Quan điểm của Cơ đốc nhân về Harry Potter nên như thế nào?

Trong hơn hai thập kỷ qua, bộ truyện Harry Potter của J.K. Rowling đã trở thành một hiện tượng văn hóa toàn cầu, thu hút hàng trăm triệu độc giả ở mọi lứa tuổi. Đối với cộng đồng Cơ đốc, đặc biệt là các bậc phụ huynh và những người lãnh đạo thuộc linh, điều này đã đặt ra một câu hỏi quan trọng và đầy thách thức: Quan điểm của Cơ đốc nhân về Harry Potter nên như thế nào? Câu trả lời không đơn giản là "tốt" hay "xấu", mà đòi hỏi một sự phân biệt thuộc linh sâu sắc, dựa trên nền tảng vững chắc của Lời Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá chủ đề phức tạp này qua lăng kính Kinh Thánh, với mong muốn cung cấp những nguyên tắc khôn ngoan để mỗi tín hữu có thể tự mình đưa ra quyết định được sự bình an và sự dẫn dắt của Chúa Thánh Linh.

Trước khi xem xét bất kỳ tác phẩm văn hóa nào, Cơ đốc nhân cần xây dựng thế giới quan của mình từ Kinh Thánh. Điều này đặc biệt quan trọng khi đề cập đến chủ đề phù thủy, phép thuật – những yếu tố trung tâm trong Harry Potter.

Kinh Thánh rõ ràng và nhất quán trong việc lên án mọi hình thức tà thuật, đồng cốt và giao tiếp với các thế lực tâm linh ngoài Đức Chúa Trời. Cựu Ước tuyên bố: "Chớ nên có trong người một thầy bói, hoặc kẻ hay xem sao mà bói, thầy phù thủy, kẻ hay dùng ếm chú, kẻ đi hỏi đồng cốt, kẻ thuật số, hay là kẻ đi cầu vong; vì Đức Giê-hô-va lấy làm gớm ghiếc kẻ làm các việc ấy" (Phục truyền Luật lệ Ký 18:10-12a). Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho "thầy phù thủy" (מְכַשֵּׁף, mekhasheph) và "kẻ dùng ếm chú" (חֹבֵר חָבֶר, khover khaver) chỉ về những người thực hành phép thuật với mục đích thao túng, kiểm soát hoặc gây hại, thường thông qua sự cầu khẩn các quyền lực tối tăm.

Trong Tân Ước, sách Công vụ ghi lại việc Phao-lô đối đầu với thầy phù thủy Ê-ly-ma (Công vụ 13:6-12), và sách Khải Huyền liệt kê những kẻ "dùng tà thuật" (φαρμακεία, pharmakeia – từ gốc chỉ về việc dùng dược liệu/bùa phép) là một trong những nhóm sẽ bị ở ngoài thành Giê-ru-sa-lem mới (Khải Huyền 22:15). Trọng tâm của lời cảnh báo Kinh Thánh là chống lại việc tìm kiếm quyền năng, sự hướng dẫn hay kiến thức từ bất kỳ nguồn nào khác ngoài Đức Chúa Trời, vì điều đó thực chất là sự thờ phượng và nương cậy vào ma quỷ (1 Cô-rinh-tô 10:20).

1. Bối Cảnh và Cách Mô Tả Phép Thuật: Khác với các câu chuyện cổ tích nơi phép thuật thường là yếu tố kỳ ảo đơn thuần, thế giới phù thủy trong Harry Potter được xây dựng có hệ thống, với trường học dạy phép thuật, sách giáo khoa, bộ luật và một xã hội song song. Phép thuật ở đây là một kỹ năng có thể học được, một sức mạnh bẩm sinh, và là công cụ để giải quyết mọi vấn đề – từ việc nhà đến chiến đấu sinh tử. Điều này có thể vô tình cổ xúy một tư duy rằng sức mạnh cứu rỗi nằm trong chính bản thân hoặc trong các bùa chú, thay vì nơi Đấng Christ. Kinh Thánh dạy: "Hãy nương cậy Đức Giê-hô-va hết lòng, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con" (Châm Ngôn 3:5).

2. Sự Phân Biệt Giữa "Phép Thuật Tốt" và "Phép Thuật Xấu": Bộ truyện phân chia rõ giữa "Phép thuật Hắc ám" và phép thuật thông thường, và lên án việc sử dụng phép thuật vì mục đích xấu. Tuy nhiên, theo tiêu chuẩn Kinh Thánh, bất kỳ sự dựa dẫm hay thực hành nào vào các quyền lực siêu nhiên không đến từ Đức Chúa Trời đều bị cấm. Việc phân loại "tốt/xấu" dựa trên mục đích sử dụng có thể làm lu mờ ranh giới rõ ràng mà Kinh Thánh đã đặt ra. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu có tồn tại "phép thuật trung lập" trong thực tế thuộc linh không?

3. Các Chủ Đề Đạo Đức và Sự Hy Sinh: Đây là điểm sáng thường được nhiều độc giả Cơ đốc trân trọng. Bộ truyện ca ngợi tình bạn, lòng dũng cảm, sự hy sinh (như cái chết của mẹ Harry để bảo vệ con), và cuộc chiến chống lại cái ác. Harry nhiều lần từ chối con đường dễ dãi và quyền lực để chọn điều đúng đắn. Những chủ đề này có sự cộng hưởng với các giá trị Cơ đốc, như tình yêu thương hy sinh (Giăng 15:13) và việc chống trả ma quỷ (Gia-cơ 4:7).

1. Sự Khác Biệt Giữa Văn Chương Hư Cấu và Thực Hành Tâm Linh: Cần phân biệt giữa việc đọc một câu chuyện hư cấu về phù thủy và việc thực sự tin theo hoặc thực hành tà thuật. Không phải mọi độc giả của Harry Potter đều sẽ tìm đến thuật phép. Cũng như việc đọc một cuốn tiểu thuyết trinh thám không biến người ta thành kẻ giết người. Sứ đồ Phao-lô đã đề cập đến việc "làm chủ mọi sự" (1 Cô-rinh-tô 6:12) và "mọi sự đều có phép làm... nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích" (1 Cô-rinh-tô 10:23). Điều này đòi hỏi sự khôn ngoan và tự kiểm cá nhân.

2. Vai Trò Của Trí Tưởng Tượng: Đức Chúa Trời ban cho con người khả năng sáng tạo và tưởng tượng. Văn học kỳ ảo có thể khơi gợi trí tưởng tượng ấy. Câu hỏi đặt ra là: Trí tưởng tượng đó có đang được sử dụng để khám phá các chân lý về thiện-ác, cứu chuộc-hy sinh (dù trong một khung cảnh hư cấu), hay nó đang bình thường hóa và làm hấp dẫn những điều mà Kinh Thánh gọi là gớm ghiếc?

3. Sự Ràng Buộc Cá Nhân và Sự Nhạy Cảm Thuộc Linh: Kinh Thánh nói về "sự ràng buộc của lương tâm" (Rô-ma 14). Một Cơ đốc nhân có thể cảm thấy bình an khi đọc, trong khi người khác lại cảm thấy bất an và bị kết tội. "Vả, ai nghi ngại điều gì, thì bị quyết định nếu ăn, bởi chẳng bởi đức tin mà ăn; vì hễ điều gì không bởi đức tin thì là tội lỗi" (Rô-ma 14:23). Chúng ta cần tôn trọng lương tâm nhau và không khinh rẻ hay xét đoán trong những vấn đề không thuộc về cốt lõi đức tin.

1. Cho Cá Nhân Tín Hữu:

• Tự Vấn Lương Tâm và Cầu Nguyện: Hãy thành thật trước mặt Chúa. Việc đọc/ xem này có đang chiếm chỗ của thì giờ đọc Kinh Thánh và cầu nguyện không? Nó có khiến bạn quan tâm đến phép thuật, bói toán trong đời thực không? Nó có làm cho đức tin của bạn nguội lạnh đi không?
• Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan: "Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho" (Gia-cơ 1:5).
• Thử Nghiệm Mọi Sự: "Hãy thử nghiệm mọi sự, điều chi lành hãy giữ lấy" (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:21). Hãy xem xét kỹ lưỡng và giữ lại những bài học tích cực về đạo đức (nếu có), nhưng loại bỏ ngay những điều đi ngược lại Lời Chúa.

2. Cho Các Bậc Phụ Huynh:

• Dạy Dỗ Con Cái Trước: Trước khi cho con tiếp cận, hãy dạy con những nguyên tắc Kinh Thánh rõ ràng về tà thuật. Giải thích sự khác biệt giữa tưởng tượng và thực tế, giữa câu chuyện và niềm tin của gia đình.
• Đồng Hành và Thảo Luận: Đọc hoặc xem cùng con. Tận dụng các tình huống trong truyện để đặt câu hỏi mang tính Kinh Thánh: "Theo con, điều này đúng hay sai? Nếu là một Cơ đốc nhân, nhân vật nên làm gì? Điều này có giống với điều Chúa Giê-xu dạy không?"
• Đề Xuất Các Lựa Chọn Thay Thế: Giới thiệu cho con những tác phẩm văn học kỳ ảo xuất sắc khác được xây dựng trên nền tảng thế giới quan Cơ đốc (ví dụ: series Biên niên sử Narnia của C.S. Lewis, hay Chúa tể những chiếc nhẫn của J.R.R. Tolkien), nơi cái thiện và cái ác được trình bày rõ ràng hơn và phép thuật (nếu có) không phải là trung tâm của nhân vật chính.

3. Cho Hội Thánh:

• Không Nên Vội Vã Lên Án hay Chấp Nhận: Thay vì ra một tuyên bố cấm đoán chung chung hoặc ngược lại, hoàn toàn chấp nhận, hội thánh nên tổ chức những buổi chia sẻ, thảo luận mở để giáo dục và trang bị cho tín hữu, đặc biệt là giới trẻ, về thế giới quan Kinh Thánh trong việc đối diện với văn hóa đại chúng.
• Nhấn Mạnh Sự Thật Lớn Hơn: Câu chuyện vĩ đại nhất không phải là câu chuyện về một cậu bé phù thủy, mà là câu chuyện về Con Đức Chúa Trời – Chúa Giê-xu Christ – Đấng đã hy sinh chính mình để chiến thắng tội lỗi và sự chết. Hãy làm cho câu chuyện này hấp dẫn và sống động hơn bất kỳ câu chuyện nào khác.

Không có câu trả lời đơn giản, "một cỡ vừa cho tất cả" cho mọi Cơ đốc nhân về Harry Potter. Quyết định cuối cùng nên là kết quả của mối tương gương cá nhân với Chúa, sự nghiên cứu Lời Ngài, và sự nhạy bén với sự dẫn dắt của Thánh Linh.

Hãy nhớ rằng, sự tự do của chúng ta trong Đấng Christ không phải là cái cớ để làm theo xác thịt, nhưng bởi tình yêu thương, hãy làm tôi mọi người (Ga-la-ti 5:13). Sự tự do ấy cũng kèm theo trách nhiệm: trách nhiệm bảo vệ tâm trí mình (Phi-líp 4:8), gây dựng đức tin người khác (1 Cô-rinh-tô 10:32-33), và trên hết, tôn vinh Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 10:31).

Dù bạn quyết định thế nào, hãy để tâm trí bạn được đầy dẫy Lời Chúa và hình ảnh về Đấng Christ. Khi chúng ta "lấy lòng yêu mến kính sợ Đấng Christ" làm nền tảng (Ê-phê-sô 5:21), chúng ta sẽ có được sự khôn ngoang để phân biệt, sự mạnh mẽ để từ chối điều sai trái, và sự tự do đúng đắn để tận hưởng những món quà sáng tạo mà không bị trói buộc bởi chúng. Cuối cùng, trọng tâm của đời sống Cơ đốc nhân không phải là "chúng ta nghĩ gì về Harry Potter", mà là chúng ta nghĩ gì về Đấng Christ và làm thế nào để sống đẹp lòng Ngài trong mọi lĩnh vực của cuộc đời.

Bài nghiên cứu này không nhằm đưa ra một mệnh lệnh tuyệt đối, mà cung cấp những công cụ Kinh Thánh để mỗi cá nhân và gia đình Cơ đốc có thể đưa ra quyết định sáng suốt, trong sự bình an và đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ.