Lời báng bổ là gì? Báng bổ (phạm thượng) có nghĩa là gì?

Trong thế giới ngày nay, khái niệm "báng bổ" hay "phạm thượng" thường bị hiểu nhầm hoặc xem nhẹ, đôi khi chỉ được dùng để mô tả những lời lẽ tục tĩu, thô bạo. Tuy nhiên, trong ánh sáng của Kinh Thánh, đây là một trong những tội lỗi nghiêm trọng nhất, chạm đến chính cốt lõi của mối quan hệ giữa con người với Đấng Tạo Hóa. Bài nghiên cứu này sẽ đi sáu vào định nghĩa, các dạng thức, hậu quả, và đặc biệt là sự giải cứu khỏi tội lỗi này qua Chúa Cứu Thế Giê-xu, dựa trên nền tảng Kinh Thánh vững chắc và các ngôn ngữ gốc.

Để hiểu đầy đủ, chúng ta cần trở lại với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh.

1. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước): Từ thường dùng là "gidduf" (גִּדּוּף) hoặc động từ "gadaph" (גָּדַף). Nghĩa gốc của nó là "lăng mạ", "sỉ nhục", "xúc phạm bằng lời nói một cách kiêu ngạo và công khai". Tội này không chỉ là một sai lầm cá nhân mà là một sự tấn công trực tiếp vào uy quyền và danh dự của Đức Chúa Trời. Một từ khác là "naqab" (נָקַב) trong điều răn thứ ba (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:7), nghĩa là "làm cho trống rỗng", "làm mất uy tín", hoặc "nguyền rủa". Nó hàm ý sử dụng Danh Chúa một cách hời hợt, vô giá trị, khiến Danh ấy mất đi sự tôn trọng và thánh khiết vốn có.

2. Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước): Từ chính là "blasphēmia" (βλασφημία). Từ này kết hợp ý tưởng về "làm tổn hại" (blaptō) và "danh tiếng" (phēmē). Vì vậy, "blasphēmia" mang nghĩa "làm tổn hại danh tiếng, lời nói xúc phạm, lăng mạ". Trong bối cảnh tôn giáo, nó chỉ sự xúc phạm bằng lời nói hoặc hành động chống lại thần thánh, đặc biệt là xúc phạm đến sự thánh khiết, uy quyền và vinh quang của Đức Chúa Trời.

A. Báng Bổ Trực Tiếp Chống Lại Đức Chúa Trời
Đây là hình thức rõ ràng nhất: những lời nói hoặc hành động coi thường, sỉ nhục, hoặc phủ nhận những thuộc tính và quyền năng của Đức Chúa Trời.

• Xúc phạm Danh Thánh của Ngài: Điều răn thứ ba nghiêm cấm điều này: "Ngươi chớ lấy danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi mà làm chơi, vì Đức Giê-hô-va chẳng cầm bằng vô tội kẻ nào lấy danh Ngài mà làm chơi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:7). Việc sử dụng Danh Chúa một cách bất kính, cầu nguyện hình thức, hoặc thề nguyền giả dối đều có thể rơi vào tội này.
• Phủ nhận quyền năng và đặc tính của Ngài: Trong Thi Thiên 74:18, tác giả kêu cầu: "Hãy nhớ lại cách kẻ thù nghịch đã sỉ nhục (gadaph) Đức Giê-hô-va." Kẻ thù nghịch ở đây phủ nhận quyền năng cứu giúp của Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô cũng mô tả những kẻ chống nghịch là "xúc phạm (blasphēmountas) đến Danh Đức Chúa Trời" (Rô-ma 2:24).

B. Báng Bổ Đức Thánh Linh - Tội Không Tha Thứ Được
Đây là đề tài quan trọng và nghiêm trọng nhất, được chính Chúa Giê-xu đề cập: "Hễ ai nói phạm đến Con người, thì sẽ được tha; nhưng hễ ai nói phạm đến Đức Thánh Linh, thì dù đời này hay đời sau cũng sẽ chẳng được tha" (Ma-thi-ơ 12:31-32).

Văn mạch (Ma-thi-ơ 12:22-32) cho thấy Chúa Giê-xu vừa chữa lành người bị quỷ ám. Các thầy Pha-ri-si, dù chứng kiến quyền năng yêu thương và thánh khiết, đã cố ý và công khai gán quyền năng của Đức Thánh Linh (Thánh Linh của Đức Chúa Trời) cho Bê-ên-xê-bun (quỷ vương). Họ gọi điều thánh là ô uế, gọi ánh sáng là bóng tối.

• Bản chất của tội: Đây không phải là một lời nói vô tình hay một sự nghi ngờ trong lúc yếu đuối. Đó là sự cố ý, kiên quyết, và cuối cùng chối từ và xuyên tạc công việc rõ ràng của Đức Thánh Linh, đặc biệt là công việc làm chứng về Chúa Giê-xu Christ (Giăng 15:26). Đó là sự cứng lòng đến mức gọi điều rõ ràng là của Đức Chúa Trời thành của ma quỷ.
• Tại sao không được tha? Sự tha thứ chỉ đến qua sự ăn năn và đức tin nơi Chúa Giê-xu. Nhưng chính Đức Thánh Linh là Đấng cáo trách tội lỗi và đưa người ta đến sự ăn năn (Giăng 16:8). Người nào cố ý chối bỏ và xúc phạc chính Đấng dẫn dắt mình đến sự ăn năn thì đã tự cắt đứt con đường duy nhất dẫn đến sự tha thứ. Đó là trạng thái cứng lòng cùng cực.

C. Báng Bổ Chúa Giê-xu Christ - Con Đức Chúa Trời
Chúa Giê-xu, là Đức Chúa Trời nhập thể, cũng là đối tượng của sự báng bổ.

• Trong chức vụ Ngài: Các lãnh đạo tôn giáo buộc tội Ngài phạm thượng khi Ngài tuyên bố có quyền tha tội (Mác 2:7) và xưng mình là Con Đức Chúa Trời, đồng đẳng với Đức Chúa Trời (Giăng 10:33, 36).
• Trên thập tự giá: Những kẻ đi ngang qua cũng sỉ nhục Ngài, nói rằng: "Ê! ngươi là kẻ phá đền thờ, và cất lại trong ba ngày, hãy cứu lấy mình, xuống khỏi thập tự giá đi!" (Mác 15:29-30). Họ báng bổ Đấng Mê-si đang hoàn thành công việc cứu chuộc.
• Trong thời đại Hội Thánh: Sứ đồ Phao-lô, trước khi trở lại, đã "bách hại Hội thánh của Đức Chúa Trời quá độ, và phá hủy Hội đó" (Ga-la-ti 1:13), điều mà ông sau này nhận ra là ông đã "ngạo mạng, hung bạo, bắt bớ, xỉ nhục" và là "kẻ đứng đầu tội nhân" (I Ti-mô-thê 1:13-15) – những hành động báng bổ chính Chúa Giê-xu qua việc tấn công thân thể Ngài là Hội Thánh.

D. Báng Bổ Gián Tiếp Qua Hành Vi và Thái Độ
Kinh Thánh cũng chỉ ra rằng tội báng bổ không chỉ nằm ở lời nói. Sứ đồ Phao-lô viết cho Tít về các tôi tớ: "phải phục dưới quyền chủ mình... hầu cho họ không sỉ nhục (blasphēmētai) đạo Đức Chúa Trời, là Cứu Chúa chúng ta" (Tít 2:9-10). Một đời sống gian ác, phản nghịch của những người xưng mình thuộc về Chúa có thể trở thành nguyên nhân khiến người ngoài phỉ báng, xúc phạm đến Danh Chúa và đạo của Ngài. Như vậy, lối sống không xứng hiệp với Phúc Âm cũng là một hình thức gián tiếp gây ra sự báng bổ.

Trong Cựu Ước, hình phạt cho tội báng bổ công khai là tử hình bằng ném đá (Lê-vi Ký 24:10-16). Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của tội xúc phạm đến sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Chúa Trời. Trọng tâm không phải là sự "nhạy cảm" của Đức Chúa Trời, mà là sự công bình thánh khiết của Ngài. Tội chống nghịch Ngài là sự phản loạn tối cao, phá vỡ trật tự của vũ trụ đạo đức.

Tuy nhiên, điểm sáng trọng đại của Kinh Thánh nằm ở đây: Dù tội nghiêm trọng đến đâu, ân điển của Đức Chúa Trời trong Chúa Giê-xu Christ còn lớn hơn. Sứ đồ Phao-lô, "kẻ phạm thượng", đã được tha thứ và biến đổi hoàn toàn vì ông hành động "bởi không tin và không biết" (I Ti-mô-thê 1:13). Sự kiêu ngạo cố ý của ông đã bị đập vỡ bởi sự hiện ra của Chúa Giê-xu phục sinh. Đây là sự khác biệt giữa ông và những người Pha-ri-si trong Ma-thi-ơ 12. Họ chứng kiến rõ ràng nhưng vẫn cố chấp chối bỏ, trong khi Phao-lô chống nghịch trong sự ngu dốt nhưng đã ăn năn khi được soi sáng.

Làm thế nào chúng ta, là con cái Chúa, có thể sống kính sợ và tránh xa mọi hình thức báng bổ?

1. Giữ Gìn Miệng Lưỡi Về Danh Chúa: Hãy sử dụng Danh Chúa với sự tôn kính tối thượng, đặc biệt trong lời cầu nguyện, sự thờ phượng và lời làm chứng. Tránh tuyệt đối việc sử dụng Danh Chúa như một thán từ cảm thán vô ý thức. Hãy để lời nói của chúng ta luôn đầy sự biết ơn và ngợi khen (Ê-phê-sô 5:4).
2. Cẩn Trọng Với Sự Phủ Nhận Thần Tính Của Chúa Giê-xu: Trong một thế giới đa nguyên, chúng ta phải kiên định tuyên xưng Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời, là Đấng Cứu Rỗi duy nhất (Công vụ 4:12). Mọi học thuyết chối bỏ thần tính, sự chết chuộc tội hoặc sự sống lại của Ngài đều là cốt lõi của sự báng bổ mà chúng ta phải cảnh giác.
3. Không Dập Tắt Đức Thánh Linh: Hãy nhạy bén với sự cáo trách, dẫn dắt của Đức Thánh Linh. Sự cứng lòng, chai lì với tiếng Ngài mỗi ngày là bước đầu dẫn đến tình trạng nguy hiểm. Hãy thường xuyên kiểm điểm lòng mình, vui mừng ăn năn khi được Ngài chỉ ra tội lỗi.
4. Sống Đời Sống Xứng Hiệp Làm Sáng Danh Chúa: Đời sống đạo đức, yêu thương và thánh khiết của chúng ta là sự bảo vệ tốt nhất chống lại việc Danh Chúa bị phỉ báng vì cớ chúng ta. Như Phao-lô khuyên: "Hãy giữ cho khỏi làm sự ác, hầu cho không ai có thể nói xấu (blasphēmēsē) anh em được" (Tít 2:8).
5. Rèn Luyện Tấm Lòng Kính Sợ Chúa: Báng bổ bắt nguồn từ sự kiêu ngạo và thiếu kính sợ. Hãy nuôi dưỡng tấm lòng khiêm nhường, thường xuyên suy ngẫm về sự thánh khiết, oai nghi và tình yêu vĩ đại của Đức Chúa Trời. "Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự khôn ngoan" (Châm Ngôn 9:10).
6. Rao Giảng Phúc Âm Của Sự Tha Thứ: Tin mừng lớn nhất là Chúa Giê-xu đã chịu chết vì mọi tội lỗi chúng ta, kể cả những lời nói và thái độ xúc phạm nhất. Ai ăn năn và tin nhận Ngài đều được tha thứ hoàn toàn. Không ai nằm ngoài tầm với của ân điển này, trừ những người cố chấp từ chối chính Đấng ban ân điển.

Tội báng bổ là nghiêm trọng vì nó tấn công vào chính bản thể thánh khiết và chân lý của Đức Chúa Trời. Nó không chỉ là một lỗi ngôn từ mà là biểu hiện của một tấm lòng kiêu ngạo, chống nghịch lại Đấng Tạo Hóa. Tội báng bổ Đức Thánh Linh cảnh báo chúng ta về mối nguy hiểm tột cùng của sự cứng lòng có chủ ý.

Tuy nhiên, ánh sáng của Phúc Âm xua tan bóng tối của sự kết án. Thập tự giá của Chúa Giê-xu Christ là câu trả lời tối thượng. Trên thập tự giá, chính Chúa Giê-xu đã gánh lấy sự sỉ nhục, lời nguyền rủa (xem Ga-la-ti 3:13) và ngay cả những lời báng bổ của con người dành cho Ngài. Ngài trở nên tội lỗi vì chúng ta, để trong Ngài, chúng ta được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời (II Cô-rinh-tô 5:21). Sự ăn năn thật và đức tin nơi Chúa Giê-xu mở ra con đường tha thứ cho mọi tội lỗi, phục hồi mối quan hệ đã đổ vỡ với Đức Chúa Trời thánh khiết.

Ước mong mỗi chúng ta, với lòng biết ơn sâu xa về ân điển này, sống một đời sống tôn cao Danh Chúa, giữ gữ miệng lưỡi và tấm lòng trong sự kính sợ, và nhiệt thành rao truyền tin mừng về sự tha thứ cho một thế giới đang xúc phạm đến Danh Ngài.