Câu Nói 'Tha Thứ Là Hành Động Của Chúa' Có Đúng Theo Kinh Thánh Không?
Trong hành trình đức tin, một trong những mệnh lệnh khó thực thi nhất mà Cơ Đốc nhân đối diện chính là “hãy tha thứ”. Từ đó nảy sinh một câu nói thường được truyền miệng: “Tha thứ là hành động của Chúa”. Câu nói này hàm ý rằng sự tha thứ thật sự vượt quá khả năng tự nhiên của con người; nó phải được ban cho và thực hiện bởi quyền năng thiên thượng. Nhưng quan điểm này có căn cứ Kinh Thánh vững chắc hay không? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ phân tích kỹ lưỡng nền tảng Kinh Thánh về bản chất của sự tha thứ, khởi nguồn từ Đức Chúa Trời, được bày tỏ trọn vẹn qua Chúa Giê-xu Christ, và được ban cho con người như một mạng lệnh và một ân điển để sống.
Để hiểu được câu nói trên, trước hết phải định nghĩa “tha thứ” theo ngôn ngữ Kinh Thánh. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ chính được dùng là “sālach” (סלח), mang nghĩa “tha thứ, bỏ qua, xá miễn”. Điều quan trọng là động từ này gần như chỉ được dùng với Đức Chúa Trời là chủ thể. Chẳng hạn, trong Thi Thiên 103:12 chép: “Phương đông xa cách phương tây bao nhiêu, Thì Ngài đã đem sự vi phạm chúng tôi khỏi xa chúng tôi bấy nhiêu.” Hành động “đem… khỏi xa” này là hành động độc quyền của Đức Chúa Trời. Tiên tri Mi-chê cũng tuyên bố: “Chúa nào giống như Ngài, tha sự gian ác, bỏ qua sự phạm pháp của dân sót của sản nghiệp Ngài?” (Mi-chê 7:18). Ở đây, sự tha thứ được trình bày như một thuộc tính độc đáo, kỳ diệu của Đức Chúa Trời, phân biệt Ngài với các thần khác.
Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước), từ chính là “aphiēmi” (ἀφίημι), có nghĩa đen là “thả ra, buông bỏ, gửi đi”. Nó mô tả hành động tháo gỡ một món nợ (tội lỗi) khỏi người mắc nợ và không còn đòi hỏi gì nữa. Sự tha thứ này, trong bản chất thuộc linh sâu xa nhất, là một hành động pháp lý và quan hệ. Nó giải quyết vấn đề tội lỗi – vốn là sự phạm đến luật pháp thánh khiết của Đức Chúa Trời (Rô-ma 3:23). Vì chỉ Đấng ban luật mới có quyền xá miễn hình phạt do luật đó đặt ra, nên rõ ràng, sự tha thứ tối hậu và trọn vẹn chỉ có thể đến từ Đức Chúa Trời.
Tân Ước tập trung mạnh mẽ vào Chúa Giê-xu Christ như là hiện thân của sự tha thứ từ Đức Chúa Trời. Chức vụ của Ngài bắt đầu với lời rao giảng: “Hãy ăn năn, vì vương quốc Đức Chúa Trời đã đến gần!” (Ma-thi-ơ 4:17). Ăn năn và được tha thứ là hai mặt của một đồng xu. Điều gây kinh ngạc cho những người đương thời là quyền tha tội mà Chúa Giê-xu tuyên bố và thực thi. Trong phân đoạn Chữa Lành Người Bại (Mác 2:1-12), Chúa Giê-xu phán với người bại: “Hỡi con, tội lỗi ngươi đã được tha.” Các thầy thông giáo phản ứng ngay lập tức: “Sao người nầy nói như vậy? Người nói phạm thượng! Ngoài một mình Đức Chúa Trời, còn có ai tha tội được?” (câu 7). Câu hỏi của họ về mặt thần học là hoàn toàn đúng. Và Chúa Giê-xu đã xác nhận thần tính của Ngài bằng một phép lạ: “Vả, để các ngươi biết Con người ở thế gian có quyền tha tội… Ta biểu ngươi, hãy đứng dậy, vác giường ngươi mà trở về nhà!” (câu 10-11). Ở đây, Chúa Giê-xu đồng nhất mình với Đức Chúa Trời trong quyền năng tha tội, chứng minh rằng Ngài chính là “hành động tha thứ” của Đức Chúa Trời xuống với con người.
Đỉnh cao của sự bày tỏ này là sự chết chuộc tội của Ngài trên thập tự giá. Lời cầu nguyện của Ngài trên thập giá: “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì” (Lu-ca 23:34), là lời cầu nguyện tha thứ tối thượng, đồng thời cũng là phương tiện khiến sự tha thứ đó trở nên khả thi cho nhân loại. Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Ấy là trong Ngài, chúng ta được cứu chuộc bởi huyết Ngài, được tha tội, theo sự dư dật của ân điển Ngài” (Ê-phê-sô 1:7). Vậy, sự tha thứ không chỉ là một tuyên bố từ trên cao, mà đã được trả giá bằng chính huyết của Con Đức Chúa Trời. Điều này củng cố mạnh mẽ ý tưởng rằng tha thứ thật sự là một công việc siêu nhiên, một “hành động của Chúa”.
Tuy nhiên, Kinh Thánh không dừng lại ở đó. Nếu tha thứ chỉ là hành động độc quyền của Đức Chúa Trời, thì tại sao Chúa Giê-xu lại truyền cho chúng ta: “Nếu các ngươi tha tội cho ai, thì tội người ấy sẽ được tha” (Giăng 20:23), hay trong Kinh Lạy Cha: “Xin tha tội cho chúng tôi, như chúng tôi cũng tha kẻ phạm tội nghịch cùng chúng tôi” (Ma-thi-ơ 6:12)? Đây chính là điểm then chốt: Tha thứ khởi nguồn từ Đức Chúa Trời, nhưng được ủy thác và ban quyền năng cho con người để thực thi.
Phao-lô viết: “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy” (Ê-phê-sô 4:32). Câu này vẽ nên một vòng tròn thần học hoàn chỉnh:
1. Nguồn gốc (Của Chúa): “Như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em”.
2. Động lực & Khuôn mẫu: “Trong Đấng Christ” – cách thức và mức độ của sự tha thứ chúng ta nhận được.
3. Mệnh lệnh & Khả năng (Cho chúng ta): “Hãy… tha thứ nhau”.
Như vậy, sự tha thứ của Cơ Đốc nhân không phải là nỗ lực thuần túy của bản ngã, càng không phải là sự phủ nhận cảm xúc hay công lý. Nó là một hành động đức tin và vâng lời, bắt nguồn từ việc chúng ta ý thức sâu sắc mình đã được tha thứ một cách nhưng không bởi ân điển. Chúng ta tha thứ cho người khác vì Chúa đã tha thứ cho chúng ta. Và vì đó là một mệnh lệnh, nên Đức Chúa Trời cũng ban cho chúng ta năng lực thiên thượng (Thánh Linh) để thực hiện điều đó. Quá trình này thường đau đớn và kéo dài, nhưng nó có thể xảy ra vì chính Chúa đang hành động trong lòng chúng ta (Phi-líp 2:13). Vì thế, câu nói “tha thứ là hành động của Chúa” có thể được hiểu là: “Tha thứ là một hành động mà Chúa thực hiện trong và qua chúng ta, khi chúng ta quyết định vâng theo Ngài.”
Hiểu được nền tảng Kinh Thánh này giúp chúng ta áp dụng sự tha thứ cách thực tế và đúng đắn:
1. Bắt Đầu Từ Thập Tự Giá: Khi bị tổn thương và khó tha thứ, hãy quay về nhìn lên thập tự giá. Hãy suy ngẫm về sự tha thứ lớn lao mà Chúa Giê-xu đã ban cho bạn, một tội nhân đáng chết. Sự tha thứ đó là vô điều kiện (dành cho bạn khi bạn còn là thù nghịch – Rô-ma 5:8) và trọn vẹn. Điều này cung cấp động lực và thước đo.
2. Tha Thứ Là Một Hành Động, Không Chỉ Là Cảm Xúc: Tha thứ trong Kinh Thánh là một quyết định của ý chí, thường đi trước và dẫn dắt cảm xúc. Nó là hành động “buông bỏ” (aphiēmi) quyền trả thù, giao nộp sự công bình cho Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:19). Bạn có thể cầu nguyện: “Lạy Chúa, con chọn tha thứ cho [tên người đó] vì Con Ngài đã tha thứ cho con. Dù cảm xúc con chưa theo kịp, nhưng con tin cậy Ngài chữa lành lòng con.”
3. Sự Khác Biệt Giữa Tha Thứ Và Hòa Giải: Tha thứ là một hành động một chiều từ phía bạn, phụ thuộc vào ân điển Chúa. Còn hòa giải là một quá trình hai chiều, đòi hỏi sự ăn năn và xây dựng lại lòng tin. Bạn được kêu gọi tha thứ cho mọi người (Lu-ca 17:3-4), nhưng sự giao thông thân mật có thể cần thời gian và điều kiện (ví dụ: trong các trường hợp lạm dụng).
4. Nhờ Cậy Thánh Linh: Hãy thành thật với Chúa về nỗi đau và sự phẫn uất của bạn. Thừa nhận rằng bạn không có khả năng tự tha thứ. Xin Ngài đổ đầy lòng bạn bằng tình yêu và sự thương xót của Ngài (Rô-ma 5:5). Hãy để Thánh Linh hành động sự tha thứ của Đấng Christ trong bạn.
5. Thực Hành Trong Cộng Đồng: Sự tha thứ là huyết mạch của Hội Thánh. Hãy tạo một môi trường nơi mọi người có thể thú tội, nhận sự tha thứ và chữa lành trong tình yêu thương (Gia-cơ 5:16). Điều này làm chứng cho thế giới về quyền năng biến đổi của Phúc Âm.
Vậy, câu nói “Tha thứ là hành động của Chúa” hoàn toàn đúng theo Kinh Thánh, nếu được hiểu một cách toàn diện. Tha thứ, trong bản chất cốt lõi và nguồn năng lực của nó, khởi nguyên từ chính Đức Chúa Trời. Ngài đã bày tỏ sự tha thứ đó cách trọn vẹn và dứt khoát qua sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá. Đồng thời, Đấng ban sự tha thứ cũng truyền lệnh và ban năng lực cho những người đã nhận được sự tha thứ để trở nên các kênh dẫn của sự tha thứ đó đến với người khác.
Do đó, tha thứ không phải là một kỹ thuật tâm lý thuần túy hay một nỗ lực đạo đức của con người. Nó là một hành động thuộc linh, một ân điển được ban cho và một quyết định vâng phục. Khi chúng ta đấu tranh để tha thứ, chúng ta có thể tìm thấy sự an ủi và quyền năng trong lẽ thật này: Chính Chúa, Đấng đã kêu gọi chúng ta tha thứ, sẽ hoàn tất công việc tốt lành đó trong chúng ta (Phi-líp 1:6). Hãy bước đi trong sự tự do của một người đã được tha thứ và trao ra sự tha thứ, vì biết rằng trong mọi sự, “Ấy chính Chúa làm việc trong các ngươi, để các ngươi vừa muốn vừa làm theo ý tốt Ngài” (Phi-líp 2:13).