Chúa có hứa sẽ không đưa cho chúng ta nhiều hơn chúng ta có thể làm được không?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều có lúc đối diện với những gánh nặng, thử thách, hay nghịch cảnh khiến họ tự hỏi: “Tôi có thể chịu đựng thêm được không?”. Một câu Kinh Thánh thường được trích dẫn để an ủi là 1 Cô-rinh-tô 10:13, nhưng liệu chúng ta có hiểu đầy đủ về lời hứa này? Bài nghiên cứu chuyên sâu sẽ khảo sát lời hứa của Đức Chúa Trời trong bối cảnh toàn bộ Kinh Thánh, phân tích ngôn ngữ nguyên bản, và tìm hiểu ý nghĩa thực sự của việc “không quá sức chịu đựng”.

Câu Kinh Thánh then chốt cho chủ đề này nằm trong thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội Thánh Cô-rinh-tô:

“Những sự cám dỗ đến cho anh em, không có sự nào quá sức loài người. Đức Chúa Trời là thành tín, Ngài chẳng hề cho anh em bị cám dỗ quá sức mình đâu; nhưng trong sự cám dỗ, Ngài cũng mở đàng cho ra khỏi, để anh em có thể chịu được.” (1 Cô-rinh-tô 10:13, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Để hiểu sâu, chúng ta cần phân tích từ ngữ nguyên bản tiếng Hy Lạp:

• “Cám dỗ” (πειρασμός - peirasmos): Từ này mang hai nghĩa chính: 1) Sự thử thách nhằm tôi luyện đức tin (như Đức Chúa Trời thử Áp-ra-ham); 2) Sự cám dỗ nhằm kéo người ta phạm tội (như ma quỷ cám dỗ Chúa Giê-xu). Ngữ cảnh ở đây nghiêng về ý thứ hai – cám dỗ phạm tội – vì Phao-lô đang nói về những tội lỗi của Y-sơ-ra-ên trong đồng vắng (1 Cô-rinh-tô 10:1-12).
• “Quá sức loài người” / “Quá sức mình” (καὶ ἀνθρώπινος - kai anthrōpinos): Cụm từ này có nghĩa đen là “vượt quá tính người”, tức là vượt ra ngoài kinh nghiệm chung của nhân loại, hoặc vượt quá khả năng chịu đựng vốn có của con người.
• “Thành tín” (πιστὸς - pistos): Nhấn mạnh bản tính đáng tin cậy, trung tín của Đức Chúa Trời. Lời hứa này dựa trên chính bản tính của Ngài, không dựa trên cảm xúc hay hoàn cảnh của chúng ta.
• “Mở đàng cho ra khỏi” (τὴν ἔκβασιν - tēn ekbasin): Từ này rất thú vị, có thể hiểu là “lối thoát”, “cách thức để chạy trốn”, hoặc “sự kết thúc”. Nó không nhất thiết có nghĩa là Chúa sẽ cất đi cám dỗ, mà Ngài sẽ ban cho phương cách để vượt qua nó, hoặc ban sức chịu đựng cho đến khi cơn cám dỗ/cơn thử thách đó qua đi.
• “Có thể chịu được” (δύνασθε ὑπενεγκεῖν - dunasthai hupenegkein): Hành động “chịu đựng” hoặc “mang lấy”. Điều này chỉ ra sự chủ động nương dựa vào Chúa để chịu đựng, chứ không phải là trạng thái bị động.

Như vậy, lời hứa chính xác ở đây là: Trong mọi cơn cám dỗ phạm tội, Đức Chúa Trời thành tín sẽ không để nó trở nên một điều mà con cái Ngài, với sự giúp đỡ của Ngài, không thể chống cự và vượt qua được. Ngài luôn cung cấp một lối thoát.

Một sự hiểu lầm phổ biến là áp dụng 1 Cô-rinh-tô 10:13 cho mọi loại hoạn nạn, bệnh tật, hay khổ đau (tức là những “thử thách” hay “gánh nặng”). Kinh Thánh phân biệt rõ:

• Cám dỗ (Peirasmos): Đến từ sự xấu xa, nhằm mục đích khiến ta sa ngã, phạm tội (Gia-cơ 1:13-14). Lời hứa “không quá sức” áp dụng trực tiếp cho lĩnh vực này.
• Thử thách/Thử nghiệm (Dokimion): Đến từ Đức Chúa Trời, nhằm mục đích tôi luyện, thanh luyện và làm vững mạnh đức tin chúng ta (Gia-cơ 1:2-4, 1 Phi-e-rơ 1:6-7). Đôi khi những thử thách này có thể cảm thấy quá sức chịu đựng về mặt cảm xúc và thể xác.
• Gánh nặng (Baros): Những trách nhiệm, nỗi đau, hay khó khăn trong cuộc sống hằng ngày. Chúa Giê-xu mời gọi chúng ta mang lấy gánh nhẹ nhàng của Ngài (Ma-thi-ơ 11:28-30), và Phao-lô dạy chúng ta phải mang gánh nặng cho nhau (Ga-la-ti 6:2).

Vậy, Chúa có hứa rằng Ngài sẽ không đưa cho chúng ta một thử thách tôi luyện hay một gánh nặng cuộc đời nào vượt quá sức chúng ta không? Câu trả lời Kinh Thánh cho thấy: Có, đôi khi Ngài cho phép những điều vượt quá sức chúng ta – nhưng không bao giờ vượt quá sức của Ngài trong chúng ta.

Hãy xem xét cuộc đời của các anh hùng đức tin:

• Gióp: Mất tài sản, con cái, sức khỏe và sự ủng hộ của vợ. Gánh nặng của ông rõ ràng là vượt quá sức chịu đựng của một con người bình thường. Ông kêu lên: “Điều tôi sợ đã xảy đến cho tôi; Điều tôi kinh hãi đã xảy đến cho tôi.” (Gióp 3:25). Cuối cùng, ông nhận ra rằng sức mạnh duy nhất để vượt qua là nhìn biết Chúa trong sự hiện thấy (Gióp 42:5).
• Ê-li: Sau chiến thắng vĩ đại trên núi Cạt-mên, ông chạy trốn vì sợ hãi Giê-sa-bên và cầu xin được chết (1 Các Vua 19:4). Ông đã kiệt sức về cảm xúc và thể chất. Chúa không quở trách ông, mà cho ông ngủ, ăn, và cuối cùng gặp Ngài trong tiếng êm dịu nhỏ nhẹ.
• Phao-lô: Ông mô tả những khổ nạn ở Á-si rằng “bị nặng nề quá sức, đến nỗi chúng tôi đã thất vọng đến sự sống; phải, chúng tôi đã tự nhận lấy án tử nơi mình.” (2 Cô-rinh-tô 1:8-9). Ông thừa nhận hoàn cảnh vượt quá sức người. Nhưng mục đích của Chúa là để họ “không cậy mình, nhưng cậy Đức Chúa Trời”.

Các ví dụ này cho thấy một nguyên tắc thuộc linh quan trọng: Chúa thường cho phép chúng ta đến bờ vực của sự kiệt sức để dạy chúng ta hoàn toàn nương dựa vào ân điển và quyền năng của Ngài, chứ không vào sức riêng. Như Chúa phán với Phao-lô: “Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối.” (2 Cô-rinh-tô 12:9). Từ “đủ” (ἀρκεῖ - arkeō) có nghĩa là thỏa mãn, đầy đủ, vừa đúng. Ân điển Chúa không phải là một lượng lớn thêm vào sức ta, mà chính là nguồn lực thay thế hoàn toàn khi sức ta cạn kiệt.

Chìa khóa tối thượng để hiểu lời hứa của Chúa nằm ở thân vị và công tác của Chúa Giê-xu Christ.

Thứ nhất, Ngài là Đấng Đồng Công. Ngài không hứa một cuộc đời không gánh nặng, nhưng hứa sự nghỉ ngơi cho linh hồn khi chúng ta mang lấy ách của Ngài (Ma-thi-ơ 11:28-29). Ách là dụng cụ để chia sẻ gánh nặng. Chúng ta không mang gánh một mình; Chúa Giê-xu mang chung ách với chúng ta.

Thứ hai, Ngài là Đấng Chịu Khổ Mẫu Mực. Trong vườn Ghết-sê-ma-nê, Ngài đã thưa: “Cha ơi! nếu có thể được, xin cho chén nầy lìa khỏi Con!” (Ma-thi-ơ 26:39). Sự đau đớn về thuộc linh và thể xác mà Ngài sắp chịu là vô song, vượt quá sức chịu đựng của bất kỳ con người nào. Thế nhưng, qua sự vâng phục và nương dựa vào Cha, Ngài đã vượt qua. Hê-bơ-rơ 4:15 khẳng định Ngài là “thầy tế lễ thượng phẩm… có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, vì Ngài đã bị cám dỗ trong mọi việc cũng như chúng ta, mà chẳng phạm tội.”

Thứ ba, Ngài là Nguồn Sức Mạnh. Phi-líp 4:13 tuyên bố: “Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi.” “Làm được” (ἰσχύω - ischuō) nghĩa là có năng lực, có sức mạnh. Sức mạnh này không nội tại, mà đến “nhờ Đấng” (ἐν τῷ - en tō), chỉ về mối liên hệ sống động, hiệp một với Đấng Christ. Lời hứa không phải là “bạn có thể chịu được mọi thứ”, mà là “Đấng Christ trong bạn có thể chịu được mọi thứ”.

Làm thế nào để áp dụng những lẽ thật này vào cuộc sống hằng ngày?

1. Phân Định Nguồn Gốc Sự Khó Khăn: Khi đối diện khó khăn, hãy tự hỏi: “Đây chủ yếu là một cơn cám dỗ phạm tội, một sự thử thách tôi luyện đức tin, hay một gánh nặng của cuộc sống?”. Nhận định đúng sẽ giúp bạn tìm đúng lời hứa và cách đáp trả. Với cám dỗ, hãy tìm “lối thoát” Chúa đã mở (có thể là chạy trốn, tìm sự giúp đỡ, cầu nguyện). Với thử thách, hãy cầu xin sự kiên nhẫn và trưởng thành (Gia-cơ 1:2-4). Với gánh nặng, hãy trao cho Chúa (1 Phi-e-rơ 5:7) và tìm sự chia sẻ từ Hội Thánh.
2. Tuyệt Đối Nương Dựa Vào Ân Điển, Không Vào Bản Ngã: Hãy từ bỏ tư tưởng “tôi phải đủ mạnh”. Hãy học như Phao-lô, “Vậy tôi vì Đấng Christ mà đành chịu trong sự yếu đuối… Vì khi tôi yếu đuối, ấy là lúc tôi mạnh mẽ.” (2 Cô-rinh-tô 12:10). Sức mạnh thuộc linh được bày tỏ trọn vẹn nhất trong sự thừa nhận yếu đuối và tuyên xưng sự đầy đủ của Đấng Christ.
3. Tìm Kiếm “Lối Thoát” Trong Sự Hiện Diện Của Chúa: “Lối thoát” Chúa hứa (1 Cô-rinh-tô 10:13) thường không phải là một phép lạ đột ngột cất đi hoàn cảnh, mà thường là: Lời Ngài (thi thiên 119:11), Sự Cầu Thay của Đấng Christ (Hê-bơ-rơ 7:25), Sự Thúc Giục của Thánh Linh (Giăng 14:26), hay Sự Nâng Đỡ Của Anh Em (Truyền đạo 4:9-12). Hãy chủ động tìm kiếm trong những nơi đó.
4. Sống Trong Cộng Đồng Gánh Nặng: Đừng cô lập mình. Gánh nặng được chia sẻ sẽ nhẹ đi. Hãy thành thật với những người tin cậy trong Hội Thánh và để họ mang gánh với bạn (Ga-la-ti 6:2).
5. Hướng Mắt Về Sự Vĩnh Cửu: Những khổ đau hiện tại, dù lớn đến đâu, cũng chỉ là “tạm thời nhẹ” so với sự vinh hiển đời đời (2 Cô-rinh-tô 4:17-18). Viễn cảnh Nước Trời cho chúng ta sức chịu đựng và hy vọng để bước tiếp.

Vậy, Chúa có hứa sẽ không đưa cho chúng ta nhiều hơn chúng ta có thể làm được không? Câu trả lời Kinh Thánh là một sự phức tạp thánh:

Về phương diện cám dỗ phạm tội, ĐÚNG. Ngài thành tín hứa rằng không có cám dỗ nào là độc nhất vô nhị hay không thể kháng cự được, và Ngài luôn mở lối thoát. Quyền năng Thánh Linh trong chúng ta mạnh hơn mọi cám dỗ.

Về phương diện thử thách, gánh nặng và đau khổ, CÓ THỂ KHÔNG THEO NGHĨA THẾ TỤC. Ngài có thể và đôi khi cho phép những hoàn cảnh vượt xa khả năng chịu đựng tự nhiên của chúng ta. Nhưng Ngài hứa một điều vĩ đại hơn: Ngài sẽ ban ân điển đầy đủ và chính mình Ngài để đồng công với chúng ta trong gánh nặng ấy. Lời hứa thực sự không phải là “bạn sẽ không bao giờ gặp điều quá sức”, mà là “khi bạn gặp điều quá sức mình, bạn sẽ khám phá rằng sức Ta là vô hạn và đủ cho bạn.”

Hãy an tâm nơi bản tính thành tín của Đức Chúa Trời. Khi bạn cảm thấy kiệt quệ, đó không phải là dấu hiệu của sự thất bại thuộc linh, mà có thể là lời mời gọi của Chúa để bạn ngừng cố gắng bằng sức riêng và bắt đầu sống bởi năng lực vô hạn của Ngài. Hãy đến với Ngôi Ân Điển cách dạn dĩ để nhận được sự thương xót và tìm ân điển giúp đỡ trong thì giờ có cần dùng (Hê-bơ-rơ 4:16). Chúa Giê-xu, Đấng đã mang lấy gánh nặng tội lỗi của cả thế gian trên thập tự giá, chắc chắn có đủ khả năng mang lấy mọi gánh nặng của bạn ngay hôm nay.