Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài

Trong dòng chảy lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa mang tính lịch sử rõ ràng lại vừa mang tầm ảnh hưởng siêu việt như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi “Ngài là ai?” không chỉ là một cuộc điều tra lịch sử hay thần học thuần túy; đó là câu hỏi định mệnh quyết định đời đời của mỗi người. Phi-e-rơ đã tuyên xưng: “Thầy là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá căn tính, cuộc đời và di sản đời đời của Chúa Giê-su qua lăng kính Kinh Thánh, sử dụng nguyên văn Hy Lạp và Hê-bơ-rơ để làm sáng tỏ sự vinh hiển của Ngài.

Danh xưng “Giê-su” (Ἰησοῦς / *Iēsous* trong tiếng Hy Lạp, phiên âm từ **יֵשׁוּעַ** / *Yeshua* trong tiếng Hê-bơ-rơ) có nghĩa là “Giê-hô-va (Đức Giê-hô-va) là sự cứu rỗi”. Thiên sứ đã phán cùng Giô-sép: “ngươi sẽ đặt tên là JESUS, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Danh xưng này không chỉ là một nhãn hiệu, mà là một tuyên bố về sứ mệnh cứu chuộc của Ngài.

Danh hiệu “Christ” (Χριστός / *Christos*) là dịch từ **מָשִׁיחַ** / *Mashiach* (Mê-si), có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các chức vụ quan trọng như tiên tri, thầy tế lễ, và vua đều được xức dầu để biệt riêng ra. Chúa Giê-su là Đấng được xức dầu trọn vẹn, hoàn thành cả ba chức vụ này: Tiên Tri để bày tỏ lẽ thật (Phục truyền 18:15), Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm để dâng chính mình làm của lễ chuộc tội (Hê-bơ-rơ 4:14), và Vua để cai trị đời đời (Khải Huyền 19:16).

Nhưng căn tính sâu xa nhất của Ngài được bày tỏ trong lời tuyên bố: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Từ “một” trong tiếng Hy Lạp là ἕν (*hen*), chỉ về sự hợp nhất trong bản thể, không phải chỉ là sự đồng lòng. Sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm bằng một tuyên ngôn thần học hùng hồn: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:1, 14). Ngôi Lời (Λόγος / *Logos*) không chỉ là lời nói, mà là sự bày tỏ trọn vẹn, lý tính sáng tạo và bản thể của chính Đức Chúa Trời. Trong Chúa Giê-su, Đấng vô hạn đã bước vào thế giới hữu hạn; Đấng sáng tạo thời gian đã bước vào trong thời gian.

Cuộc đời Chúa Giê-su được đánh dấu bởi sự khiêm nhường tột cùng. Ngài, là Đấng vốn có hình Đức Chúa Trời, “chẳng coi sự bình đẳng mình với Đức Chúa Trời là sự nên nắm giữ; song đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ” (Phi-líp 2:6-7). Sự giáng sinh của Ngài qua nữ đồng trinh Ma-ri đã ứng nghiệm lời tiên tri Ê-sai 7:14 về **עַלְמָה** / *almah* (người nữ đồng trinh) sẽ sinh **עִמָּנוּאֵל** / *Immanuel*, nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ma-thi-ơ 1:23).

Chức vụ công khai của Ngài được tóm tắt trong Lu-ca 4:18-19, khi Ngài đọc sách tiên tri Ê-sai: “Thần của Chúa ngự trên ta; vì Ngài đã xức dầu cho ta đặng truyền tin lành cho kẻ nghèo... đặng rao cho kẻ bị cầm được tha”. Động từ “xức dầu” (ἔχρισέν / *echrisen*) liên hệ trực tiếp đến danh hiệu *Christos*. Chức vụ của Ngài là một chức vụ của quyền năng và ân điển:

1. Lời Giảng Dạy Đầy Thẩm Quyền: Dân chúng kinh ngạc vì “Ngài dạy như là có quyền phép, chớ chẳng phải như các thầy thông giáo” (Mác 1:22). Bài giảng trên núi (Ma-thi-ơ 5-7) đã đặt ra một tiêu chuẩn công bình thuộc linh vượt xa luật pháp bề ngoài.

2. Các Phép Lạ: Các phép lạ (σημεῖα / *sēmeia*) của Ngài không chỉ là hành động nhân từ, mà là những “dấu chỉ” xác nhận sứ mệnh Mê-si và bày tỏ vương quốc Đức Chúa Trời đã đến (Ma-thi-ơ 11:4-5).

3. Sự Thông Công với Người Tội Lỗi: Ngài bị chỉ trích là “bạn của người thâu thuế và kẻ phạm tội” (Ma-thi-ơ 11:19). Điều này cho thấy sứ mệnh tìm kiếm và cứu kẻ hư mất của Ngài (Lu-ca 19:10).

Đỉnh điểm của chức vụ Chúa Giê-su không phải là những phép lạ, mà là sự chết tự nguyện của Ngài trên thập tự giá. Ngài phán: “Con người đã đến... phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” (λύτρον / *lytron*) trong tiếng Hy Lạp chỉ về giá tiền phải trả để giải phóng một nô lệ. Chúng ta là nô lệ cho tội lỗi và sự chết, và Chúa Giê-su đã trả giá bằng chính huyết Ngài.

Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Đấng Christ... đã vì chúng ta phó chính mình Ngài làm của lễ chuộc tội” (Ê-phê-sô 5:2). Trong thần học tế lễ, Chúa Giê-su là **כַּפָּרָה** / *kapparah* (của lễ chuộc tội) trọn vẹn. Hê-bơ-rơ 9:22 khẳng định: “không đổ huyết thì không có sự tha tội”. Huyết của Chúa Giê-su có giá trị vô hạn vì nó là huyết của Con Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 9:14). Trên thập tự giá, Ngài gánh thay **ἁμαρτία** / *hamartia* (tội lỗi) của cả thế gian, trở nên “tội lỗi vì chúng ta” (2 Cô-rinh-tô 5:21).

Tiếng kêu “Mọi việc đã được trọn” (Giăng 19:30) trong tiếng Hy Lạp là Τετέλεσται (*Tetelestai*), một thuật ngữ thương mại có nghĩa “Đã thanh toán trọn vẹn”. Công việc cứu chuộc đã hoàn tất; món nợ tội lỗi đã được trả xong.

Sự sống lại của Chúa Giê-su không phải là sự hồi sinh tâm linh, mà là sự phục sinh thân thể. Ngôi mộ trống là bằng chứng lịch sử hùng hồn. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố đây là nền tảng của đức tin: “nếu Đấng Christ chẳng từ kẻ chết sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại xác nhận rằng sự chết của Ngài đã đủ và được Đức Chúa Trời chấp nhận, và Ngài đã đánh bại quyền lực của tội lỗi và sự chết.

Bốn mươi ngày sau, Ngài thăng thiên (Công vụ 1:9). Sự thăng thiên không có nghĩa là Ngài rời bỏ chúng ta, mà là Ngài được tôn vinh và bắt đầu chức vụ cầu thay trên trời. Hê-bơ-rơ 4:14-15 cho biết: “chúng ta có một thầy tế lễ thượng phẩm... đã trải qua mọi sự cám dỗ như chúng ta, song chẳng phạm tội”. Ngài đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời, nơi **ὑπερεντυγχάνω** / *hyperentynchánō* (cầu thay) cho chúng ta (Rô-ma 8:34).

Di sản của Chúa Giê-su vừa có tính hiện tại vừa hướng đến tương lai.

1. Vị Chúa Đang Cai Trị: Đức Chúa Cha “khiến Ngài ngồi bên hữu mình trong các nơi trên trời... khiến muôn vật phục dưới chân Ngài” (Ê-phê-sô 1:20-22). Ngài đang cai trị Hội Thánh và lịch sử.

2. Đầu của Hội Thánh: Hội Thánh là thân thể của Ngài, và Ngài là đầu (Cô-lô-se 1:18). Mọi Cơ Đốc nhân đều được kết nối sự sống với Ngài.

3. Đấng Phán Xét và Vua Sẽ Đến: Các thiên sứ tuyên bố khi Ngài thăng thiên: “cũng một Đức Chúa Jêsus nầy... sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy” (Công vụ 1:11). Ngài sẽ trở lại trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết, và thiết lập vương quốc đời đời của sự công bình trọn vẹn (2 Ti-mô-thê 4:1, Khải Huyền 21-22).

Việc hiểu biết Chúa Giê-su là ai phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống chúng ta.

1. Đặt Đức Tin Nơi Ngài: Nhận biết mình là tội nhân và tiếp nhận Chúa Giê-su làm **σωτὴρ** / *sōtēr* (Cứu Chúa) cá nhân. “Hễ ai tin Con ấy, thì được sự sống đời đời” (Giăng 3:36). Đây là bước đầu tiên và quyết định.

2. Bước Đi Trong Mối Liên Hệ Sống Động: Đời sống Cơ Đốc không phải là tuân giữ quy tắc, mà là mối tương giao với một Person – Chúa Giê-su. Hãy dành thời gian cầu nguyện, suy gẫm Lời Ngài, và học vâng phục Ngài mỗi ngày.

3. Sống Với Hy Vọng Cánh Chung: Biết rằng Chúa chúng ta đang cai trị và sẽ trở lại, giúp chúng ta sống giữa thế gian đầy rối ren với tâm trạng bình an, can đảm và hướng về tương lai.

4. Rao Truyền Danh Ngài: Khi đã biết Ngài là Đấng Cứu Rỗi duy nhất, chúng ta không thể im lặng. Hãy sống và chia sẻ Phúc Âm rằng “chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12).

Chúa Giê-su Christ không chỉ là một nhà đạo đức vĩ đại, một giáo sư khôn ngoan, hay một nhà cách mạng. Ngài là Đức Chúa Trời nhập thể, Đấng Mê-si được hứa, Cứu Chúa chịu chết chuộc tội, Chúa sống lại vinh hiển, và Vua đời đời sẽ trở lại. Câu hỏi “Ngài là ai?” đòi hỏi một sự đáp ứng cá nhân. Lời mời gọi của Ngài vẫn còn vang vọng: “Hãy theo ta” (Ma-thi-ơ 4:19). Khi chúng ta bước theo Ngài, chúng ta không chỉ hiểu biết về Ngài, mà còn kinh nghiệm quyền năng biến đổi của sự sống phục sinh và tìm thấy ý nghĩa đích thực, hy vọng trọn vẹn cho đời này và đời sau.