Kinh Thánh nói gì về những bệnh gây đại dịch?

Trong một thế giới từng trải qua những cơn đại dịch toàn cầu như COVID-19, Ebola, hay Cái Chết Đen trong lịch sử, tâm trí con người không khỏi dấy lên những câu hỏi sâu xa về nguyên nhân, ý nghĩa và cách ứng phó. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta tìm kiếm câu trả lời không chỉ từ khoa học hay xã hội học, mà trước hết và trên hết, từ Lời Đức Chúa Trời – Kinh Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát quan điểm của Kinh Thánh về các loại bệnh tật có quy mô dịch tễ, từ căn nguyên thuộc linh cho đến những nguyên tắc ứng dụng trong đời sống đức tin.

Để hiểu về dịch bệnh, trước tiên phải hiểu về nguồn gốc của bệnh tật nói chung trong khuôn khổ Kinh Thánh. Sáng Thế Ký cho thấy thế giới ban đầu được Đức Chúa Trời tạo dựng "rất tốt lành" (Sáng Thế Ký 1:31). Bệnh tật, đau đớn và sự chết không phải là một phần của sáng tạo nguyên thủy, nhưng là hậu quả trực tiếp của tội lỗi xâm nhập vào thế gian qua sự sa ngã của loài người (Sáng Thế Ký 3). Sự rủa sả đổ trên đất (Sáng Thế Ký 3:17) và sự vỡ lẽ mối quan hệ hài hòa ban đầu đã mở đường cho mọi hình thức suy tàn, bao gồm cả bệnh tật.

Từ góc nhìn này, dịch bệnh là một biểu hiện tập thể và nghiêm trọng của sự nguyền rủa đó trong thế giới sa ngã. Tuy nhiên, Kinh Thánh phân biệt rõ giữa nguyên nhân cuối cùng (tội lỗi và sự sa ngã) và nguyên nhân trực tiếp trong từng trường hợp cụ thể. Chúa Giê-xu đã bác bỏ quan niệm đơn giản hóa rằng người bị bệnh là vì tội lỗi cá nhân của họ hoặc của cha mẹ họ (Giăng 9:2-3). Dịch bệnh có thể tồn tại trong một thế giới bị rủa sả, nhưng sự hiện diện của nó không nhất thiết là sự đoán phạt trực tiếp cho một nhóm tội lỗi cụ thể nào đó.

Cựu Ước ghi lại nhiều trường hợp dịch bệnh, thường được mô tả bằng từ Hê-bơ-rơ "dever" (דֶּבֶר), có nghĩa là "dịch hạch" hoặc "bệnh dịch". Những dịch bệnh này thường xuất hiện trong bối cảnh rõ ràng:

1. Dịch Bệnh Như Sự Phán Xét Của Đức Chúa Trời: Một trong những ví dụ nổi bật nhất là mười tai vạ trên xứ Ê-díp-tô, trong đó có tai vạ thứ năm (bệnh dịch trên súc vật - Xuất Ê-díp-tô Ký 9:1-7) và tai vạ thứ sáu (bệnh ghẻ chốc - Xuất Ê-díp-tô Ký 9:8-12). Mục đích là để bày tỏ quyền năng tối cao của Đức Giê-hô-va và giải cứu dân Ngài (Xuất Ê-díp-tô Ký 7:5). Tương tự, trong câu chuyện dân Y-sơ-ra-ên phàn nàn trong đồng vắng, một cơn dịch hạch đã xảy ra sau khi hạch ăn thịt chim cút (Dân Số Ký 11:33). Trong 2 Sa-mu-ên 24, một trận dịch hạch giết chết 70,000 người là hậu quả trực tiếp của tội kiêu ngạo và tổng số dân của Vua Đa-vít.

2. Luật Pháp Về Sự Ô Uế Và Cách Ly: Sách Lê-vi Ký, đặc biệt chương 13-14, cung cấp những chỉ dẫn chi tiết về bệnh phung (từ Hê-bơ-rơ "tsara'at" - צָרָעַת, thường chỉ các bệnh ngoài da nghiêm trọng, có thể lây). Luật pháp quy định việc cách ly người bệnh: "Hết mọi ngày nào người bị vít đó mắc bịnh thì phải ô uế; người phải ở riêng ra, ngoài trại quân là nơi người ở" (Lê-vi Ký 13:46). Đây không chỉ là quy định y tế sơ khai mà còn mang ý nghĩa biểu tượng về sự tách biệt khỏi tội lỗi và sự ô uế. Những quy định này cho thấy Đức Chúa Trời quan tâm đến sức khỏe cộng đồng và việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh tật.

Tân Ước chuyển trọng tâm từ các cơn dịch như sự phán xét trực tiếp sang bối cảnh rộng hơn: sự hiện diện của đau khổ trong một thế giới đang rên siết (Rô-ma 8:22) và sự chiến thắng tối hậu của Chúa Giê-xu Christ.

1. Dịch Bệnh Như Một Phần Của Sự Rên Siết Chung: Sứ đồ Phao-lô mô tả toàn thể tạo vật "bị sự hư không phục" và "rên siết" như đàn bà đau đẻ, chờ đợi sự cứu chuộc cuối cùng (Rô-ma 8:20-22). Bệnh tật và dịch bệnh là những biểu hiện của sự "hư không" này. Chúa Giê-xu cũng báo trước rằng trước khi Ngài trở lại, sẽ có "dịch lệ" (từ Hy Lạp "loimos" - λοιμός, nghĩa là bệnh dịch) cùng với chiến tranh và động đất (Lu-ca 21:11). Những điều này được mô tả như "khởi đầu sự đau đớn" (Ma-thi-ơ 24:8), chứ không phải là sự kết thúc.

2. Chúa Giê-xu: Đấng Chữa Lành Tối Thượng: Chức vụ của Chúa Giê-xu đầy dẫy những phép lạ chữa lành mọi thứ bệnh tật, thể hiện quyền năng của Nước Đức Chúa Trời đang xâm nhập vào thế giới sa ngã này. Ngài chữa lành bệnh phung (Ma-thi-ơ 8:2-3), sốt rét (Mác 1:30-31), và thậm chí làm cho kẻ chết sống lại. Những phép lạ này là dấu chỉ cho thấy Ngài là Đấng Mê-si, Đấng đến để đảo ngược những hậu quả của tội lỗi (Ê-sai 53:4-5, Ma-thi-ơ 8:17). Sự chữa lành của Ngài bày tỏ lòng thương xót và quyền năng, đồng thời chỉ về sự chữa lành hoàn toàn trong cõi đời đời.

3. Sự Dạy Dỗ Về Đau Khổ Và Sự Quan Phòng: Kinh Thánh không hứa rằng Cơ Đốc nhân sẽ miễn nhiễm với bệnh dịch. Ngược lại, chúng ta được cảnh báo sẽ có hoạn nạn trong đời này (Giăng 16:33). Tuy nhiên, chúng ta có lời hứa về sự hiện diện của Chúa (Ma-thi-ơ 28:20) và lời hứa rằng mọi sự (kể cả những điều khủng khiếp như dịch bệnh) hiệp lại làm ích cho những kẻ yêu mến Ngài (Rô-ma 8:28). Điều này không có nghĩa là dịch bệnh là "tốt", nhưng Đức Chúa Trời có chủ quyền để dùng ngay cả điều xấu xa đó để hoàn thành mục đích tốt lành của Ngài.

Làm thế nào để chúng ta, với tư cách là những tín hữu ngày nay, sống và ứng phó trong thời kỳ có dịch bệnh, dựa trên những nguyên tắc Kinh Thánh này?

1. Sống Có Trách Nhiệm Và Khôn Ngoan: Nguyên tắc cách ly trong Lê-vi Ký dạy chúng ta về trách nhiệm cộng đồng. Việc đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, tiêm chủng (nếu có thể và sau khi cầu nguyện suy xét), và vệ sinh cá nhân không phải là biểu hiện của sự sợ hãi, mà có thể là hành động yêu thương người lân cận (Ma-thi-ơ 22:39). Đó là việc bảo vệ người dễ tổn thương và góp phần vào sức khỏe chung.

2. Tránh Hai Thái Cực: Sự Sợ Hãi và Sự Liều Lĩnh Thiếu Suy Nghĩ: Một bên là thái độ hoảng loạn, tin vào mọi tin đồn, và để nỗi sợ chi phối. Kinh Thánh dạy: "Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút sợ, bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình yêu thương và dè giữ" (2 Ti-mô-thê 1:7). "Dè giữ" ở đây là sophronismos (σωφρονισμός) trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa là sự tự chủ, tỉnh táo, suy nghĩ chín chắn. Bên kia là thái độ liều lĩnh, xem thường mọi biện pháp, với lý luận "Đức Chúa Trời sẽ bảo vệ tôi." Đây có thể là sự thử thách Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 4:7). Sự khôn ngoan từ trên cao trước hết là thuần khiết, sau là hòa thuận, tiết độ, nhu mì (Gia-cơ 3:17).

3. Tận Dụng Cơ Hội Để Làm Chứng Và Phục Vụ: Thời kỳ dịch bệnh là thời điểm mọi người cảm nhận sự mong manh của sự sống và tìm kiếm hy vọng. Chúng ta có cơ hội chia sẻ niềm hy vọng đời đời trong Chúa Giê-xu. Hơn nữa, chúng ta được kêu gọi để phục vụ những người bị ảnh hưởng: thăm viếng (theo cách an toàn), cung cấp nhu yếu phẩm, khích lệ, và cầu nguyện. Đây là lúc để Hội Thánh thể hiện tình yêu thương cách thực tế (Gia-cơ 2:15-16).

4. Gia Tăng Sự Phụ Thuộc Vào Chúa Và Cầu Nguyện: Dịch bệnh nhắc nhở chúng ta về sự hữu hạn và không kiểm soát được mọi thứ. Nó kéo chúng ta trở lại với Đấng Tạo Hóa, là nơi nương náu và sức lực của chúng ta (Thi Thiên 46:1). Chúng ta được kêu gọi cầu nguyện cho những người lãnh đạo (1 Ti-mô-thê 2:1-2), cho các nhân viên y tế, cho người bệnh, và cho sự bình an của thành phố (Giê-rê-mi 29:7).

5. Giữ Vững Đức Tin Và Niềm Hy Vọng Cánh Chung: Cơ Đốc nhân nhìn về tương lai với niềm hy vọng chắc chắn. Sách Khải Huyền mô tả một tương lai nơi Đức Chúa Trời sẽ lau sạch mọi giọt nước mắt, "sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa" (Khải Huyền 21:4). Dịch bệnh là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng thế giới hiện tại không phải là nhà cuối cùng của chúng ta. Chúng ta trông đợi trời mới đất mới (2 Phi-e-rơ 3:13).

Kinh Thánh cung cấp một khung nhìn vừa thực tế vừa đầy hy vọng về dịch bệnh. Nó công nhận dịch bệnh là một phần của thực tại đau thương trong thế giới sa ngã, đôi khi được sử dụng như công cụ phán xét, nhưng luôn luôn nằm dưới chủ quyền tối cao của Đức Chúa Trời. Qua Chúa Giê-xu Christ, chúng ta thấy Đức Chúa Trời bước vào trong nỗi đau của nhân loại với tư cách là Đấng Chữa Lành, và qua sự chết và sống lại của Ngài, Ngài đã đảm bảo sự chiến thắng cuối cùng trên mọi hậu quả của tội lỗi, bao gồm bệnh tật và sự chết.

Vì vậy, trong thời kỳ đại dịch, thay vì hoảng sợ hoặc chán nản, Cơ Đốc nhân được kêu gọi sống với sự khôn ngoan và trách nhiệm, với lòng can đảm và bình an từ Chúa, với đôi tay phục vụ và tấm lòng hướng về hy vọng vinh quang đang chờ đợi. Chúng ta không coi thường khoa học hay các biện pháp an toàn, nhưng chúng ta cũng không đặt hy vọng tối hậu của mình vào chúng. Hy vọng của chúng ta được đặt nơi Đấng đã phán: "Ta đã thắng thế gian" (Giăng 16:33).