Không một ai làm điều tốt, dù chỉ một người" (Thi thiên 14:3; Rô-ma 3:12) có ý nghĩa gì?

Lời tuyên bố chắc nịch từ Thi thiên 14:3 và được Sứ đồ Phao-lô trích dẫn lại trong Rô-ma 3:12 – “Không một ai làm điều tốt, dù chỉ một người” – là một trong những câu Kinh Thánh đụng chạm sâu sắc và thẳng thắn nhất về thực trạng của nhân loại. Nó không chỉ là một nhận xét bi quan, mà là một chẩn đoán thần học chính xác về tình trạng sa ngã của con người trước mặt Đức Chúa Trời thánh khiết. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai triển ý nghĩa của lời tuyên bố này qua ngữ cảnh Cựu Ước và Tân Ước, phân tích ngôn ngữ gốc, và rút ra những hệ quả quan trọng cho niềm tin và đời sống Cơ Đốc nhân.

I. Bối Cảnh và Ý Nghĩa trong Thi thiên 14

Thi thiên 14, được lặp lại gần như nguyên văn trong Thi thiên 53, mở đầu bằng một tuyên bố đầy tính triết lý của kẻ ngu dại: “Kẻ ngu dại nói trong lòng rằng: Chẳng có Đức Chúa Trời” (Thi thiên 14:1). Từ “ngu dại” (Hebrew: נָבָל - nāḇāl) ở đây không chỉ nói về sự thiếu hiểu biết trí thức, mà là sự suy đồi đạo đức. Đó là sự lựa chọn sống như thể Đức Chúa Trời không hiện hữu, không quan tâm đến Ngài.

Tiếp theo, Đức Giê-hô-va, từ thiên đàng, “ngó xuống” (הִשְׁקִיף - hišqîp̄) để xem xét nhân loại (câu 2). Hành động này cho thấy một cuộc khảo sát có chủ ý và toàn diện. Kết quả của cuộc khảo sát thần thượng đó được ghi lại trong câu 3: “Chúng nó đều sai lạc cả, cùng nhau trở nên ô uế; chẳng có ai làm điều lành, dầu một người cũng không.” (Thi thiên 14:3).

Chúng ta cần phân tích ba cụm từ then chốt trong câu này:

• “Đều sai lạc cả” (Hebrew: סָג - sāḡ): Động từ này có nghĩa là “đi lệch hướng”, “trật đường rày”. Nó diễn tả một sự lệch lạc có tính phổ quát và hệ thống. Cả nhân loại, không ngoại lệ, đã đi trật khỏi con đường ngay thẳng mà Đức Chúa Trời đã định.
• “Cùng nhau trở nên ô uế” (Hebrew: אַלְמָן - ’alman trong hình thức nifal, từ gốc có thể liên quan đến sự hư hỏng): Bản Kinh Thánh tiếng Việt dùng từ “ô uế”, bản tiếng Anh thường dùng “become corrupt” hoặc “become filthy”. Ý nói đến sự hư hoại về bản chất, sự thối nát từ bên trong. Không chỉ hành động sai, mà chính bản chất con người đã bị nhiễm độc.
• “Chẳng có ai làm điều lành” (Hebrew: עָשָׂה טוֹב - ‘āśâ ṭôḇ): Đây là trọng tâm của câu. “Điều lành” (ṭôḇ) ở đây không phải là những việc tử tế theo tiêu chuẩn xã hội loài người, mà là sự “lành” đúng theo tiêu chuẩn tuyệt đối, thánh khiết và công bình của Đức Chúa Trời. Kết luận: KHÔNG MỘT AI. Sự phủ định tuyệt đối này loại bỏ mọi ngoại lệ.

Phần còn lại của Thi thiên 14 vẽ nên một bức tranh ảm đạm về hậu quả của tình trạng này: sự bóc lột, áp bức, ăn nuốt dân sự của Đức Chúa Trời như bánh (câu 4), và sự sợ hãi vô cớ (câu 5). Tuy nhiên, bài Thi thiên kết thúc với một tia hy vọng: “Ôi! Chớ chi sự cứu rỗi của Y-sơ-ra-ên ra từ Si-ôn!” (câu 7). Điều này báo trước sự giải cứu từ chính Đức Chúa Trời, là nền tảng cho sứ điệp Tin Lành sau này.

II. Sự Khai Triển Thần Học trong Rô-ma 3:9-20

Sứ đồ Phao-lô, trong thư Rô-ma, đang xây dựng một luận điểm thần học vững chắc để chứng minh rằng mọi người – cả người Do Thái lẫn Dân Ngoại – đều cần đến sự công bình của Đức Chúa Trời được bày tỏ qua đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ (Rô-ma 1:16-17). Đến chương 3, ông đưa ra kết luận sau một loạt lập luận: “Vậy thì làm sao? Chúng ta có điều gì hơn chăng? Chẳng có… Vì chúng ta đã tỏ ra rằng người Giu-đa và người Gờ-réc thảy đều phục dưới quyền tội lỗi” (Rô-ma 3:9).

Sau đó, từ câu 10 đến 18, Phao-lô trưng ra một loạt các câu trích dẫn từ Cựu Ước (chủ yếu từ Thi thiên và Châm ngôn) để chứng minh cho luận điểm của mình. Đoạn này giống như một “cáo trạng” của Đức Chúa Trời chống lại nhân loại. Câu then chốt nằm ở Rô-ma 3:12: “Chẳng có một người nào làm điều lành, dẫu một người cũng không.” (trích từ Thi thiên 14:3).

Trong bản tiếng Hy Lạp (Textus Receptus), câu này viết: “οὐκ ἔστιν ὁ ποιῶν χρηστότητα, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός.” (ouk estin ho poiōn chrēstotēta, ouk estin heōs henos).

• “ποιῶν χρηστότητα” (poiōn chrēstotēta): “làm sự nhân từ/tốt lành”. Từ chrēstotēs mang ý nghĩa về lòng tốt, sự tử tế, nhân đức, xuất phát từ một bản tính tốt.
• “οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός” (ouk estin heōs henos): Cụm từ nhấn mạnh sự phủ định tuyệt đối: “không có, cho đến một [người]”. Ngữ pháp Hy Lạp ở đây cực kỳ mạnh mẽ, loại bỏ mọi khả năng ngoại lệ.

Mục đích của Phao-lô là “bịt miệng” mọi người lại (câu 19) và chứng minh rằng “cả thiên hạ đều phục tội dưới quyền phán xét của Đức Chúa Trời”. Ông kết luận trong câu 20: “Vì chẳng có một người nào bởi việc làm theo luật pháp mà sẽ được xưng công bình trước mặt Ngài, vì luật pháp cho người ta biết tội lỗi.” Đây là đinh cuối cùng đóng vào quan niệm về sự công bình bởi việc làm của con người. Luật pháp không phải là thang để leo lên thiên đàng, mà là tấm gương để cho chúng ta thấy tội lỗi mình một cách rõ ràng, tuyệt vọng, và từ đó dẫn chúng ta đến nhu cầu cần một Đấng Cứu Thế.

III. Phạm Vi của “Điều Tốt/Lành” và Bản Chất của Tội Lỗi

Một thắc mắc thường gặp là: “Phải chăng Kinh Thánh phủ nhận mọi hành động tử tế, nhân ái của con người ngoài Đấng Christ?” Ở đây, chúng ta phải hiểu sự phân biệt quan trọng:

1. “Điều lành” trước mặt Đức Chúa Trời (Coram Deo): Đây là tiêu chuẩn tuyệt đối. Một việc “lành” thực sự theo Kinh Thánh phải:
- Xuất phát từ một tấm lòng yêu mến Đức Chúa Trời trọn vẹn và yêu người lân cận như chính mình (Mác 12:30-31).
- Được thực hiện với động cơ hoàn toàn trong sáng, vì vinh hiển Đức Chúa Trời, không chút vị kỷ (1 Cô-rinh-tô 10:31).
- Tuân theo trọn vẹn ý muốn và luật pháp thánh khiết của Ngài.
Dưới tiêu chuẩn này, ngay cả những việc “tốt” nhất của con người cũng bị vấy ô bởi tội lỗi, bởi sự kiêu ngạo, bởi mong cầu được công nhận, hoặc bởi sự thiếu vắng tình yêu thương thuần khiết. Như tiên tri Ê-sai đã nói: “Sự công bình của chúng ta như áo nhớp” (Ê-sai 64:6).

2. “Điều tốt” tương đối trước mặt loài người (Coram Homini): Kinh Thánh không phủ nhận rằng những người không tin Chúa vẫn có thể có những hành vi xã hội tử tế, nhân đạo, hay có những đóng góp cho cộng đồng. Đó là nhờ vào “Ân điển chung” (Common Grace) của Đức Chúa Trời. Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, và mưa xuống cho người công bình cùng kẻ độc ác (Ma-thi-ơ 5:45). Lương tâm và luật pháp trong lòng (Rô-ma 2:14-15) cũng phần nào kiềm chế được sự gian ác. Tuy nhiên, những việc “tốt” kiểu này, dù có giá trị xã hội, không thể xóa được tội lỗi hay đạt được sự công bình đủ để đứng trước sự thánh khiết của Đức Chúa Trời.

Tội lỗi, theo nghĩa Kinh Thánh, không chỉ là những hành vi sai trái riêng lẻ, mà là một tình trạng, một bản chất hư hoại (original sin) đã làm nhiễm độc toàn bộ con người – linh hồn, thể xác, ý chí, tình cảm và lý trí. Con người không chỉ làm điều xấu; con người, trong bản chất sa ngã, không thể làm điều lành đẹp hoàn toàn theo tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời. Ý chí của con người đã bị bắt làm tôi mọi cho tội lỗi (Rô-ma 6:17, 20).

IV. Chúa Giê-xu Christ – Sự Phá Vỡ của Ngoại Lệ Duy Nhất và Hy Vọng Duy Nhất

Lời tuyên bố “không một ai làm điều tốt” tìm thấy ngoại lệ duy nhất và vinh hiển trong con người của Chúa Giê-xu Christ. Ngài chính là “Đấng Thánh của Đức Chúa Trời” (Mác 1:24), là Đấng “chẳng hề biết tội lỗi” (2 Cô-rinh-tô 5:21), “hễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội” (Hê-bơ-rơ 4:15).

Cuộc đời của Chúa Giê-xu là một chuỗi liên tục của những việc “lành” trọn vẹn trước mặt Đức Chúa Trời. Ngài có thể thách thức những kẻ chống đối: “Ai trong các ngươi cáo ta ra về tội lỗi?” (Giăng 8:46). Sự vô tội tuyệt đối của Ngài làm cho sự chết của Ngài trên thập tự giá có giá trị chuộc tội thay cho chúng ta. Chiên Con không tì vết ấy đã gánh lấy tội lỗi của thế gian (Giăng 1:29).

Do đó, lời tuyên bố trong Thi thiên 14 và Rô-ma 3, một mặt, phơi bày sự tuyệt vọng của chúng ta; mặt khác, nó dọn đường cho Tin Lành. Chỉ khi chúng ta thừa nhận chẩn đoán “không có thuốc chữa”, chúng ta mới thật lòng tìm kiếm và đón nhận phương thuốc duy nhất là Chúa Giê-xu Christ. Sự công bình của Đức Chúa Trời được bày tỏ “mà không cứ luật pháp”, nhưng bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, “cho mọi kẻ nào tin” (Rô-ma 3:21-22). Chúng ta được xưng công bình, không phải vì việc lành của chúng ta, mà bởi ân điển, bởi sự chuộc tội trong Christ Giê-xu (Rô-ma 3:24).

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Lẽ thật này không phải để chúng ta bi quan về nhân loại, mà để biến đổi cách chúng ta sống đức tin mỗi ngày:

1. Dẫn Đến Sự Khiêm Nhường và Phá Vỡ Sự Tự Công Bình: Mỗi khi chúng ta có khuynh hướng xét đoán người khác, hoặc tự hào về những việc “tốt” mình làm, hãy nhớ lại Rô-ma 3:12. Sự khác biệt giữa chúng ta và người chưa tin không phải là chúng ta “tốt hơn”, mà là chúng ta đã nhận được ân điển và đang được Chúa biến đổi. Mọi sự chúng ta có đều là nhận lãnh (1 Cô-rinh-tô 4:7).

2. Là Nền Tảng Cho Sự Cảm Tạ và Thờ Phượng Chân Thật: Sự cứu rỗi của chúng ta hoàn toàn là ân điển, 100% công việc của Đức Chúa Trời. Điều này phải đổ đầy lòng chúng ta bằng lòng biết ơn và dẫn chúng ta vào sự thờ phượng. Chúng ta hát “Chúa Ôi! Ơn Ngài” với tất cả sự thấu hiểu và cảm động.

3. Thúc Đẩy Chúng Ta Sống Bởi Đức Tin, Không Bởi Việc Làm: Động lực cho đời sống Cơ Đốc không phải là “cố gắng làm nhiều việc tốt để được Chúa chấp nhận”, mà là “vì đã được Chúa yêu thương và chấp nhận trong Christ, tôi mong ước sống đẹp lòng Ngài”. Đó là sự khác biệt giữa tôn giáo dựa trên thành tích và mối quan hệ dựa trên ân điển.

4. Đem Đến Sự An Nghỉ Thật cho Linh Hồn: Chúng ta được giải thoát khỏi gánh nặng phải tự chứng minh mình, phải đủ tốt. Chúng ta có thể an nghỉ trong sự công bình đã hoàn thành của Christ. Sự cáo trạng của lương tâm và của ma quỷ bị bẻ gãy bởi lẽ thật rằng chúng ta đã được xưng công bình trong Đấng Christ.

5. Là Động Lực cho Tình Yêu và Sự Tha Thứ: Khi hiểu mình đã được tha thứ một món nợ khổng lồ, chúng ta sẽ dễ dàng tha thứ cho người khác món nợ nhỏ với mình (Ma-thi-ơ 18:21-35). Sự nhân từ của Đức Chúa Trời dẫn chúng ta đến sự ăn năn (Rô-ma 2:4) và trở nên kênh dẫn của lòng nhân từ đó cho người khác.

VI. Kết Luận: Từ “Không Một Ai” Đến “Trong Ngài”

Lời tuyên bố “Không một ai làm điều tốt” là một bản án nghiêm khắc nhưng chân thật về nhân loại. Nó phá sập mọi lâu đài tự công bình, mọi niềm tin vào khả năng tự cứu của con người. Nhưng âm điệu tuyệt vọng của Thi thiên 14 không phải là lời cuối cùng. Lời cuối cùng thuộc về Tin Lành.

Trong Chúa Giê-xu Christ, “không một ai” được biến đổi thành “trong Ngài”. Chúng ta, những kẻ không có việc lành, được kết hợp với Đấng Christ bởi đức tin. Chúng ta được mặc lấy sự công bình của Ngài (2 Cô-rinh-tô 5:21). Hơn thế nữa, Đức Thánh Linh ngự vào lòng chúng ta, bắt đầu công việc tái tạo, để giờ đây, như một tạo vật mới, chúng ta được tạo dựng trong Christ Giê-xu để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn cho chúng ta (Ê-phê-sô 2:10). Những việc lành đó là kết quả, không phải nguyên nhân, của sự cứu rỗi. Chúng là bằng chứng của đời sống mới, được sinh ra bởi Thánh Linh và quy năng phục sinh của Christ.

Vì vậy, hôm nay, Cơ Đốc nhân có thể nhìn nhận lẽ thật đau đớn về tình trạng sa ngã của mình mà không chìm trong tuyệt vọng, vì chúng ta nhìn thấy cây thập tự và ngôi mộ trống. Chúng ta rao giảng lẽ thật cứng rắn về tội lỗi với lòng thương xót, và rao truyền Tin Lành về ân điển với sự khẩn thiết, vì biết rằng đó là hy vọng duy nhất cho một thế giới đang ở dưới án phán xét của câu Kinh Thánh: “Không một ai làm điều tốt, dù chỉ một người.”