Ân Xá Quốc Tế là gì?

Trong hành trình đức tin, nhiều Cơ Đốc nhân có thể nghe đến cụm từ “Ân Xá Quốc Tế” (Indulgence), một thuật ngữ gắn liền với những tranh luận thần học lịch sử và là một trong những điểm then chốt dẫn đến cuộc Cải Chánh Tin Lành. Với tư cách là những người nghiên cứu Kinh Thánh theo truyền thống Tin Lành, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của khái niệm này dưới ánh sáng Lời Chúa, phân biệt rõ ràng với giáo lý về sự cứu rỗi bởi ân điển (Grace) duy nhất qua đức tin (Faith) nơi Chúa Giê-xu Christ. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát nguồn gốc, định nghĩa, và quan trọng hơn là sự đáp ứng của Kinh Thánh đối với ý tưởng “ân xá”, để từ đó xây dựng nền tảng vững chắc cho đời sống đức tin cá nhân.

Trong thần học Công giáo La Mã, “ân xá” (từ Latinh indulgentia, có nghĩa là “lòng nhân từ” hay “sự khoan hồng”) được định nghĩa là “sự xá bỏ trước mặt Đức Chúa Trời hình phạt tạm thời phải chịu vì các tội đã được tha thứ, được ban nhờ Hội Thánh”. Khái niệm này dựa trên sự phân biệt giữa:

1. Tội và hình phạt đời đời (Culpa et poena aeterna): Được tin rằng được tha thứ ngay lập tức qua bí tích Thống Hối (Xưng Tội).
2. Hình phạt tạm thời (Poena temporalis): Người tin Chúa vẫn phải chịu đựng trong đời này hoặc trong Luyện Hình (Purgatory) sau khi chết. “Ân xá” được tin là có thể xóa bỏ hoặc giảm nhẹ hình phạt tạm thời này.

“Ân Xá Quốc Tế” thường đề cập đến những ân xá được ban ra một cách rộng rãi, có thể áp dụng cho nhiều người trên toàn cầu, nhân những dịp đặc biệt như Năm Thánh.

Lịch sử ghi nhận việc lạm dụng bán “Thư Ân Xá” (Indulgence letters) vào thế kỷ 16, với lời hứa có thể rút ngắn thời gian của người thân trong Luyện Hình, đã trở thành ngòi nổ trực tiếp cho cuộc Cải Chánh do Martin Luther khởi xướng. Sự kiện nổi tiếng này đặt ra câu hỏi thần học cốt lõi: Sự cứu rỗi và sự tha tội có phải là thứ có thể mua bán, hay kiếm được bằng công đức và nghi lễ không?

Nền tảng Tin Lành khẳng định rằng thẩm quyền tối cao duy nhất cho đức tin và giáo lý là Kinh Thánh (Sola Scriptura). Vậy, Kinh Thánh dạy gì về sự tha tội và những hệ quả của nó?

1. Bản Chất và Sự Trọn Vẹn của Sự Tha Thứ trong Đấng Christ:
Tiếng Hy Lạp được sử dụng cho “sự tha thứ” trong Tân Ước là aphesis (ἄφεσις), mang nghĩa “sự buông bỏ, sự tha bổng, sự giải phóng”. Khi Đức Chúa Trời tha thứ, Ngài buông bỏ tội lỗi của chúng ta hoàn toàn.

“Hỡi kẻ rất yêu dấu, nếu lòng chúng ta không cáo trách chúng ta, thì chúng ta có lòng rất dạn dĩ đối cùng Đức Chúa Trời, và bất cứ điều gì chúng ta cầu xin, đều nhận được, vì chúng ta vâng giữ các điều răn của Ngài và làm những sự đẹp ý Ngài... Vả, nếu lòng mình không cáo trách, thì chúng ta có lòng dạn dĩ đối trước mặt Đức Chúa Trời.” (1 Giăng 3:21-22, 1 Giăng 3:21, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
Đoạn Kinh Thánh này nói về sự tự do, dạn dĩ (parrhesia - παρρησία) trước mặt Đức Chúa Trời, là kết quả của lương tâm đã được tẩy sạch bởi huyết Chúa Giê-xu (Xem thêm Hê-bơ-rơ 9:14). Sự tha thứ này là trọn vẹn.

2. Chúa Giê-xu – Sự Chuộc Tội Trọn Vẹn:
Từ ngữ then chốt trong tiếng Hy Lạp là hilasterion (ἱλαστήριον) trong Rô-ma 3:25, thường được dịch là “của lễ chuộc tội” hoặc “nắp thi ân”. Chúa Giê-xu chính là của lễ đầy đủ, trọn vẹn, một lần đủ cả (ephapax - ἐφάπαξ) để cất tội lỗi đi.

“Ấy chính Ngài là của lễ chuộc tội lỗi chúng ta, không những vì tội lỗi chúng ta thôi đâu, mà cũng vì tội lỗi cả thế gian nữa.” (1 Giăng 2:2)

“Vì bằng một của lễ, Ngài làm cho những kẻ nên thánh được trọn vẹn đời đời.” (Hê-bơ-rơ 10:14)
Sự dạy dỗ về một “hình phạt tạm thời” còn sót lại sau khi đã được tha thứ dường như làm giảm giá trị công trình trọn vẹn của Chúa Giê-xu trên thập tự giá. Nếu Ngài đã gánh mọi tội lỗi và mọi hình phạt, thì còn hình phạt nào để con người phải tự gánh chịu hay Hội Thánh có thể xá bỏ?

3. Sự Công Bình của Đức Chúa Trời và “Không Còn Sự Đoán Phạt”:
Phân đoạn Rô-ma 8:1 là nền tảng:

“Cho nên hiện nay chẳng còn có sự đoán phạt nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Jêsus Christ.” (Rô-ma 8:1)
Từ “đoán phạt” trong nguyên văn Hy Lạp là katakrima (κατάκριμα), có nghĩa là “bản án kết tội, hình phạt”. Đối với người ở trong Christ, bản án đã được tuyên là “vô tội”, hình phạt đã được Chúa Giê-xu gánh chịu thay. Không có khái niệm về một “hình phạt tạm thời” từ Đức Chúa Trời dành cho con cái Ngài sau khi họ đã ăn năn và tin nhận.

4. Sự Sửa Phạt của Người Cha và Hình Phạt của Thẩm Phán:
Kinh Thánh phân biệt rõ giữa sự sửa phạt (discipline) của một người Cha yêu thương và sự hình phạt (punishment) của một vị Thẩm phán công bình. Con cái Chúa có thể trải qua sự sửa phạt, kỷ luật trong đời này vì lợi ích và sự nên thánh của họ, chứ không phải để trả giá cho tội lỗi đã được tha.

“Hỡi con, chớ khinh sự sửa phạt của Chúa, và khi Ngài quở trách, con chớ ngã lòng. Vì Chúa sửa phạt kẻ Ngài yêu, Hễ ai mà Ngài nhận làm con, thì cho roi cho vọt... Thật các sự sửa phạt lúc đầu coi như một cớ buồn bã, chớ không phải sự vui mừng; nhưng về sau sanh ra bông trái công bình và bình an cho những kẻ đã chịu luyện tập như vậy.” (Hê-bơ-rơ 12:5-6, 11)
Sự sửa phạt này mang tính giáo dục, cải tạo, hướng đến tương lai, hoàn toàn khác với khái niệm hình phạt tạm thời như một sự “trả nợ” cho quá khứ.

Các nhà Cải Chánh, dựa trên Kinh Thánh, đã đưa ra những khẩu hiệu nền tảng phản đối giáo lý về ân xá:

Sola Gratia (Chỉ Bởi Ân Điển): Sự cứu rỗi là quà tặng nhưng không của Đức Chúa Trời, không phải là phần thưởng cho công đức hay nghi lễ của con người (Ê-phê-sô 2:8-9).

Sola Fide (Chỉ Bởi Đức Tin): Chúng ta được xưng công bình trước mặt Đức Chúa Trời chỉ bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, chứ không bởi những việc làm của luật pháp hay những nỗ lực đền tội (Rô-ma 3:28).

Solus Christus (Chỉ Bởi Đấng Christ): Chúa Giê-xu Christ là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5). Không một giáo hội, linh mục, hay nghi lễ nào có thể thêm vào hay phân phối công đức cứu chuộc của Ngài.

Soli Deo Gloria (Vinh Hiển Chỉ Dành Cho Đức Chúa Trời): Mọi vinh hiển trong sự cứu rỗi phải thuộc về Đức Chúa Trời. Ý tưởng con người có thể đóng góp vào sự cứu rỗi của chính mình hay của người khác thông qua ân xá đã lấy mất vinh hiển thuộc về một mình Chúa.

Hiểu biết đúng đắn về sự tha thứ trọn vẹn trong Christ sẽ biến đổi đời sống chúng ta:

1. Sống Trong Sự Tự Do và Dạn Dĩ: Thay vì sống trong nỗi sợ hãi về một “hình phạt tạm thời” hay cố gắng tích lũy “công đức”, chúng ta được mời gọi sống trong sự tự do của con cái Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:15). Sự dạn dĩ đến gần ngôi ân điển (Hê-bơ-rơ 4:16) là đặc quyền của chúng ta mỗi ngày.

2. Ăn Năn và Tin Một Cách Trọn Vẹn: Khi phạm tội, chúng ta không cần một hệ thống nghi lễ phức tạp để tái lập mối quan hệ với Đức Chúa Trời. Sự ăn năn thật và đức tin đơn sơ nơi huyết Chúa Giê-xu là đủ (1 Giăng 1:9). Sự tha thứ là tức thì và trọn vẹn.

3. Phục Vụ Xuất Phát Từ Lòng Biết Ơn, Không Phải Từ Sự Sợ Hãi: Việc lành, sự phục vụ, và sự hy sinh của chúng ta phải là kết quả của tình yêu và lòng biết ơn đối với ân điển Chúa đã lãnh nhận, chứ không phải là phương tiện để “kiếm được” ân điển hay giảm thiểu hình phạt (2 Cô-rinh-tô 5:14-15).

4. Rao Giảng Phúc Âm Trọn Vẹn: Thông điệp của chúng ta cho thế giới là một Phúc Âm hoàn toàn tốt lành: “Hãy hòa thuận với Đức Chúa Trời!” (2 Cô-rinh-tô 5:20). Đó là lời mời vào sự nghỉ ngơi nơi công trình đã hoàn tất của Christ, chứ không phải một gánh nặng của những nghi lễ, luật lệ và nỗ lực tự cứu.

5. An Ủi Trong Sự Đau Đớn và Thử Thách: Khi trải qua hoạn nạn, chúng ta không nên xem đó như “hình phạt tạm thời” từ Đức Chúa Trời cho tội lỗi đã qua. Thay vào đó, chúng ta có thể tin cậy rằng Đức Chúa Trời, với tư cách là Cha yêu thương, đang dùng mọi sự để làm ích cho chúng ta và rèn luyện chúng ta nên giống hình ảnh Con Ngài (Rô-ma 8:28-29).

Qua sự khảo sát Kinh Thánh, chúng ta thấy rõ rằng giáo lý về “Ân Xá Quốc Tế” hay bất kỳ hình thức ân xá nào đều không có nền tảng trong Lời Đức Chúa Trời. Thay vào đó, Kinh Thánh rao báo một “Ân Điển Quốc Tế” – sự tha thứ, sự xưng công bình và sự sống đời đời được ban cho mọi người tin nhận Chúa Giê-xu Christ, bởi ân điển duy nhất, thông qua đức tin duy nhất, trong Đấng Christ duy nhất.

Công trình cứu chuộc của Chúa Giê-xu trên thập tự giá là đầy đủ, trọn vẹn và một lần đủ cả. Ngài đã gánh chịu mọi hình phạt mà tội lỗi chúng ta đáng phải chịu. Khi Đức Chúa Trời tha thứ, Ngài tha thứ cách triệt để. Là con cái Ngài, chúng ta bước đi trong sự tự do khỏi sự đoán phạt, không phải vì chúng ta đã kiếm được ân xá, mà vì Chúa Giê-xu đã kiếm được sự cứu chuộo cho chúng ta.

Ước mong mỗi chúng ta, với lòng biết ơn sâu xa, sống và rao truyền Phúc Âm trọn vẹn này – Phúc Âm về một Đấng Christ đã trả giá xong xuôi, về một ân điển nhưng không, và về một sự tha thứ thật sự giải phóng linh hồn.