QAnon là gì và Cơ đốc nhân nên nhìn nhận thế nào?
Trong một thời đại thông tin bùng nổ và hỗn loạn, nhiều thuyết âm mưu (conspiracy theories) đã nổi lên, thu hút sự chú ý của đám đông, trong đó có không ít tín hữu Cơ đốc. Một trong những hiện tượng phức tạp và gây tranh cãi nhất thời gian gần đây là QAnon. Là những người tin theo Lẽ Thật đã được mặc khải trọn vẹn trong Kinh Thánh, chúng ta cần có cái nhìn sáng suốt, được soi dẫn bởi Lời Chúa và Thánh Linh Ngài, để phân biệt giữa sự thật và sự lừa dối, giữa sự hiểu biết thuộc linh và những lời đồn đại thuộc về thế gian.
QAnon bắt nguồn từ năm 2017 trên diễn đàn 4chan, với một cá nhân (hoặc nhóm) ẩn danh tự xưng là "Q", tuyên bố có quyền truy cập vào những thông tin mật cấp cao của chính phủ Mỹ. Hạt nhân của thuyết âm mưu này xoay quanh niềm tin rằng có một tổ chức ngầm toàn cầu (thường được mô tả là "phe tinh hoa thuộc đảng Dân chủ", "giới tinh hoa Hollywood", hay thậm chí được gán cho là "sâu bên trong Nhà nước Ngầm - The Deep State") đang thao túng thế giới, tham gia vào các hành vi tội ác ghê tởm như buôn bán tình dục trẻ em, thờ phượng Sa-tan, và uống máu người để trường sinh ("Adrenochrome"). QAnon tuyên bố rằng cựu Tổng thống Donald Trump được Chúa sai đến để chiến đấu chống lại lực lượng này, và một ngày nào đó, "Bão tố" (The Storm) sẽ ập đến, mọi tội ác sẽ được phơi bày và những kẻ xấu sẽ bị bắt giữ hàng loạt ("The Great Awakening").
Hệ thống niềm tin này đã phát triển thành một phong trào mang tính tôn giáo, với các yếu tố: một đấng cứu tinh (Trump), một cuộc chiến thiện-ác vũ trụ, một giai cấp tinh hoa độc ác, và lời hứa về một ngày phán xét và phục hưng vĩ đại. Nó đan xen giữa chính trị, tâm lý đám đông và những mảnh vỡ của niềm tin tôn giáo bị bóp méo.
Kinh Thánh không trực tiếp nói về QAnon, nhưng cung cấp những nguyên tắc vững chắc để chúng ta đánh giá mọi hệ tư tưởng và lời giảng dạy.
Chúa Giê-xu cảnh báo rõ ràng: "Hãy giữ, kẻo có kẻ dỗ dành các ngươi! Vì nhiều người sẽ mạo danh ta đến mà nói rằng: Ta là Đấng Christ; và sẽ dỗ dành nhiều kẻ... Nhiều tiên tri giả sẽ nổi lên và dỗ dành lắm kẻ"
(Ma-thi-ơ 24:4-5, 11). Sứ đồ Phao-lô cũng viết về thời kỳ cuối cùng: "Vì sẽ có một thời kia, người ta không chịu nghe đạo lành; nhưng vì họ ham nghe những lời êm tai, theo tư dục mà nhóm họp các giáo sư xung quanh mình, và bịt tai không nghe lẽ thật, mà xây hướng về chuyện huyễn"
(2 Ti-mô-thê 4:3-4). QAnon, với những lời tiên tri không tên, những dấu hiệu mơ hồ (drops), và lời hứa về sự thức tỉnh vĩ đại, đã trở thành một thứ "tin mừng giả" (another gospel), thu hút những người khao khát trật tự và ý nghĩa trong một thế giới hỗn loạn, nhưng lại không chỉ ra Đấng Christ là Cứu Chúa duy nhất.
Đặc biệt, trong 2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:9-12, Phao-lô mô tả về kẻ nghịch cùng Đấng Christ (Antichrist): "Sự đến của nó do công việc của Sa-tan, đủ mọi quyền phép, dấu kỳ, phép lạ giả dối, và đủ mọi phỉnh dỗ không công bình trong những kẻ hư mất... Vì vậy nên Đức Chúa Trời cho chúng nó mắc phải sự lầm lạc, đặng chúng nó tin theo sự dối trá, hầu cho hết thảy những kẻ chẳng tin lẽ thật, song chuộng sự không công bình, đều bị định phạt."
Đây là một sự mô tả chính xác về cơ chế của thuyết âm mưu: sử dụng những "phép lạ giả dối" (thông tin nửa thật nửa giả, được thần bí hóa), "phỉnh dỗ" (lời hứa về sự giải cứu và khải hoàn), và dẫn dắt người ta tin theo "sự dối trá" thay vì "lẽ thật" là Đấng Christ.
Trọng tâm của Phúc Âm là sự cứu rỗi toàn vẹn nhờ huyết của Đức Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá, và hy vọng về sự trở lại vinh hiển của Ngài để thiết lập vương quốc đời đời. QAnon lại chuyển hướng hy vọng đó vào một nhân vật chính trị, một cuộc "bão tố" thuộc về thế gian, và một sự "thức tỉnh" dựa trên thông tin mật. Điều này đi ngược lại hoàn toàn với lời dạy của sứ đồ: "Chớ để cho những kẻ kia cướp lấy phần thưởng của các ngươi, bởi lòng khiêm nhường và sự thờ lạy các thiên sứ, xây vào những sự mình xem thấy, không có ý vững vàng bởi Đấng Christ làm đầu"
(Cô-lô-se 2:18). Phao-lô cảnh báo về những triết lý "rỗng tuếch, theo lời truyền khẩu của loài người, sơ học của thế gian, không theo Đấng Christ"
(Cô-lô-se 2:8). QAnon chính là một thứ "triết lý rỗng tuếch" và "lời truyền khẩu" phức tạp, đánh vào sự tò mò và lo sợ, nhưng không đưa con người đến với Đấng Christ.
Văn hóa của QAnon thường khuyến khích việc "research" (tự nghiên cứu) để khám phá ra "sự thật" bị che giấu, nhưng trên thực tế, nó dẫn đến việc nghi ngờ mọi thứ trừ chính những thông điệp của Q. Điều này tạo ra một tinh thần ngờ vực, tố cáo và chia rẽ. Kinh Thánh dạy chúng ta phải thận trọng nhưng không được sống trong sự nghi ngờ và tố cáo không có căn cứ. Gia-cơ 4:11-12 cảnh báo: "Hỡi anh em, chớ nói xấu nhau. Ai nói xấu anh em mình hoặc cáo đoán anh em mình, là nói xấu luật pháp và cáo đoán luật pháp... Chỉ có một Đấng làm ra luật pháp và là quan án..."
Một đặc điểm khác là sự tự tôn về mặt thiêng liêng: những người theo QAnon thường cảm thấy mình là "người thức tỉnh", nắm giữ chân lý mà số đông còn mê muội. Điều này trái ngược với đức tính khiêm nhường mà Kinh Thánh dạy dỗ (Phi-líp 2:3).
Vậy, với tư cách là Cơ đốc nhân, chúng ta phải ứng phó thế nào trong một thế giới đầy thuyết âm mưu như QAnon?
1. Lấy Đấng Christ và Kinh Thánh Làm Trung Tâm Cho Mọi Hiểu Biết: Hy vọng tối hậu của chúng ta không nằm trong các diễn biến chính trị, hay những cuộc "bão tố" nào trên đất. Hy vọng của chúng ta là "sự trông cậy về sự sống đời đời, là sự sống mà Đức Chúa Trời không thể nói dối đã hứa từ muôn đời về trước"
(Tít 1:2). Hãy dành thì giờ nghiên cứu Lời Chúa sâu nhiệm hơn là "research" những thuyết âm mưu. "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình"
(2 Ti-mô-thê 3:16).
2. Rèn Luyện Tư Duy Phân Biệt (Discernment) Thuộc Linh: Đừng tin mọi lời đồn hay thông tin gây sốc. Hãy làm theo lời dạy trong 1 Giăng 4:1: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng; vì có nhiều tiên tri giả đã hiện ra trong thiên hạ."
Thử nghiệm mọi lời giảng dạy dựa trên: (a) Có tôn cao Đấng Christ là Chúa và Cứu Chúa không? (b) Có phù hợp với toàn bộ sứ điệp của Kinh Thánh không? (c) Có đưa đến sự bình an, yêu thương và gây dựng không, hay gây ra sợ hãi, ngờ vực và chia rẽ?
3. Cẩn Trọng Với Thông Tin Trên Mạng Xã Hội: Mạng xã hội là mảnh đất màu mỡ cho thuyết âm mưu lan truyền. Hãy "giữ cái lương tâm tốt"
(1 Phi-e-rơ 3:16) trong việc tiếp nhận và chia sẻ thông tin. Đừng vội vàng chia sẻ những điều chưa được kiểm chứng, dù nó có vẻ "ủng hộ" quan điểm của chúng ta. Hãy là người rao truyền Phúc Âm, chứ không phải rao truyền sự sợ hãi.
4. Cầu Nguyện Cho Sự Khôn Ngoan Đến Từ Trên Cao: Gia-cơ 1:5 hứa: "Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho."
Trong thời đại thông tin phức tạp, chúng ta cần sự khôn ngoan thiên thượng để phân biệt thật - giả, để biết nơi nào cần đầu tư thời gian và năng lực thuộc linh.
5. Tập Trung Vào Sứ Mệnh Thật Sự của Hội Thánh: Thay vì bị cuốn vào những cuộc chiến trên mạng về thuyết âm mưu, hãy dành năng lượng cho đại mạng lệnh của Chúa Giê-xu: "Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ, và dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi"
(Ma-thi-ơ 28:19-20). Sứ mệnh của chúng ta là rao giảng Phúc Âm cứu rỗi và môn đồ hóa, không phải là giải mã những thông điệp bí ẩn.
QAnon là một hiện tượng phức tạp, phản ánh sự khao khát công lý và trật tự của con người trong một thế giới bất toàn, nhưng nó đã cung cấp một câu trả lời sai lầm và nguy hiểm. Nó là một "tin mừng giả", thay thế Đấng Christ bằng một đấng cứu tinh chính trị, thay thế thập tự giá bằng một "cơn bão tố", và thay thế đức tin bằng sự ngờ vục. Là Cơ đốc nhân, chúng ta được kêu gọi đứng vững trên nền tảng Lẽ Thật không hề thay đổi của Kinh Thánh. Hãy để lòng trí mình được Đấng Christ, là Lẽ Thật (Giăng 14:6), chiếm hữu và cai trị. Trong mọi sự, hãy tìm kiếm Nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài trước hết (Ma-thi-ơ 6:33), và đặt trọn hy vọng vào ngày Chúa Giê-xu Christ, Vua của muôn vua, sẽ trở lại trong vinh hiển - đó mới là "Sự Thức Tỉnh Vĩ Đại" thật sự mà mọi tín hữu chúng ta trông đợi.
"Đức Chúa Giê-xu Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi." (Hê-bơ-rơ 13:8)