Sự Quản Nhiệm của Lời Hứa là gì?

Trong hành trình đức tin, Cơ Đốc nhân thường xuyên được nhắc nhở về các lời hứa quý báu của Đức Chúa Trời. Chúng ta cầu nguyện dựa trên lời hứa, trông cậy vào lời hứa, và được an ủi bởi lời hứa. Tuy nhiên, Kinh Thánh còn cho chúng ta thấy một phương diện sâu sắc hơn: chúng ta không chỉ là người hưởng ứng lời hứa, mà còn là những quản gia hay người quản nhiệm (steward) của chính những lời hứa đó. Vậy, "Sự Quản Nhiệm của Lời Hứa" là gì? Nó đòi hỏi chúng ta phải có thái độ và hành động nào? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thần học, nền tảng Kinh Thánh, và áp dụng thực tiễn của chân lý quan trọng này.

Trước khi đi vào chiều sâu, chúng ta cần làm rõ hai từ khóa chính từ ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh.

1. "Lời Hứa" (The Promise): Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ được dùng phổ biến là "ἐπαγγελία" (epangelia). Từ này không chỉ đơn thuần là một lời hứa suông, mà mang nghĩa một sự tuyên bố long trọng, một sự cam kết có tính chất giao ước, một lời công bố về ân điển sẽ được ban trong tương lai. Lời hứa của Đức Chúa Trời xuất phát từ bản tính thành tín của Ngài (Phục-truyền 7:9) và là sự bày tỏ ý chỉ tốt lành của Ngài cho nhân loại.

2. "Quản Nhiệm" (Stewardship): Khái niệm này xuất phát từ từ Hy Lạp "οἰκονομία" (oikonomia), ghép bởi "oikos" (nhà) và "nomos" (luật lệ, sự quản lý). Nghĩa đen là "sự quản trị một gia đình/hộ gia đình". Người quản gia ("οἰκονόμος" - oikonomos) là người được chủ tin cậy giao phó để quản lý, phân phát tài sản và thực thi ý muốn của chủ. Do đó, "Sự Quản Nhiệm của Lời Hứa" chính là trách nhiệm thiêng liêng được Đức Chúa Trời giao phó cho con dân Ngài, để họ quản lý, gìn giữ, sống với, và trung tín phân phát những lẽ thật và phước hạnh từ các lời hứa trong giao ước của Ngài cho thế gian.

Ý tưởng về sự quản nhiệm lời hứa được gieo mầm từ Cựu Ước và được bày tỏ trọn vẹn trong Tân Ước.

A. Trong Cựu Ước: Dân Giao Ước với Tư Cách Người Giữ Lời Hứa

Lời hứa trọng tâm đầu tiên là giao ước với Áp-ra-ham: "Ta sẽ làm cho ngươi nên một dân lớn... và các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước" (Sáng-thế Ký 12:2-3). Áp-ra-ham và dòng dõi ông không chỉ đơn thuần nhận phước, họ trở thành phương tiện qua đó phước lành chạm đến muôn dân. Họ là những quản gia đầu tiên của lời hứa này. Điều này đòi hỏi họ phải sống một đời sống thánh khiết, biệt riêng ra, để qua họ, Danh Đức Giê-hô-va được biết đến (Ê-sai 43:10, 21).

Thi-thiên 105 là một minh họa rõ ràng về sự quản nhiệm lời hứa: "Hãy cảm tạ Đức Giê-hô-va... Hãy thuật cho các dân tộc công việc Ngài... Hãy nhớ lại những sự lạ Ngài đã làm... Vì Ngài nhớ đến lời hứa thánh của Ngài đối với Áp-ra-ham" (Thi-thiên 105:1-2, 5, 42). Trách nhiệm của dân sự là kể lại, thuật lại, nhớ lại những công việc và lời hứa của Đức Chúa Trời – đó chính là hành động quản nhiệm lời hứa qua lời nói và ký ức cộng đồng.

B. Trong Tân Ước: Sự Ứng Nghiệm và Mở Rộng Lời Hứa

Tân Ước mặc khải rằng mọi lời hứa của Đức Chúa Trời đều được ứng nghiệm trọn vẹn trong Đức Chúa Giê-xu Christ: "Vả, chẳng hề có lời hứa nào của Đức Chúa Trời là 'không' cả, nhưng trong Ngài điều đó đều là 'phải' vậy" (II Cô-rinh-tô 1:20). Chúa Giê-xu chính là hiện thân của Lời Hứa. Do đó, sự quản nhiệm lời hứa giờ đây mang một chiều kích mới: quản nhiệm về Đấng Christ và Phúc Âm về Ngài.

Sứ đồ Phao-lô đã định nghĩa chức vụ của mình bằng ngôn ngữ của sự quản nhiệm: "Hãy coi chúng tôi như kẻ giúp việc của Đấng Christ, và kẻ quản lý (oikonomos) các sự mầu nhiệm của Đức Chúa Trời" (I Cô-rinh-tô 4:1). "Các sự mầu nhiệm của Đức Chúa Trời" ở đây chính là chương trình cứu rỗi qua Đấng Christ – lời hứa tối thượng. Ông tiếp tục: "...sự gìn giữ lẽ thật Đức Chúa Trời đã phó cho tôi" (II Ti-mô-thê 1:14). Tiếng Hy Lạp cho "phó cho" là "παραθήκη" (parathēkē) - có nghĩa một vật quý giá được gửi gắm, một sự ủy thác. Phúc Âm là một sự ủy thác thiêng liêng.

Sứ đồ Phi-e-rơ cũng dùng hình ảnh tương tự: "Ví bằng có người giảng, hãy giảng như rao lời sấm truyền của Đức Chúa Trời" (I Phi-e-rơ 4:11a). "Lời sấm truyền" ("λόγια" - logia) chỉ những lời được linh cảm, ở đây là lời hứa Phúc Âm. Mỗi tín hữu đều được kêu gọi làm quản gia của ân điển Đức Chúa Trời: "Mỗi người trong anh em hãy lấy ơn mình đã được mà giúp lẫn nhau, khác nào người quản lý trung tín giữ các thứ ơn của Đức Chúa Trời" (I Phi-e-rơ 4:10).

Sự quản nhiệm này thể hiện qua ba phương diện chính:

1. Quản Nhiệm bằng Sự Tin Nhận và Giữ Gìn (Reception & Preservation): Trước hết, chúng ta phải tiếp nhận lời hứa bằng đức tin cá nhân. Như Ma-ri, mẹ Chúa Giê-xu, đã làm gương: "Ma-ri bèn nói rằng: Tôi đây là tôi tớ của Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời người truyền!" (Lu-ca 1:38). Sau đó, bà "ghi nhớ... những lời ấy trong lòng" (Lu-ca 2:19, 51). Quản nhiệm bắt đầu từ việc giữ gìn lời hứa trong tấm lòng mình, bảo vệ nó khỏi sự nghi ngờ và lời dối trá của thế gian.

2. Quản Nhiệm bằng Sự Vâng Theo và Thể Hiện (Obedience & Embodiment): Lời hứa phải định hình đời sống chúng ta. Áp-ra-ham vâng lời ra đi vì trông đợi thành của lời hứa (Hê-bơ-rơ 11:8-10). Chúng ta quản nhiệm lời hứa khi để nó biến đổi nhân cách, đạo đức, và các mối quan hệ của mình. Ví dụ, lời hứa được Chúa tha thứ và yêu thương (I Giăng 1:9, Giê-rê-mi 31:3) đòi hỏi chúng ta phải sống như người được tha thứ và trở nên kênh dẫn của sự tha thứ, yêu thương đó cho người khác (Ê-phê-sô 4:32). Lời hứa về sự bình an của Chúa (Phi-líp 4:6-7) phải được thể hiện qua một đời sống bình an giữa nghịch cảnh.

3. Quản Nhiệm bằng Sự Công Bố và Truyền Đạt (Proclamation & Transmission): Đây là phương diện tích cực và chủ động nhất. Chúng ta được giao nhiệm vụ loan báo lời hứa cứu rỗi cho mọi người. Đại Mạng Lệnh (Ma-thi-ơ 28:18-20) chính là sự ủy thác tối cao cho sự quản nhiệm lời hứa: đem Phúc Âm – lời hứa về sự cứu rỗi và sự hiện diện của Chúa – đến với muôn dân. Sứ đồ Phao-lô đã làm gương tuyệt vời: "...tôi trung tín với sự đã giao phó cho tôi" (I Ti-mô-thê 1:11-12). Chúng ta cũng có trách nhiệm truyền lại lời hứa cho thế hệ tiếp theo (Thi-thiên 78:5-7; II Ti-mô-thê 2:2).

Làm thế nào để chúng ta thực hành sự quản nhiệm lời hứa trong đời sống hằng ngày?

1. Trong Đời Sống Cá Nhân:
- Học và Ghi Nhớ Kinh Thánh: Bạn không thể quản lý điều mình không biết. Hãy nghiên cứu các lời hứa của Chúa một cách có hệ thống. Ghi nhớ những câu Kinh Thánh chứa đựng lời hứa.
- Cầu Nguyện dựa trên Lời Hứa: Biến lời hứa của Chúa thành lời cầu nguyện của bạn. Đây là cách bạn đem "sự ủy thác" trở lại trước mặt Đấng đã ủy thác.
- Sống trong Hy Vọng và Kiên Nhẫn: Nhiều lời hứa liên quan đến tương lai (sự trở lại của Chúa, thân thể vinh hiển...). Quản nhiệm chúng bằng một đời sống tỉnh thức, thánh khiết, và trung tín trong khi chờ đợi (Tít 2:11-13).

2. Trong Gia Đình và Hội Thánh Địa Phương:
- Truyền Thụ cho Con Cháu: Kể cho con cháu nghe về những lời hứa Chúa đã làm thành trong đời sống gia đình bạn (Xuất Ê-díp-tô 13:8).
- Khích Lệ và An Ủi Lẫn Nhau: Sử dụng lời hứa của Chúa để khích lệ anh chị em đang trong cơn hoạn nạn, thử thách. Đây là sự phân phát ân điển bạn đã lãnh nhận (II Cô-rinh-tô 1:3-4).
- Rao Giảng và Dạy Dỗ Trọn Vẹn Lời Chúa: Mục sư, giáo sư cần trung tín rao giảng cả lời hứa phước hạnh lẫn những đòi hỏi thánh khiết đi kèm, tránh một "Phúc Âm" cắt xén chỉ nói về phước lành vật chất.

3. Trong Xã Hội và Thế Gian:
- Làm Chứng bằng Đời Sống và Lời Nói: Sự quản nhiệm đòi hỏi chúng ta phải ra khỏi vùng an toàn. Đời sống công chính, yêu thương và lời làm chứng về hy vọng của chúng ta chính là cách chúng ta phân phát "hương thơm của sự hiểu biết Đấng Christ" (II Cô-rinh-tô 2:14).
- Đấu Tranh cho Lẽ Thật: Quản nhiệm cũng bao hàm việc bảo vệ lời hứa Phúc Âm khỏi bị bóp méo hoặc pha trộn (Giu-đe 1:3). Chúng ta phải "vinh hiển về Tin Lành" (Rô-ma 1:16) trong hình thái nguyên bản và quyền năng của nó.

Sự quản nhiệm lời hứa không phải là gánh nặng, mà là một đặc ân thiêng liêng và là bằng chứng của đức tin sống động. Nó kết nối chúng ta với dòng chảy của kế hoạch cứu rỗi từ Áp-ra-ham cho đến ngày nay. Chúng ta đang giữ trong tay một kho báu vô giá – Lời của sự sống, Lời của hy vọng.

Chúa Giê-xu đã phán: "Vậy, ai trung tín trong việc rất nhỏ, cũng trung tín trong việc lớn; ai là bất nghĩa trong việc rất nhỏ, cũng là bất nghĩa trong việc lớn" (Lu-ca 16:10). Hãy bắt đầu trung tín với những lời hứa "nhỏ" mà bạn đã biết: lời hứa về sự hiện diện, sự cung ứng, sự bình an. Sống với nó, cầu nguyện với nó, chia sẻ nó. Rồi bạn sẽ được Chúa giao phó thêm.

Ước mong mỗi chúng ta, trong thế hệ này, có thể nói như Giô-suê cuối đời mình: "...anh em biết hết thảy rằng chẳng có một lời nào trong mọi lời tốt lành mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã phán về các ngươi là không thành... đều đã thành hết" (Giô-suê 23:14). Và hơn thế, chúng ta đã trung tín quản nhiệm những lời tốt lành ấy, để phước hạnh của Đấng Christ tiếp tục chảy qua chúng ta đến với một thế giới đang thất vọng và tối tăm.

Hãy sống và thi hành sự quản nhiệm này với lòng kính sợ và vui mừng, vì biết rằng chúng ta đang cộng tác với Đức Chúa Trời thành tín, Đấng sẽ hoàn tất mọi lời hứa của Ngài. A-men.