Phụ Nữ Cơ Đốc Và Bindi: Phân Tích Thần Học Từ Góc Nhìn Kinh Thánh
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và giao thoa văn hóa, nhiều tín hữu Cơ đốc, đặc biệt là phụ nữ, đứng trước những câu hỏi thực tiễn về việc tham gia vào các tập tục văn hóa địa phương. Một trong những câu hỏi đó là: "Có nên để phụ nữ Cơ đốc đeo bindi không?". Bindi, chấm trang trí trên trán giữa hai lông mày, vốn là một biểu tượng văn hóa và tôn giáo sâu sắc trong Ấn Độ giáo (Hinduism), thường tượng trưng cho "con mắt thứ ba" hay luân xa thứ sáu (ajna), biểu thị sự tỉnh thức tâm linh, trí tuệ và trong một số ngữ cảnh, là dấu hiệu của người đã kết hôn. Đối với Cơ đốc nhân, đây không đơn thuần là vấn đề thời trang hay văn hóa, mà là một vấn đề thần học đòi hỏi sự phân định khôn ngoan dựa trên Lời Chúa.
Để giải quyết câu hỏi này, chúng ta phải quay về với các nguyên tắc nền tảng của Kinh Thánh, trước khi xem xét đến biểu hiện cụ thể.
1. Nguyên Tắc Duy Nhất về Sự Thờ Phượng và Biểu Tượng: Điều răn thứ nhất và thứ hai trong Mười Điều Răn đặt nền tảng rõ ràng: "Trước mặt ta, ngươi chớ có các thần khác... Ngươi chớ làm tượng chạm cho mình, cũng chớ làm tượng nào giống như những vật trên trời cao kia, hoặc nơi đất thấp nầy, hoặc trong nước dưới đất. Ngươi chớ quì lạy trước các hình tượng đó, và cũng đừng hầu việc chúng" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3-5). Trọng tâm ở đây là sự thờ phượng (latreia trong tiếng Hy Lạp) dành riêng cho Đức Giê-hô-va. Bất kỳ biểu tượng nào, dù đẹp đẽ hay văn hóa, nếu nó đại diện hoặc dẫn dắt lòng người hướng về sự thờ phượng một thần linh khác, thì đều trở thành vật gây vấp phạm. Sứ đồ Phao-lô cũng cảnh báo: "Ấy vậy, hỡi anh em yêu dấu của tôi, hãy tránh sự thờ hình tượng." (1 Cô-rinh-tô 10:14).
2. Nguyên Tắc về Tự Do Cơ Đốc và Lương Tâm: Tân Ước công bố sự tự do khỏi luật pháp của xác thịt trong Đấng Christ (Ga-la-ti 5:1). Trong Christ, "mọi sự đều có phép" (1 Cô-rinh-tô 10:23). Tuy nhiên, nguyên tắc này luôn đi kèm với hai câu hỏi then chốt: (1) "Mọi sự có ích chăng?" và (2) "Mọi sự đều làm cho anh em mạnh mẽ chăng?". Tự do không phải là cớ để phạm tội hay gây vấp phạm. Sự tự do lớn hơn là tự do không làm điều gì có thể làm tổn thương đức tin mình hoặc đức tin của anh em mình.
3. Nguyên Tắc Gây Vấp Phạm và Gương Mắt: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất khi áp dụng vào thực tiễn. Chúa Giê-xu nghiêm khắc cảnh báo: "Nhưng nếu ai làm cho một đứa nhỏ nầy đang tin, phải sa vào tội lỗi, thì thà buộc cối đá vào cổ nó mà quăng xuống biển còn hơn." (Ma-thi-ơ 18:6). Sứ đồ Phao-lô triển khai chi tiết trong bối cảnh ăn của cúng thần tượng: "Vậy nếu vì một thức ăn mà làm cho anh em mình lo buồn, thì ngươi chẳng còn còn ăn ở theo đức tin yêu thương nữa. Chớ nhơn thức ăn làm hư người mà Đấng Christ đã chịu chết cho." (Rô-ma 14:15). Hành động của chúng ta phải được soi xét dưới ánh sáng của tình yêu thương (agapē), và ảnh hưởng của nó đến cộng đồng đức tin và chứng đạo.
Bây giờ, chúng ta áp dụng các nguyên tắc trên vào biểu tượng bindi.
1. Ý Nghĩa Nguồn Gốc và Sự Đánh Đổi Biểu Tượng (Symbolic Appropriation): Bindi, xét về nguồn gốc, là một biểu tượng tôn giáo thần thánh (sacred symbol) của Ấn Độ giáo. Nó không trung lập. Khi một Cơ đốc nhân đeo bindi, dù với ý định thẩm mỹ, trong mắt của một tín đồ Ấn Độ giáo sùng đạo, điều đó có thể được hiểu là sự chấp nhận, tôn trọng, hoặc thậm chí tham gia vào biểu tượng tín ngưỡng của họ. Điều này đặt ra câu hỏi về lời chứng. Liệu nó có làm mờ nhòe ranh giới giữa Đấng Christ và Ba-anh, giữa Tin Lành cứu rỗi duy nhất trong Chúa Giê-xu và thuyết hỗn hợp tôn giáo (syncretism)? Tiên tri Ê-li đã từng kêu gọi dân sự: "Nếu Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời, hãy theo Ngài; còn nếu Ba-anh là Đức Chúa Trời, hãy theo hắn!" (1 Các Vua 18:21). Sự phân biệt rõ ràng là cần thiết.
2. Bối Cảnh Văn Hóa và Sự Hội Nhập: Một số biện luận rằng trong xã hội hiện đại, đặc biệt tại phương Tây, bindi đã bị "tục hóa" (secularized) và trở thành phụ kiện thời trang không mang ý nghĩa tôn giáo. Điều này có phần đúng ở một số ngữ cảnh. Tuy nhiên, nguyên tắc "gánh vác" (1 Cô-rinh-tô 8:9-13) vẫn áp dụng. Nếu việc đeo bindi, dù với ý định tốt, lại khiến cho một tín hữu non trẻ hoặc một người ngoại đạo hiểu lầm rằng Cơ đốc giáo có thể dễ dàng pha trộn với các tín ngưỡng thờ đa thần, thì chúng ta đã "gây cho kẻ nào không có sự yếu đuối ấy vấp phạm" (câu 9). Phao-lô tuyên bố mạnh mẽ: "Vậy nếu thức ăn làm cho anh em tôi sa ngã, thì tôi sẽ chẳng hề ăn thịt nữa, hầu cho khỏi làm cho anh em sa ngã." (1 Cô-rinh-tô 8:13). Nếu một biểu tượng có nguy cơ gây hiểu lầm lớn về đức tin thuần túy, sự từ bỏ nó là hành động của tình yêu thương.
3. Phân Biệt Giữa Trang Sức Và Biểu Tượng Tôn Giáo: Kinh Thánh không cấm phụ nữ làm đẹp hay đeo trang sức. Chúng ta thấy Ê-xơ-tê được sửa soạn (Ê-xơ-tê 2), hay lời khuyên trong 1 Ti-mô-thê 2:9 về sự điều độ. Vấn đề nằm ở chỗ đâu là trọng tâm: "Chớ trang sức bằng cách bới tóc, đeo đồ vàng, mặc áo quần lòe loẹt, nhưng hãy lấy lòng nhơn từ, khiêm nhượng, dịu dàng mà trang sức cho mình; ấy là sự trang sức của người nữ tin kính Đức Chúa Trời." (1 Phi-e-rơ 3:3-4, bản Truyền Thống chép "Chớ lấy sự trau mình bề ngoài..."). Bindi, trong bản chất nguyên thủy, không phải là trang sức thông thường như hoa tai hay vòng tay. Nó là một dấu ấn tôn giáo (religious mark). Sự khác biệt này là then chốt.
Dựa trên phân tích Kinh Thánh, dưới đây là một số hướng dẫn thực tiễn để phân định:
1. Xét Lại Động Cơ Cá Nhân (Examine Your Heart): Trước khi quyết định, mỗi chị em cần tự hỏi với lòng thành thật trước Chúa: "Tại sao tôi muốn đeo bindi?".
- Có phải vì xu hướng thời trang, muốn hòa nhập văn hóa địa phương một cách vô hại?
- Hay có sự thu hút nào đó về mặt "tâm linh" đối với biểu tượng này?
- Liệu tôi có đang tìm kiếm một biểu hiện bên ngoài cho đời sống nội tâm mà thực ra nên được bày tỏ qua sự thờ phượng bằng tâm thần và lẽ thật (Giăng 4:24)?
2. Hiểu Biết Và Tôn Trọng Ngữ Cảnh (Know Your Context):
- Trong cộng đồng đa thần giáo: Nếu bạn sống ở một quốc gia mà Ấn Độ giáo là tôn giáo chính, việc đeo bindi có thể dễ bị hiểu là đồng hóa với tín ngưỡng đó. Trong trường hợp này, việc từ chối đeo bindi có thể trở thành một lời chứng mạnh mẽ về đức tin độc thần của bạn nơi Chúa Giê-xu Christ.
- Trong cộng đồng thế tục hóa: Ở một nơi mà bindi chủ yếu được xem là phụ kiện, sự nguy hiểm về hiểu lầm tôn giáo có thể giảm. Tuy nhiên, bạn vẫn cần nhạy bén với những người xung quanh mình trong Hội Thánh địa phương.
3. Ưu Tiên Tình Yêu Thương Và Sự Hiệp Nhất Hội Thánh (Prioritize Love and Unity): Thảo luận với các thành viên trưởng thành trong Hội Thánh, đặc biệt là các mục sư, trưởng lão. Nếu việc này gây nên sự chia rẽ, tranh cãi trong vòng các anh chị em, thì tốt hơn hết là nên từ bỏ quyền lợi cá nhân vì sự hòa thuận của thân thể Đấng Christ (Ê-phê-sô 4:3). "Vì vậy, chúng ta hãy săn đuổi những sự thuộc về hòa bình, và sự gây dựng cho nhau." (Rô-ma 14:19).
4. Tìm Kiếm Những Cách Thức Thay Thế Để Bày Tỏ Đức Tin (Seek Alternative Expressions): Thay vì tìm kiếm một biểu tượng bên ngoài từ một hệ thống tín ngưỡng khác, phụ nữ Cơ đốc được khuyến khích bày tỏ đức tin và vẻ đẹp tâm linh qua:
- Đời sống nhân đức được Đức Thánh Linh bày tỏ: "Nhưng trái của Thánh Linh, ấy là lòng yêu thương, sự vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ." (Ga-la-ti 5:22-23).
- Lời nói đầy ân điển và khôn ngoan (Cô-lô-se 4:6).
- Sự phục vụ khiêm nhường trong Hội Thánh và xã hội.
- Việc mang lấy "dấu ấn" thực sự của Cơ đốc nhân—Đức Thánh Linh: "Ấy lại cũng trong Ngài mà anh em sau khi đã nghe đạo chân thật, là Tin Lành về sự cứu rỗi anh em, và đã tin Ngài, thì được đóng ấn bằng Đức Thánh Linh là Đấng Chúa đã hứa." (Ê-phê-sô 1:13).
Cuối cùng, câu hỏi không chỉ là "Tôi có được phép không?" mà là "Điều này có tôn vinh Chúa và gây dựng tha nhân không?" (1 Cô-rinh-tô 10:31). Sự tự do của chúng ta trong Đấng Christ thật lớn lao, nhưng nó luôn được thực thi trong khuôn khổ của tình yêu thương (agapē) và sự khôn ngoan (sophia).
Đối với biểu tượng bindi, do ý nghĩa tôn giáo ngoại lai sâu sắc và rõ ràng gắn với thần tượng, sự thận trọng là rất cần thiết. Lịch sử Hội Thánh cho thấy sự pha trộn với các biểu tượng và tập tục ngoại giáo (pagan syncretism) luôn làm suy yếu chứng đạo thuần khiết và dẫn đến sự sa sút thuộc linh. Thay vì mạo hiểm với những biểu tượng mơ hồ, chúng ta hãy tập trung vào Đấng Christ, là "hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được" (Cô-lô-se 1:15), và để cho Ngài được bày tỏ qua đời sống chúng ta. Hãy để vẻ đẹp của Tin Lành cứu rỗi trong Chúa Giê-xu, được thể hiện qua nếp sống thánh khiết và yêu thương, trở thành "dấu hiệu" rõ ràng và hấp dẫn nhất của chúng ta trước mặt thế gian.
"Hỡi anh em, vậy thì tôi nài khuyên anh em hãy vì sự thương xót của Đức Chúa Trời, dâng thân thể mình làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em. Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào." (Rô-ma 12:1-2).