Có phải Đức Chúa Trời đang khôi phục lại chức vụ sứ đồ và tiên tri trong Hội thánh ngày nay?

Trong những thập kỷ gần đây, một câu hỏi thần học quan trọng và gây nhiều tranh luận đã nổi lên trong vòng Cơ Đốc nhân: “Có phải Đức Chúa Trời đang khôi phục lại các chức vụ Sứ đồ và Tiên tri trong Hội thánh ngày nay, tương tự như thời Hội thánh đầu tiên?” Để trả lời câu hỏi này một cách trung thực và đầy đủ, chúng ta cần quay về với Lời Đức Chúa Trời – Kinh Thánh – làm nền tảng duy nhất cho đức tin và sự thực hành. Bài viết nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát các phân đoạn then chốt, khám phá ý nghĩa nguyên thủy của các từ ngữ, và tìm kiếm sự hiểu biết theo lẽ thật.

Trước khi xét xem các chức vụ này có đang được khôi phục hay không, chúng ta phải hiểu Kinh Thánh định nghĩa chúng là gì.

1. Chức Vụ Sứ Đồ (Apostolos - Ἀπόστολος): Trong tiếng Hy Lạp, từ "apostolos" có nghĩa cơ bản là "người được sai đi", "sứ giả", hoặc "đại sứ". Trong Tân Ước, chúng ta thấy có nhiều cấp bậc hoặc loại hình sứ đồ khác nhau:

- Sứ Đồ Chức Vụ (Foundation Apostles): Đây là mười hai Sứ đồ của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 10:2-4), cùng với Sứ đồ Phao-lô, là những người đã trực tiếp thấy Chúa phục sinh và được Ngài ủy nhiệm cách đặc biệt (Công vụ 1:21-22; 1 Cô-rinh-tô 9:1; 15:7-9). Họ có thẩm quyền đặt nền tảng giáo lý cho Hội thánh toàn cầu (Ê-phê-sô 2:20).

- Sứ Đồ Theo Nghĩa Rộng: Những người được Hội Thánh sai đi làm công việc truyền giáo, khai sinh Hội Thánh mới. Ba-na-ba được gọi là sứ đồ (Công vụ 14:14), Sila và Ti-mô-thê cũng được nhắc đến cùng với Phao-lô (1 Tê-sa-lô-ni-ca 1:1; 2:6). Họ là "sứ giả của các Hội thánh" (2 Cô-rinh-tô 8:23).

2. Chức Vụ Tiên Tri (Prophētēs - Προφήτης): Từ này trong tiếng Hy Lạp mang ý nghĩa "người nói thay", "người rao báo". Chức vụ tiên tri trong Tân Ước không chỉ là nói tiên tri về tương lai, mà quan trọng hơn là “nói ra để gây dựng, khuyên bảo và an ủi” (1 Cô-rinh-tô 14:3). Họ là những người nhận và công bố sứ điệp trực tiếp từ Đức Chúa Trời, vạch trần tội lỗi, kêu gọi ăn năn, và củng cố đức tin cho Hội Thánh. A-gha-bút là một ví dụ (Công vụ 11:27-28; 21:10-11).

Hai phân đoạn trọng tâm thường được viện dẫn trong cuộc thảo luận này là Ê-phê-sô 4:11-13 và 1 Cô-rinh-tô 12:28.

Ê-phê-sô 4:11-13 (KTH1925): “Ấy chính Ngài đã cho người nầy làm sứ đồ, kẻ kia làm tiên tri, người khác làm thầy giảng Tin Lành, kẻ khác nữa làm mục sư và giáo sư, để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch và sự gây dựng thân thể Đấng Christ, cho đến chừng chúng ta thảy đều hiệp một trong đức tin và trong sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời, mà nên bậc thành nhân, được tầm thước vóc giạc trọn vẹn của Đấng Christ.”

Đoạn Kinh Thánh này liệt kê năm chức vụ mà Chúa ban cho Hội Thánh. Mục đích của các chức vụ này rất rõ ràng: (1) Để trang bị các thánh đồ; (2) Cho công việc chức vụ; (3) Để gây dựng thân thể Đấng Christ; (4) Cho đến khi đạt đến sự hiệp một, hiểu biết đầy đủ, và tầm vóc trọn vẹn của Đấng Christ. Thời hạn của các chức vụ này là "cho đến chừng" (Gk. mechri) chúng ta đạt đến mục tiêu cuối cùng. Điều này cho thấy các chức vụ này có tính liên tục, tồn tại cho đến khi Hội Thánh đạt đến sự trưởng thành trọn vẹn – một điều sẽ chỉ hoàn tất khi Chúa Giê-xu tái lâm.

1 Cô-rinh-tô 12:28: “Đức Chúa Trời đã lập trong Hội thánh, thứ nhứt là sứ đồ, thứ nhì là tiên tri, thứ ba là thầy giáo...” Sự sắp xếp "thứ nhất, thứ nhì, thứ ba" ở đây có thể chỉ về thứ tự quan trọng hoặc thứ tự xuất hiện trong lịch sử Hội Thánh, nhưng rõ ràng Đức Chúa Trời đã đặt để các chức vụ này trong Hội Thánh.

Ê-phê-sô 2:20: Đoạn này nói Hội Thánh được xây dựng trên nền của “các sứ đồ cùng các tiên tri, chính Đức Chúa Jêsus Christ là đá góc nhà.” Điều này thường được hiểu theo hai cách: (1) Nền tảng giáo lý do các sứ đồ và tiên tri Tân Ước để lại (Kinh Thánh) là bất biến và đã hoàn tất. (2) Chức vụ con người mang tính nền tảng, thiết lập Hội Thánh thuở ban đầu. Dù hiểu theo cách nào, Kinh Thánh do các sứ đồ và tiên tri viết ra đã trở thành nền tảng đức tin không thay đổi cho mọi thế hệ.

Một sự phân biệt quan trọng cần làm rõ là giữa Ân tứ Tiên tri (1 Cô-rinh-tô 12:10) và Chức vụ Tiên tri (Ê-phê-sô 4:11). Tương tự, có sự khác biệt giữa ân tứ đặc biệt và chức vụ được công nhận.

- Ân tứ Tiên tri: Là ân tứ thuộc linh được ban bởi Đức Thánh Linh tùy ý Ngài (1 Cô-rinh-tô 12:11) cho các tín hữu để gây dựng Hội Thánh tại chỗ. Lời tiên tri này phải được “suy xét” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:20-21) và không có thẩm quyền ngang với Kinh Thánh.

- Chức vụ Tiên tri: Là một chức vụ được Chúa ban cho Hội Thánh, thường mang tính chất rộng lớn hơn, có tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài một Hội Thánh địa phương, và được Hội Thánh công nhận.

Sự phân biệt này cũng có thể áp dụng cho chức vụ sứ đồ. Có ân tứ truyền giáo, khai sinh Hội Thánh mới (ân tứ sứ đồ theo nghĩa rộng), và có chức vụ sứ đồ được công nhận.

Xuyên suốt lịch sử Hội Thánh, Đức Chúa Trời luôn dấy lên những con người có chức vụ mang tính chất sứ đồ (nhà truyền giáo tiên phong, người lập Hội Thánh mới ở những vùng đất mới) và tính chất tiên tri (những người kêu gọi cải chánh, phục hưng, vạch trần sự sai lạc). Xét theo mục đích trong Ê-phê-sô 4:11-13, Hội Thánh chưa đạt đến trạng thái "trọn vẹn" cuối cùng, vì vậy sự cần thiết của các chức vụ để “trang bị cho các thánh đồ” vẫn còn nguyên giá trị.

Tuy nhiên, cần thận trọng:

1. Không thể có "Sứ Đồ Nền Tảng" mới: Thẩm quyền nền tảng của các Sứ đồ đầu tiên là độc nhất vô nhị và không lặp lại. Kinh Thánh Tân Ước của chúng ta đã đóng lại. Một "sứ đồ" ngày nay không thể có thẩm quyền viết thêm sách vào Kinh Thánh hoặc đặt ra giáo lý nền tảng mới.

2. Thẩm Quyền Phải Phục Tùng Kinh Thánh: Mọi chức vụ, lời tiên tri, hay sự dạy dỗ từ bất kỳ ai tự xưng là sứ đồ hay tiên tri đều phải được đem ra “chất chứng bởi Kinh Luật và lời tiên tri” (Ê-sai 8:20). Kinh Thánh là thẩm quyền tối cao để kiểm nghiệm mọi sự (2 Ti-mô-thê 3:16-17).

3. Trọng Tâm Là Chúa Cứu Thế, Không Phải Con Người: Mọi chức vụ đều nhằm tôn cao Chúa Giê-xu Christ và gây dựng Thân Thể Ngài, chứ không phải để xây dựng vương quốc cá nhân hay danh tiếng cho một con người.