Tại sao Kinh Thánh nên là nguồn đạo đức của chúng ta?

Trong một thế giới với vô số triết lý, hệ thống đạo đức và tiếng nói cạnh tranh, Cơ Đốc nhân chúng ta đứng trước một câu hỏi căn bản: Nguồn mặc khải tối hậu nào sẽ định hình niềm tin, giá trị và hành vi của chúng ta? Bài viết nghiên cứu chuyên sâu này sẽ chứng minh rằng Kinh Thánh – Lời được Đức Chúa Trời hà hơi – không chỉ là một trong nhiều nguồn tham khảo, mà phải là nguồn đạo đức nền tảng, tối thượng và đáng tin cậy cho đời sống và đức tin của con dân Ngài.

Điều đầu tiên phân biệt Kinh Thánh với mọi hệ thống đạo đức nhân loại là nguồn gốc thần thượng của nó. Kinh Thánh không phải là sản phẩm của tư tưởng triết học đi lên từ con người, mà là sự mặc khải đi xuống từ Đức Chúa Trời.

2 Ti-mô-thê 3:16 tuyên bố rõ ràng: “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình.” Từ “soi dẫn” trong nguyên ngữ Hy Lạp là theopneustos (θεόπνευστος), ghép bởi Theos (Đức Chúa Trời) và pneustos (hà hơi, thổi). Nghĩa đen là “được Đức Chúa Trời hà hơi”. Điều này xác định Kinh Thánh có nguồn gốc từ hơi thở của Đức Chúa Trời, mang thẩm quyền và sự sống của Ngài (2 Phi-e-rơ 1:21).

Vì vậy, đạo đức Kinh Thánh không đơn thuần là “những lời khuyên hay” mà là mệnh lệnh và ý chỉ của Đấng Tạo Hóa. Đấng dựng nên chúng ta biết rõ nhất cấu trúc, mục đích và cách vận hành đúng đắn cho đời sống chúng ta. Một thợ đồng hồ viết sách hướng dẫn sử dụng; Đấng Tạo Hóa ban cho chúng ta Kinh Thánh. Làm ngược lại chỉ dẫn của Ngài không chỉ là “sai về mặt đạo đức” mà còn là một hành động phá hoại chính mục đích tồn tại của chúng ta.

Xã hội loài người luôn thay đổi các chuẩn mực đạo đức. Điều được xem là “tốt” ở thế kỷ này có thể bị lên án ở thế kỷ khác, và ngược lại. Đạo đức thế gian mang tính tương đối, hoàn cảnh và dễ bào chữa. Trái lại, tiêu chuẩn đạo đức của Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh là vĩnh cửu và bất biến, vì bản chất thánh khiết của Ngài không hề thay đổi.

Ma-la-chi 3:6a chép: “Vì ta là Đức Giê-hô-va, ta không hề thay đổi.” Hê-bơ-rơ 13:8 xác nhận: “Đức Chúa Jêsus Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi.” Các nguyên tắc như yêu thương (1 Cô-rinh-tô 13), công bình (Mi-chê 6:8), chân thật (Ê-phê-sô 4:25), và thánh khiết (1 Phi-e-rơ 1:15-16) không bao giờ lỗi thời. Chúng cung cấp một “la bàn đạo đức” đáng tin cậy trong mọi thời đại và mọi nền văn hóa.

Chúa Giê-xu phán trong Ma-thi-ơ 24:35: “Trời đất sẽ qua, nhưng lời ta nói chẳng bao giờ qua đi.” Sự vững chắc này cho chúng ta một nền tảng vững vàng để đứng, khác với “cát di động” của các triết lý nhân loại (Ma-thi-ơ 7:24-27).

Một hệ thống đạo đức thuần túy của con người thường chỉ tập trung vào hành vi bên ngoài (“làm điều này, đừng làm điều kia”) mà không giải quyết được tận gốc vấn đề: bản chất tội lỗi trong lòng người (Ma-thi-ơ 15:18-19). Đạo đức nhân loại có thể kiềm chế tội lỗi nhưng không thể chữa lành hay tha thứ tội lỗi. Nó dẫn đến sự tự công bình hoặc thất vọng.

Kinh Thánh, trái lại, trình bày một con đường trọn vẹn: nó vạch trần tội lỗi (chức năng của Luật Pháp), rồi chỉ ra Đấng Cứu Chuộc (Ân điển qua Chúa Cứu Thế Giê-xu). Rô-ma 3:20 nói: “Vì chẳng có một người nào bởi việc làm theo luật pháp mà sẽ được xưng công bình trước mặt Ngài, vì luật pháp cho người ta biết tội lỗi.” Sau đó, câu 21-22 mở ra giải pháp: “Nhưng hiện bây giờ, sự công bình của Đức Chúa Trời… đã được bày tỏ… tức là sự công bình của Đức Chúa Trời bởi sự tin đến Đức Chúa Jêsus Christ, cho mọi người nào tin.”

Như vậy, đạo đức Kinh Thánh bắt nguồn từ mối quan hệ được phục hồi với Đức Chúa Trời qua đức tin nơi Chúa Giê-xu. Sự vâng lời không phải là điều kiện để được cứu, mà là kết quả biết ơn và đáp ứng tình yêu của một người đã được cứu (Giăng 14:15; Ê-phê-sô 2:8-10). Đây là động lực duy nhất cho sự thánh khiết bền vững.

Kinh Thánh không chỉ nói về “những vấn đề tôn giáo”. Nó cung cấp nguyên tắc đạo đức cho mọi lĩnh vực của đời sống con người:

• Gia đình: Bổn phận vợ chồng, cha mẹ, con cái (Ê-phê-sô 5:22-6:4).
• Công việc & Tài chính: Làm việc như cho Chúa, trung tín, không tham lam (Cô-lô-se 3:23-24; 1 Ti-mô-thê 6:10).
• Xã hội & Công lý: Quan tâm đến người nghèo, cô thế, đối xử công bình (Mi-chê 6:8; Châm Ngôn 31:8-9).
• Lời nói & Mối quan hệ: Chân thật, gây dựng, tha thứ (Ê-phê-sô 4:29, 32).
• Đời sống nội tâm: Suy nghĩ, dục vọng, động cơ (Phi-líp 4:8; 2 Cô-rinh-tô 10:5).

Kinh Thánh như một tấm bản đồ đạo đức toàn diện, dẫn dắt chúng ta trong mọi ngõ ngách của cuộc sống. Thi Thiên 119:105 khẳng định: “Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.”

Đỉnh cao của sự mặc khải đạo đức của Đức Chúa Trời không chỉ nằm trong những điều răn bằng chữ, mà được bày tỏ trọn vẹn trong một Con Người: Chúa Giê-xu Christ. Giăng 1:1, 14 gọi Ngài là “Ngôi Lời” (Logos – Λόγος). Ngài là Lời sống động của Đức Chúa Trời.

Đời sống của Chúa Giê-xu là hiện thân hoàn hảo của đạo đức Kinh Thánh. Ngài phán: “Các ngươi đã nghe lời phán với người xưa… còn ta phán với các ngươi…” (Ma-thi-ơ 5:21-22), không phải để phá bỏ Luật Pháp nhưng để làm trọn và bày tỏ ý nghĩa sâu xa nhất của nó (Ma-thi-ơ 5:17). Đạo đức của Ngài đi vào tận tấm lòng (giận, tham muốn), nhấn mạnh đến động cơ (bố thí, cầu nguyện, kiêng ăn) và đạt đến đỉnh điểm trong điều răn yêu thương (Giăng 13:34-35).

Vì vậy, lấy Kinh Thánh làm nguồn đạo đức chính là noi gương và vâng phục Chúa Giê-xu. Học Kinh Thánh là để biết Chúa hơn. Sống theo Kinh Thánh là để trở nên giống Chúa hơn (Rô-ma 8:29).

Kiến thức phải dẫn đến áp dụng. Dưới đây là những bước thực tiễn để Kinh Thánh định hình đạo đức chúng ta mỗi ngày:

1. Tiếp Nhận Có Chủ Đích & Hệ Thống: Không chỉ đọc đoản văn hằng ngày, mà học Kinh Thánh có phương pháp. Đọc theo sách, nghiên cứu chủ đề, ghi nhớ câu gốc. Giô-suê 1:8 khuyên: “Quyển sách luật pháp này chớ xa miệng ngươi, hãy suy gẫm ngày và đêm.” Từ “suy gẫm” trong tiếng Hê-bơ-rơ (hagah) mang ý “lẩm bẩm, nghiền ngẫm”, chỉ một sự tiếp nhận chủ động, sâu sắc.

2. Áp Dụng Theo Nguyên Tắc Và Sự Khôn Ngoan: Khi đối diện một vấn đề đạo đức (ví dụ: trong công việc, gia đình), hãy tự hỏi: “Kinh Thánh nói gì về vấn đề này?” Tìm các nguyên tắc rõ ràng. Nếu không có mệnh lệnh trực tiếp, hãy tìm kiếm sự khôn ngoan từ các nguyên tắc Kinh Thánh và cầu xin sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh (Gia-cơ 1:5).

3. Để Lời Chúa Chất Vấn & Biến Đổi Tư Duy: Đừng chỉ dùng Kinh Thánh để bào chữa cho quan điểm có sẵn. Hãy để Lời Chúa như “thanh gươm hai lưỡi” (Hê-bơ-rơ 4:12) phán xét những tư tưởng và ý định trong lòng chúng ta. Cầu nguyện như Thi Thiên 139:23-24: “Hãy dò xét tôi… xem thử tôi có lối ác nào chăng.”

4. Sống Trong Cộng Đồng Gây Dựng Bởi Lời Chúa: Đạo đức Kinh Thánh được nuôi dưỡng trong Hội Thánh – nơi Lời Chúa được giảng dạy, áp dụng và khích lệ nhau sống theo (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Các mối quan hệ Cơ Đốc chân thật giúp chúng ta giải nghĩa và sống Lời Chúa cách chính xác.

5. Hướng Đến Chúa Giê-xu Là Trung Tâm: Mọi sự đọc, học và áp dụng Kinh Thánh phải quy về Chúa Cứu Thế. Ngài là Đích đến của Luật Pháp (Rô-ma 10:4) và là Nguồn sức để vâng giữ (Phi-líp 4:13). Đạo đức của chúng ta là sự đáp lại tình yêu cứu chuộc của Ngài.

Kinh Thánh xứng đáng là nguồn đạo đức tối thượng của chúng ta vì nó có nguồn gốc từ Đức Chúa Trời (thẩm quyền tuyệt đối), bất biến (đáng tin cậy qua mọi thời đại), toàn diện (áp dụng cho mọi mặt đời sống), và cứu chuộc (chỉ ra tội lỗi và đưa đến Đấng Cứu Rỗi). Trong một thế giới đầy tiếng nói mơ hồ và thay đổi, Lời Đức Chúa Trời đứng vững như tảng đá và chiếu sáng như ngọn đèn.

Lời mời gọi dành cho mỗi chúng ta là: Hãy quay trở về, đặt nền tảng, và kiên trì xây dựng đời sống đạo đức cá nhân, gia đình và Hội Thánh trên Lời hằng sống này. Khi làm vậy, chúng ta không chỉ tìm được con đường ngay thẳng cho mình, mà còn trở thành muối và ánh sáng, mang hương vị và ánh sáng của vương quốc Đức Chúa Trời vào trong thế giới đang bối rối về đạo đức này (Ma-thi-ơ 5:13-16).

“Lời Chúa được phán hứa cho đời đời, Nó được lập vững trên các từng trời.” (Thi Thiên 119:89)