trọng tâm của Tân Ước chính là sự ban cho Đức Thánh Linh, Đấng biến đổi tấm lòng nhút nhát thành dũng sĩ cho Đấng Christ. Như đã trích dẫn, 2 Ti-mô-thê 1:7 là câu Kinh Thánh then chốt: "Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát (deilia), bèn là tâm thần mạnh mẽ (dynamis - δύναμις, quyền năng), có tình yêu thương (agape - ἀγάπη) và có tiết độ (sophronismos - σωφρονισμός, sự tự chủ, tỉnh táo)." Đây không phải là một mệnh lệnh "hãy tự mình can đảm lên!", mà là một tuyên bố về bản chất mới mà Cơ Đốc nhân đã nhận được. Thánh Linh của Đức Chúa Trời trong chúng ta là Thánh Linh của quyền năng, tình yêu và sự tự chủ.

Phao-lô cầu nguyện cho tín hữu Ê-phê-sô được "giội trong lòng bởi quyền phép Ngài, đến nỗi được nên mạnh mẽ trong người ở bề trong" (Ê-phê-sô 3:16). Sự mạnh mẽ thật sự bắt đầu từ bên trong, nơi Thánh Linh ngự trị.

Làm thế nào để áp dụng những lẽ thật này vào đời sống hằng ngày?

1. Thừa Nhận và Dâng Điểm Yếu Của Bạn Lên Cho Chúa: Đừng chối bỏ hoặc xấu hổ về sự rụt rè của mình. Hãy làm như Môi-se, Ghít-ôn, Giê-rê-mi: thành thật thưa với Chúa về nỗi sợ, sự thiếu tự tin của bạn. Sự cầu nguyện chân thành là bước đầu tiên để kinh nghiệm ân điển của Ngài. "Hỡi mọi người khó nhọc và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ." (Ma-thi-ơ 11:28).

2. Chuyển Đổi Tâm Trí Bằng Lời Chúa: Sự nhút nhát thường được nuôi dưỡng bởi những lời nói tiêu cực trong tâm trí: "Mình không làm được", "Người ta sẽ chê cười", "Mình chẳng có gì đặc biệt". Hãy thay thế những lời đó bằng Lời hứa của Đức Chúa Trời. Hãy ghi nhớ và suy ngẫm những câu như Giô-suê 1:9 ("Chớ có sợ, chớ ái ngại; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi vẫn ở cùng ngươi trong mọi nơi ngươi đi"), Phi-líp 4:13 ("Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi"), và đương nhiên, 2 Ti-mô-thê 1:7.

3. Hành Động Trong Đức Tin, Dù Cảm Xúc Vẫn Còn Sợ Hãi: Đức tin không phải là sự vắng mặt của sợ hãi, mà là sự vâng lời dù đang sợ hãi. Hãy bắt đầu bằng những bước nhỏ: chào một người lạ tại buổi nhóm, chia sẻ một điều nhỏ trong nhóm nhỏ, tình nguyện làm một việc vụ nho nhỏ trong Hội Thánh. Mỗi hành động vâng lời nhỏ là một sự hợp tác với Đức Thánh Linh, cho phép Ngài xây dựng "cơ bắp" đức tin và sự can đảm trong bạn.

4. Tập Trung Vào Người Khác và Sự Vinh Hiển Của Đấng Christ: Nỗi sợ hãi thường tập trung vào bản thân: "Họ sẽ nghĩ gì về tôi? Tôi sẽ thất bại thế nào?". Hãy cố ý chuyển sự chú ý sang người khác (tình yêu thương - agape) và sang sự vinh hiển của Đức Chúa Trời. Khi bạn chia sẻ Phúc Âm hoặc khích lệ ai đó, hãy nghĩ về phước hạnh mà họ có thể nhận được hơn là nghĩ về bản thân bạn. Như Phi-e-rơ và Giăng đã tuyên bố trước công luận: "Vì, về phần chúng tôi, chẳng có thể chẳng nói về những điều mình đã thấy và nghe." (Công vụ 4:20). Áp lực không còn ở họ nữa, mà ở sự thật bắt buộc phải được loan báo.

5. Sống Trong Sự Hiệp Một Với Hội Thánh: Đức Chúa Trời không kêu gọi chúng ta chiến đấu một mình. Tìm kiếm một vài người bạn đức tin tin cậy, chia sẻ cuộc đấu tranh của bạn và đề nghị họ cầu nguyện cho bạn. Sự cầu thay của Hội Thánh là vũ khí mạnh mẽ. Chính Chúa Giê-xu đã sai các môn đồ đi từng hai người (Mác 6:7). Sự hỗ trợ và trách nhiệm giải trình trong tình yêu thương có thể giúp chúng ta đứng vững.

Cuối cùng, nguồn gốc tối thượng của sự can đảm Cơ Đốc nằm nơi thập tự giá. Chính Chúa Giê-xu, trong thân thể con người, đã cầu nguyện trong sự sợ hãi đến đổ mồ hôi như huyết tại Ghết-sê-ma-nê (Lu-ca 22:44). Ngài hiểu nỗi sợ của chúng ta. Thế nhưng, "vì sự vui mừng đã đặt trước mặt Ngài" (Hê-bơ-rơ 12:2), Ngài đã vác thập tự giá, chịu sỉ nhục, và hoàn thành công cuộc cứu chuộc. Sự can đảm của Ngài nay được ban cho chúng ta qua Đức Thánh Linh.

Sự nhút nhát không phải là bản án chung thân. Nó là một nơi chốn nơi ân điển của Đức Chúa Trời có thể được bày tỏ cách trọn vẹn. Khi chúng ta nhận biết sự yếu đuối của mình, chúng ta mở cửa cho quyền năng của Ngài được tỏ ra (2 Cô-rinh-tô 12:9). Hãy bước đi bởi đức tin, không bởi xác thịt. Hãy nhớ rằng, Đấng đang kêu gọi bạn là trung tín, chính Ngài sẽ làm thành việc ấy (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:24). Bạn không cần phải trở nên một người hướng ngoại bẩm sinh; bạn chỉ cần là một tôi tớ vâng lời, để Đức Chúa Trời Toàn Năng thể hiện sự vĩ đại của Ngài qua sự khiêm nhường và lòng tin cậy của bạn.

“Ấy vậy, chúng tôi có lòng tin cậy, và thích lắm hơn là muốn lìa bỏ thân thể nầy đặng ở cùng Chúa. Vì vậy, hoặc ở trong thân thể nầy, hoặc lìa bỏ nó, chúng tôi cũng làm hết sức để được đẹp lòng Ngài.” (2 Cô-rinh-tô 5:8, Kinh Thánh Tân Ước - Bản Truyền Thống).