Kinh Thánh nói gì về việc bị quỷ ám?

Trong thời đại ngày nay, chủ đề về ma quỷ, quỷ ám thường bị hiểu lầm, thần bí hóa quá mức, hoặc ngược lại, bị phủ nhận hoàn toàn bởi chủ nghĩa duy lý. Là Cơ Đốc nhân tin kính, chúng ta cần có cái nhìn cân bằng, được đặt nền tảng vững chắc trên Lời Đức Chúa Trời. Kinh Thánh, đặc biệt là trong chức vụ của Chúa Giê-xu Christ, đề cập rõ ràng và thực tế về hiện tượng bị quỷ ám. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát toàn diện đề tài này qua lăng kính Kinh Thánh, sử dụng nguyên văn, giải nghĩa từ ngữ gốc, và rút ra những nguyên tắc thuộc linh thiết yếu cho đời sống đức tin.

Trong Tân Ước tiếng Hy Lạp, thuật ngữ phổ biến nhất để mô tả việc bị quỷ ám là δαιμονίζομαι (daimonizomai). Động từ này xuất hiện khoảng 13 lần trong các sách Phúc Âm và Công vụ, và luôn ở dạng bị động, nghĩa là “bị một ác linh (daimon) kiểm soát” hoặc “bị ác quỷ hành hạ”. Từ này hàm ý một sự kiểm soát từ bên ngoài, một thế lực đối nghịch với Đức Chúa Trời chiếm hữu và gây ảnh hưởng tiêu cực lên thân, tâm, linh của một người.

Cần phân biệt giữa:
- Bị quỷ ám (Demon Possession): Ác linh kiểm soát trực tiếp và toàn diện con người (như trong Mác 5:1-20).
- Bị quỷ hành hạ/ức hiếp (Demon Oppression): Ác linh tấn công, quấy nhiễu từ bên ngoài, gây ra các rối loạn về thể chất, tinh thần hoặc cám dỗ dữ dội (như trường hợp của Phao-lô với “giát đâm trong thịt” trong 2 Cô-rinh-tô 12:7, dù không hẳn là quỷ ám).
- Bị ảnh hưởng bởi tà linh (Demonic Influence): Con người tự nguyện mở lòng cho các thế lực tối tăm thông qua tội lỗi, tà thuật, thờ hình tượng (Phục truyền 18:9-12).

Kinh Thánh không mô tả chi tiết cơ chế của việc quỷ ám, nhưng khẳng định rõ thực tại của nó. Các ác linh này thực chất là những thiên sứ sa ngã, theo sau Sa-tan, kẻ thù của Đức Chúa Trời (Khải Huyền 12:7-9). Mục đích của chúng là cướp, giết, hủy diệt (Giăng 10:10a) và ngăn cản con người đến với sự cứu rỗi và sự sống dư dật trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Kinh Thánh ghi lại nhiều trường hợp, mỗi trường hợp cho thấy những biểu hiện đa dạng, chứng tỏ sự tấn công của ma quỷ có thể ảnh hưởng đến mọi phương diện của con người.

1. Người Bị Quỷ Ám Tại Ca-bê-naum (Mác 1:21-28, Lu-ca 4:31-37):
Người này có mặt trong nhà hội. Quỷ trong người ấy la lên: “Hỡi Giê-xu, người Na-xa-rét, chúng tôi với Ngài có sự gì chăng? Ngài đến để diệt chúng tôi sao? Tôi biết Ngài là ai: là Đấng Thánh của Đức Chúa Trời.” Điều này cho thấy:
- Quỷ nhận biết và run sợ trước thẩm quyền của Chúa Giê-xu.
- Chúng công nhận thần tính của Ngài (“Đấng Thánh của Đức Chúa Trời”).
- Chúng có thể gây ra các triệu chứng thể chất (nhưng trong trường hợp này Kinh Thánh không mô tả chi tiết ngoài tiếng la).

2. Người Bị Quỷ Ám Ở Ghê-ra-sê (Ma-thi-ơ 8:28-34, Mác 5:1-20, Lu-ca 8:26-39):
Đây là một trong những trường hợp nghiêm trọng nhất, mô tả chi tiết sự hủy hoại toàn diện của quỷ ám:
- Về tinh thần/xã hội: Sống giữa mồ mả, không ở trong nhà được, không ai trị được, thường xuyên la hét và dùng đá đánh đập mình.
- Về thể chất: Có sức mạnh siêu nhiên (bẻ gãy xiềng xích).
- Về thuộc linh: Có một “đạo binh” quỷ (Legion – tên một đơn vị quân đội La Mã khoảng 6,000 lính) cư ngụ. Chúng xưng nhận Chúa Giê-xu là “Con Đức Chúa Trời Chí Cao” và biết về sự phán xét tương lai (“Đến thế kỷ nào Ngài mới làm khổ tôi?”).
- Sau khi được giải cứu, người này trở nên “tỉnh táo, mặc áo quần” và muốn theo Chúa, nhưng được sai đi làm chứng.

3. Đứa Con Trai Bị Quỷ Ám (Ma-thi-ơ 17:14-21, Mác 9:14-29, Lu-ca 9:37-43):
Trường hợp này cho thấy quỷ có thể gây hại thể chất trầm trọng từ thời thơ ấu: “mỗi lần quỷ ám vào nó, thì vật nó xuống đất, nó bị sùi bọt mồm, nghiến răng, rồi cứng đờ… Nó thường té vào lửa và cũng thường té vào nước” (Mác 9:18, 22). Đây là những triệu chứng rất giống với bệnh động kinh, cho thấy ma quỷ có thể khai thác và làm trầm trọng hóa các điểm yếu thể chất tự nhiên.

4. Người Đàn Bà Còng Lưng (Lu-ca 13:10-17):
Chúa Giê-xu gọi bệnh tật của bà là do “Sa-tan đã trói buộc” trong mười tám năm. Điều này mở rộng phạm vi ảnh hưởng của ma quỷ đến cả những bệnh tật thể xác, không chỉ là rối loạn tâm thần.

5. Người Đàn Bà Bị Quỷ Ám Làm Câm (Ma-thi-ơ 9:32-33):
Quỷ ám có thể gây ra tật nguyền, ở đây là câm điếc.

Kinh Thánh không nói rằng mọi bệnh tật hay rối loạn đều do quỷ ám (ví dụ như người mù từ lúc mới sanh trong Giăng 9), nhưng nó cho thấy có những “cửa ngõ” khiến một người dễ bị tấn công hoặc ám hại:

• Tội lỗi và sự nổi loạn: Tội lỗi tạo ra sự chia cắt với Đức Chúa Trời và mở cửa cho kẻ thù (Ê-phê-sô 4:26-27: “Chớ phạm tội, đừng để mặt trời lặn mà cơn giận hãy còn. Đừng cho ma quỷ nhân dịp.”).
• Các hành vi tà thuật và thờ cúng hình tượng: Đây là sự giao ước trực tiếp với các thế lực tối tăm (Phục truyền 18:9-12; 1 Cô-rinh-tô 10:20).
• Sự cay đắng, oán thù không được giải quyết: Tạo ra “chỗ đứng” (τόπος – topos) cho ma quỷ (Ê-phê-sô 4:26-27, 31-32).
• Sự sợ hãi, lo lắng cực độ: Có thể là triệu chứng, nhưng cũng có thể là môi trường thuận lợi cho sự tấn công tâm linh.
• Tổn thương tâm lý nặng nề do bị lạm dụng, bỏ rơi: Ma quỷ thường khai thác những điểm yếu và vết thương lòng sâu sắc.

Quan trọng nhất, Kinh Thánh dạy rằng Đấng Christ đã đến để “phá hủy các công việc của ma quỷ” (1 Giăng 3:8). Sự hiện diện của quỷ ám trong chức vụ Chúa Giê-xu chứng minh thế giới đang bị Sa-tan cai trị một cách tạm thời, và Chúa Giê-xu chính là Đấng Mạnh Hơn đến để cướp khí giới của kẻ mạnh và giải cứu những người bị nó hà hiếp (Lu-ca 11:21-22).

Phương cách giải cứu duy nhất được Kinh Thánh trình bày là thẩm quyền (ἐξουσία – exousia) của Chúa Giê-xu Christ. Ngài trừ quỷ chỉ bằng lời phán đầy quyền năng (Mác 1:25). Các môn đồ và những người tin được ban cho thẩm quyền này trong Danh Chúa Giê-xu (Mác 16:17; Công vụ 16:18).

Các bước thường thấy trong việc giải cứu theo Kinh Thánh:
1. Xưng nhận đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ: Đây là nền tảng. Chỉ Danh Ngài mới có quyền năng khiến quỷ phải run sợ và vâng phục (Phi-líp 2:9-11).
2. Ra lệnh với thẩm quyền: Không cần những nghi thức phức tạp, nhưng ra lệnh cách dứt khoát, đặt niềm tin nơi quyền năng của Chúa.
3. Cầu nguyện và kiêng ăn: Trong một số trường hợp “khó”, Chúa Giê-xu dạy cần phải cầu nguyện và kiêng ăn (Mác 9:29) – tức là sự hạ mình, tập trung thuộc linh tuyệt đối vào Đức Chúa Trời.
4. Lấp đầy đời sống bằng Đức Thánh Linh và Lời Chúa: Sau khi được giải cứu, điều cốt yếu là được lấp đầy bởi Đức Thánh Linh (Lu-ca 11:24-26) và đem đời sống vào sự vâng phục Christ.

Cần hết sức thận trọng và khiêm nhường. Việc tự ý “trừ quỷ” mà không có đời sống thánh khiết, đức tin nơi Christ và sự dẫn dắt của Thánh Linh là nguy hiểm (Công vụ 19:13-16).

1. Phân Biệt Giữa Quỷ Ám Và Bệnh Tật Tâm Thần/Thể Chất:
Ngày nay, nhiều triệu chứng mà trước đây bị quy cho là “quỷ ám” (như động kinh, tâm thần phân liệt, trầm cảm nặng) đã được y học hiện đại chẩn đoán và điều trị. Cơ Đốc nhân cần có cái nhìn cân bằng: không phủ nhận thực tại của ma quỷ, nhưng cũng không quy kết mọi vấn đề tâm lý cho quỷ ám. Nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế Cơ Đốc (nếu có) song song với sự chăm sóc thuộc linh từ Hội Thánh.

2. Sống Một Đời Sống Được Bảo Vệ:
- Mặc lấy áo giáp của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 6:10-18): Đây là chiến lược phòng thủ chủ động. Sự thật (chân lý), sự công bình, sự sẵn sàng của Tin Lành bình an, đức tin, sự cứu rỗi, Lời Đức Chúa Trời và sự cầu nguyện là vũ khí bất khả chiến bại.
- Phú thác cuộc đời cho Chúa: “Hãy phục Đức Chúa Trời; hãy chống trả ma quỷ, thì nó sẽ lánh xa anh em” (Gia-cơ 4:7). Sự vâng phục và thờ phượng Chúa là sự bảo vệ mạnh mẽ nhất.
- Giữ tấm lòng và tâm trí trong sạch: “Anh em chớ mượn phần dưới làm của cầm cho kẻ ác” (Ê-phê-sô 4:27). Giải quyết tội lỗi, sự cay đắng, tha thứ kẻ phạm tội cùng mình.

3. Thái Độ Đúng Đắn Khi Đối Diện:
- Không tò mò, sợ hãi, hay thần bí hóa: Tập trung vào Christ, không tập trung vào ma quỷ.
- Không đơn độc: Tìm kiếm sự giúp đỡ từ những mục sư, trưởng lão kinh nghiệm và đầy dẫy Đức Thánh Linh trong Hội Thánh.
- Tin cậy vào sự chiến thắng của Christ: “Đấng ở trong các con là lớn hơn kẻ ở trong thế gian” (1 Giăng 4:4). Sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu đã hủy phá quyền lực của ma quỷ (Cô-lô-se 2:15).

Kinh Thánh công nhận thực tại của việc bị quỷ ám như một phần trong cuộc chiến thuộc linh vĩ đại giữa vương quốc Đức Chúa Trời và vương quốc của sự tối tăm. Tuy nhiên, trọng tâm của Phúc Âm không phải là sức mạnh của ma quỷ, mà là thẩm quyền tối thượng và chiến thắng vinh hiển của Chúa Cứu Thế Giê-xu. Mọi đầu gối, kể cả của các ác linh, phải quỳ xuống trước Danh Ngài. Là con cái Đức Chúa Trời, chúng ta không sống trong sự sợ hãi, nhưng trong sự tự do, bình an và thẩm quyền mà Chúa Giê-xu đã ban cho. Hãy sống một đời sống thánh khiết, gần gũi với Chúa, được trang bị bằng mọi khí giới của Đức Chúa Trời, và luôn nhớ rằng “Ðấng đã gánh lấy tội lỗi chúng ta trong thân thể Ngài trên cây gỗ, hầu cho chúng ta là kẻ đã chết về tội lỗi, được sống cho sự công bình; lại nhân những lằn đòn của Ngài mà anh em đã được lành bịnh” (1 Phi-e-rơ 2:24). Sự chữa lành và giải cứu trọn vẹn – cả thuộc thể, tâm lý lẫn thuộc linh – đều đã được cung ứng trọn vẹn nơi thập tự giá của Christ.