Thiên thần có thể chết không?

Trong thế giới tâm linh, thiên sứ là một đề tài luôn khơi gợi sự tò mò và thắc mắc. Nhiều người tự hỏi: “Thiên sứ có thể chết không?”. Để trả lời, chúng ta cần quay về Kinh Thánh – Lời Đức Chúa Trời – nơi mặc khải đầy đủ nhất về các thọ tạo thiêng liêng này. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá bản chất của thiên sứ, phân tích các phân đoạn Kinh Thánh liên quan, và đưa ra những ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân.

Thiên sứ là những thọ tạo thuộc linh, được Đức Chúa Trời dựng nên trước khi có loài người. Từ ngữ Hê-bơ-rơ mal’ak (מַלְאָךְ) và Hy Lạp angelos (ἄγγελος) đều mang nghĩa “sứ giả”. Họ là những sứ giả thiên thượng thi hành mệnh lệnh của Đức Chúa Trời (Thi Thiên 104:4; Hê-bơ-rơ 1:7,14).

Kinh Thánh dạy rõ rằng tất cả muôn vật đều được dựng nên bởi Chúa, bao gồm cả các thiên sứ: “Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài… hoặc trên trời, hoặc dưới đất, vật thấy được, vật không thấy được, hoặc ngôi vua, hoặc quyền cai trị, hoặc chấp chánh, hoặc cầm quyền, đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên” (Cô-lô-se 1:16). Sách Gióp cũng cho biết khi Chúa đặt nền trái đất, “các sao mai cùng hát hòa nhau, và các con trai Đức Chúa Trời cất tiếng reo mừng” (Gióp 38:7).

Thiên sứ là linh (spirit) – không có thân thể vật lý như con người, nhưng họ có thể hiện ra dưới hình dạng con người khi cần thiết (Sáng Thế Ký 19:1; Hê-bơ-rơ 13:2). Chúa Giê-su dạy rằng sau khi sống lại, con dân Chúa “không cưới vợ, gả chồng… nhưng giống như các thiên sứ trên trời” (Ma-thi-ơ 22:30). Điều này nhấn mạnh sự khác biệt về bản chất giữa loài người (có xác thịt) và thiên sứ (thuần linh).

Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần xem xét hai khía cạnh: (1) các thiên sứ trung thành phục vụ Đức Chúa Trời, và (2) các thiên sứ sa ngã (ma quỷ).

A. Các Thiên Sứ Trung Thành: Bất Tử

Trong đoạn Kinh Thánh Lu-ca 20:34-36, Chúa Giê-su giải thích về sự sống lại:

“Những người thuộc về đời nầy cưới vợ lấy chồng; song những người đáng được dự phần đời sau và đáng từ kẻ chết sống lại, thì không cưới vợ lấy chồng; vì họ sẽ không chết được nữa, giống như các thiên sứ, và là con của Đức Chúa Trời, tức là con của sự sống lại.” (Lu-ca 20:34-36, Kinh Thánh Tin Lành 1925).

Ở đây, từ Hy Lạp dùng cho “không chết được nữa” là oude … dynantai apothanein – họ không có khả năng chết. Và Ngài nói rõ: “giống như các thiên sứ” (isaggeloi – bằng hoặc tương tự các thiên sứ). Như vậy, các thiên sứ không chết; họ bất tử.

Ngoài ra, không có bất kỳ câu Kinh Thánh nào mô tả một thiên sứ trung thành bị chết. Họ đã tồn tại từ buổi sáng thế và sẽ tiếp tục tồn tại đời đời để ca ngợi và phục vụ Đức Chúa Trời (Khải Huyền 5:11-12).

B. Các Thiên Sứ Sa Ngã: Hình Phạt Đời Đời

Ma quỷ vốn là những thiên sứ ban đầu đã phản loạn chống lại Đức Chúa Trời (Ê-sai 14:12-15; Ê-xê-chi-ên 28:12-17). Sa-tan và những kẻ theo nó đã bị đuổi khỏi thiên đàng và trở thành kẻ thù của Đức Chúa Trời và loài người. Nhưng liệu chúng có thể chết không?

Chúa Giê-su phán về số phận của ma quỷ: “Rồi Ngài sẽ phán cùng những người ở bên tả rằng: Hỡi kẻ bị rủa, hãy lui ra khỏi ta; đi vào lửa đời đời đã sắm sẵn cho ma quỷ và các sứ nó” (Ma-thi-ơ 25:41). Lửa đời đời này là hình phạt vĩnh viễn. Sách Khải Huyền mô tả chi tiết hơn:

“Ma quỷ, là đứa đã dỗ dành chúng, bị quăng xuống hồ có lửa và diêm, là nơi con thú và tiên tri giả cũng ở. Chúng nó sẽ phải chịu khổ cả ngày lẫn đêm cho đến đời đời.” (Khải Huyền 20:10).

Như vậy, ma quỷ không bị tiêu diệt hoàn toàn (chết) mà bị đau đớn vĩnh viễn. Điều này cho thấy bản chất linh của chúng cũng bất tử, dù phải chịu hình phạt.

Một số người dẫn Ê-xê-chi-ên 28:18-19 về vua Ty-rơ, thường được giải thích hình bóng của Sa-tan: “Ta sẽ khiến ngươi như tro trên đất… ngươi đã trở nên kinh khiếp, và không còn nữa đời đời.” Tuy nhiên, bối cảnh trực tiếp là lời tiên tri nghịch cùng vua Ty-rơ; áp dụng cho Sa-tan thì “không còn nữa” có thể hiểu là hết quyền lực và sự hiện diện trong vũ trụ mới, nhưng không nhất thiết là tiêu diệt hoàn toàn bản thể. Các phân đoạn Tân Ước rõ ràng hơn khi nói về sự đau đớn đời đời của ma quỷ, chứng tỏ chúng vẫn tồn tại dưới hình phạt.

C. Phân Tích Từ Ngữ Hê-bơ-rơ Và Hy Lạp

Trong Cựu Ước, từ mal’ak chỉ đơn giản là sứ giả, không nói đến sự sống chết của họ. Nhưng Tân Ước sử dụng nhiều từ liên quan: athanasia (bất tử) chỉ dành cho Đức Chúa Trời (1 Ti-mô-thê 6:16), nhưng lại nói con dân Chúa sẽ “mặc lấy sự không hay hư nát” (1 Cô-rinh-tô 15:53). Thiên sứ không được gọi trực tiếp là “bất tử”, nhưng qua lời Chúa Giê-su, họ “không chết được nữa”.

Từ apothnēskō (chết) luôn liên quan đến sự chia lìa giữa linh hồn và thể xác (Gia-cơ 2:26). Vì thiên sứ không có thể xác vật lý nên họ không trải qua cái chết theo nghĩa đó. Họ có thể bị phán xét và trừng phạt, nhưng không bị tiêu diệt.

D. Quan Điểm Thần Học

Hầu hết các nhà thần học Tin Lành đều đồng ý rằng thiên sứ là những thọ tạo có bản chất bất tử. Sự bất tử của họ không phải là tuyệt đối như của Đức Chúa Trời (Đấng tự hữu, vĩnh hằng), mà là tương đối – được ban bởi Đấng Tạo Hóa và không bị hủy diệt. Họ tồn tại mãi mãi, dù ở trạng thái phước hạnh hay khổ đau.

Giáo lý về “sự chết thứ hai” (Khải Huyền 20:14) áp dụng cho loài người và cho cả “sự chết và âm phủ”, nhưng không nói rằng ma quỷ trải qua sự chết thứ hai; thay vào đó, chúng bị ném vào hồ lửa và chịu khổ đời đời. Điều này càng củng cố tính bất tử của các thọ tạo thuộc linh.

Hiểu biết về bản chất bất tử của thiên sứ mang lại nhiều bài học quý giá:

1. Nhận Thức Về Thực Tại Tâm Linh

Thiên sứ không phải là huyền thoại; họ là thật và đang hoạt động trong thế giới vô hình. Các thiên sứ trung thành vẫn đang thi hành ý muốn Đức Chúa Trời, bảo vệ và giúp đỡ con dân Ngài (Hê-bơ-rơ 1:14). Đồng thời, ma quỷ cũng thật và tìm cách phá hoại chúng ta (1 Phi-e-rơ 5:8). Nhận thức này giúp chúng ta sống tỉnh thức, cầu nguyện và nương cậy Chúa.

2. Linh Hồn Bất Diệt

Nếu thiên sứ – thọ tạo thuộc linh – không thể chết, thì con người cũng có linh hồn bất diệt. Mỗi người sẽ tồn tại đời đời, hoặc với Chúa trên thiên đàng hoặc trong hình phạt đời đời. Điều này thúc giục chúng ta sống có trách nhiệm với linh hồn mình và nỗ lực rao truyền Phúc Âm cứu rỗi cho người khác (Mác 8:36-37).

3. Hy Vọng Về Sự Sống Lại Và Bất Tử

Chúa Giê-su phán rằng con dân Ngài sau khi sống lại sẽ “không thể chết nữa, vì giống như các thiên sứ” (Lu-ca 20:36). Qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-su, chúng ta được hưởng sự sống đời đời (2 Ti-mô-thê 1:10). Đây là niềm hy vọng vững chắc cho mọi tín hữu, giúp chúng ta vượt qua nỗi sợ hãi về cái chết và sống vì những giá trị vĩnh cửu.

4. Cảnh Giác Trước Sự Dữ

Ma quỷ và các thiên sứ sa ngã bất tử nhưng đang chịu hình phạt và sẽ chịu đời đời. Điều này cho thấy tội lỗi là nghiêm trọng, hậu quả là vĩnh viễn. Chúng ta cần tránh xa tội lỗi, sống thánh khiết và đừng để bị mắc bẫy của chúng (Ê-phê-sô 6:11-12).

5. Tập Trung Vào Chúa, Không Phải Thiên Sứ

Biết thiên sứ bất tử đôi khi khiến chúng ta tò mò quá mức. Nhưng Kinh Thánh không kêu gọi chúng ta thờ phượng hay tập trung vào thiên sứ, mà chỉ thờ phượng một mình Đức Chúa Trời (Khải Huyền 19:10). Hãy để tâm trí chúng ta hướng về Chúa Giê-su Christ, Đấng đã đánh bại ma quỷ và ban sự sống đời đời cho chúng ta.

Qua việc nghiên cứu Kinh Thánh, chúng ta có thể kết luận: Thiên sứ không thể chết. Họ là những thọ tạo thuộc linh bất tử, tồn tại đời đời. Các thiên sứ trung thành tiếp tục hầu việc Đức Chúa Trời và giúp đỡ con dân Ngài. Các thiên sứ sa ngã (ma quỷ) cũng bất tử nhưng sẽ chịu hình phạt đời đời trong hồ lửa. Đối với con dân Chúa, chúng ta sẽ được ban cho sự bất tử qua Đấng Christ và sẽ sống mãi mãi với Ngài. Hiểu biết này khích lệ chúng ta sống đẹp lòng Chúa, truyền giáo, và trông đợi ngày được đồng trị với Ngài trên thiên đàng.

Cuối cùng, xin nhớ lời Chúa Giê-su: “Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin Ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi” (Giăng 11:25). Dù thiên sứ không chết, nhưng chúng ta – nhờ tin Chúa Giê-su – cũng sẽ không hề chết đời đời, vì Ngài đã chiến thắng sự chết cho chúng ta.