Quan Điểm Kinh Thánh Về Đặc Quyền Da Trắng
Trong bối cảnh xã hội đương đại, cụm từ "đặc quyền da trắng" (white privilege) thường được thảo luận như một hiện tượng xã hội và lịch sử, chỉ về những lợi thế hệ thống mà một người có được đơn thuần vì thuộc chủng tộc da trắng trong một xã hội có cấu trúc phân tầng chủng tộc. Là những người nghiên cứu Lời Đức Chúa Trời, chúng ta cần lọc những cuộc thảo luận này qua thấu kính của Kinh Thánh để tìm ra nguyên tắc đời đời, sự phán xét công bình và đường lối yêu thương của Chúa. Kinh Thánh không sử dụng ngôn ngữ xã hội học hiện đại, nhưng nó nói rất rõ về tấm lòng của Đức Chúa Trời đối với mọi dân tộc, tội lỗi của sự thiên vị, và phẩm giá bình đẳng của mọi người được tạo dựng theo hình ảnh Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào những nguyên tắc nền tảng đó.
Mọi phân tích của Cơ Đốc nhân về chủng tộc và giá trị con người phải bắt đầu từ Sách Sáng Thế Ký. Sáng-thế-ký 1:27 chép: "Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài; Ngài dựng nên loài người giống như hình Đức Chúa Trời; Ngài dựng nên người nam cùng người nữ." Điều này thiết lập học thuyết nền tảng: Imago Dei (Hình Ảnh của Đức Chúa Trời). Mọi người, không phân biệt chủng tộc, sắc tộc, màu da, hay địa vị xã hội, đều mang trong mình phẩm giá thiêng liêng và bất khả xâm phạm vì họ là tác phẩm của Đấng Tạo Hóa. Không có cơ sở Kinh Thánh nào để nói rằng hình ảnh Đức Chúa Trời trong người này rõ ràng hơn hay đầy đủ hơn người khác dựa trên chủng tộc.
Tiếp theo, Sáng-thế-ký 3 ghi lại sự sa ngã của loài người, mang tội lỗi và sự rủa sả vào thế gian. Hệ quả là sự chia rẽ, bạo lực và thành kiến bắt đầu. Câu chuyện Tháp Ba-bên trong Sáng-thế-ký 11 cho thấy Đức Chúa Trời làm lộn xộn ngôn ngữ và phân tán loài người khắp mặt đất, dẫn đến sự hình thành các nhóm dân tộc và văn hóa khác biệt. Điều quan trọng cần lưu ý: sự đa dạng này là chương trình của Đức Chúa Trời, nhưng sự thù địch, kỳ thị và tư tưởng cho rằng nhóm này vượt trội hơn nhóm kia là sản phẩm của tội lỗi và sự kiêu ngạo của con người.
Cựu Ước tập trung vào việc Đức Chúa Trời lựa chọn dân Y-sơ-ra-ên (chủ yếu là người Hê-bơ-rơ) làm dân tộc giao ước của Ngài. Sự lựa chọn này (Phục-truyền 7:7-8) hoàn toàn dựa trên ân điển và mục đích cứu chuộc của Đức Chúa Trời, không phải dựa trên bất kỳ sự ưu việt nội tại nào về chủng tộc hay đạo đức. Mục đích của sự lựa chọn này được bày tỏ rõ trong Sáng-thế-ký 12:3: "...và các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước." Dân Y-sơ-ra-ên được kêu gọi trở thành ánh sáng cho các dân ngoại (Ê-sai 42:6, 49:6).
Kinh Thánh Cựu Ước cũng lên án mạnh mẽ sự thiên vị và bất công. Phục-truyền 10:17-19 tuyên bố: "Vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi... chẳng thiên vị ai, chẳng nhận của hối lộ. Ngài xử công bình cho kẻ mồ côi và người góa bụa, thương yêu khách lạ, ban đồ ăn và áo mặc cho người. Ấy vậy, các ngươi phải thương yêu khách lạ..." Từ "khách lạ" (Hebrew: ger) ở đây thường chỉ dân ngoại bang sống giữa Y-sơ-ra-ên. Đức Chúa Trời đòi hỏi dân sự Ngài phải đối xử công bằng và yêu thương với những người khác biệt về sắc tộc. Các tiên tri liên tục lên án Y-sơ-ra-ên vì đã áp bức người nghèo, kẻ yếu thế (A-mốt 2:6-7, 5:24; Mi-chê 6:8). Sự bất công xã hội luôn là một tội trọng trước mặt Đức Chúa Trời.
Tân Ước đưa sự mặc khải về kế hoạch của Đức Chúa Trời cho các mối quan hệ chủng tộc lên một tầm cao mới và rõ ràng. Trọng tâm là Chúa Giê-xu Christ và công việc cứu chuộc của Ngài.
Chúa Giê-xu, trong chức vụ trần thế, đã nhiều lần vượt qua các rào cản chủng tộc và văn hóa: Ngài chữa lành đầy tớ của thầy đội La Mã (người ngoại bang, Lu-ca 7:1-10); Ngài trò chuyện và bày tỏ thân thần là Đấng Mê-si-a cho người đàn bà Sa-ma-ri (nhóm người bị người Do Thái khinh thường, Giăng 4:1-42); Ngài dùng người Sa-ma-ri nhân lành làm gương mẫu về tình yêu thương (Lu-ca 10:25-37).
Tuy nhiên, sự dạy dẫm mạnh mẽ nhất đến từ Sứ đồ Phao-lô, người được Đức Thánh Linh soi dẫn để giải thích ý nghĩa của thập tự giá đối với các mối quan hệ chủng tộc. Ga-la-ti 3:28 là cột mốc quan trọng: "Tại đây không còn chia ra người Giu-đa hoặc người Gờ-réc; không còn người tôi mọi hoặc người tự chủ; không còn đờm ông hoặc đờm bà; vì trong Đức Chúa Jêsus Christ, anh em thảy đều làm một." Câu này không xóa bỏ các đặc điểm chủng tộc, giới tính hay xã hội, nhưng nó tuyên bố rằng những yếu tố này không còn là cơ sở để phân biệt giá trị, địa vị hay quyền tiếp cận với ân điển Đức Chúa Trời trong cộng đồng đức tin. Trong Hội Thánh, "đặc quyền" duy nhất là đặc quyền của những kẻ có tội được xưng công bình bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu.
Trong Ê-phê-sô 2:11-22, Phao-lô mô tả cách Chúa Giê-xu, qua thập tự giá, đã phá đổ "bức tường ngăn cách" giữa người Do Thái và dân ngoại (Hy Lạp: to mesotoichon tou phragmou). Bức tường này vừa mang ý nghĩa thuộc linh (luật pháp), vừa mang ý nghĩa văn hóa-xã hội. Chúa Giê-xu đã tạo nên "một người mới" từ hai nhóm, để tất cả đều được đến gần Đức Chúa Trời trong một Thánh Linh. Đây là nền tảng cho sự hiệp một của Hội Thánh.
Kinh Thánh gọi sự thiên vị dựa trên bề ngoài (bao gồm chủng tộc, địa vị kinh tế) là tội lỗi. Gia-cơ 2:1-9 lên án gay gắt thái độ trọng người giàu sang, khinh người nghèo khó trong Hội Thánh, và gọi đó là "sự tây vị" (Hy Lạp: prosōpolēmpsia - nhận diện theo bề mặt) và vi phạm luật pháp yêu thương. Gia-cơ kết luận: "nhưng nếu anh em tây vị người ta, thì phạm tội, luật pháp bèn định tội anh em như kẻ phạm phép." (câu 9). Sứ đồ Phi-e-rơ cũng nhận ra rằng "Đức Chúa Trời chẳng vị nể ai" (Hy Lạp: prosōpolēmptēs) và người nào kính sợ Chúa, làm điều công bình đều được Ngài tiếp nhận, bất kể thuộc dân tộc nào (Công-vụ 10:34-35).
Dựa trên những nguyên tắc Kinh Thánh này, chúng ta có thể rút ra những ứng dụng thực tế:
1. Nhận Biết và Ăn Năn Về Thành Kiến Cá Nhân: Mỗi chúng ta cần khiêm nhường xin Chúa soi sáng và cáo trách những thành kiến vô thức hoặc hữu thức trong lòng mình dựa trên chủng tộc, văn hóa. Điều này đòi hỏi sự tự kiểm nghiệm nghiêm túc trước mặt Chúa (Thi-thiên 139:23-24).
2. Theo Đuổi Sự Công Bình và Quan Tâm Đến Người Bị Áp Bức: Là tiếng nói cho những người không có tiếng nói. Điều này có thể thể hiện qua việc ủng hộ các chính sách công bằng, tham gia vào các hoạt động phục vụ cộng đồng đa văn hóa, và lên tiếng chống lại nạn phân biệt chủng tộc khi chúng ta chứng kiến (Châm-ngôn 31:8-9).
3. Xây Dựng Hội Thánh Hiệp Nhất Trong Sự Đa Dạng: Tích cực tìm kiếm và xây dựng mối quan hệ chân thật với anh chị em trong Chúa thuộc các chủng tộc và nền văn hóa khác. Điều này làm chứng cho quyền năng phá đổ bức tường ngăn cách của Phúc Âm (Giăng 13:34-35).
4. Dạy Dỗ Con Cái Về Giá Trị Bình Đẳng Theo Hình Ảnh Đức Chúa Trời: Giáo dục thế hệ tiếp theo rằng vẻ đẹp của vương quốc Đức Chúa Trời là sự đa dạng được hiệp một trong tình yêu thương, không phải sự đồng nhất bắt nguồn từ sự kỳ thị.
5. Phân Biệt Giữa Tội Cá Nhân Và Tội Hệ Thống: Kinh Thánh nói về tội lỗi của cả cá nhân lẫn tập thể (dân tộc, quốc gia). Người tin Chúa cần có sự khôn ngoan để nhận diện cả những cấu trúc bất công trong xã hội và tìm cách cải thiện chúng với tinh thần của Chúa, đồng thời rao giảng Phúc Âm biến đổi tấm lòng là giải pháp cội rễ.
Quan điểm Kinh Thánh phủ nhận mọi hình thức "đặc quyền" dựa trên chủng tộc như một chuẩn mực thuộc linh hay đạo đức. Trước mặt Đức Chúa Trời, mọi người đều có giá trị bình đẳng vì được tạo dựng theo hình ảnh Ngài, và mọi người đều sa ngã, cần đến ơn cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ. Công việc của thập tự giá đã phá đổ mọi bức tường ngăn cách. Do đó, trong Hội Thánh và trong cái nhìn của một Cơ Đốc nhân, không tồn tại khái niệm "đặc quyền da trắng" hay đặc quyền của bất kỳ chủng tộc nào.
Tuy nhiên, Kinh Thánh thừa nhận thực tế của tội lỗi cá nhân và tập thể, bao gồm tội phân biệt đối xử và áp bức. Vì vậy, nhiệm vụ của chúng ta là:
1. Liên tục quay về với Phúc Âm để nhớ rằng địa vị duy nhất của chúng ta là "tội nhân được tha thứ" và "con cái Đức Chúa Trời".
2. Năng động sống trong sự hiệp một của Thánh Linh, chủ động phá vỡ mọi rào cản của sự chia rẽ.
3. Theo đuổi sự công bình và yêu thương thực tế như một sự vâng lời đối với Đấng Christ, Đấng đã yêu thương chúng ta khi chúng ta còn là thù nghịch với Ngài.
Cuối cùng, khải tượng trong Khải-huyền 7:9 cho chúng ta thấy hình ảnh tuyệt vời về tương lai: "Sau đó, tôi nhìn xem, thấy vô số người không ai đếm được, bởi mọi nước, mọi chi phái, mọi dân tộc, mọi tiếng mà ra, đứng trước ngôi và trước Chiên Con, mặc áo dài trắng, tay cầm nhành chà là." Đây là hình ảnh đích thực của dân sự Đức Chúa Trời – đa dạng, hiệp một, và cùng nhau tôn vinh Chiên Con đã chết vì tất cả. Đây phải là niềm hy vọng và mục tiêu hướng đến của mọi Cơ Đốc nhân.