Thời Điểm Làm Báp-têm Và Dự Tiệc Thánh Cho Trẻ Em: Một Nghiên Cứu Thần Học Và Mục Vụ
Trong đời sống Hội Thánh Tin Lành, hai thánh lễ trọng thể mà Chúa Giê-xu Christ đã lập là Báp-têm và Tiệc Thánh (hay Thánh Lễ). Câu hỏi về thời điểm thích hợp để một đứa trẻ nhận lãnh báp-têm và tham dự Tiệc Thánh là một chủ đề quan trọng, đụng chạm đến nền tảng thần học về giao ước, đức tin, ân điển và trách nhiệm của Hội Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh một cách cẩn thận, xem xét các truyền thống thần học trong khung cảnh Tin Lành, và đề xuất những nguyên tắc mục vụ cho các bậc cha mẹ và Hội Thánh ngày nay.
I. Nền Tảng Kinh Thánh Về Báp-têm Và Tiệc Thánh
Trước khi đi vào vấn đề tuổi tác, chúng ta phải hiểu rõ bản chất thần học của hai thánh lễ này.
1. Báp-têm: Báp-têm (từ tiếng Hy Lạp βάπτισμα - baptisma, nghĩa là "dìm xuống", "rửa") là dấu hiệu bề ngoài của sự tái sinh và phép rửa bởi Đức Thánh Linh (Tít 3:5). Nó là lễ nhập đạo, biểu tượng cho sự chết, chôn và sống lại với Đấng Christ (Rô-ma 6:3-4). Mọi ghi chép về báp-têm trong Tân Ước đều gắn liền với sự ăn năn và đức tin nơi Phúc Âm (Công vụ 2:38, 8:12, 16:30-34). Báp-têm là dấu hiệu của Giao Ước Mới, tương ứng với phép cắt bì trong Giao Ước Cũ (Cô-lô-se 2:11-12).
2. Tiệc Thánh: Tiệc Thánh (hay Bữa ăn của Chúa, từ tiếng Hy Lạp κυριακὸν δεῖπνον - kyriakon deipnon trong I Cô-rinh-tô 11:20) là lễ tưởng niệm sự chết của Chúa cho đến kỳ Ngài đến (I Cô-rinh-tô 11:26). Nó là sự thông công trong thân thể Đấng Christ (I Cô-rinh-tô 10:16-17) và là bữa ăn nghiêm trang đòi hỏi sự tự xét mình (δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν - dokimazetō de anthrōpos heauton) để không ăn uống sự xét đoán cho mình (I Cô-rinh-tô 11:28-29).
II. Vấn Đề Báp-têm Cho Trẻ Em: Phân Tích Thần Học
Đây là điểm phân rẽ chính giữa quan điểm Tin Lành (thường là Báp-têm Tín Đồ) và một số giáo hội khác (Báp-têm Trẻ Em). Chúng ta sẽ xem xét dưới ánh sáng Kinh Thánh.
A. Các Ví Dụ Báp-têm Trong Tân Ước: Không có câu nào trong Tân Ước trực tiếp ghi lại việc làm báp-têm cho một trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ chưa có khả năng tuyên xưng đức tin. Các công thức đi kèm báp-têm luôn là "Hãy hối cải, ai tin sẽ chịu phép báp-têm" (Mác 16:16, Công vụ 2:38). Trường hợp "cả nhà" (ὁ οἶκος - ho oikos) được báp-têm (nhà Cọt-nây - Công vụ 10:48, nhà người cai ngục - Công vụ 16:33, nhà Ly-đi - Công vụ 16:15) thường được viện dẫn. Từ oikos có thể bao gồm gia đình, bao gồm trẻ em. Tuy nhiên, văn mạch luôn nhấn mạnh rằng những người trong nhà ấy đã nghe đạo (Công vụ 10:44), tin Đức Chúa Trời (Công vụ 16:34), và vui mừng (Công vụ 16:34). Điều này gợi ý một sự đáp ứng bằng đức tin có ý thức từ những người có khả năng nghe và hiểu Phúc Âm.
B. Mối Liên Hệ Với Phép Cắt Bì và Giao Ước: Những người ủng hộ Báp-têm Trẻ Em thường lập luận dựa trên sự liên tục của Giao Ước. Trong Cựu Ước, phép cắt bì là dấu của giao ước được ban cho con trai lúc 8 ngày tuổi (Sáng thế 17:12), trước khi chúng có thể hiểu hay đáp ứng. Họ xem Báp-têm là dấu hiệu của Giao Ước Mới thay thế phép cắt bì, và vì thế cũng nên áp dụng cho con cái của các tín hữu. Tuy nhiên, thần học Tin Lành nhấn mạnh sự khác biệt căn bản: phép cắt bì là dấu của một giao ước dân tộc và luật pháp, trong khi báp-têm là dấu của một giao ước thuộc linh và toàn cầu, dựa trên đức tin cá nhân nơi Đấng Christ (Ga-la-ti 3:7, 26-29). Phép cắt bì hướng đến dòng dõi theo xác thịt của Áp-ra-ham, còn báp-têm hướng đến dòng dõi thuộc linh bởi đức tin.
C. Vai Trò Của Đức Tin Cá Nhân: Trọng tâm của Tân Ước là đức tin cá nhân và sự tái sinh bởi Đức Thánh Linh. Chúa Giê-xu phán: "Ai tin sẽ được cứu" (Mác 16:16). Phi-e-rơ nói: "Hãy hối cải, ai nấy phải nhân danh Đức Chúa Jêsus chịu phép báp-têm" (Công vụ 2:38). Báp-têm là hành động của một người có đủ nhận thức để ăn năn, tin và cam kết theo Chúa. Nó là sự làm chứng công khai cho đức tin đã có (Công vụ 8:36-37). Do đó, quan điểm Tin Lành truyền thống (Báp-têm Tín Đồ) cho rằng báp-têm nên được thực hiện cho những người đã có thể tuyên xưng đức tin của mình một cách có ý thức vào Chúa Giê-xu Christ.
III. Vấn Đề Trẻ Em Dự Tiệc Thánh
Kinh Thánh đưa ra lời cảnh báo nghiêm túc về việc dự Tiệc Thánh cách không xứng đáng (I Cô-rinh-tô 11:27-30). Điều kiện tiên quyết là "tự xét mình" (examine himself). Động từ Hy Lạp δοκιμάζω (dokimazō) có nghĩa là thử nghiệm, kiểm tra kỹ lưỡng, phân biệt. Điều này đòi hỏi:
- Khả năng hiểu biết ý nghĩa của thân và huyết Chúa (biểu tượng của sự chuộc tội).
- Khả năng tự kiểm tra đời sống, xưng tội và ăn năn.
- Khả năng phân biệt (διακρίνω - diakrinō) thân Chúa với bữa ăn thông thường (I Cô-rinh-tô 11:29).
Những yêu cầu thuộc linh này vượt quá nhận thức của một đứa trẻ còn quá nhỏ. Việc cho trẻ chưa hiểu biết dự Tiệc Thánh có thể khiến chúng "ăn uống sự xét đoán cho mình". Do đó, hầu hết các Hội Thánh Tin Lành đều có một độ tuổi hoặc một tiêu chuẩn trưởng thành thuộc linh nhất định (thường sau khi đã chịu báp-têm hoặc lớp giáo lý tuyên tín) trước khi cho phép dự Tiệc Thánh.
IV. Nguyên Tắc Mục Vụ Và Ứng Dụng Thực Tế
Từ nghiên cứu trên, chúng ta có thể rút ra các nguyên tắc hướng dẫn cho Hội Thánh và gia đình Cơ Đốc:
1. Tôn Trọng Sự Thánh Khiết Của Các Thánh Lễ: Cả báp-têm lẫn Tiệc Thánh đều là những điều Chúa lập ra, mang ý nghĩa thuộc linh sâu sắc. Chúng ta không được xem nhẹ hay tục hóa chúng bằng cách áp dụng một cách cơ học, thiếu sự dạy dỗ và chuẩn bị kỹ càng.
2. Nhấn Mạnh Vai Trò Của Gia Đình Trong Việc Nuôi Dưỡng Đức Tin: Trong khi chờ đợi đứa trẻ đủ trưởng thành để ra quyết định tin Chúa, Kinh Thánh giao trách nhiệm nặng nề cho cha mẹ trong việc dạy dỗ con cái về Chúa (Phục truyền 6:6-7, Ê-phê-sô 6:4). Đây là thời kỳ "Giao Ước Ân Điển" trong gia đình. Con cái được xem là "thánh" (ἅγια - hagia) trong một gia đình có cha hoặc mẹ tin Chúa (I Cô-rinh-tô 7:14). Điều này không có nghĩa là chúng đã được cứu tự động, nhưng chúng ở trong môi trường đặc ân, được tiếp xúc với Phúc Âm, được cầu nguyện và dạy dỗ.
3. Xác Định Sự Trưởng Thành Thuộc Linh, Không Chỉ Tuổi Tác: Thay vì một con số tuổi cứng nhắc (ví dụ 12 hay 18), Hội Thánh và cha mẹ nên tìm kiếm những dấu hiệu của đức tin chân thật và sự hiểu biết:
- Trẻ có thể giải thích Phúc Âm một cách đơn giản (tội lỗi, sự chết chuộc tội của Christ, đức tin, sự ăn năn).
- Trẻ bày tỏ mong muốn được theo Chúa một cách tự nguyện, không do áp lực từ gia đình hay bạn bè.
- Trẻ bắt đầu có những biểu hiện của đời sống thuộc linh: cầu nguyện riêng tư, ham thích Kinh Thánh, có lương tâm nhạy bén với tội lỗi.
4. Có Một Chương Trình Giáo Lý Tuyên Tín: Hội Thánh nên có những lớp học hoặc buổi trò chuyện nghiêm túc với những trẻ mong muốn chịu báp-têm. Lớp học này dạy về các giáo lý căn bản, ý nghĩa của báp-têm và đời sống môn đồ, giúp đứa trẻ và Hội Thánh xác nhận sự trưởng thành trong đức tin.
5. Liên Kết Báp-têm Với Việc Được Dự Tiệc Thánh: Một cách ứng dụng phổ biến và lành mạnh là: Khi một người (kể cả thanh thiếu niên) đã chịu báp-têm sau khi tuyên xưng đức tin, người đó chính thức trở thành thành viên đầy đủ của Hội Thánh và được quyền dự Tiệc Thánh. Báp-têm trở thành cánh cửa dẫn đến bàn Tiệc Thánh.
6. Tạo Dựng Bầu Không Khí Thuộc Linh Trong Gia Đình Và Hội Thánh: Trẻ em nên được tham dự các buổi nhóm, nghe lời Chúa, hát những bài hát về thập tự giá và sự cứu chuộc. Khi gia đình dự Tiệc Thánh, cha mẹ có thể giải thích đơn giản ý nghĩa cho con cái: "Đây là cách chúng ta nhớ ơn Chúa Giê-xu đã chịu chết vì tội lỗi chúng ta." Điều này chuẩn bị tấm lòng và trí hiểu cho chúng trong tương lai.
V. Kết Luận: Hướng Về Đấng Christ Trong Sự Khôn Ngoan
Không có câu trả lời đơn giản về một "độ tuổi vàng" để làm báp-têm hay dự Tiệc Thánh. Thay vào đó, chúng ta được kêu gọi để khôn ngoan và trung tín. Mục tiêu tối thượng không phải là sớm trao một nghi lễ, mà là dẫn dắt đứa trẻ đến với một mối quan hệ cá nhân, sống động với Chúa Giê-xu Christ. Báp-têm và Tiệc Thánh là những đỉnh cao của đời sống đức tin, là kết quả tự nhiên của sự tái sinh và tăng trưởng thuộc linh.
Hãy để chúng ta, với tư cách là cha mẹ và Hội Thánh, siêng năng trong việc gieo giống Lời Chúa (Mác 4:26-28), cầu nguyện không thôi, và tạo ra một môi trường yêu thương nơi đức tin có thể đâm rễ và lớn lên. Khi chúng ta thấy những bằng chứng của Đức Thánh Linh hành động trong đời sống con trẻ, dẫn chúng đến sự ăn năn và tin cậy nơi Christ, đó là thời điểm đáng quý để cử hành báp-têm, và sau đó là mời gọi chúng đồng bàn với chúng ta trong Tiệc Thánh của Chúa.
Cuối cùng, hãy nhớ lời Chúa Giê-xu: "Hãy hứa cho các con trẻ đến cùng ta, đừng ngăn cấm chúng; vì nước Đức Chúa Trời thuộc về những kẻ giống như con trẻ ấy" (Mác 10:14). Sự đơn sơ, tin cậy và khiêm nhường của trẻ nhỏ là hình mẫu cho đức tin của chúng ta. Công việc của chúng ta là "hứa chúng đến cùng Chúa", chứ không phải đưa chúng vào nghi lễ một cách vội vàng.