Làm Thế Nào Các Tín Đồ Có Thể Ở Trên Thế Gian, Nhưng Không Thuộc Về Thế Gian?
Lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu cho các môn đồ trong Giăng đoạn 17 đã đặt nền tảng cho một trong những nghịch lý căn cốt nhất trong đời sống Cơ Đốc nhân: “Con đã ban lời Cha cho họ, và thế gian ghét họ, vì họ không thuộc về thế gian, cũng như con không thuộc về thế gian. Con chẳng cầu xin Cha cất họ khỏi thế gian, nhưng xin Cha gìn giữ họ khỏi ác thần. Họ không thuộc về thế gian, cũng như con không thuộc về thế gian” (Giăng 17:14-16). Đây không phải là một lý thuyết trừu tượng, mà là hiện thực sống động cho mỗi người tin Chúa. Chúng ta được kêu gọi sống trong thế gian này—tham gia vào công việc, gia đình, xã hội—nhưng bản chất, lòng trung thành, và hệ giá trị tối thượng của chúng ta phải thuộc về một vương quốc khác: Vương Quốc Đức Chúa Trời.
Trước khi tìm hiểu cách sống “trong mà không thuộc về”, chúng ta phải định nghĩa rõ “thế gian” (the world) theo quan điểm Kinh Thánh. Trong Tân Ước tiếng Hy Lạp, từ chính được dùng là **“κόσμος” (kosmos)**. Từ này mang nhiều sắc thái:
- Nghĩa trung tính: Chỉ toàn thể thế giới vật chất được tạo dựng (Công vụ 17:24) hoặc nhân loại nói chung mà Đức Chúa Trời yêu thương (Giăng 3:16).
- Nghĩa tiêu cực: Chỉ hệ thống trật tự của nhân loại sa ngã, tổ chức đời sống, giá trị, và niềm tin một cách độc lập với Đức Chúa Trời và chống nghịch lại Ngài. Đây là ý nghĩa chủ yếu khi nói về sự tách biệt. Sứ đồ Giăng định nghĩa rõ: “Vì mọi sự trong thế gian, như sự mê tham của xác thịt, sự mê tham của mắt, và sự kiêu ngạo của đời, đều chẳng từ Cha mà đến, nhưng từ thế gian mà ra” (1 Giăng 2:16). Thế gian ở đây là một hệ thống được điều khiển bởi “ác thần” (1 Giăng 5:19), đề cao “tự ngã”, vật chất, và sự vinh hiển phù du.
Vậy, “không thuộc về thế gian” không có nghĩa là rút lui khỏi xã hội, coi thường công việc hay văn hóa, mà là từ chối để hệ thống giá trị thế tục và tội lỗi đó định hình đời sống, tư tưởng và mục đích của chúng ta.
Nền tảng đầu tiên cho đời sống “trong mà không thuộc” là sự hiểu biết vững chắc về căn tính mới trong Đấng Christ. Kinh Thánh dùng những hình ảnh mạnh mẽ để mô tả vị trí của chúng ta:
- Người Lữ Hành, Kẻ Khách Lạ: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, tôi khuyên anh em như khách lạ và kẻ ở đậu hãy tránh sự ham mê xác thịt đánh trận cùng linh hồn” (1 Phi-e-rơ 2:11). Từ Hy Lạp “πάρoικoς” (paroikos) và “παρεπίδημoς” (parepidēmos) chỉ về những người cư trú tạm thời tại một địa phương mà quyền công dân thật của họ ở nơi khác. Cái nhìn này giúp chúng ta sống nhẹ nhàng, không bám víu quá đáng vào những của cải, địa vị phù du.
- Công Dân Nước Thiên Đàng: “Nhưng chúng ta là công dân của nước thiên đàng...” (Phi-líp 3:20). Là công dân, chúng ta mang trong mình bổn phận, văn hóa, và luật pháp của Vương Quốc mình. Mọi hành vi đều phải phản ánh “luật pháp của Đấng Christ” (Ga-la-ti 6:2) là yêu thương.
- Con Cái Đức Chúa Trời, Được Chọn và Biệt Riêng: “Vì Ngài đã chọn chúng ta trong Ngài trước khi sáng thế, hầu cho chúng ta được nên thánh không chỗ trách được trước mặt Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 1:4). Chữ “nên thánh” (ἁγίoυς, hagious) có nghĩa là “được biệt riêng ra”. Sự biệt riêng này không phải để tạo ra một câu lạc bộ độc quyền, mà để trở nên một công cụ thánh khiết cho công việc của Đức Chúa Trời trong thế gian.
Sự tách biệt này phải được thể hiện cụ thể trong ba phương diện chính của đời sống: Tư Tưởng, Tình Yêu, và Sự Thờ Phượng.
1. Tư Tưởng Được Biến Đổi (Rô-ma 12:2)
“Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào”. Động từ “biến hóa” trong tiếng Hy Lạp là **“μεταμορφόω” (metamorphoō)** – chỉ sự biến đổi từ bên trong ra ngoài, như con sâu hóa bướm. Quá trình này diễn ra qua “sự đổi mới của tâm thần”, tức là trí óc, nhận thức. Cơ Đốc nhân phải chủ động “bắt hết các ý tưởng làm tôi vâng phục Đấng Christ” (2 Cô-rinh-tô 10:5). Điều này đòi hỏi sự tiếp nhận Lời Chúa (Kinh Thánh) một cách đều đặn, nghiền ngẫm và vâng theo, thay thế những mẫu tư tưởng của thế gian bằng lẽ thật của Đức Chúa Trời.
2. Tình Yêu Được Định Hướng (1 Giăng 2:15-17)
“Chớ yêu thế gian, cũng đừng yêu các vật ở thế gian. Nếu ai yêu thế gian, thì sự kính mến Đức Chúa Cha chẳng ở trong người ấy”. Ở đây, “yêu” (ἀγαπάω, agapaō) không chỉ là cảm xúc, mà là sự gắn bó, trung thành, và dành sự ưu tiên tối cao. Chúng ta không thể vừa trung thành với hệ giá trị của thế gian, vừa trung thành với Đức Chúa Trời được (Ma-thi-ơ 6:24). Sứ đồ liệt kê ba đối tượng của “tình yêu” thế gian:
- “Sự mê tham của xác thịt” (ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός): Ham muốn thỏa mãn những dục vọng thể xác trái với ý muốn thánh của Đức Chúa Trời.
- “Sự mê tham của mắt” (ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν): Lòng tham được khơi dậy bởi những gì mắt thấy—của cải, sắc đẹp, vật chất—dẫn đến chủ nghĩa tiêu thụ và sự ghen tị.
- “Sự kiêu ngạo của đời” (ἡ ἀλαζονία τοῦ βίου): Sự khoe khoang, tự phụ về địa vị, thành tích, tài sản, và sự tự lực của đời người.
Tất cả đều “chẳng từ Cha mà đến” và “đều qua đi”. Thay vào đó, tình yêu tối thượng của chúng ta phải dành cho Đức Chúa Trời và những gì thuộc về Ngài.
3. Sự Thờ Phượng Được Duy Nhất Hóa (Cô-lô-se 3:5)
“Vậy hãy giết chết các chi thể hay chết của anh em... là sự tham lam, thờ hình tượng”. Thờ hình tượng (εἰδωλολατρία, eidōlolatria) không chỉ là quỳ lạy trước tượng gỗ đá, mà là dành bất cứ điều gì vị trí tối cao thuộc về Đức Chúa Trời. Tiền bạc, danh vọng, mối quan hệ, sự nghiệp, thậm chí bản thân và gia đình đều có thể trở thành thần tượng. Sống “không thuộc về thế gian” nghĩa là liên tục kiểm tra lòng mình, đảm bảo rằng Đấng Christ luôn ngự trên ngôi. Chúng ta thờ phượng Ngài qua đời sống công bình, yêu thương và sự vâng phục mỗi ngày.
Chúa Giê-xu phán: “Các ngươi là muối của đất... Các ngươi là sự sáng của thế gian” (Ma-thi-ơ 5:13-14). Muối phải tiếp xúc với thịt để bảo quản và tạo vị; ánh sáng phải chiếu vào nơi tối tăm. Điều này định hình cách chúng ta “ở trong” thế gian:
1. Tham Gia Có Chủ Đích, Nhưng Với Tư Cách Biệt Riêng: Chúng ta tham gia vào nghề nghiệp, giáo dục, nghệ thuật, chính trị—nhưng với động cơ, tiêu chuẩn đạo đức và mục tiêu khác biệt. Chúng ta làm việc “hết lòng như làm cho Chúa, chớ chẳng phải cho người ta” (Cô-lô-se 3:23), thể hiện sự trung tín, liêm chính và yêu thương ngay trong môi trường thế tục.
2. Xây Dựng Cộng Đồng Hội Thánh Vững Mạnh: Để không bị thế gian nhấn chìm, chúng ta cần một cộng đồng những người cùng chí hướng. Hội Thánh là “ngôi nhà thiêng liêng” (1 Phi-e-rơ 2:5) để chúng ta được nhắc nhở, sửa dạy, nâng đỡ và cùng nhau lớn lên trong đức tin. Sự giao tế thánh này (Hê-bơ-rơ 10:24-25) là “trạm tiếp nhiên liệu” thiết yếu cho cuộc hành trình.
3. Làm Chứng Bằng Đời Sống và Lời Nói: Sự khác biệt của chúng ta phải hữu hình và thu hút. “Hãy ăn ở giữa dân ngoại cho cách ngay thẳng, hầu cho... họ thấy việc lành anh em, mà ngợi khen Đức Chúa Trời trong ngày Ngài thăm viếng” (1 Phi-e-rơ 2:12). Đời sống nhân đức, bình an trong hoạn nạn, tình yêu vô điều kiện sẽ đặt ra những câu hỏi, mở ra cơ hội để chia sẻ về “lý do của sự trông cậy trong anh em” (1 Phi-e-rơ 3:15).
Trong nỗ lực sống thánh khiết, chúng ta dễ rơi vào hai sai lầm:
1. Chủ Nghĩa Ẩn Tu (Rút Lui Hoàn Toàn): Đây là cám dỗ muốn trốn tránh mọi ảnh hưởng xấu bằng cách cô lập bản thân khỏi xã hội. Nhưng Chúa Giê-xu cầu nguyện xin Cha “gìn giữ họ khỏi ác thần” chứ không phải “cất họ khỏi thế gian” (Giăng 17:15). Sự rút lui trái với mạng lệnh làm chứng và trở nên muối, ánh sáng.
2. Sự Đồng Hóa (Hòa Tan Hoàn Toàn): Đây là nguy cơ lớn hơn: để cho ranh giới giữa Hội Thánh và thế gian trở nên mờ nhạt, chấp nhận các giá trị, lối sống và thần tượng của thế gian như của mình. Khi đó, chúng ta trở nên “muối mất mặn” (Ma-thi-ơ 5:13), vô dụng cho vương quốc Đức Chúa Trời.
Cân bằng đúng đắn là **“sự dấn thân có phê phán”**: chúng ta bước vào mọi lĩnh vực của đời sống với tấm lòng yêu thương và phục vụ, nhưng với cái nhìn phân biệt được soi dẫn bởi Lời Chúa, luôn sẵn sàng vâng lời Chúa hơn vâng lời người (Công vụ 5:29).
Sống “trên thế gian nhưng không thuộc về thế gian” không phải là một trạng thái đạt được một lần cho mãi mãi, mà là một cuộc hành trình hằng ngày của đức tin, sự vâng lời và sự phụ thuộc vào Thánh Linh. Nó đòi hỏi sự tỉnh thức, cầu nguyện và can đảm. Nhưng chúng ta không đơn độc. Chúa Giê-xu, Đấng đã chiến thắng thế gian (Giăng 16:33), đang cầu thay cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 7:25) và Thánh Linh Ngài đang ngự trong chúng ta để ban năng lực. Hãy bước đi mỗi ngày với nhận thức sâu sắc rằng quê hương thật của chúng ta đang ở trên trời (Phi-líp 3:20), và mọi sự ở đời này chỉ là tạm bợ. Khi giữ vững căn tính và lòng trung thành đó, chúng ta không chỉ được bảo tồn khỏi sự dữ, mà còn trở nên những công cụ quyền năng của ân điển để Chúa dùng chạm đến thế gian hư mất này.
“Tôi đã truyền lại cho anh em điều chính tôi đã nhận lãnh, ấy là Đấng Christ chịu chết vì tội chúng ta theo lời Kinh Thánh; Ngài đã bị chôn, đến ngày thứ ba, Ngài sống lại theo lời Kinh Thánh...” (1 Cô-rinh-tô 15:3-4) – Đây là trung tâm của đức tin và nền tảng cho mọi sự tách biệt thánh khiết của chúng ta.