Đức Chúa Trời giàu lòng thương xót" có ý nghĩa gì (Ê-phê-sô 2:4)?

Trong hành trình đức tin, có những lẽ thật kinh điển chiếu rọi vào tình trạng tuyệt vọng của con người và vinh quang của Đấng Cứu Rỗi. Ê-phê-sô 2:4 chính là một trong những tia sáng ấy: “Nhưng Đức Chúa Trời, giàu lòng thương xót, vì lòng yêu thương lớn Ngài đã yêu chúng ta”. Hai chữ “Nhưng Đức Chúa Trời” (ὁ δὲ θεός – *ho de Theos*) tạo nên một khúc quanh vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại, đảo ngược hoàn toàn số phận hư mất. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai triển ý nghĩa thần học trọng tâm và thực tiễn của cụm từ “Đức Chúa Trời giàu lòng thương xót”, mở khóa sự phong phú vô tận chứa đựng trong đó.

Để thấu hiểu vẻ đẹp của lòng thương xót, chúng ta phải thấy rõ sự thê lương của tình trạng cần được thương xót. Sứ đồ Phao-lô, dưới sự linh cảm của Đức Thánh Linh, đã vẽ nên một bức tranh không chút tô hồng về thân phận con người ngoài Đấng Christ:

• “Chết vì lầm lỗi và tội ác mình” (câu 1): Tình trạng thuộc linh là sự chết, một sự phân cách khỏi sự sống của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 4:18).
• “Bước đi theo đời nầy” (câu 2): Sống dưới quyền điều khiển của hệ thống thế gian chống nghịch Đức Chúa Trời.
• “Theo vua cầm quyền chốn không trung” (câu 2): Chịu sự chi phối trực tiếp của ma quỷ (ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος – *archonta tēs exousias tou aeros*), là kẻ cầm quyền chốn không trung.
• “Theo tư dục của xác thịt và ý tưởng của mình” (câu 3): Nô lệ cho bản ngã và những suy tính phàm tục.
• “Vốn là con của sự thạnh nộ” (câu 3): Đáng bị hình phạt công bình của Đức Chúa Trời thánh khiết.

Đây không chỉ là hành vi xấu, mà là bản chất hư hoại. Không có hy vọng, không có lối thoát, không có tương lai. Trong bối cảnh tăm tối tuyệt đối ấy, hai từ “Nhưng Đức Chúa Trời” vang lên như tiếng sét phá tan bóng đêm.

Cụm từ then chốt trong câu 4 là “giàu lòng thương xót” (πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει – *plousios ōn en eleei*). Chúng ta cần mổ xẻ hai khái niệm:

1. “Giàu” (πλούσιος – *plousios*): Từ này không chỉ mô tả sự sở hữu, mà là sự dư dật, phong phú vô hạn, một nguồn cung ứng không bao giờ cạn kiệt. Đức Chúa Trời không chỉ “có” lòng thương xót; Ngài là nguồn mạch của nó. Sự giàu có này trái ngược với sự nghèo nàn, trống rỗng thuộc linh của chúng ta (Khải huyền 3:17).

2. “Lòng thương xót” (ἔλεος – *eleos*): Đây là từ then chốt. Trong tiếng Hy Lạp, *eleos* khác với *charis* (ân điển). Ân điển (*charis*) là ban cho kẻ không xứng đáng điều tốt lành họ không có. Còn Lòng thương xót (*eleos*) là sự thương cảm, xót xa dẫn đến hành động cứu giúp, giải thoát kẻ đáng thương, kẻ đang trong cảnh khốn cùng và đau khổ. Nó là sự nhân từ tích cực. Trong tiếng Hê-bơ-rơ Cựu Ước, từ tương đương là “chesed” (חֶסֶד), thường được dịch là “sự nhân từ” hay “tình yêu thương thành tín” – một tình yêu bền vững, giao ước, không thay đổi dựa trên lời hứa của Ngài (Thi Thiên 136).

Như vậy, “Đức Chúa Trời giàu lòng thương xót” có nghĩa: **Bản tính của Đức Chúa Trời là một kho tàng vô tận của sự cảm thông, thương xót tích cực, sẵn sàng hành động để cứu vớt những kẻ đang trong cảnh khốn cùng tuyệt vọng vì tội lỗi.** Ngài không nhìn chúng ta với ánh mắt lãnh đạm của một vị quan tòa xa cách, mà với trái tim rung động của một người Cha (Lu-ca 15:20).

Lòng thương xót của Đức Chúa Trời không phải là một cảm xúc mơ hồ. Ê-phê-sô 2:4-7 chỉ ra ba hành động cụ thể, quyết định và đắt giá của lòng thương xót ấy:

1. “Đã khiến chúng ta đồng sống với Đấng Christ” (câu 5): Động từ Hy Lạp συνεζωοποίησεν (*synezōopoiēsen*) có nghĩa “cùng làm cho sống lại, cùng ban sự sống”. Khi chúng ta còn chết, Ngài đã đặt chúng ta vào trong mối liên hệ sống động với Đấng Christ phục sinh. Sự sống thuộc linh là một quà tặng của lòng thương xót, không phải thành quả của nỗ lực cá nhân.

2. “Và khiến chúng ta đồng sống lại và đồng ngồi trong các nơi trên trời với Đấng Christ Jêsus” (câu 6): Đây là thì quá khứ trong tiếng Hy Lạp, diễn tả một hành động đã hoàn tất. Lòng thương xót không chỉ kéo ta khỏi mồ, mà còn đưa ta lên ngôi! Chúng ta được đồng phục sinh và đồng tôn ngồi với Christ. Địa vị mới này là kết quả của lòng thương xót, bảo đảm cho tương lai vinh hiển của chúng ta.

3. “Hầu cho tỏ ra về đời sau sự giàu có vô hạn của ân điển Ngài, mà Ngài bởi lòng nhân từ đã dùng ra cho chúng ta trong Đức Chúa Jêsus Christ” (câu 7): Mục đích tối hậu của lòng thương xót là sự tôn vinh ân điển Ngài (χάριτος – *charitos*). Lòng thương xót là động lực, ân điển là phương tiện, và vinh quang của Đức Chúa Trời là mục đích. Hành động thương xót này được thực hiện “trong Đức Chúa Jêsus Christ”. Đây là điểm then chốt: Lòng thương xót của Đức Chúa Trời chỉ đến với chúng ta qua con đường duy nhất là Đấng Christ và công việc chuộc tội của Ngài trên thập tự giá.

Chân lý trong Ê-phê-sô 2:4 không đơn độc, mà là đỉnh cao của một dòng chảy xuyên suốt Kinh Thánh:

• Cựu Ước: Đức Chúa Trời tự bày tỏ mình là “Đức Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời nhân từ, thương xót, chậm giận, đầy dẫy ân huệ và thành thực” (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6). Thi Thiên 103 là bản tình ca về lòng thương xót: “Ngài chẳng bắt tội hoài, chẳng giữ giận đến đời đời... Song sự thương xót của Ngài đối với kẻ kính sợ Ngài hằng có đời đời” (câu 9, 17).
• Chức Vụ Chúa Giê-xu: Ngài là hiện thân của lòng thương xót Đức Chúa Trời. Ngài chạnh lòng thương xót (σπλαγχνίζομαι – *splagchnizomai*, một từ chỉ sự rung động sâu từ bên trong) đám đông (Ma-thi-ơ 9:36), người phung (Mác 1:41), kẻ mù (Ma-thi-ơ 20:34). Các ẩn dụ trong Lu-ca 15 (con chiên, đồng bạc, đứa con hoang đàng) đều là những bức tranh sống động về lòng thương xót của Đức Chúa Cha.
• Thư Tín: Sứ đồ Phao-lô gọi Đức Chúa Trời là “Cha hay thương xót” (2 Cô-rinh-tô 1:3) và xác định ơn gọi của mình là kết quả của lòng thương xót (1 Ti-mô-thê 1:13, 16).

Lẽ thật về Đức Chúa Trời giàu lòng thương xót không phải chỉ để chiêm nghiệm, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.

1. Cho Cá Nhân Tin Nhận:
Nếu bạn chưa biết Chúa, hãy nhận biết rằng tình trạng của bạn được mô tả chính xác trong Ê-phê-sô 2:1-3. Nhưng lời “Nhưng Đức Chúa Trời” cũng dành cho bạn. Sự ăn năn và đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ chính là tiếp nhận hành động thương xót tối thượng ấy. Đức Chúa Trời không chờ bạn trở nên tốt hơn; Ngài hành động khi bạn đang chết (Rô-ma 5:8).

2. Cho Cơ Đốc Nhân Trong Sự Tăng Trưởng:
- Nền Tảng Của Sự An Nghỉ: Khi bị kết tội bởi ma quỷ hay lương tâm, hãy chạy đến với Đấng giàu lòng thương xót. Sự tha thứ không dựa trên cảm xúc của chúng ta, mà trên bản tính thương xót của Đức Chúa Trời đã được bày tỏ trong Christ (1 Giăng 1:9).
- Động Lực Cho Sự Thờ Phượng: Sự thờ phượng chân thật phát xuất từ trái tim nhận biết mình đã được thương xót cách nhưng không. Mỗi lần dự Tiệc Thánh, chúng ta rao truyền sự chết của Chúa cho đến lúc Ngài đến – đó là đỉnh cao của lòng thương xót.
- Nguồn Sức Mạnh Trong Thử Thách: Trong đau khổ, chúng ta có thể đến gần “ngôi ân điển, hầu cho được thương xót và tìm ân điển để giúp chúng ta trong thì có nhu cầu” (Hê-bơ-rơ 4:16). Ngôi ân điển là nơi lòng thương xót dành cho những kẻ yếu đuối được ban phát dư dật.

3. Cho Mối Quan Hệ Với Người Khác:
- Thực Hành Sự Tha Thứ: Người đã nhận lãnh lòng thương xót vô điều kiện phải trở nên kênh dẫn của lòng thương xót ấy. “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy” (Ê-phê-sô 4:32).
- Thể Hiện Lòng Trắc Ẩn: Chúng ta được kêu gọi để chạnh lòng thương xót (σπλαγχνίζομαι) như Chúa, đặc biệt với người nghèo khó, cô thế và tội lỗi (Ma-thi-ơ 25:34-40, Gia-cơ 2:13).
- Rao Giảng Tin Lành: Động lực cho công tác truyền giáo phải là lòng thương xót đối với những linh hồn đang hư mất, đang bước đi theo “vua cầm quyền chốn không trung”. Chúng ta rao giảng vì biết rằng có một “Nhưng Đức Chúa Trời” cho mọi người.

“Đức Chúa Trời giàu lòng thương xót” không phải là một khái niệm triết học, mà là thực tại nền tảng của sự cứu rỗi và đời sống Cơ Đốc. Mọi sự chúng ta có – sự sống mới, địa vị mới, hy vọng mới – đều bắt nguồn từ kho tàng vô tận của lòng thương xót Ngài, được mở ra cho chúng ta qua thập tự giá của Chúa Giê-xu Christ.

Hôm nay, hãy dừng lại và suy ngẫm về sự tương phản vĩ đại: Bạn đã từng là “con của sự thạnh nộ”, nhưng giờ đây, trong Christ, bạn là đối tượng của lòng thương xót vĩ đại. Hãy để lẽ thật này khiến bạn cúi đầu thờ phượng, sống mạnh mẽ trong ân điển, và mở rộng bàn tay với lòng trắc ẩn đến một thế giới đang hư mất. Lòng thương xót của Ngài mới mỗi buổi sáng, sự thành tín Ngài lớn lắm (Ca Thương 3:22-23). Hãy sống và bước đi trong sự giàu có vô hạn ấy.