Các thực thể tâm linh là gì?

Trong thế giới quan Cơ Đốc giáo, hiện hữu không chỉ giới hạn trong những gì mắt thấy, tay chạm. Kinh Thánh mặc khải một thực tại phong phú và phức tạp hơn nhiều, nơi tồn tại các sinh thể có linh tính, hoạt động và tương tác trong một cõi thuộc linh vô hình nhưng rất thật. Hiểu biết đúng đắn về các thực thể tâm linh này không phải để thỏa mãn sự tò mò, mà là để xây dựng đức tin, trang bị cho cuộc chiến thuộc linh, và quan trọng nhất, để tôn cao Đấng Tạo Hóa – nguồn gốc của mọi sự sống.

Kinh Thánh khẳng định sự hiện hữu của thế giới tâm linh. Sứ đồ Phao-lô viết: “Vả, chúng tôi chẳng chiến đấu cùng thịt và huyết, bèn là cùng chủ quyền, cùng thế lực, cùng vua chúa của thế gian mờ tối nầy, cùng các thần dữ ở các miền trên trời.” (Ê-phê-sô 6:12). Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho “chủ quyền”, “thế lực” là archas và exousias, chỉ về các cấp bậc, thẩm quyền trong một hệ thống có tổ chức. Điều này cho thấy thế giới tâm linh không hỗn độn mà có trật tự, dù trật tự đó có thể đang nổi loạn chống nghịch Đức Chúa Trời.

Mọi thực thể tâm linh đều là thọ tạo. Chúng không đồng đẳng với Đức Chúa Trời, Đấng Tự Hữu Hằng Hữu. Chúa Giê-xu Christ, là Con Đức Chúa Trời, chính là Đấng sáng tạo nên mọi vật: “Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài, bất luận trên trời, dưới đất, vật thấy được, vật không thấy được, hoặc ngôi vua, hoặc quyền cai trị, hoặc chấp chính, hoặc cầm quyền, đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên.” (Cô-lô-se 1:16). Danh sách “ngôi vua, quyền cai trị…” ở đây chính là ám chỉ các cấp bậc thiên sứ. Chúng được dựng nên “bởi Ngài và vì Ngài”, nghĩa là mục đích tối hậu của chúng là làm vinh hiển Đấng Christ.

Kinh Thánh phân biệt rõ ràng giữa các loại thực thể tâm linh khác nhau, dựa trên bản chất, trạng thái và sự vâng phục của chúng đối với Đức Chúa Trời.

1. Thiên Sứ (Mal’ak / Angelos – Sứ Giả)

Từ Hê-bơ-rơ “Mal’ak” và Hy Lạp “Angelos” đều đơn giản có nghĩa là “sứ giả” hoặc “người được sai đi”. Điều này nói lên chức năng chính của họ: là những đầy tớ được sai đi để thi hành ý chỉ của Đức Chúa Trời.

• Bản chất: Thiên sứ là những thọ tạo có linh trí, ý chí và cảm xúc (II Sa-mu-ên 14:20; Lu-ca 15:10). Họ không có thân thể vật lý như con người, nhưng đôi khi có thể hiện ra trong hình dạng người (Sáng-thế Ký 19:1). Họ không kết hôn hay sinh sản (Ma-thi-ơ 22:30). Họ mạnh mẽ và vinh hiển (II Phi-e-rơ 2:11; Thi-thiên 103:20).
• Phân loại & Chức năng: Kinh Thánh cho thấy có nhiều loại thiên sứ với chức năng khác nhau:
  • Chê-ru-bim: Thường liên quan đến sự hiện diện vinh hiển và thánh khiết của Đức Chúa Trời, canh giữ (Sáng-thế Ký 3:24; hình chạm trên nắp thi ân – Xuất Ê-díp-tô Ký 25:18-20).
  • Sê-ra-phim: Được mô tả trong Ê-sai 6:2-3, có sáu cánh, chuyên chúc tụng sự thánh khiết của Đức Chúa Trời.
  • Tổng lãnh thiên sứ (Archangel): Như Mi-chen, là đấng chiến đấu cho dân Đức Chúa Trời (Đa-ni-ên 12:1; Giu-đe 1:9).
  • Thiên sứ canh giữ, truyền tin, giải cứu, thi hành sự phán xét: Vô số ví dụ xuyên suốt Kinh Thánh, từ việc truyền tin cho Ma-ri (Lu-ca 1:26-38), giải cứu Phi-e-rơ khỏi ngục (Công vụ 12:7), đến việc thi hành các tai vạ trong sách Khải Huyền.

2. Các Thực Thể Tâm Linh Sa Ngã: Sa-tan và Các Quỷ Sứ

Không phải mọi thực thể tâm linh đều trung thành. Kinh Thánh cho biết một cuộc nổi loạn đã xảy ra trong cõi thuộc linh.

• Nguồn gốc của Sa-tan: Ê-xê-chi-ên 28:12-19 (dù nói về vua Ty-rơ theo nghĩa đen) và Ê-sai 14:12-15 thường được xem là ám chỉ đến sự sa ngã của một thiên sứ vinh hiển, gọi là “Lu-xi-phe” (sao mai), vì lòng kiêu ngạo mà muốn bằng Đức Chúa Trời. Từ Hy Lạp “diabolos” (kẻ nói hành, kẻ kiện cáo) trở thành danh xưng chính của hắn – Ma quỷ. Hắn đã lôi kéo một phần ba các thiên sứ theo mình (Khải Huyền 12:4).
• Bản chất & Chiến thuật: Sa-tan là kẻ thù của Đức Chúa Trời và loài người (I Phi-e-rơ 5:8). Hắn là “kẻ cám dỗ” (Ma-thi-ơ 4:3), “kẻ nói dối và là cha sự nói dối” (Giăng 8:44), “kẻ kiện cáo anh em” (Khải Huyền 12:10). Các quỷ sứ (demons) là những thiên sứ sa ngã dưới quyền Sa-tan, chuyên gây áp bức, ám ảnh, lừa dối và phá hoại đời sống con người (Mác 5:1-13).
• Thẩm quyền của Cơ Đốc nhân: Chúa Giê-xu đã ban cho môn đồ quyền năng trên các tà linh (Lu-ca 10:19-20). Danh Ngài là quyền năng tối cao (Phi-líp 2:9-11). Sứ đồ Gia-cơ khẳng định: “Hãy phục Đức Chúa Trời, hãy chống trả ma quỉ, thì nó sẽ lánh xa anh em.” (Gia-cơ 4:7).

3. Linh Hồn Con Người: Thực Thể Tâm Linh Được Tạo Dựng Theo Hình Ảnh Đức Chúa Trời

Con người là tạo vật độc nhất, mang cả bản chất vật lý lẫn tâm linh. Kinh Thánh dùng nhiều từ để mô tả phần thuộc linh của con người:

• Linh (Ruach / Pneuma): Chỉ phần sự sống thiêng liêng, khả năng liên thông với Đức Chúa Trời (Truyền đạo 12:7; Gia-cơ 2:26).
• Hồn (Nephesh / Psyche): Chỉ toàn bộ con người sống động, bao gồm ý chí, tình cảm, lý trí (Sáng-thế Ký 2:7; Ma-thi-ơ 10:28).

Con người không chỉ là “xác thịt và huyết” mà còn có một thực thể tâm linh tồn tại sau khi thân thể chết đi (Lu-ca 16:19-31; II Cô-rinh-tô 5:8). Sự cứu rỗi trong Chúa Giê-xu Christ không chỉ tha tội mà còn phục hồi và bảo đảm sự sống đời đời cho linh hồn (Giăng 3:16; 10:28).

Hiểu biết về các thực thể tâm linh phải dẫn đến đời sống đức tin vững vàng và khôn ngoan.

1. Có Nhận Thức Đúng Đắn và Cân Bằng: Không nên quá ám ảnh, sợ hãi, cũng không nên phủ nhận hoặc xem thường thế giới tâm linh. Hãy tập trung vào Chúa, Đấng cai quản mọi quyền lực. “Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát, bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình yêu thương và dè giữ.” (II Ti-mô-thê 1:7).

2. Trang Bị Toàn Bộ Khí Giới Thuộc Linh: Ê-phê-sô 6:13-18 không phải là một ẩn dụ đẹp mà là mệnh lệnh chiến thuật. Mỗi món khí giới (lẽ thật, sự công bình, sự sẵn sàng của Tin Lành, đức tin, sự cứu rỗi, Lời Đức Chúa Trời, sự cầu nguyện) đều là phương tiện để đứng vững và chiến thắng. Việc học, ghi nhớ và sống theo Lời Chúa (gươm của Đức Thánh Linh) là vũ khí tấn công hữu hiệu nhất.

3. Sống Trong Quyền Năng và Sự Đầy Dẫy của Đức Thánh Linh: Đức Thánh Linh là chính Đức Chúa Trời ngự trong chúng ta. Ngài lớn hơn bất kỳ thế lực tối tăm nào (I Giăng 4:4). Một đời sống được Thánh Linh kiểm soát, bày tỏ các bông trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23), sẽ không còn chỗ cho các công việc của xác thịt và ảnh hưởng của tà linh.

4. Tập Trung vào Đấng Christ – Đấng Đã Chiến Thắng: Trọng tâm của đức tin chúng ta không phải là ma quỷ hay thiên sứ, mà là Chúa Giê-xu Christ, Đấng “đã truất bỏ các quyền cai trị cùng các thế lực, mà dùng thập tự giá chiến thắng chúng nó, và nộp ra tỏ tường cho thiên hạ xem.” (Cô-lô-se 2:15). Sự chết và sống lại của Ngài là chiến thắng quyết định. Chúng ta chiến đấu từ vị trí của người chiến thắng trong Ngài.

Thế giới các thực thể tâm linh là một phần trong sự sáng tạo của Đức Chúa Trời, phản ánh sự đa dạng và trật tự trong chương trình của Ngài. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi nhận biết thực tại này với tấm lòng khiêm nhường, tỉnh thức và vững vàng trong đức tin. Chúng ta không sợ hãi, vì Đấng ở trong chúng ta lớn hơn kẻ ở trong thế gian (I Giăng 4:4). Chúng ta cũng không chủ quan, vì biết rằng mình đang ở trong một trận chiến thuộc linh thật sự. Hãy sống mỗi ngày trong mối tương giao mật thiết với Chúa Giê-xu Christ, trang bị Lời Ngài, được Đức Thánh Linh dẫn dắt, và bước đi trong thẩm quyền mà Ngài đã ban cho, để qua đời sống chúng ta, Danh Chúa được tôn cao giữa mọi bậc cầm quyền, thế lực, không những trong đời nầy mà cũng trong đời hầu đến (Ê-phê-sô 1:21).