Chúa có mong đợi chúng ta có đức mù quáng không?

Trong hành trình đức tin, nhiều Cơ Đốc nhân chân thành thắc mắc: “Có phải Chúa muốn tôi tin Ngài một cách mù quáng, gác lại mọi lý trí và nghi vấn?” Quan niệm về “đức tin mù quáng” thường bị hiểu lầm và đôi khi bị gán ghép một cách sai lạc cho niềm tin Cơ Đốc. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá bản chất thật sự của đức tin mà Đức Chúa Trời mong đợi nơi con cái Ngài.

Trước hết, cần phân biệt rõ ràng:

1. Đức tin mù quáng (Blind Faith): Là niềm tin không dựa trên bất kỳ bằng chứng, lý lẽ hay cơ sở nào. Nó đòi hỏi sự vâng phục tuyệt đối mà không cần biết, không cần hỏi, và không có nền tảng. Đây thường là đặc điểm của các giáo phái hoặc hệ thống tín ngưỡng mang tính áp đặt.

2. Đức tin theo Kinh Thánh (Biblical Faith): Kinh Thánh định nghĩa: “Vả, đức tin là sự biết chắc vững vàng của những điều mình đang trông mong, là bằng cớ của những điều mình chẳng xem thấy.” (Hê-bơ-rơ 11:1). Từ “biết chắc vững vàng” trong nguyên văn Hy Lạp là “hypostasis” (ὑπόστασις), có nghĩa là “bản chất thực tại,” “sự đảm bảo chắc chắn.” Còn “bằng cớ” là “elegchos” (ἔλεγχος), có nghĩa là “bằng chứng thuyết phục.” Như vậy, đức tin Cơ Đốc không phải là sự tin tưởng vu vơ, mà là sự xác tín dựa trên những bằng chứng đáng tin cậy và thực tại vững chắc về Đức Chúa Trời.

Kinh Thánh trình bày một Đức Chúa Trời không bao giờ yêu cầu con người tin Ngài mà không cho họ cơ sở để tin. Ngài luôn hành động trong lịch sử và bày tỏ chính mình.

- Trong Cựu Ước: Ngài bày tỏ quyền năng qua các phép lạ (10 tai vạ tại Ai Cập - Xuất Ê-díp-tô Ký 7-12), qua lời tiên tri ứng nghiệm (hàng trăm lời tiên tri về Đấng Mê-si), và qua sự tể trị của Ngài trong lịch sử các dân tộc. Dân Y-sơ-ra-ên tin CHÚA vì họ “đã thấy tận mắt” những việc lớn lao Ngài làm (Phục-truyền Luật-lệ Ký 4:34-35).

- Trong Tân Ước: Sự giáng sinh, chức vụ, sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ là những sự kiện lịch sử được chứng kiến và ghi chép bởi các nhân chứng. Sứ đồ Phi-e-rơ tuyên bố: “Vả, chúng ta chẳng phải tin theo những chuyện khéo đặt để, nhưng đã từng thấy tận mắt sự oai nghiêm của Ngài.” (II Phi-e-rơ 1:16). Đặc biệt, sự phục sinh – nền tảng của đức tin – được củng cố bằng nhiều bằng chứng: ngôi mộ trống, hiện ra với hơn 500 người (I Cô-rinh-tô 15:3-8).

Kinh Thánh không tôn vinh sự ngu dốt hay khinh thường lý trí. Trái lại, Chúa Giê-xu phán: “Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức mà kính mến Chúa là Đức Chúa Trời ngươi.” (Mác 12:30). “Hết trí khôn” (“dianoia” - διάνοια) nghĩa là dùng toàn bộ khả năng suy nghĩ, phân tích, hiểu biết của mình.

Chúa Giê-xu thường khích lệ người ta suy xét và dùng lý trí để nhận biết lẽ thật:

- “Sao các ngươi không tự mình xét đoán điều lành?” (Lu-ca 12:57).

- Ngài đáp ứng sự nghi ngờ của Giăng Báp-tít bằng cách chỉ ra các bằng chứng về chức vụ của Ngài (chữa lành, rao giảng) rồi nói: “Phước cho ai chẳng vấp phạm vì cớ ta!” (Ma-thi-ơ 11:4-6). Ngài không quở trách sự nghi ngờ, mà cung cấp dữ kiện.

- Với người nghi ngờ Thô-ma, Chúa Giê-xu đã cho ông kiểm chứng (Giăng 20:27). Đức tin sau đó của Thô-ma là kết quả của sự gặp gỡ với bằng chứng hữu hình. Chúa phán: “Vì ngươi đã thấy ta, nên ngươi tin. Phước cho những kẻ chẳng từng thấy mà đã tin vậy!” (Giăng 20:29). Lời này không cổ vũ đức tin mù, mà tán dương đức tin dựa trên lời chứng đáng tin của các sứ đồ (xem Giăng 20:30-31).

Đức tin Cơ Đốc có đối tượng (Chúa Giê-xu Christ) và nội dung (lẽ thật được mặc khải trong Kinh Thánh). Chúng ta được kêu gọi để:

1. Tin Cậy vào một Con Người (Chúa Cứu Thế Giê-xu): Đây là mối quan hệ. Chúng ta giao phó đời sống mình cho Ngài dựa trên nhân cách đáng tin cậy, sự hy sinh và quyền năng phục sinh của Ngài. Như Áp-ra-ham, “tin cậy Đức Chúa Trời, và điều đó kể là công bình cho người” (Rô-ma 4:3). Sự tin cậy này vượt trên sự hiểu biết đầy đủ, nhưng không phải là vô căn cứ. Áp-ra-ham đã có lịch sử đi với Đức Chúa Trời, đã biết tiếng Ngài và quyền năng Ngài.

2. Tin Nhận những Lẽ Thật (Giáo Lý): Chúng ta tin Kinh Thánh là Lời Đức Chúa Trời. Nhưng niềm tin này không mù quáng. Nó dựa trên sự xem xét các bằng chứng về sự chính xác lịch sử, sự ứng nghiệm tiên tri, sự thống nhất kỳ diệu, và quyền năng biến đổi của Kinh Thánh. Phao-lô khẳng định: “Đức tin đến bởi sự người ta nghe, mà người ta nghe, là khi lời của Đấng Christ được rao giảng.” (Rô-ma 10:17). Đức tin nảy sinh từ việc lắng nghe và tiếp nhận sứ điệp có nội dung.

Đức tin chân chính không miễn nhiễm với câu hỏi hay thử thách. Các anh hùng đức tin trong Hê-bơ-rơ đoạn 11 cũng trải qua những lúc nghi ngờ, sợ hãi và không hiểu (như Áp-ra-ham, Môi-se, Ghi-đê-ôn). Đức Chúa Trời đủ lớn để đón nhận những thắc mắc chân thành của chúng ta. Điều Ngài ghét là sự cứng lòng, không chịu tin ngay cả khi đã thấy bằng chứng (Giăng 12:37), chứ không phải sự tìm kiếm, vật lộn để hiểu.

Sách Gióp là một minh họa mạnh mẽ. Gióp không hiểu tại sao mình khổ, ông chất vấn Chúa quyết liệt. Cuối cùng, Đức Chúa Trời không trả lời trực tiếp câu hỏi “tại sao”, nhưng Ngài bày tỏ chính mình Ngài - quyền năng, sự khôn ngoan và chủ quyền tối cao của Ngài (Gióp 38-41). Đức tin của Gióp được tinh luyện không phải bằng câu trả lời, mà bằng sự gặp gỡ với Đấng đáng tin cậy. Ông thốt lên: “Tôi lấy tai nghe tiếng Chúa, nhưng bây giờ, mắt tôi được thấy Chúa.” (Gióp 42:5). Đức tin từ chỗ nghe (“truyền khẩu”) tiến đến chỗ thấy (“kinh nghiệm cá nhân”).

Vậy, làm thế nào để có một đức tin vững vàng, sáng suốt, không mù quáng trong đời sống hằng ngày?

1. Ghi Nhớ và Suy Gẫm Lời Chúa: Đức tin được nuôi dưỡng qua Lời Chúa. “Như vậy, đức tin đến bởi sự nghe, mà sự nghe đến bởi lời của Đức Chúa Trời.” (Rô-ma 10:17). Hãy nghiên cứu Kinh Thánh cách có hệ thống, tìm hiểu bối cảnh, văn mạch và ý nghĩa thật.

2. Không Ngừng Học Hỏi: Đừng sợ đặt câu hỏi. Tìm kiếm những nguồn giải kinh tin cậy, sách vở lành mạnh để hiểu sâu hơn về đức tin. Như người Bê-rê, “sẵn lòng chịu lấy lời, ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng.” (Công vụ 17:11). Họ được khen vì dùng trí khôn để kiểm chứng.

3. Cầu Nguyện với Sự Thành Thật: Mang mọi nghi ngờ, thắc mắc đến với Chúa trong sự cầu nguyện. Hãy nói như người cha đứa trẻ bị kinh phong: “Tôi tin; xin Chúa giúp đỡ trong sự không tin của tôi!” (Mác 9:24).

4. Nhìn Xem Chúa Hành Động trong Đời Sống: Ghi nhật ký về những lời cầu nguyện được nhậm, sự dẫn dắt và cung ứng của Ngài. Kinh nghiệm cá nhân về sự thành tín của Chúa là một bằng chứng mạnh mẽ củng cố đức tin.

5. Giao Lưu với Hội Thánh: Lắng nghe những lời chứng về đức tin từ các anh chị em trưởng thành. “Sự cảm thông của thánh đồ” (Bài Tín Điều Các Sứ Đồ) giúp chúng ta không cô lập trong sự nghi ngờ.

Chúa không mong đợi chúng ta có một đức tin mù quáng. Ngài là Đức Chúa Trời của chân lý, Đấng mời gọi chúng ta: “Hãy đến, chúng ta hãy biện luận cùng nhau.” (Ê-sai 1:18). Đức tin mà Ngài ban tặng và tán thưởng là một đức tin sáng tỏ – một sự xác tín sâu sắc, được xây dựng trên nền tảng vững chắc của Lời Ngài (mặc khải), công việc Ngài trong lịch sử (bằng chứng), và mối quan hệ cá nhân với Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ.

Đức tin ấy dùng hết trí khôn để tìm hiểu, nhưng cuối cùng lại vươn xa hơn những gì trí khôn có thể với tới. Nó dựa trên bằng chứng, nhưng lại dẫn chúng ta đến chỗ tin cậy vào Đấng vô hình. Nó không phủ nhận câu hỏi, nhưng tìm kiếm câu trả lời trong chính Đấng Christ, “là đường, là lẽ thật, và là sự sống.” (Giăng 14:6).

Hãy mạnh dạn bước đi trong đức tin sáng suốt ấy, luôn sẵn sàng tra xem Lời Chúa, chất vấn trong sự tôn kính, và cuối cùng, giao phó trọn vẹn đời sống mình cho Đấng đã chứng minh tình yêu Ngài cách rõ ràng nhất trên thập tự giá. Đó mới chính là đức tin đẹp lòng Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 11:6).