Cơ Đốc nhân nên đáp ứng như thế nào với tình trạng nghèo đói toàn cầu?

Nghèo đói toàn cầu không chỉ là một thống kê kinh tế hay một thách thức nhân đạo; đối với Cơ Đốc nhân, đó là một tiếng kêu vang lên từ chính lương tâm được Chúa Thánh Linh cáo trách và từ những trang Kinh Thánh rõ ràng. Làm thế nào để dân sự của Đức Chúa Trời, những người đã nhận lãnh ân điển cứu rỗi nhưng không, đáp lại tiếng kêu của hàng tỷ người đang thiếu thốn cơ bản? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát nền tảng Kinh Thánh, khai triển thần học về sự nghèo khó và trách nhiệm của Hội Thánh, đồng thời đề xuất những ứng dụng thực tiễn trong đời sống cá nhân và cộng đồng.

Kinh Thánh, từ Cựu Ước đến Tân Ước, tràn đầy những lời phán về sự quan tâm của Đức Chúa Trời đối với người nghèo, kẻ mồ côi, người góa bụa và khách lạ—những nhóm người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội.

1. Trong Cựu Ước: Luật pháp Môi-se thiết lập một cơ chế xã hội công bằng và có lòng thương xót. “Ngươi chớ làm khốn khổ người góa bụa hay là kẻ mồ côi. Nếu ngươi làm cho họ khốn khổ, và họ kêu van cùng ta, chắc ta sẽ nghe tiếng kêu van của họ” (Xuất Ê-díp-tô Ký 22:22-23). Trách nhiệm này không tùy ý, mà là mệnh lệnh: “Vì trong xứ sẽ không thiếu kẻ nghèo nàn, nên ta truyền lịnh cho ngươi mà rằng: Khá mở rộng bàn tay ra cho anh em mình, kẻ thiếu thốn, và kẻ nghèo nàn ở trong xứ ngươi” (Phục Truyền Luật Lệ Ký 15:11).

Tiếng Hê-bơ-rơ dùng từ “ebyon” (אֶבְיוֹן) và “ani” (עָנִי) để chỉ người nghèo, nhấn mạnh đến sự thiếu thốn vật chất và tình trạng bị áp bức. Các tiên tri liên tục tố cáo sự bất công và kêu gọi sự công bình thực sự: “Hãy bỏ làm dữ, tập làm lành; hãy tìm kiếm sự công bình, hãy đỡ kẻ bị hà hiếp, hãy xử công bình cho kẻ mồ côi, hãy bênh vực lẽ của người góa bụa” (Ê-sai 1:17). Sự thờ phượng Chúa không thể tách rời khỏi việc theo đuổi công lý xã hội (A-mốt 5:21-24).

Chúa Giê-xu Christ, Đấng Mê-si-a, đã đồng hóa chính Ngài với người nghèo và tuyên bố sứ mạng của Ngài là “giảng Tin Lành cho kẻ nghèo… cho kẻ bị cầm được tha, kẻ mù được sáng, kẻ bị hà hiếp được tự do” (Lu-ca 4:18). Ngài không chỉ rao giảng mà còn sống giữa và phục vụ người nghèo.

Trong Ma-thi-ơ 25:31-46, Chúa Giê-xu đưa ra tiêu chuẩn phán xét cuối cùng dựa trên những hành động cụ thể đối với “những kẻ rất hèn mọn nầy của ta”—những người đói, khát, khách lạ, trần truồng, đau ốm và bị tù. Câu “hễ các ngươi đã làm việc đó cho một người trong những người rất hèn mọn nầy của anh em ta, ấy là đã làm cho chính mình ta vậy” (câu 40) thiết lập một sự đồng nhất thần học sâu sắc giữa Christ và người đau khổ. Động từ Hy Lạp được dùng cho “làm” ở đây là “poieō” (ποιέω), chỉ một hành động có chủ ý, cụ thể, không chỉ là cảm xúc nhất thời.

Lời dạy nổi tiếng về chiên và dê không phải là sự cứu rỗi bởi việc làm, nhưng là bằng chứng không thể chối cãi của một đức tin chân thật. Đức tin cứu rỗi bởi ân điển (Ê-phê-sô 2:8-9) sẽ tự động sinh ra bông trái của sự phục vụ và lòng thương xót (Gia-cơ 2:14-17).

Sách Công Vụ ghi lại mô hình Hội Thánh đầu tiên tại Giê-ru-sa-lem, nơi các tín hữu “bán hết gia tài điền sản mình, lấy tiền chia cho mọi người, tùy theo sự cần dùng của từng người” (Công Vụ 2:45). Đây không phải là chủ nghĩa cộng sản bắt buộc, mà là một sự tự nguyện chia sẻ xuất phát từ tình yêu thương (“agapē” - ἀγάπη) và nhận thức về sự hiệp nhất trong Thân Thể Đấng Christ.

Sứ đồ Phao-lô khích lệ các Hội Thánh vùng Ma-xê-đoan và A-chai quyên góp giúp đỡ các thánh đồ nghèo tại Giê-ru-sa-lem, gọi đó là “ân điển” (2 Cô-rinh-tô 8:1-7) và một sự bày tỏ của tình yêu thương. Ông đưa ra nguyên tắc cân bằng: “Ấy không phải ý bảo người khác nên nhàn hạ, còn anh em lại khó nhọc đâu, nhưng để cho có sự bằng nhau” (2 Cô-rinh-tô 8:13-14). Mục tiêu là sự “isotēs” (ἰσότης) – sự công bằng, sự cân bằng, chứ không nhất thiết là sự bình đẳng tuyệt đối.

Gia-cơ, trong thư mang tính thực tiễn cao, cảnh cáo mạnh mẽ về tội khinh miệt người nghèo (Gia-cơ 2:1-7) và tuyên bố thẳng thắn rằng đức tin không có việc làm là đức tin chết (Gia-cơ 2:17). Ông định nghĩa sự tin đạo thuần khiết là “thăm viếng kẻ mồ côi, người góa bụa trong cơn khốn khó của họ” (Gia-cơ 1:27).

Để đáp ứng hiệu quả, Cơ Đốc nhân cần hiểu nguyên nhân đa chiều của nghèo đói, vượt trên lời đổ lỗi đơn giản. Kinh Thánh chỉ ra nhiều yếu tố:

• Tội lỗi cá nhân và hệ thống: Sự lười biếng (Châm Ngôn 6:10-11), nghiện ngập, và quan trọng hơn là tội lỗi mang tính hệ thống—sự áp bức, tham nhũng, bóc lột của kẻ giàu (Gia-cơ 5:1-6).
• Sự bất công trong cơ cấu xã hội: Như sự thiên vị trong tòa án, luật pháp bất bình đẳng (Châm Ngôn 22:22-23).
• Hoàn cảnh: Bệnh tật, thiên tai, chiến tranh, mất mùa—những điều nằm ngoài tầm kiểm soát của cá nhân (như trường hợp Gióp).
• Vòng xoáy nghèo đói: Truyền từ đời này sang đời khác, hạn chế cơ hội.

Do đó, phản ứng của Cơ Đốc nhân phải toàn diện: vừa cứu trợ khẩn cấp (bác ái), vừa tìm cách thay đổi cơ cấu bất công (công lý), và rao truyền Tin Lành giải phóng con người khỏi gốc rễ tội lỗi (rao giảng Phúc Âm).

A. Trên Bình Diện Cá Nhân & Gia Đình:

1. Sống Tiết Kiệm Và Cho Đi Có Chủ Đích: Áp dụng nguyên tắc “sống đơn giản để người khác có thể đơn giản sống”. Dành một phần ngân sách cố định (như 1/10 hay hơn) không chỉ cho Hội Thánh địa phương mà còn cho các tổ chức cứu trợ uy tín toàn cầu.
2. Cầu Nguyện Cụ Thể: Cầu nguyện cho người nghèo, cho các nhà lãnh đạo, cho các tổ chức Cơ Đốc đang hoạt động. Dùng bản đồ thế giới để cầu nguyện.
3. Giáo Dục Và Nhận Thức: Tìm hiểu về các nguyên nhân nghèo đói, về các quốc gia, vùng miền đặc biệt khó khăn. Đọc sách, xem phim tài liệu từ góc nhìn Cơ Đốc.
4. Thay Đổi Thói Quen Tiêu Dùng: Ưu tiên mua sản phẩm công bằng thương mại (fair trade) để hỗ trợ trực tiếp người sản xuất ở các nước nghèo, chống lại nạn bóc lột.

B. Trên Bình Diện Hội Thánh Địa Phương:

1. Thành Lập Quỹ Bác Ái & Công Tác Xã Hội: Hội Thánh nên có quỹ chuyên biệt để ứng phó với nhu cầu trong cộng đồng địa phương và hỗ trợ các dự án toàn cầu. Đây là sự bày tỏ thực tế của tình yêu thương.
2. Tổ Chức Các Chuyến Đi Phục Vụ Ngắn Hạn/Dài Hạn: Gửi các nhóm tình nguyện viên có kỹ năng (y tế, giáo dục, xây dựng) đến các vùng khó khăn, hợp tác với các Hội Thánh hoặc tổ chức địa phương để phục vụ hiệu quả và tôn trọng văn hóa.
3. Giảng Dạy Toàn Diện: Mục sư, truyền đạo cần giảng dạy trọn vẹn về Tin Lành, bao gồm cả trách nhiệm xã hội, công lý, và lòng thương xót, dựa trên nền tảng Kinh Thánh vững chắc.
4. Hợp Tác Với Các Tổ Chức Cơ Đốc Uy Tín: Hội Thánh địa phương có thể đỡ đầu cho các dự án cụ thể (giếng nước sạch, hỗ trợ trẻ mồ côi, microfinance...) thông qua các tổ chức như World Vision, Compassion International, Samaritan's Purse...

C. Trên Bình Diện Công Dân & Xã Hội Dân Sự:

1. Vận Động Chính Sách Công Bằng: Cơ Đốc nhân có thể và nên tham gia ôn hòa vào việc vận động cho các chính sách quốc gia và quốc tế hỗ trợ người nghèo, giảm nợ cho các nước đang phát triển, chống tham nhũng, thúc đẩy thương mại công bằng.
2. Làm Chứng Trong Nghề Nghiệp: Dù làm kinh doanh, luật sư, bác sĩ, giáo viên hay nông dân, hãy thực hành đạo đức cao nhất, đối xử công bằng với nhân viên và đối tác, tìm cách để công việc của mình mang lại lợi ích cho cộng đồng.
3. Nuôi Dưỡng Tấm Lòng Thương Xót: Tránh thái độ kết tội hay khinh miệt người nghèo. Thay vào đó, nhìn họ như Chúa Giê-xu đã nhìn: với lòng trắc ẩn (“splanchnizomai” - σπλαγχνίζομαi, Ma-thi-ơ 9:36) và phẩm giá được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 1:27).

Đáp ứng với nghèo đói toàn cầu không phải là một tùy chọn cho Cơ Đốc nhân; đó là hệ quả tất yếu của việc bước theo Đấng Christ, Đấng đã trở nên nghèo vì chúng ta (2 Cô-rinh-tô 8:9). Chúng ta được kêu gọi để yêu thương không chỉ bằng lời nói hay lý thuyết, mà “bằng việc làm và lẽ thật” (1 Giăng 3:18).

Sự đáp ứng này phải cân bằng: rao giảng Phúc Âm cứu rỗi linh hồn và thể hiện Phúc Âm qua việc phục vụ thể xác. Hai điều này song hành, bổ sung cho nhau, như hai cánh của một con chim. Một Hội Thánh chỉ tập trung vào xã hội mà bỏ qua việc rao giảng Phúc Âm đã đánh mất linh hồn. Một Hội Thánh chỉ nói về thiên đàng mà thờ ơ với sự đau khổ trên đất đã đánh mất tính tin cậy của Tin Lành.

Hãy bắt đầu từ nơi bạn đang đứng, với những gì bạn có. Một bữa ăn đơn giản hơn, một món quà được chuyển đi, một lời cầu nguyện chân thành, một lá phiếu có cân nhắc, một sự lựa chọn tiêu dùng có ý thức—tất cả đều có giá trị trong Vương quốc Đức Chúa Trời. Hãy để đức tin của chúng ta trở nên sống động qua hành động, và qua đó, thế giới sẽ thấy tình yêu của Chúa Cha và nhận biết chúng ta là môn đồ thật của Chúa Giê-xu Christ (Giăng 13:35).

“Sự tin đạo thanh sạch không vết, trước mặt Đức Chúa Trời, Cha chúng ta, là: thăm viếng kẻ mồ côi, người góa bụa trong cơn khốn khó của họ, và giữ lấy mình cho khỏi sự ô uế của thế gian.” (Gia-cơ 1:27)