Kinh Thánh Tiêu Chuẩn Di Sản (LSB) là gì?

Trong hành trình đức tin, Lời của Đức Chúa Trời là “ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi” (Thi thiên 119:105). Việc tìm kiếm những bản dịch Kinh Thánh trung thành, chính xác và trang nghiêm luôn là mối quan tâm của mọi Cơ Đốc nhân nghiêm túc. Gần đây, bản Kinh Thánh Tiêu Chuẩn Di Sản (Legacy Standard Bible - LSB) đã ra đời, trở thành một công cụ mới cho việc nghiên cứu và thờ phượng. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguồn gốc, triết lý dịch thuật, đặc điểm nổi bật và giá trị thuộc linh mà LSB mang lại cho Hội Thánh ngày nay.

LSB không đơn thuần là một bản dịch mới, mà là sự kế thừa và phát triển từ một di sản dịch thuật đáng kính. Nền tảng trực tiếp của LSB là bản Kinh Thánh Tiêu Chuẩn Mới (New American Standard Bible - NASB) bản 1995, vốn được biết đến là bản dịch theo phương pháp “từ-đối-từ” (word-for-word) và rất trung thành với nguyên ngữ. Đặc biệt, LSB kế thừa trực tiếp công trình từ bản NASB được sử dụng bởi Học Viện Kinh Thánh Way of the Master và chương trình phát thanh “Love Worth Finding” của Tiến sĩ Adrian Rogers.

Mục tiêu chính của Ủy Ban LSB được tuyên bố rõ ràng: tạo ra một bản dịch Kinh Thánh chính xác, đáng tin cậy và có tính văn chương, nhằm “truyền lại di sản Lời Đức Chúa Trời cho các thế hệ tương lai.” Họ nhận thấy một số bản dịch đương đại có xu hướng “nới lỏng” tính chính xác để theo đuổi sự dễ đọc, đôi khi làm mờ đi các sắc thái thần học quan trọng. Do đó, LSB ra đời như một lời đáp lại, cam kết giữ vững tính trang nghiêm và độ chính xác học thuật cao nhất, đồng thời cập nhật ngôn ngữ ở những chỗ thực sự cần thiết.

Quá trình dịch thuật được thực hiện bởi một nhóm hơn 40 học giả Kinh Thánh uy tín, am hiểu sâu sắc về tiếng Hê-bơ-rơ, A-ram và Hy Lạp. Mỗi sách đều được dịch bởi một chuyên gia về sách đó, đảm bảo độ chính xác và sự am hiểu bối cảnh.

LSB tự định vị mình là một bản dịch theo “Nguyên tắc Đối-Ứng Chính Thức” (Formal Equivalence Principle). Điều này có nghĩa là họ cố gắng dịch sát nghĩa từng từ và cấu trúc ngữ pháp từ nguyên ngữ sang ngôn ngữ đích, trong khả năng cho phép của tiếng Việt và tiếng Anh. Phương pháp này tôn trọng tối đa hình thức và nội dung của bản gốc, cho phép độc giả tiếp cận gần nhất với những gì các tác giả Kinh Thánh đã viết ra.

Một trong những quyết định dịch thuật gây chú ý và thể hiện rõ triết lý của LSB là việc khôi phục danh xưng “Yahweh” (Gia-vê) trong Cựu Ước. Trong truyền thống Do Thái, Danh riêng của Đức Chúa Trời (יהוה - YHWH) được xem là cực kỳ thánh. Về sau, để tránh vi phạm điều răn “chớ lấy danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi làm chơi” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:7), người ta thường thay thế bằng danh xưng “Chúa” (Adonai) khi đọc. Hầu hết các bản dịch hiện đại dùng “CHÚA” viết hoa để chỉ danh này.

Tuy nhiên, LSB quyết định dịch thẳng Danh riêng này thành “Yahweh”. Đây là nỗ lực phục hồi sự cá nhân và mặc khải đặc biệt về Đức Chúa Trời trong mối quan hệ giao ước với dân Ngài. Khi Môi-se hỏi Danh Ngài, Đức Chúa Trời đáp: “TA LÀ ĐẤNG TỰ HỮU HẰNG HỮU (I AM WHO I AM)” (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14). Danh Yahweh gắn liền với bản chất tự hữu, trung tín và cứu chuộc của Ngài. Việc sử dụng “Yahweh” nhấn mạnh rằng Đức Chúa Trời của Kinh Thánh không phải là một thần linh mơ hồ, mà là Đấng đã tự bày tỏ chính mình trong lịch sử.

Một điểm đáng chú ý khác là cách LSB dịch danh xưng “Đấng Christ”. Trong nguyên ngữ Hy Lạp Tân Ước, từ Christos (Χριστός) là danh hiệu, có nghĩa là “Đấng được xức dầu”, tương đương với từ Mashiach (Mês-si) trong tiếng Hê-bơ-rơ. Nhiều bản dịch đôi khi dùng “Jesus Christ” như một tên riêng kép. LSB nhất quán dịch là “Jesus Christ” (Giê-xu Christ), nhưng với nhận thức rõ ràng rằng “Christ” là một tước vị thần học trọng đại, xác nhận Ngài là Đấng Mê-si được hứa ban.

1. Cách xưng hô với Đức Chúa Trời: LSB giữ lại đại từ “Ngài” viết hoa khi chỉ về Đức Chúa Trời Ba Ngôi, nhằm bày tỏ sự tôn kính. Đây là truyền thống có trong bản Kinh Thánh Truyền Thống 1925 (KTTT) mà chúng ta quen thuộc.

2. Xử lý từ Hy Lạp “Doulos”: Đây là một trong những thay đổi quan trọng nhất. Từ doulos (δοῦλος) thường được dịch là “tôi tớ” hoặc “nô lệ”. LSB chọn dịch là “nô lệ” (slave/bondservant) để phản ánh đầy đủ ý nghĩa của nó. Trong thế giới La Hy cổ, *doulos* chỉ một người hoàn toàn thuộc về chủ, không có quyền tự chủ. Sứ đồ Phao-lô thường xưng mình là “nô lệ của Đấng Christ” (Rô-ma 1:1). Cách dịch này nhấn mạnh sự đầu phục trọn vẹn, sự thuộc về tuyệt đối của tín đồ đối với Chúa Giê-xu. Khi đọc “Phierơ, nô lệ và sứ đồ của Jesus Christ” (II Phi-e-rơ 1:1), chúng ta cảm nhận được chiều sâu của sự tận hiến.

3. Cập nhật ngôn ngữ một cách thận trọng: LSB loại bỏ những từ cổ, lỗi thời trong tiếng Anh (như “thee”, “thou”) nhưng vẫn giữ lại ngôn ngữ trang trọng, phù hợp cho việc đọc công cộng và thờ phượng. Đối với bản tiếng Việt, đây là một thách thức lớn vì LSB chưa có bản dịch chính thức sang tiếng Việt. Tuy nhiên, các nguyên tắc của nó có thể đối chiếu với bản KTTT 1925 – một bản dịch rất trung thành với nguyên ngữ và có tính văn chương cao.

4. Đối chiếu với Kinh Thánh Truyền Thống 1925:
Bản KTTT 1925 mà chúng ta sử dụng cũng là một bản dịch theo nguyên tắc đối ứng chính thức xuất sắc. Hãy so sánh một vài phân đoạn:

Giăng 3:16:
- KTTT: “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời.”
- LSB (English): “For God so loved the world, that He gave His only begotten Son, that whoever believes in Him shall not perish, but have eternal life.”

Điểm chung: Cả hai đều giữ cụm “Con một” (only begotten Son - monogenēs huios), khẳng định thần tính độc nhất và mối quan hệ đặc biệt của Chúa Giê-xu với Đức Chúa Cha. Rô-ma 8:28-29:
- KTTT: “Vả, chúng ta biết rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Đức Chúa Trời, tức là cho kẻ được gọi theo ý muốn Ngài đã định… hầu cho Con nầy được làm Con cả ở giữa nhiều anh em”
- LSB: “And we know that God causes all things to work together for good to those who love God, to those who are called according to His purpose… so that He would be the firstborn among many brothers”

LSB dịch sát “firstborn” (trưởng nam/Con cả) – một danh hiệu mang ý nghĩa quyền thừa kế và ưu thế, chỉ về địa vị của Christ và sự liên hiệp của chúng ta trong Ngài.

Việc có thêm những bản dịch trung thành như LSB (trong tiếng Anh) mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho đời sống Cơ Đốc:

1. Công cụ nghiên cứu quý giá: Tín đồ nghiêm túc nên sử dụng nhiều bản dịch có triết lý khác nhau để đối chiếu. Khi học Lời Chúa, có thể đọc đoạn chính trong bản KTTT 1925, sau đó đối chiếu với bản LSB (bằng tiếng Anh) để thấy được các sắc thái từ nguyên ngữ. Điều này giúp chúng ta “được đầy dẫy sự hiểu biết về ý muốn của Ngài” (Cô-lô-se 1:9).

2. Làm sâu sắc sự thờ phượng: Ngôn ngữ trang trọng và chính xác của LSB nhắc nhở chúng ta về sự thánh khiết và uy nghi của Đức Chúa Trời. Việc gọi Danh “Yahweh” có thể giúp chúng ta nhớ lại những hành động quyền năng và thành tín của Ngài trong lịch sử, từ đó dâng lên sự thờ phượng với lòng kính sợ và biết ơn.

3. Củng cố nền tảng thần học: Cách dịch nhất quán các thuật ngữ then chốt (như *doulos*, *Christos*, *Yahweh*) giúp xây dựng một sự hiểu biết vững chắc về các giáo lý căn bản: thân vị và công trình của Christ, bản tính của Đức Chúa Trời, và thân phận của con người trong Đấng Christ. Khi Phao-lô nói “hãy làm nô lệ cho nhau bởi lòng yêu thương” (Ga-la-ti 5:13), chữ “nô lệ” thúc giục chúng ta sống sự phục vụ cách triệt để hơn.

4. Truyền lại di sản đức tin: Như chính tên gọi “Di Sản”, LSB khuyến khích chúng ta ý thức về việc bảo tồn và truyền lại Lời Chúa một cách nguyên vẹn cho thế hệ sau. Điều này phù hợp với mệnh lệnh “hãy giữ lấy mẫu mực của các đạo lý lành mạnh” (II Ti-mô-thê 1:13). Chúng ta được giao phó một kho báu không hề hư nát, và việc trung thành với Lời Ngài là trách nhiệm của mỗi thế hệ.

Kinh Thánh Tiêu Chuẩn Di Sản (LSB) là một nỗ lực đáng trân trọng trong việc cung cấp cho Hội Thánh một bản dịch Kinh Thánh chính xác, trang nghiêm và trung thành với nguyên ngữ. Nó đứng trong dòng chảy của truyền thống dịch thuật nghiêm túc, nhấn mạnh việc tôn cao Đức Chúa Trời và giữ vững sự trong sáng của Lời Ngài. Dù hiện tại chưa có bản LSB tiếng Việt, nhưng những nguyên tắc của nó củng cố giá trị của bản Kinh Thánh Truyền Thống 1925 mà chúng ta đang dùng – một bản dịch đã chịu đựng thử thách của thời gian.

Cuối cùng, mục đích của mọi bản dịch là đưa chúng ta đến gần hơn với Lời Hằng Sống là Chúa Giê-xu Christ. Dù sử dụng bản dịch nào, điều cốt yếu là chúng ta phải “lấy lòng yêu mến tiếp nhận lời đã trồng trong anh em, là lời cứu được linh hồn của anh em” (Gia-cơ 1:21). Nguyện xin Thánh Linh của Đức Chúa Trời, Đấng đã cảm thúc các trước giả, cũng mở mắt chúng ta để thấy sự kỳ diệu trong luật pháp Ngài, và ban cho chúng ta ân điển để sống theo Lời của Di Sản Vĩnh Cửu ấy.