Danh Tiếng Theo Quan Điểm Kinh Thánh
Trong một thế giới đề cao hình ảnh cá nhân, lượt theo dõi (followers) và sự công nhận của xã hội, khái niệm “danh tiếng” thường bị thu hẹp thành sự nổi tiếng hoặc ấn tượng bề ngoài. Tuy nhiên, Kinh Thánh đưa ra một cái nhìn sâu sắc, đa chiều và vĩnh cửu về danh tiếng. Danh tiếng theo Kinh Thánh không phải là thứ ta tự tạo dựng, mà là hệ quả của mối tương giao với Đức Chúa Trời và cách sống trung tín của ta trước mặt Ngài và con người. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các nguyên tắc Kinh Thánh về danh tiếng, từ ngữ gốc, các ví dụ điển hình, những cảnh báo nguy hiểm, và cuối cùng là áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Khái Niệm và Từ Ngữ Gốc: “Danh” và “Tiếng”
Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Hebrew), từ chính cho “danh tiếng” là “shem” (שֵׁם), mang ý nghĩa rộng hơn chữ “name” trong tiếng Anh. “Shem” không chỉ là nhãn hiệu để gọi, mà còn bao hàm bản chất, đặc tính, quyền uy và danh tiếng của một cá nhân hay một thực thể. Kinh Thánh chép: “Danh tiếng hơn hết là của quí; Ân điển thà hơn bạc với vàng.”
(Châm Ngôn 22:1, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Ở đây, từ “danh tiếng” được dịch từ “shem tov” – một cái tên tốt, một danh tiếng tốt.
Trong Tân Ước, khái niệm về vinh quang hay sự tôn trọng thường được diễn tả bằng từ Hy Lạp “doxa” (δόξα). “Doxa” ban đầu có nghĩa là “ý kiến”, nhưng trong Kinh Thánh, nó thường mang nghĩa “vinh quang”, “sự vinh hiển”, đặc biệt là vinh quang thuộc về Đức Chúa Trời. Khi nói đến danh tiếng của con người, Kinh Thánh cảnh báo chống lại việc tìm kiếm “doxa” từ loài người thay vì từ Đức Chúa Trời (Giăng 12:43).
II. Danh Tiếng Tốt: Một Kho Báu Quý Giá
Kinh Thánh coi một danh tiếng tốt là tài sản vô giá, được xây dựng qua thời gian bằng sự khôn ngoan, chính trực và kính sợ Chúa.
- Quý hơn của cải vật chất: Như đã trích dẫn, Châm Ngôn 22:1 và Truyền Đạo 7:1 đều khẳng định:
“Danh thơm còn hơn dầu quí.”
Dầu thơm là vật có giá trị cao trong xã hội cổ đại, nhưng danh tiếng tốt còn quý giá hơn nhiều. Nó không thể mua được bằng tiền, mà chỉ có thể kiếm được qua đức hạnh. - Đến từ đức tính và hành động: Danh tiếng tốt là kết quả của một đời sống ngay thẳng.
“Người công bình ăn ở cách thanh liêm; Còn các con cái người ở sau người lấy làm có phước thay!”
(Châm Ngôn 20:7). Sự chính trực của một người không chỉ ban phước cho chính họ mà còn để lại di sản cho con cháu. - Gây dựng qua sự trung tín: Chúa Giê-xu dạy trong Lu-ca 16:10:
“Ai trung tín trong việc rất nhỏ, cũng trung tín trong việc lớn; ai bất nghĩa trong việc rất nhỏ, cũng bất nghĩa trong việc lớn.”
Danh tiếng về sự đáng tin cậy được xây từng viên gạch nhỏ trong đời sống hằng ngày.
III. Những Cạm Bẫy Nguy Hiểm Của Danh Tiếng Theo Thế Gian
Trong khi Kinh Thánh trân trọng danh tiếng tốt, nó cũng cảnh báo nghiêm khắc về việc theo đuổi danh tiếng vì những động cơ sai trái.
- Tìm vinh quang cho mình thay vì cho Đức Chúa Trời: Đây là cốt lõi của tội lỗi. Vua Nê-bu-cát-nết-sa tự hào về thành phố vĩ đại mình xây và bị Đức Chúa Trời hạ xuống, phải ăn cỏ như loài thú cho đến khi ông nhận biết
“Đấng Rất Cao cai trị trong nước của loài người, Ngài muốn ban cho ai tùy ý.”
(Đa-ni-ên 4:25). Vua Hê-rốt trong Công Vụ 12:21-23 bị dân chúng tung hô là tiếng của một thần, ông không nhường sự vinh quang cho Đức Chúa Trời nên lập tức bị thiên sứ của Chúa đánh và chết. - Sự kiêu ngạo đi trước sự sụp đổ:
“Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau, Và tánh tự cao đi trước sự sa ngã.”
(Châm Ngôn 16:18). Một danh tiếng được tô vẽ bằng sự tự cao sẽ không thể đứng vững. - Danh tiếng giả tạo: Chúa Giê-xu quở trách các thầy thông giáo và người Pha-ri-si vì họ
“làm mọi việc đều để cho người ta thấy”
(Ma-thi-ơ 23:5). Họ tìm kiếm danh tiếng từ sự sùng đạo bề ngoài, nhưng bên trong thì đầy dẫy sự giả hình. Danh tiếng đó vô giá trị trước mặt Đấng thấu suốt lòng người.
IV. Gương Mẫu Kinh Thánh: Danh Tiếng Đến Từ Sự Vâng Lời và Khiêm Nhường
Nhiều nhân vật Kinh Thánh có được danh tiếng tốt không phải vì họ tìm kiếm nó, mà vì họ trung tín với Đức Chúa Trời.
- Đa-vít: Ông được gọi là
“người vừa lòng ta [Đức Chúa Trời]”
(Công Vụ 13:22). Danh tiếng này không đến từ sự toàn hảo (vì ông phạm tội nặng nề), mà đến từ một tấm lòng ăn năn, kính sợ Chúa và luôn quay về với Ngài. - Giô-sép: Dù là nô lệ hay tù nhân, ông luôn được chủ và cai ngục giao phó mọi thứ vì họ thấy
“Đức Giê-hô-va ở cùng người; và mọi việc chi người làm, Đức Giê-hô-va đều khiến cho được thạnh vượng.”
(Sáng Thế Ký 39:3, 23). Danh tiếng đáng tin cậy và được Đức Chúa Trời ban phước của Giô-sép đi trước ông. - Chúa Giê-xu Christ – Gương Mẫu Tối Thượng: Ngài hoàn toàn trái ngược với thế gian.
“Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời,… song chính Ngài đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ… hạ mình xuống, vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự.”
(Phi-líp 2:6-8). Chúa Giê-xu từ bỏ mọi vinh quang thiên thượng. Vì sự vâng phục và hạ mình tuyệt đối đó,“Đức Chúa Trời đã đem Ngài lên rất cao, và ban cho Ngài danh trên hết mọi danh.”
(Phi-líp 2:9). Danh tiếng vĩ đại nhất trong lịch sử vũ trụ được ban cho Đấng khiêm nhường nhất.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Làm thế nào để chúng ta, trong thời đại của mạng xã hội và chủ nghĩa cá nhân, có thể sống theo nguyên tắc Kinh Thánh về danh tiếng?
- Tìm kiếm sự tôn vinh từ Đức Chúa Trời, không từ loài người: Căn bản nhất, chúng ta phải kiểm tra động cơ. Mỗi hành động, lời nói của chúng ta là để được người ta khen ngợi, hay để Đức Chúa Trời được vinh hiển? Chúa Giê-xu dạy:
“Hãy cẩn thận, đừng làm sự công bình mình trước mặt người ta, để cho họ thấy… bằng không, các ngươi chẳng được phần thưởng gì của Cha các ngươi ở trên trời.”
(Ma-thi-ơ 6:1). Hãy sống và phục vụ trong sự kín nhiệm, để Cha là Đấng thấy trong chỗ kín nhiệm sẽ thưởng cho. - Xây dựng danh tiếng trên sự chính trực và trung tín: Hãy là người giữ lời hứa, dù lời hứa nhỏ. Hãy trung thực trong công việc, ngay cả khi không ai giám sát. Hãy sống nhất quán, không có sự khác biệt giữa con người ở nhà thờ và con người ở chỗ làm, trên mạng xã hội và ngoài đời thực.
“Vậy, hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.”
(1 Cô-rinh-tô 10:31). - Để danh tiếng là kết quả, không phải mục tiêu: Đừng đặt mục tiêu “trở nên nổi tiếng vì đạo”. Thay vào đó, hãy đặt mục tiêu “yêu Chúa hết lòng và yêu người lân cận như chính mình” (Lu-ca 10:27). Một đời sống yêu thương, phục vụ và khiêm nhường tự nhiên sẽ để lại một dấu ấn tốt. Như bà Rút, bà không hề tính toán để có danh tiếng, nhưng sự trung tín và lòng hiếu thảo của bà đã trở thành câu chuyện được truyền tụng qua các thời đại.
- Gìn giữ danh tiếng như một sự quản lý: Chúng ta là đại sứ cho Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 5:20). Cách chúng ta sống ảnh hưởng đến danh tiếng của Hội Thánh và chính Danh của Chúa. Một hành vi thiếu khôn ngoan có thể khiến người khác nói phạm đến Danh Chúa (Rô-ma 2:24). Vì vậy, hãy sống cách cẩn trọng và khôn ngoan.
- Sẵn sàng chịu tổn thất danh tiếng vì cớ Phúc Âm: Đôi khi, việc trung thành với Chúa và Lời Ngài sẽ khiến chúng ta bị hiểu lầm, bị chế giễu, hoặc mất đi sự ủng hộ của người đời. Các sứ đồ đã từng bị đánh đòn và
“lấy làm hân hoan vì được kể là xứng đáng chịu nhục vì danh Đức Chúa Jêsus.”
(Công Vụ 5:41). Một danh tiếng tốt trước mặt Chúa quan trọng hơn mọi sự tán dương của thế gian.
Kết Luận
Kinh Thánh dạy rằng một danh tiếng tốt là kho báu quý giá, được xây dựng qua nhiều năm tháng sống chính trực, trung tín và kính sợ Chúa. Tuy nhiên, chúng ta được cảnh báo nghiêm khắc không được tìm kiếm sự vinh quang cho mình, vì đó là cạm bẫy của sự kiêu ngạo và sự hủy diệt. Con đường của Chúa Giê-xu – con đường từ bỏ chính mình, vâng phục và khiêm nhường – mới là con đường dẫn đến danh tiếng thật và vĩnh cửu.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi sống sao cho mọi vinh quang đều quy về Đức Chúa Trời. Hãy để danh tiếng cá nhân là kết quả phụ của một đời sống tôn vinh Chúa, chứ không phải là mục đích tối hậu. Cuối cùng, lời khen ngợi ngọt ngào nhất mà chúng ta có thể mong đợi chính là lời phán từ Chúa: “Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm; ngươi đã trung tín trong việc nhỏ, ta sẽ lập ngươi coi sóc việc lớn; hãy đến hưởng sự vui mừng của chúa ngươi.”
(Ma-thi-ơ 25:23). Mong ước lớn nhất của chúng ta là có được một danh tiếng tốt trong sổ sự sống của Chiên Con (Khải Huyền 21:27).