Chúa Giê-su là Chúa" có nghĩa là gì?

Lời tuyên xưng “Giê-xu Christ là Chúa” (Phi-líp 2:11) là nền tảng của đức tin Cơ Đốc, là hòn đá góc phân biệt một Cơ Đốc nhân thật với mọi niềm tin khác. Trong bối cảnh văn hóa đa thần và chính trị phức tạp của Đế chế La Mã thế kỷ thứ nhất, lời tuyên xưng này mang ý nghĩa cách mạng và thường dẫn đến sự bắt bớ, tử đạo. Nhưng ý nghĩa sâu xa của nó vượt xa khỏi bối cảnh lịch sử, chạm đến cốt lõi của mặc khải Thánh Kinh về danh tính, quyền năng và địa vị độc tôn của Con Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai triển ý nghĩa đa chiều của chân lý vĩ đại này dựa trên nền tảng Kinh Thánh, ngôn ngữ nguyên bản và ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin.

Trong Tân Ước nguyên bản tiếng Hy Lạp, từ được dùng cho “Chúa” là Κύριος (Kyrios). Từ này mang một loạt ý nghĩa:

• Nghĩa xã hội thông thường: Một tước hiệu tôn trọng, như “chủ”, “thầy”, “ngài” (ví dụ: chủ nô, chủ đất).
• Nghĩa tôn giáo & chính trị: Trong thế giới Hy Lạp-La Mã, “Kyrios” được dùng để chỉ các vị thần (như Zeus là “Kyrios”) và đặc biệt là để tuyên xưng Hoàng đế La Mã là “Chúa” (Dominus et Deus - Chúa và Đức Chúa Trời).
• Nghĩa Kinh Thánh quan trọng nhất: Trong bản dịch Cựu Ước tiếng Hy Lạp (Bảy Mươi - Septuagint), từ Kyrios được dùng để dịch danh riêng YHWH (יהוה) – danh xưng giao ước của Đức Chúa Trời Toàn Năng với dân Y-sơ-ra-ên (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14-15).

Do đó, khi các tác giả Tân Ước và Hội Thánh đầu tiên gọi Giê-xu là “Kyrios”, họ không chỉ dùng một danh hiệu tôn trọng thông thường. Họ đang trực tiếp áp dụng danh xưng độc tôn của Đức Giê-hô-va trong Cựu Ước cho Giê-xu người Na-xa-rét. Điều này được minh chứng rõ ràng trong các trích dẫn Cựu Ước. Ví dụ, Phi-e-rơ trong ngày lễ Ngũ Tuần đã trích Ê-sai 2:32 (LXX): “Bất luận ai cầu khẩn danh Chúa (Kyrios) thì sẽ được cứu” (Công vụ 2:21) và áp dụng điều đó cho Chúa Giê-xu (Công vụ 2:36). Phao-lô cũng làm tương tự trong Rô-ma 10:9,13, trích từ Giô-ên 2:32.

“Vậy nếu miệng ngươi xưng Đức Chúa Jêsus ra và lòng ngươi tin Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu... Vì ai kêu cầu danh Chúa thì sẽ được cứu.” (Rô-ma 10:9,13)

Như vậy, về mặt ngữ nghĩa Thánh Kinh, tuyên xưng “Giê-xu là Chúa” chính là tuyên xưng Ngài đồng bản thể với Đức Chúa Trời, là Đấng YHWH của Cựu Ước đã hiện thân trong xác thịt.

Danh hiệu “Chúa” không chỉ gắn với thần tánh của Đấng Christ, mà còn gắn liền với công trình cứu chuộc của Ngài. Đây là mặc khải tiệm tiến trong Tân Ước:

1. Chúa của sự sống và quyền năng: Các sách Phúc Âm liên tục ghi lại quyền năng siêu nhiên của Chúa Giê-xu trên mọi lĩnh vực thọ tạo: Ngài là Chúa của bệnh tật (chữa lành), thiên nhiên (dẹp yên bão tố), ma quỷ (đuổi quỷ), và sự chết (khiến người chết sống lại). Mỗi phép lạ là một bằng chứng cho địa vị Kyrios của Ngài. Ngay cả các môn đồ sau khi thấy Ngài dẹp yên biển động, đã kinh khiếp mà nói: “Người nầy là ai, mà gió và biển đều vâng lịnh?” (Mác 4:41). Câu trả lời ngầm hiểu: Đấng ấy chính là Chúa, Đấng tạo dựng nên gió và biển.

2. Chúa của sự tha thứ: Quyền tha tội thuộc độc quyền của Đức Chúa Trời (Ê-sai 43:25; Mác 2:7). Khi Chúa Giê-xu tuyên bố với người bại: “Hỡi con, tội lỗi ngươi đã được tha” (Mác 2:5), Ngài đang thực thi thẩm quyền của Đức Chúa Trời. Hành động này khiến các thầy thông giáo cáo buộc Ngài phạm thượng, vì họ hiểu hàm ý: Ngài đang xưng mình là Đức Chúa Trời.

3. Chúa của sự chết và sự sống lại: Chúa Giê-xu tuyên bố: “Ta là sự sống lại và sự sống” (Giăng 11:25). Sự phục sinh của Ngài từ cõi chết là sự xác nhận quyền năng tối thượng của Chúa Cha dành cho Ngài, và là bằng chứng cuối cùng về địa vị “Chúa” của Ngài. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: “... và được tỏ ra là Con Đức Chúa Trời có quyền phép, thì theo Thánh Linh của sự thánh khiết, bởi sự sống lại của Ngài từ kẻ chết” (Rô-ma 1:4). Sự phục sinh là sự tôn cao Chúa Giê-xu lên địa vị Chúa (Công vụ 2:36).

Sau sự phục sinh và thăng thiên, Chúa Giê-xu được tôn cao đến địa vị tối thượng.

1. Ngài được ban cho danh trên hết mọi danh: Phi-líp 2:9-11 mô tả hành trình từ sự hạ mình đến sự tôn cao của Đấng Christ: “Cho nên Đức Chúa Trời đã đem Ngài lên rất cao, và ban cho Ngài danh trên hết mọi danh, hầu cho nghe đến danh Đức Chúa Jêsus, mọi đầu gối trên trời, dưới đất, bên dưới đất, thảy đều quì xuống, và mọi lưỡi thảy đều xưng Jêsus Christ là Chúa, mà tôn vinh Đức Chúa Trời là Cha.” Danh được ban ở đây chính là danh hiệu “Chúa” (Kyrios) trong ý nghĩa trọn vẹn và vinh hiển nhất của nó.

2. Ngài ngự bên hữu Đức Chúa Trời: Vị trí “bên hữu” biểu thị quyền năng, thẩm quyền và vinh dự ngang hàng. Chúa Giê-xu đang cai trị với tư cách là Chúa. Hê-bơ-rơ 1:3 khẳng định: “Con là sự chói sáng của sự vinh hiển Đức Chúa Trời và hình bóng của bản thể Ngài, lấy lời quyền phép mình nâng đỡ muôn vật; sau khi làm xong sự sạch tội, bèn ngồi bên hữu Đấng tôn nghiêm ở trong nơi rất cao.”

3. Ngài là Đầu của Hội Thánh: Trong thư Ê-phê-sô, Phao-lô nhấn mạnh Chúa Giê-xu là “Chúa trên hết mọi sự” và là “Đầu của Hội Thánh” (Ê-phê-sô 1:22, 4:15; 5:23). Thẩm quyền của Ngài là trực tiếp và tối cao đối với thân thể Ngài là Hội Thánh.

Tuyên xưng “Chúa Giê-su là Chúa” không phải là một công thức thuộc lòng, mà phải là hiện thực biến đổi toàn bộ đời sống. Dưới đây là những ứng dụng cụ thể:

1. Vâng Phục Tuyệt Đối: Nếu Ngài là Chúa, thì lời Ngài là luật lệ tối cao. Đời sống Cơ Đốc nhân là một hành trình từ bỏ ý riêng để vâng theo ý Chúa. Chúa Giê-xu phán: “Sao các ngươi gọi ta: Chúa, Chúa, mà không làm theo lời ta phán?” (Lu-ca 6:46). Sự vâng phục thực tế trong công việc, gia đình, tài chính, các mối quan hệ và đạo đức cá nhân là bằng chứng chân thật nhất của đức tin.

2. Sự Thờ Phượng và Cầu Nguyện: Chúng ta chỉ thờ phượng Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 4:10). Vì Chúa Giê-xu là Chúa, nên Ngài là đối tượng hợp lệ và xứng đáng của sự thờ phượng (Giăng 20:28; Phi-líp 2:10). Sự cầu nguyện của chúng ta nhân danh Chúa Giê-xu (Giăng 14:13-14) cũng dựa trên nền tảng này.

3. Sự Phó Thác và Tin Cậy Trong Mọi Hoàn Cảnh: Là Chúa, Ngài kiểm soát mọi sự (Ê-phê-sô 1:22). Không điều gì xảy ra ngoài sự cho phép và kiểm soát tối cao của Ngài. Điều này đem lại sự bình an sâu xa giữa nghịch cảnh, vì biết rằng Chúa của chúng ta đang cai trị và sẽ biến mọi sự hiệp lại làm ích cho chúng ta (Rô-ma 8:28).

4. Sự Tận Hiến và Phục Vụ: Sứ đồ Phao-lô mô tả đời sống Cơ Đốc nhân là sống “cho Chúa” (Rô-ma 14:8). Mọi tài năng, thời gian, nguồn lực đều thuộc về Chúa và phải được sử dụng cho vinh hiển Ngài. Chúng ta phục vụ tha nhân với thái độ như đang phục vụ chính Chúa (Cô-lô-se 3:23-24).

5. Sự Làm Chứng Dạn Dĩ: Trong một thế giới đầy những “chúa” giả (tiền bạc, danh vọng, khoái lạc, bản ngã), việc công bố “Giê-xu là Chúa” là một tuyên ngôn cách mạng. Nó đòi hỏi lòng can đảm và sự sẵn sàng trả giá, nhưng đó chính là trọng tâm của sứ điệp Phúc Âm.

Cần phân biệt ý nghĩa Thánh Kinh của “Chúa” với một số quan niệm phổ biến nhưng sai lệch:

• Không phải chỉ là “Chủ” theo nghĩa đạo đức: Không phải Chúa Giê-su chỉ là một “bậc thầy đạo đức” tôn kính. Ngài là Chúa Tể của vũ trụ.
• Không phải là một “Chúa” trong nhiều chúa: Đức tin Cơ Đốc là độc thần. Tuyên xưng Giê-xu là Chúa hàm ý loại trừ mọi thần tượng và chủ quyền khác trong đời sống. “Chẳng có ai được làm tôi hai chủ” (Ma-thi-ơ 6:24).
• Không phải là một danh hiệu thuần túy tôn giáo: Nó là một tuyên bố về thực tại khách quan, không phải cảm xúc chủ quan. Dù một người có công nhận hay không, Chúa Giê-su vẫn là Chúa (Phi-líp 2:10-11). Sự cứu rỗi nằm ở chỗ chúng ta tự nguyện thuận phục và tuyên xưng chân lý đó.

Tuyên xưng “Chúa Giê-su là Chúa” là tóm tắt của toàn bộ đức tin Cơ Đốc. Nó công bố thần tánh trọn vẹn của Đấng Christ, công nhận quyền tể trị tuyệt đối của Ngài trong vũ trụ và trong đời sống cá nhân, đồng thời cam kết sự vâng phục, thờ phượng và phó thác trọn vẹn. Đây không phải là lời nói suông, mà là một lời tuyên xưng biến đổi từ cõi lòng, được chứng minh bằng một đời sống đầu phục dưới quyền làm chủ yêu thương của Ngài. Ước mong mỗi chúng ta không ngừng khám phá chiều sâu của danh hiệu vinh hiển này và để cho chân lý đó định hình mọi khía cạnh của đời sống chúng ta, hầu cho trong mọi sự, Danh Chúa Giê-su được tôn cao.