Ý Nghĩa Của “Chúng Ta Là Tác Phẩm Của Đức Chúa Trời” Trong Ê-phê-sô 2:10
Trong hành trình đức tin, có những lẽ thật Kinh Thánh như những viên ngọc quý, càng mài dũa càng thấy ánh sáng. Ê-phê-sô 2:10 là một câu như thế: “Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, đã được dựng nên trong Đức Chúa Jêsus Christ để làm những việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo.” (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu Kinh Thánh này không chỉ là một tuyên bố về căn tính, mà là nền tảng cho sự hiểu biết về ân điển, mục đích và đời sống thực hành của Cơ Đốc nhân. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá sự phong phú của lẽ thật này trong nguyên văn, bối cảnh và ứng dụng thực tiễn.
Để hiểu trọn vẹn câu 10, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của cả phân đoạn Ê-phê-sô 2:1-10. Sứ đồ Phao-lô vẽ nên một bức tranh tương phản kinh hoàng:
- Tình Trạng Cũ (c.1-3): Con người “đã chết vì lầm lỗi và tội ác mình”, làm theo đời này, vâng phục vua cầm quyền chốn không trung (chỉ về các quyền lực tà linh), sống theo tư dục, và là “con của sự thạnh nộ”.
- Cuộc Đại Chuyển Hóa (c.4-9): Nhưng Đức Chúa Trời, “là giàu lòng thương xót” (c.4), đã khiến chúng ta được “sống lại với Đấng Christ” (c.5). Động lực duy nhất là “ân điển” (χάρις - charis), phương tiện duy nhất là “đức tin” (πίστις - pistis), và mục đích tối hậu là “hầu cho chẳng ai khoe mình” (c.9).
Chính trong bối cảnh tuyệt đối của ân điển này – cứu chuộc nhưng không, bởi đức tin, không bởi việc làm – mà câu 10 được đưa ra. Nó không phải là một ý tưởng mới, mà là kết luận tất yếu và hệ quả vinh hiển của sự cứu rỗi bởi ân điển. Chúng ta được cứu “chẳng phải bởi việc làm” (c.9), nhưng chúng ta được cứu “để làm những việc lành” (c.10). Việc lành là kết quả, chứ không bao giờ là nguyên nhân của sự cứu rỗi.
Trong nguyên văn Hy Lạp, câu này chứa đựng những từ then chốt:
- “Việc Ngài làm ra” / “Là tác phẩm của Ngài”: Cụm từ này dịch từ “αὐτοῦ ποίημα” (autou poiēma). Từ “ποίημα” (poiēma) rất quan trọng. Nó không chỉ đơn thuần có nghĩa là “vật được làm ra”. Nó mang sắc thái của một kiệt tác nghệ thuật, một tác phẩm sáng tạo (trong tiếng Anh, “poem” – bài thơ – bắt nguồn từ đây). Sứ đồ Phao-lô cố ý sử dụng từ này để nhấn mạnh: Cơ Đốc nhân là một kiệt tác sáng tạo của chính Đức Chúa Trời. Chúng ta không phải là sản phẩm sản xuất hàng loạt, mà là tác phẩm nghệ thuật độc nhất, được Ngài dày công tạo tác.
- “Được dựng nên”: Từ “κτισθέντες” (ktisthentes) có cùng gốc với từ “κτίζω” (ktizō) – nghĩa là “sáng tạo”, “dựng nên”. Đây chính là từ dùng cho công cuộc sáng tạo của Đức Chúa Trời trong Sáng Thế Ký 1. Điều này cho thấy sự cứu rỗi thực chất là một cuộc sáng tạo mới (2 Cô-rinh-tô 5:17). Chúng ta được “dựng nên” một lần nữa, không từ bụi đất, mà “trong Đức Chúa Jêsus Christ”. Đấng Christ là môi trường, là nguyên liệu, và là khuôn mẫu cho cuộc sáng tạo mới này.
- “Sắm sẵn trước”: Từ “προητοίμασεν” (proētoimasen) nghĩa là “chuẩn bị từ trước”, “định sẵn từ trước”. Điều này liên kết mật thiết với ý định đời đời của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 1:4, 11). Những việc lành mà chúng ta làm không phải là ngẫu nhiên hay do chúng ta tự nghĩ ra để làm vui lòng Chúa. Chúng đã được Đức Chúa Trời, Đấng biết rõ tác phẩm của Ngài, thiết kế và chuẩn bị sẵn trong chương trình đời đời của Ngài, để đời sống chúng ta bước đi trong đó.
Từ việc giải nghĩa, chúng ta thấy lẽ thật này có hai chiều kích không thể tách rời:
1. Chiều Kích Căn Tính (Chúng Ta Là Gì): “Chúng ta là việc Ngài làm ra.” Đây là căn tính nền tảng. Trong Đấng Christ, chúng ta không còn là “con của sự thạnh nộ” (c.3), tội nhân bất lực, hay thậm chí chỉ là “người được tha tội”. Chúng ta là kiệt tác của Đấng Tạo Hóa. Điều này nói lên:
- Nguồn Gốc và Giá Trị: Giá trị của chúng ta không đến từ thành tích, ngoại hình hay sự công nhận của người đời, mà từ chính Đấng Tạo Hóa – Người Thợ Gốm tài ba. Một tác phẩm có giá trị vì danh tiếng của người nghệ sĩ.
- Sự Độc Nhất và Chủ Ý: Mỗi chúng ta được Chúa tạo dựng cách có chủ ý, với những ân tứ, tính cách và kinh nghiệm độc đáo để phản chiếu vinh quang Ngài theo một cách riêng biệt (Thi Thiên 139:13-16).
- Sự Phụ Thuộc và Quyền Sở Hữu: Là tác phẩm, chúng ta thuộc về Người Nghệ Sĩ. Đời sống chúng ta không còn là của riêng mình nữa (1 Cô-rinh-tô 6:19-20).
2. Chiều Kích Mục Đích (Chúng Ta Được Tạo Để Làm Gì): “Để làm những việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước.” Đây là ý định và chức năng. Chúa không tạo ra một kiệt tác chỉ để trưng bày trong tủ kính. Kiệt tác của Ngài được tạo ra để hành động, để sinh hoa kết quả.
Những “việc lành” (ἔργοις ἀγαθοῖς - ergois agathois) ở đây không phải là những nghi thức tôn giáo hay việc thiện chung chung. Đó là toàn bộ lối sống, hành động, lời nói, thái độ và sự phục vụ phản ánh bản chất của Đấng Christ và tuân theo ý muốn của Đức Chúa Trời. Chúng đã được Ngài “soạn sẵn kịch bản” cho cuộc đời chúng ta.
Lẽ thật này phải biến đổi cách chúng ta sống và nhìn nhận bản thân.
1. Sống Với Căn Tính Mới, Không Với Sự Lên Án: Khi thất bại hay phạm tội, ma quỷ thường buộc tội chúng ta: “Ngươi vô dụng, ngươi chẳng ra gì.” Lúc đó, hãy nhớ lại căn tính: “Ta là tác phẩm của Đức Chúa Trời, đang trong quá trình Ngài nắn nên.” Sự ăn năn là trở về với Người Thợ, để Ngài tiếp tục công việc chữa lành và tái tạo, chứ không phải để chìm trong sự hổ thẹn. Như Phi-líp 1:6 khẳng định, Ngài sẽ “làm trọn việc tốt lành mà Ngài đã khởi làm” trong chúng ta.
2. Bước Đi Trong Những Việc Lành Được Định Sẵn, Không Trong Sự So Sánh Hay Gánh Nặng: Chúng ta thường mệt mỏi vì cố gắng chạy theo “kịch bản” của người khác hoặc tự đặt ra gánh nặng việc lành cho mình. Ê-phê-sô 2:10 giải phóng chúng ta. Công việc của chúng ta là “bước đi” (cách diễn đạt thường thấy trong Ê-phê-sô) trong những con đường Ngài đã soạn sẵn, với sự nhạy bén thuộc linh. Hãy tìm kiếm Chúa mỗi ngày: “Lạy Chúa, việc lành Ngài đã định cho con hôm nay là gì? Có phải là lời động viên chân thành cho một người? Là kiên nhẫn với con cái? Là làm việc với sự xuất sắc như làm cho Chúa?” (Cô-lô-se 3:23).
3. Hiểu Về Ân Tứ và Sự Kêu Gọi Cá Nhân: Những “việc lành được định sẵn” thường được bày tỏ qua các ân tứ thuộc linh (Rô-ma 12:6-8, 1 Cô-rinh-tô 12:7-11) và sự dẫn dắt cá nhân của Chúa. Bạn được tạo dựng cách độc đáo để đóng một vai trò độc đáo trong Thân thể Đấng Christ. Việc khám phá và sử dụng ân tứ không phải để tự tôn, mà là để hoàn thành phần việc được định sẵn cho mình, khiến cả thân thể được gây dựng.
4. Kết Hợp Đức Tin Và Việc Lành Cách Đúng Đắn: Ê-phê-sô 2:10 là chìa khóa để hiểu mối quan hệ lành mạnh giữa đức tin và việc lành – một chủ đề then chốt trong thần học Tin Lành. Chúng ta được cứu chỉ bởi đức tin (sola fide), nhưng đức tin cứu rỗi không bao giờ đơn độc; nó luôn sinh ra việc lành. Như Gia-cơ nói, đức tin không có việc làm là đức tin chết (Gia-cơ 2:17, 26). Việc lành là bằng chứng tự nhiên và tất yếu của một tấm lòng đã được tái tạo bởi ân điển.
Ê-phê-sô 2:10 là lời tóm tắt tuyệt vời cho toàn bộ phân đoạn về ân điển. Nó đặt chúng ta vào đúng vị trí: không phải là những người tự tạo, cũng không phải là những cỗ máy vô hồn, mà là những kiệt tác sống động của tình yêu và quyền năng sáng tạo của Đức Chúa Trời. Mỗi ngày, chúng ta được mời gọi sống với nhận thức sâu sắc về căn tính cao quý đó và bước đi cách tin cậy vào những công việc tốt lành mà Đấng Tạo Hóa đã khéo léo chuẩn bị cho hành trình đời mình. Khi làm điều đó, chúng ta không tìm kiếm vinh quang cho mình, mà trở nên những bức tranh sống động, phản chiếu vinh quang của Người Nghệ Sĩ Tối Cao – Đấng đã dùng huyết của Con Ngài để mua chuộc và tái tạo nên chúng ta.
“Ấy vậy, hỡi anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” (1 Cô-rinh-tô 10:31)