Câu Chuyện Của Tân Ước
Câu chuyện của Tân Ước không đơn thuần là một tuyển tập 27 sách lịch sử, thư tín và tiên tri. Đó là sự trình bày trọn vẹn, có chủ đích và quyền năng về Giao Ước Mới (Καινὴ Διαθήκη - Kainē Diathēkē) mà Đức Chúa Trời thiết lập qua Con Một của Ngài, Chúa Giê-xu Christ. Nếu Cựu Ước là lời hứa, thì Tân Ước là sự ứng nghiệm. Nếu Cựu Ước vẽ nên bức tranh về tội lỗi và sự cần thiết của một Đấng Cứu Thế, thì Tân Ước giới thiệu chính Đấng Cứu Thế ấy và công việc cứu chuộc trọn vẹn của Ngài.
Toàn bộ Cựu Ước hướng về một điểm hội tụ: “Kìa, ngày đó đến,” (Giê-rê-mi 31:31). Các tiên tri loan báo về một Giao Ước Mới, một Vua đến từ dòng dõi Đa-vít, một Đầy Tớ chịu đau khổ, và một sự cứu rỗi sẽ đến cho muôn dân. Tân Ước mở đầu bằng một tuyên bố mang tính kết nối: “Gia phổ của Đức Chúa Jêsus Christ, con cháu Đa-vít và con cháu Áp-ra-ham.” (Ma-thi-ơ 1:1). Ngay từ câu đầu tiên, Ma-thi-ơ xác định Chúa Giê-xu chính là sự ứng nghiệm của các lời hứa giao ước với Áp-ra-ham (Sáng Thế Ký 12:3) và Đa-vít (2 Sa-mu-ên 7:12-16).
Chúa Giê-xu chính là Lời (Logos) đã trở nên xác thịt (Giăng 1:14), là sự khôn ngoan và quyền năng của Đức Chúa Trời được bày tỏ trọn vẹn. Sự giáng sinh của Ngài không phải là một khởi đầu ngẫu nhiên, mà là “kỳ hạn đã được trọn” (Ga-la-ti 4:4) – thời điểm hoàn hảo trong kế hoạch tể trị của Đức Chúa Trời để đem đến sự cứu rỗi.
Cốt lõi của câu chuyện Tân Ước là Chúa Giê-xu Christ. Bốn sách Phúc Âm (Euangelion - Tin Lành, Tin Mừng) kể về cuộc đời, chức vụ, sự chết và sự sống lại của Ngài từ bốn góc nhìn bổ sung:
- Ma-thi-ơ: Trình bày Chúa Giê-xu là Vua, Đấng Mê-si được hứa, ứng nghiệm Cựu Ước.
- Mác: Mô tả Chúa Giê-xu là Đầy Tớ đầy quyền năng và hành động.
- Lu-ca: Nhấn mạnh Chúa Giê-xu là Con Người, Đấng Cứu Thế cho toàn nhân loại, đầy lòng thương xót.
- Giăng: Tuyên bố Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời, Ngôi Lời nhập thể, nguồn sự sống đời đời.
Chức vụ của Chúa Giê-xu được tóm tắt trong chính lời tuyên bố của Ngài: “Con Người đã đến, không phải để người ta hầu việc mình, song để hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người.” (Mác 10:45). Từ các phép lạ, lời giảng dạy đầy thẩm quyền (Như Bài Giảng Trên Núi - Ma-thi-ơ 5-7), đến các mối quan hệ cá nhân, tất cả đều nhằm mục đích bày tỏ Vương Quốc Đức Chúa Trời đã đến gần và bày tỏ chính thân vị Ngài.
Đỉnh điểm của câu chuyện Phúc Âm không phải là những lời giảng hay phép lạ, mà là thập tự giá và ngôi mộ trống. Đây là hành động cứu chuộc trọng tâm của lịch sử. Chúa Giê-xu đã chủ động đi đến Giê-ru-sa-lem, biết trước sự phản bội và cái chết đang chờ (Lu-ca 9:51). Trong Bữa Tiệc Ly, Ngài lập nên Giao Ước Mới: “Chén nầy là giao ước mới trong huyết Ta; huyết Ta đổ ra vì các ngươi.” (Lu-ca 22:20).
Sự chết của Ngài không phải là một tai nạn bi thảm, mà là sự hi sinh tự nguyện, một của lễ chuộc tội (hilastērion - Rô-ma 3:25) thay thế cho tội nhân. Chính Ngài gánh lấy sự hình phạt mà chúng ta đáng phải chịu. Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Đức Chúa Trời đã làm cho Đấng vốn chẳng biết tội lỗi trở nên tội lỗi vì chúng ta, hầu cho chúng ta nhờ Đấng đó mà được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời.” (2 Cô-rinh-tô 5:21).
Tuy nhiên, câu chuyện không dừng lại ở thập tự giá. Sự phục sinh của Chúa Giê-xu vào ngày thứ ba là bằng chứng quyền năng của Đức Chúa Trời, xác nhận sự chiến thắng của Ngài trên tội lỗi và sự chết. Phao-lô khẳng định: “Nếu Đấng Christ đã chẳng sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình.” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự phục sinh là nền tảng của niềm hy vọng Cơ Đốc và là lời hứa về sự sống lại của chính chúng ta.
Sách Công Vụ Các Sứ Đồ ghi lại chương tiếp theo của câu chuyện: sự ra đời và lớn lên của Hội Thánh qua quyền năng của Đức Thánh Linh. Được Chúa Giê-xu ủy thác đại mạng lệnh: “Hãy đi dạy dỗ muôn dân...” (Ma-thi-ơ 28:19), các môn đồ bắt đầu từ Giê-ru-sa-lem, đến Giu-đê, Sa-ma-ri và cho đến cùng trái đất (Công vụ 1:8).
Đức Thánh Linh (Pneuma Hagion), được Chúa Cha ban xuống theo lời hứa của Chúa Giê-xu (Giăng 14:16-17), trở thành Đấng dẫn dắt, ban quyền năng và hiệp một Hội Thánh. Ngài biến đổi những người nhút nhát thành những nhà truyền giáo đầy dũng cảm, phá đổ hàng rào ngăn cách giữa người Do Thái và Dân Ngoại (như qua kinh nghiệm của Cọt-nây - Công vụ 10), và thiết lập các Hội Thánh địa phương khắp Đế Chế La Mã.
21 thư tín trong Tân Ước (từ Rô-ma đến Giu-đe) là phần giải nghĩa và ứng dụng thần học cho câu chuyện về Chúa Giê-xu và Hội Thánh. Các sứ đồ, đặc biệt là Phao-lô, Phi-e-rơ, Giăng, Gia-cơ và Giu-đe, viết để dạy dỗ, khuyên bảo, sửa trị và khích lệ các tín hữu.
Họ giải thích ý nghĩa sâu xa của thập tự giá và phục sinh (như trong Rô-ma 3-8), hướng dẫn về đời sống Hội Thánh (như trong 1 Cô-rinh-tô, 1 Ti-mô-thê), cảnh báo về giáo lý sai lạc (như trong Ga-la-ti, 2 Phi-e-rơ), và khích lệ trong sự chịu khó (như trong 1 Phi-e-rơ). Các thư tín kết nối chân lý của Phúc Âm với mọi khía cạnh của đời sống cá nhân và cộng đồng, từ hôn nhân, gia đình, cho đến công việc và cách đối diện với nhà cầm quyền.
Sách Khải Huyền của Giăng đưa câu chuyện Tân Ước đến một cao trào mỹ mãn và hướng về tương lai cuối cùng. Đây không chỉ là sách tiên tri về những biến cố cuối cùng, mà trước hết là một sự mặc khải về Chúa Giê-xu Christ trong vinh hiển (Khải huyền 1:12-18). Nó tiết lộ sự chiến thắng tối hậu của Chiên Con đã chịu giết (Chúa Giê-xu) trên mọi thế lực của sự dữ, của Sa-tan và sự chết.
Sách này an ủi những Cơ Đốc nhân đang chịu bắt bớ bằng hình ảnh về trời mới đất mới, nơi “Đức Chúa Trời sẽ ở với loài người, Ngài sẽ ở với chúng, và chúng sẽ làm dân Ngài; còn chính Đức Chúa Trời sẽ ở với chúng và làm Đức Chúa Trời của chúng.” (Khải huyền 21:3). Lời hứa cuối cùng của Kinh Thánh là: “Phải, Ta đến mau kia.” (Khải huyền 22:20), khẳng định niềm hy vọng chắc chắn về sự tái lâm của Chúa Giê-xu.
Câu chuyện Tân Ước không phải chỉ để đọc, mà để sống trong đó. Dưới đây là vài ứng dụng thiết thực:
1. Sống Với Tư Cách Là Người Thuộc Về Giao Ước Mới: Chúng ta không còn sống dưới luật pháp của chữ viết, nhưng dưới ân điển và Thánh Linh (Rô-ma 7:6). Điều này giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng tự cứu mình, và thúc giục chúng ta sống bởi Thánh Linh để làm trọn luật pháp của Đấng Christ (Ga-la-ti 6:2).
2. Lấy Chúa Giê-xu Làm Trung Tâm Của Mọi Sự: Mọi lời dạy, mọi lựa chọn đạo đức, mọi mối quan hệ đều phải được soi xét dưới ánh sáng của chân dung Chúa Giê-xu được bày tỏ trong Tân Ước. Ngài là gương mẫu tối cao (1 Phi-e-rơ 2:21).
3. Sống Trong Cộng Đồng Giao Ước – Hội Thánh: Tân Ước không biết đến Cơ Đốc nhân “cá nhân chủ nghĩa”. Chúng ta được cứu để gia nhập vào thân thể Đấng Christ. Việc gắn bó, phục vụ, khích lệ và chịu khổ với Hội Thánh địa phương là một phần thiết yếu của câu chuyện (Hê-bơ-rơ 10:24-25).
4. Trở Thành Người Kể Tiếp Câu Chuyện: Chúng ta được kêu gọi để truyền lại câu chuyện này. Điều đó có nghĩa là chia sẻ Phúc Âm (Tin Lành) cho người chưa tin, và dạy dỗ mọi điều Chúa Giê-xu đã phán dạy cho các môn đồ (Ma-thi-ơ 28:19-20). Cuộc đời chúng ta phải là một “bức thư” sống động mà người khác có thể “đọc” được về tình yêu và ân điển của Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 3:2-3).
5. Sống Với Niềm Hy Vọng Cánh Chung: Hiểu rằng câu chuyện chưa kết thúc giúp chúng ta kiên trì trong thử thách. Chúng ta làm việc, yêu thương và chịu khổ với cái nhìn hướng về ngày Chúa trở lại, khi mọi sự sẽ được làm cho mới, và chúng ta sẽ ở cùng Chúa đời đời (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:16-18).
Câu chuyện của Tân Ước là câu chuyện vĩ đại nhất: Đức Chúa Trời Toàn Năng, trong tình yêu thương vô hạn, đã sai Con Một của Ngài đến thế gian để hi sinh, chiến thắng sự chết, lập nên một dân tộc mới cho chính Ngài, và một ngày kia sẽ hoàn tất mọi sự để đem mọi vật trên trời dưới đất hiệp một trong Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:9-10). Đây không phải là một huyền thoại hay triết lý, mà là lịch sử cứu rỗi được Đức Chúa Trời mặc khải.
Lời mời gọi dành cho mỗi chúng ta là bước vào câu chuyện này. Không phải với tư cách khán giả, mà là những nhân vật được Chúa kêu gọi, cứu chuộc và biến đổi. Hãy đọc, nghiền ngẫm, tin cậy và sống trong ánh sáng của câu chuyện Tân Ước mỗi ngày, vì đây chính là câu chuyện ban sự sống, hy vọng và ý nghĩa trọn vẹn cho nhân loại.